İçeriğe atla

Oyun ortası (satranç)

a8b8c8d8e8f8g8h8
a7b7c7d7e7f7g7h7
a6b6c6d6e6f6g6h6
a5b5c5d5e5f5g5h5
a4b4c4d4e4f4g4h4
a3b3c3d3e3f3g3h3
a2b2c2d2e2f2g2h2
a1b1c1d1e1f1g1h1
Joseph Blackburne–Siegbert Tarrasch, Breslau, 1889, maçından bir oyun ortası pozisyonu. 26.Vg5'ten sonra siyahlar 26...Ad6 oynadı.

Oyun ortası, satranç oyununun açılış ile oyun sonu arasındaki kısmıdır. Genellikle her oyuncunun taşlarının tamamını veya çoğunu geliştirmesi ve şahını göreceli güvenliğe getirmesi (genellikle rok) durumunda başladığı kabul edilir ve genellikle tahtada yalnızca birkaç taş kaldığında sona erdiği kabul edilir. Ancak açılış ile oyun ortası veya oyun ortası ile oyun sonu arasında net bir çizgi yoktur. Usta seviyesinde, açılış analizi oyun ortalarına doğru iyi bir şekilde ilerleyebilir; aynı şekilde oyun ortası da oyun sonuna karışabilir.

Oyun ortası teorisi, açılış veya oyun sonuna göre daha az gelişmiştir. Oyun ortası pozisyonları oyundan oyuna farklı olduğundan teorik varyasyonların ezberlenmesi açılışta olduğu gibi mümkün değildir. Benzer şekilde, daha basit oyun sonlarında yapılabileceği gibi, teorik konumların tamamen analiz edilmesi için tahtada genellikle çok fazla taş bulunur.

Bu madde, hamleleri açıklamak için cebirsel notasyon kullanır.

Oyunun ortasının tanımı

Görüşler, açılışın ne zaman bittiğine ve oyun ortasının ne zaman başladığına göre değişir. Genel olarak açılış, "taşların gelişimi büyük ölçüde tamamlandığında sona erme" olarak tanımlanır.

Benzer şekilde, oyun ortasının ne zaman bitip oyun sonunun ne zaman başlayacağına dair farklı görüşler ve kriterler vardır (bk. oyun sonunun başlangıcı ). Merkezin kontrolü gibi faktörler oyun sonunda oyun ortasına göre daha az önemlidir. Oyun sonlarında taş ve piyon sayısı oldukça azalır, ancak vezirlerin takas edilmesinden sonra bile bir oyun ortası geçirmek mümkündür. Oyun sonunun genellikle şahların güvenli bir şekilde aktif bir rol oynayabileceği zaman başladığı söylenir.

Oyunun ortasının amaçları

Reuben Fine tarafından yazılan Satrançta Oyun Ortası, oyun ortasındaki üç ana faktörü listeliyor: Şah güvenliği, kuvvet (materyal ) ve hareketlilik ancak bu faktörlerin hepsi eşit öneme sahip değil. Eğer şahın güvenliği ciddi bir sorunsa, şaha yönelik iyi yürütülen bir saldırı, materyal avantajları da dahil olmak üzere diğer hususları alakasız hale getirebilir. Dikkate alınması gereken bir diğer önemli konu ise materyaldir: Fine, eğer diğer her şey eşitse, herhangi bir maddi avantajın genellikle belirleyici olacağını belirtiyor. Fine'a göre materyal avantaj, avantaj çok büyük olmadığı sürece (bir kale veya daha fazlası), genellikle doğrudan bir mat saldırısı sağlamaz; daha ziyade, daha fazla malzeme elde etmenin ve belirleyici bir oyun sonu avantajı elde etmenin bir yolu olarak kullanılabilir. Hareketlilik kazanmak, taşların geniş bir eylem kapsamına ve odaklanacak hedeflere sahip olmasını sağlamaktır. Konsept doğası gereği büyük ölçüde stratejiktir ve alan, piyon zayıflıkları (çünkü zayıf piyonlar parçaları savunma görevlerine zorlayabilir, hareket kabiliyetlerini azaltabilir) ve taşlar için ileri karakolları güvence altına almak gibi kavramları içerir.

Oyun ortası için gereken strateji önemli ölçüde farklılık gösterir. Bazı oyun ortası pozisyonları, dikeylerin arkasında manevra yapmayı sağlayan kapalı merkeze sahipken diğer oyun ortası pozisyonları, her iki oyuncunun da inisiyatif kazanmaya çalıştığı tamamen açık merkeze sahiptir. Dan Heisman, oyun ortasının oynanma şeklini ciddi şekilde değiştirebilecek üç özelliğe dikkat çekti.[1]

Birincisi, eğer şahlar zıt kanatlarda rok yapıyorsa ve vezirler tahtada kalırsa, her iki oyuncunun da düşman şahına saldırmayı amaçladığı durum çok şiddetli olabilir. Materyaller genellikle saldırıyı sürdürmede ikincil öneme sahiptir ve kaleler ve vezir için hatlar açmak amacıyla düşman şahının önünde piyonları bilerek vermek bile avantajlı olabilir.

İkincisi, piyon yapısının statik ve kilitli olduğu pozisyonlar da karşılıklı saldırılar içerebilir çünkü oyuncular genellikle daha fazla alana sahip oldukları tarafta oynamayı seçerler (tahtada piyonlarının fazla olduğu tarafta oynarlar). Bu tür oyun ortalarında zaman genellikle daha az endişe vericidir ve uzun manevralara izin verir. Oyuncular kendi konumlarını güçlendirmeye ve rakiplerininkini zayıflatmaya çalışırlar. Her iki oyuncunun da piyon yarmalarına ve bunlardan doğabilecek açık hatlardan yararlanma olasılığına dikkat etmesi gerekir.

Üçüncüsü, eğer bir oyuncu ezici bir materyal avantajına sahipse ve açıkça kazanıyorsa, daha güçlü olan oyuncu genellikle oyun sonuna geçmek için normal oyun ortası ilkelerinin birçoğunu ihlal etmeyi göze alabilir. Örneğin, bozulan bir piyon yapısı pahasına bile vezir takası yapmak uygun bir seçenek olabilir.

Oyun sonuna geçiş

Şaha yapılan bir saldırı ya da büyük materyal kazanımlarına yol açan bir kombinezon, oyun henüz ortasındayken oyunun sona ermesine neden olabileceğinden, tüm oyunlar oyun sonuna ulaşmaz. Diğer zamanlarda, oyun sonunda bir avantajın peşinde koşmak gerekir ve olumlu bir oyun sonuna yol açacak olumlu takasların nasıl yapılacağını öğrenmek önemli bir beceridir.

Oyun ortasında gerçekleşen son şey oyun sonuna hazırlıktır. Çoğu oyun sonu bir piyonun terfisini içerdiğinden, oyun ortasında takas yaparken bunu akılda tutmak genellikle iyidir. Örneğin, Dünya Şampiyonu Max Euwe vezir kanadı piyonlarının üstünlüğünü (vezir kanadı çoğunluğu) bir avantaj olarak değerlendirdi çünkü bu, geçer bir piyon oluşturmak için kullanılabilirdi.[2]

Ayrıca bakınız

  • Satranç sözlüğü
  • Satranç stratejisi
  • Satranç taktikleri
  • Satranç taşının göreceli değeri
  • Piyon yapısı

Kaynakça

  1. ^ Heisman, Dan. "Novice Nook: The Six Common Chess States" (PDF). chesscafe.com. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2009. 
  2. ^ "Pawn Majority". chesslodge.com. 17 Şubat 2007. 30 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Satranç</span> İki oyuncu ile oynanan, turnuvaları düzenlenen ve birçok farklı türü olan zeka oyunu

Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Satranç açılışları</span> satranç oyununun ilk hamleleriyle yapılan dizilim

Satranç açılışları ya da satranç açılımları, bir satranç oyununun ilk adımını oluşturan ve oyun ortasındaki pozisyonu belirlemede önemli olan "açılış hamleleri"dir. Tüm açılış dizilimleri beyazın hamlesiyle başlar ve siyahın bu hamleye yanıt vermesiyle biter. Çok sayıda açılış hamlesi ve bir o kadar da varyantları vardır. Bu açılışlar durgun pozisyon oyunlarından vahşi taktik oyunlarına kadar uzanır. Satranç oyunlarında, oyun 3'e ayrılır. "Açılış" oyunun ilk kısmıdır, piyonlarla merkez kuşatılır ve taş geliştirme yapılır, ardından genelde taş değişiminin yapıldığı "oyun ortası" ve son taşların kaldığı maçın kaderinin hemen hemen belirlendiği "oyun sonu" kısmı gelir.

Sicilya Savunması, bir satranç açılışıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cebirsel notasyon (satranç)</span> Satranç hamlelerini kaydetmek için kullanılan cebirsel ifadeler

Notasyon ile gösterim satrançta hamleleri belirtmek ve kayıt altına almak için kullanılan bir gösterim biçimidir. Resmi turnuvalarda notasyon tutmak zorunludur. Bu yöntemle maçlar esnasında imkansız hamleler yapılmışsa durumun fark edilmesi sağlanır.

Kale, satranç oyununda kullanılan vezirden sonra en güçlü satranç taşıdır. Bu taş satranç tahtası üzerinde uygun dizilişte en sağ ve en solda yer almak üzere bir oyuncuda iki tanedir. Maddi değeri 5 piyon birimidir.

Şah, satranç oyunundaki en önemli taştır. Şah taşının rakip tarafından kıpırdayamayacak şekilde tehdit edilmesine şah mat denir ve oyunun sona erdiği anlamına gelir. Fakat eğer şah tehdit altında değilse, başka bir yere oynayamıyorsa ve oyuncunun oynatacak başka taşı yoksa bu duruma da Pat denir. Satranç tahtasında kendi rengi dışındaki diğer renkteki karede, yani esas kurallara göre beyaz şah e1, siyah şah e8 karesinde oyuna başlar. Şah ayrıca, bir piyonun rakibin son karesine geldiğinde terfi edemeyeceği tek taştır.

Vezir, satranç oyunundaki saldırı alanı en geniş taştır. Satranç oyununda her oyuncu oyuna şahın yanında konumlandırılmış bir vezirle başlar. Maddi değeri 9 piyon birimidir.

At, satranç oyunundaki hafif taşlardan biridir. Maddi değeri 3 piyon birimidir. Satranç oyununa her oyuncu ikişer at ile başlar. Atların başlangıç konumu beyaz taşlarla oynayan oyuncu için b1 ve g1, siyah taşlarla oynayan oyuncu için b8 ve g8 kareleridir. At, bir orduda şövalye veya atlıya benzetilebilir.

Piyon, satranç oyunundaki en zayıf ve sayıca en fazla olan taştır. Satranç bir savaş oyunu olarak düşünülürse piyonlar bu savaştaki en yalın asker olan piyadeyi temsil eder. Satranç oyununda her oyuncu oyuna sekiz piyonla başlar. Bu piyonlar oyuncunun gördüğü taraftan bakıldığında satranç tahtasının ikinci sırasını kaplar. Piyonların başlangıç konumu beyaz taşlarla oynayan oyuncu için a2, b2, c2, d2, e2, f2, g2 ve h2, siyah taşlarla oynayan oyuncu için a7, b7, c7, d7, e7, f7, g7 ve h7 kareleridir. Piyonlar karşı takımın son yatayına ulaştığında at, fil, kale veya vezire terfi edebilir.

<span class="mw-page-title-main">Satranç türevi</span>

Bir satranç türevi, satranç oyunundan türetilmiş, bu oyunla ilgili ya da bu oyuna benzer bir oyundur.

<span class="mw-page-title-main">Altıgen satranç</span>

Altıgen satranç, altıgen bir tahtanın üzerinde oynanan satranç türevlerinin ortak adıdır. En fazla bilineni 1936 yılında Władysław Gliński tarafından oluşturulmuş Gliński'nin altıgen satrancıdır.

İki atlı oyun sonu satrançta iki at ve şaha karşı bir ya da iki piyonla şahın oluşturduğu bir oyun sonu konumudur. Bu oyun sonu iki fil ve şah ya da fil, at ve şahlı oyun sonlarında görülebilen şah mata izin vermez. Bu konumda gerçekleştirilebilecek mat pozisyonları mevcuttur ancak bunlar basit savunma teknikleriyle etkisiz duruma getirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Feda (satranç)</span>

Feda, bir oyuncunun taktik veya stratejik avantaj sağlamak amacıyla taşlarından birini kasıtlı olarak feda etmesi anlamına gelir. Feda, genellikle bir oyuncunun rakibin hamlelerini zor duruma sokma veya belirli bir pozisyonel üstünlük elde etme amacıyla kullanılır. Feda hamlesi, oyuncunun kendi daha değerli taşını, rakibin daha az değerli bir taşı karşılığında vermesiyle de yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Dörtlü satranç</span>

Dörtlü Satranç, dört kişi tarafından, ikişerli eşler biçiminde oynanan bir tür satranç.

Bir satranç oyununda piyon yapısı, piyon düzeni, piyon iskeleti ya da piyon strüktürü, satranç tahtasındaki piyonların konfigürasyonudur. Piyonlar satranç taşları arasında en az hareketli olanlardan olduğundan, piyon yapısı nispeten statiktir ve dolayısıyla pozisyonun stratejik karakterini belirlemede büyük rol oynar.

Satrançta izole bir piyon, bitişik dikeylerinde kendi renginde piyon bulundurmayan bir piyondur. İzole piyonlar genellikle bir zayıflıktır çünkü diğer piyonlar tarafından korunamazlar. Piyonun önündeki kare, rakibin taşları oturtması için iyi bir karakol olabilir. Piyonu korumak için daha az taş olduğundan, izole piyonlar genellikle oyun sonunda zayıflar.

Evans Gambiti, aşağıdaki hamlelerle başlayan bir satranç açılışıdır:

Satrançta telafi, bir oyuncunun tipik olarak materyal olarak geri düşmesi karşılığında kazandığı tipik olarak kısa vadeli konumsal avantajlardır. Kısa vadeli avantajlar inisiyatif ve saldırı içerir.

Satrançta geçer piyon, sekizinci yataya ilerlemesini engelleyecek rakip piyonun bulunmadığı bir piyondur yani ne aynı dikeyde ne de bitişik dikeyde önünde rakip piyon yoktur. Geçer piyona bazen halk dilinde geçer denir. Geçer piyonlar avantajlıdır çünkü yalnızca rakibin taşları onların ilerlemesini engelleyebilir.

Kapalı Oyun veya Vezirlerin Piyonu Açılışı, şu hamlelerle başlayan bir satranç açılışıdır:

1. d4 d5

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.