Oyunlaştırma

Oyunlaştırma (gamification), oyun felsefesinin^[1] oyunsal düşünmenin ve oyun mekaniklerinin oyun-dışı alanlarda, motivasyonu artırmak ve kullanıcıları problem çözmeye teşvik etmek için kullanılmasıdır.^[2][3][4] Oyunlaştırma için yapılan en kapsamlı ve en çok kabul gören tanım ise oyun tasarım unsurlarının oyun bağlamı dışındaki durumlarda kullanılması şeklindedir.^[5] Oyunlaştırma birçok farklı alanda incelenmiş ve uygulanmıştır. Bu alanlardan bazıları müşteri sadakati,^[6] eğitim,^[1] fiziksel egzersiz,^[7] dönüşüm oranı, veri kalitesi, doğru zamanlama, medya^[8] ve öğrenimdir.^[9] Oyunlaştırma üzerine yapılan araştırmalar hakkındaki bir inceleme oyunlaştırma çalışmalarının büyük çoğunluğunun olumlu sonuçlar sağladığını göstermektedir.^[10]

Oyunlaştırma yaklaşımı dijital oyunlardan esinlenerek türetilen bir yapı olmasına karşın, oyunlaştırmayı oluşturan birçok unsurun geleneksel oyunlarda da yer aldığı; dolayısıyla oyunlaştırma uygulamalarını sadece dijital ortamlarda değil, günlük hayatta yer olan birçok duruma da uygulanabildiği dikkat çeken bir noktadır.^[1]

Oyunlaştırma yaklaşımı ile ilgili alanyazında birbirine çok benzeyen ve birbiriyle karışıtırılan ama prensipte birbirinden farklı kavramlar vardır. Bunlardan birincisi oyun tabanlı öğrenmedir (game based learning). Oyun tabanlı öğrenme çoğunlukla bir oyun ortamı içerisinde gizil veya açık öğrenmeyi sağlamaktır.^[11] Oyunlaştırma ise oyun felsefesinin oyun bağlamı dışındaki durumlarda kullanılmasıdır.^[1]

Oyunlaştırma yöntemleri insanların rekabet, başarım, statü, kendini ifade etme, altürizm gibi doğal arzularını tatmin etmeye çalışır.

Temel bir oyunlaştırma stratejisi katılımcıları tamamladıkları görevler için ödüllendirmektir. Ödüllerden bazıları puanlandırma,^[12] başarım rozetleri ya da rütbelendirme,^[13] ilerleme çubuğu ve katılımcıya sanal para sağlamaktır.^[13]

Oyunlaştırmada kullanılabilecek bir başka oyunsal öğe de rekabettir. Kazanılan ödülleri diğer katılımcılar tarafından görülebilir yapmak veya katılımcılar arasında liderlik sıralaması yapmak katılımcıları rekabete özendirme yollarıdır.^[14]

Oyunlaştırmada yeni kullanılmaya başlanan bir başka özellik ise oyunlaştırılmış interaktif video ile eğitim şeklindedir. Bu şekilde kullanıcılar/eğitilenler gerçek hayatta karşılaşabilecekleri durumları gerçek bir film üzerinde üstelik o filmi kendileri yönlendirerek görebilme imkanına sahip olurlar. Bu şekilde her bir durum bir oyun katmanı içinde yorumlanır ve filmleştirilir. Bu levellar belli bir performans ölçüm sistemine yine puanlamalar gönderebilir ve bu şekilde eğitimi alan kişinin performansı izlenebilir. İsteğe göre film üzerinde puanlar ve seviyeler görüntülenebilir ve bir liderlik tablosu oluşturulabilir. Bu yeni sistemin mevcut oyunlaştırma metodlarına üstünlüğü engagementi %1000 'e yakın bir seviyede arttırmasıdır. Bu ölçümlemeye ise sıradan eğitim videolarında izlenmeler 2 dakikanın altındayken bu tip oyunlaştırılmış bir interaktif videoda katılımın 30-40 dakikalara kadar çıkması şeklindedir.^[15]

Bir başka oyunlaştırma yaklaşımı da halihazırda var olan işlerin katılımcılar tarafında oyun gibi hissedilmesini sağlamaktır.^[16] Bu yaklaşımda kullanılan yöntemlerden bazıları anlamlı seçim şansı ekleme, eğitsel ekleme, mücadeleyi artırma,^[17] ve hikâyeleştirmedir.^[16]