İçeriğe atla

Oyun

Halat çekme, çok kişiyle oynanan bir oyun

Oyun, genellikle iyi vakit geçirmeye yarayan, eğlendirici ve bu sebeple bazen bir eğitim aracı olarak da kullanılabilen etkinlik. Oyun, ücret karşılığında yapılan işlerden ve estetik ya da ideolojik unsurların bir ifadesi olan sanattan farklıdır. Buna karşın net bir ayrım da yoktur: Profesyonel oyuncuların rekabet ettiği spor müsabakaları, mahjong, solitaire ya da bazı video oyunları buna örnek gösterilebilir.[1]

Oyunlar bazen sadece keyif için, bazen de ödül ya da başarı için oynanabilir. Amatör veya profesyoneller tarafından tek başına, takım halinde ya da çevrimiçi olarak oynanabilirler. Oyunlar bazen satranç turnuvalarında olduğu gibi, oyunu oynamayan insanların seyrettiği bir etkinlik olarak da karşımıza çıkar. Oyuncular öte yandan, kendi sıralarını beklerken aynı zamanda izleyici de olabilirler.

Bir oyunu meydana getiren temel bileşenler hedef, kural, meydan okuma ve etkileşimdir. Oyunlar fiziksel ya da zihinsel olabilir ve genellikle her ikisini birden içerebilir. Birçok oyun pratik becerilerin gelişimine fayda sağlar ve bu sebeple egzersiz amacıyla da kullanılır. Bazen ise eğitici, benzetimsel ya da psikolojik roller de üstlenebilir. Seksek, saklambaç, yakan top, basketbol, futbol, voleybol gibi oyunlar bu kapsamlarda incelenebilir.

Oyunlar, M.Ö. 2600 yıllarından beri[2] insan deneyiminin evrensel bir parçasıdır ve tüm kültürlerde mevcuttur. Ur Kraliyet Oyunu,[3] Senet, Mankala gibi oyunlar, bilinen en eski oyunlar arasındadır.

Kaynakça

  1. ^ "game | recreation | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  2. ^ "Big Game Hunter - 2008 Summer Journey - TIME". web.archive.org. 20 Haziran 2008. 20 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  3. ^ "The Royal Game of Ur". www.gamecabinet.com. 5 Kasım 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro</span> sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteriler

Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilemesi amacıyla hazırlanmış gösterilerdir. Farklı bir şekilde duyguların ve olayların hareket (jest) ve konuşmalarla anlatılmasıdır. Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır. Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak Shakespeare'in sözüyle de ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Çok oyunculu oyun</span> birden çok oyuncunun birlikte oynayabileceği video oyunu

Çok oyunculu bir video oyunu, aynı oyun ortamında aynı anda birden fazla kişinin yerel olarak oynayabildiği bir video oyunu türüdür. veya internet üzerinden çevrimiçi olarak oynanabilir. Çok oyunculu oyunlar genellikle oyuncuların tek bir oyun sisteminin kaynaklarını paylaşmasını veya daha uzak bir mesafeden birlikte oynamak için ağ teknolojisini kullanmasını gerektirir. Oyuncular bir veya daha fazla insan yarışmacıya karşı yarışabilir, ortak bir hedefe ulaşmak için bir insan partnerle işbirliği içinde çalışabilir veya diğer oyuncuların faaliyetlerini denetleyebilir. Çok oyunculu oyunlar, oyuncuların diğer kişilerle ortaklık veya rekabet içinde etkileşim kurmasına izin vererek onlara tek oyunculu oyunlarda olmayan sosyal iletişimi sağlar.

<i>The Sims 2</i> 2004 video oyunu

The Sims 2, Maxis tarafından Redwood City, Kaliforniya'da geliştirilen ve Electronic Arts tarafından 2004 yılında yayınlanan yaşam simülasyonu oyunudur. The Sims oyununun devamı niteliğindedir.

Hayatta kalma-korku oyunu korku ve hayatta kalma oyunlarının bir alt türüdür, çünkü oyun onları korku grafikleri veya korkutucu ambiyans ile korkutmaya çalışır. Dövüş, oyunun bir parçası olabilse de, sınırlı cephane veya silahlar, sağlık, hız ve görüş veya oyuncunun oyun mekaniği ile etkileşiminin çeşitli engelleri yoluyla oyuncunun tipik aksiyon oyunlarına göre daha az kontrol sahibi olduğu hissettirilir. Oyuncu ayrıca oyunda ilerlemek için yeni alanlara giden yolu açan ve bulmacaları çözen öğeler bulmaya zorlanır. Oyunlar, karanlık labirent benzeri ortamlar ve düşmanların beklenmedik saldırıları gibi güçlü korku temalarından yararlanır.

Video oyunu türleri belirlenirken sınıflandırmada video oyunlarının mekanikleri, tasarım aşamasında, tasarımcının verdiği kritik kararlar yani daha basit bir şekilde oynanış tarzları esas alınır. Lakin bu sınıflandırma her zaman tutarlı veya sistematik bir yol izleyememiştir. Bunun nedeni kriterlerin, ayrımı yapan kişi ya da kuruma göre farklılık göstermesidir. Tümüyle akademik çalışmaların yürütülmemesinden ötürü kimi zaman keyfi isimlendirmeler de söz konusudur. Buna rağmen dünya genelinde benimsenmiş tür kalıpları da mevcuttur.

Dota 2, Valve Corporation tarafından geliştirilen ve dağıtımı yapılan oynaması ücretsiz bir çevrimiçi çok oyunculu savaş arenası (MOBA) oyunudur. Oyun 2002'de çıkmış bir video oyunu olan Warcraft III: Reign of Chaos ve onun genişletme paketi olan The Frozen Throne haritası (modu) olan Defense of the Ancients'ın (DotA) bağımsız devam oyunudur. Oyun 2011'de sadece Microsoft Windows'a özel beta olarak çıkmış, 2013 Temmuz'da ise Microsoft Windows, OS X ve Linux için yayınlanmıştır. Oyun bir milyondan yüksek sayıda aynı anda oynanma rekoruna sahiptir ve aynı zamanda Steam'deki en popüler oyunlardan birisidir. Türkçe dil desteği de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Devasa çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunu</span> video oyunu türü

Devasa çok oyunculu çevrimiçi rol yapma oyunu ya da sıkça kullanılan orijinal adının kısaltmasıyla MMORPG, çok sayıda oyuncunun bilgisayarlarından veya oyun konsollarından internete bağlanarak birlikte oynadığı, oyun esnasında çeşitli karakterlere büründüğü devasa video oyunu türü. 1997 yılından beri gitgide yaygınlaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gündelik oyun</span>

Gündelik oyun, büyük gündelik oyuncu kitleleri hedeflenerek üretilen video oyunlarına verilen addır. Herhangi bir oyun türüne veya oynanış tarzına sahip olabilirler. Geleneksel oyunların aksine basit kuralları ile karmaşıklıktan uzak olup oynanırken özel beceriler gerektirmezler. Genellikle oyuncuya uzun vadeli süre taahhütleri vermezler ve geliştiricileri için üretim ve dağıtım maliyetleri nispeten düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Araç simülasyon oyunu</span>

Araç simülasyon oyunları, araçların çeşitli işletimsel sistemler tarafından gerçekçi bir şekilde yorumlanarak oyuncuya sunulan video oyunlarıdır. Otomobil, uçak, deniz taşıtları, uzay araçları, askeri araçlar vb. çeşitli araçları ve taşıtları içerir. Oyuncunun, sürücünün perspektifinden bu taşıtları kullanmasına veya rakip araçlar ile mücadele etmesine olanak sağlar. Oyunlar genellikle gerçekçiliğe dayalıdır ve yakıt yönetimi, belirlenen noktaya ve belirlenen zamanda yapılan yolcu ve yük teslimatlarını içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Elektronik spor</span> özellikle video oyunları için yapılan profesyonel oyun maçlarına verilen isim

Elektronik spor, organize video oyunu yarışmalarına verilen isim. Oyunlar, genellikle profesyonel oyuncular arasında profesyonel organizasyonlar ile düzenlendiğinde bu ismi alır. Elektronik sporlarda en çok rastlanan oyun türleri strateji oyunları, dövüş oyunları, birinci şahıs nişancı oyunları ve spor oyunlarıdır. League of Legends Dünya Şampiyonası, The International, Evolution Championship Series ve Intel Extreme Masters gibi turnuvalar canlı yayınlanır ve oyunculara sekiz haneli miktarlara kadar önemli para ödülleri sağlar. espor karşılaşmalarında yer alan oyunculara siberatlet denir.

<span class="mw-page-title-main">İnşaat ve yönetim simülasyonu</span>

İnşaat ve yönetim simülasyonu (İYS) oyuncuların sınırlı kaynakları kullanarak kurgusal organizasyonları veya projeleri inşa ettikleri, geliştirdikleri ya da yönettikleri bir simülasyon oyunu çeşididir. Bazı strateji oyunları oyuncunun kaynak yönetimi ile proje geliştirmesini içerir. Ancak strateji oyunlarının aksine, esas İYS oyunlarında amaç bir düşmanı yenmek değil, devam eden bir süreçle ilgili hedeflere ulaşmaktır. Bu kategorideki oyunlar bazen yalnızca yönetim oyunu olarak adlandırılır.

Oynanabilir karakter, bir video oyununda, eylemleri oyunun bir oyuncusu tarafından doğrudan kontrol edilen karakterdir. Oynanabilir karakter, onu kontrol eden oyuncu için kurgusal, alternatif bir gövde olarak işlev görür.

Bağımsız video oyunu veya indie oyunu, "üçlü A" oyunlarının aksine, genellikle büyük bir yayımcının maddi desteği olmadan bireyler veya daha küçük geliştirme ekipleri tarafından oluşturulan video oyunlarıdır. Bu terim ayrıca geliştiriciler üzerinde önemli bir yaratıcı kontrol oluşturmayan yayıncılar tarafından finanse edilen oyunları da ifade edebilir. Bağımsızlık ve geliştirme özgürlüğü nedeniyle, bağımsız oyunlar genellikle yeniliklere ve genellikle üçlü-A oyunlarında bulunmayan riskleri almaya odaklanır ve sanat oyunlarında benzersiz deneyimler üretme ortamını keşfedebilir. Bağımsız oyunlar, yayıncı desteğinin yetersizliği nedeniyle perakende satış yerine dijital dağıtım kanalları aracılığıyla satılma eğilimindedir.

<span class="mw-page-title-main">Müzik video oyunu</span>

Yaygın olarak bilinen bir müzik video oyunu, oyunun anlamlı ve genellikle neredeyse tamamen müzikal bir skor veya bireysel şarkılarla etkileşimleri etrafında yönlendirildiği bir video oyunudur. Müzik video oyunları çeşitli biçimler alabilir ve genellikle "ritmik olarak oluşturulmuş bulmacalar" ortak kullanımı nedeniyle bulmaca oyunuları ile gruplandırılır.

Video oyunlarında reklamcılık, ürünleri, organizasyonları veya bakış açılarını tanıtmak için reklamın video oyunlarına entegre edilmesidir.

Deste oluşturma oyunları, bir deste oluşturmanın esas oynanış unsuru olduğu kart oyunları veya kutu oyunlarını ifade eder. Deste oluşturma oyunları, her oyuncunun kendine has bir destesi olması yönüyle kart koleksiyonu oyunlarına benzer. Bununla birlikte kart koleksiyon oyunlarından farklı olarak kartlar rastgele paketlerde satılmaz ve deste büyük oranda oyundan önce değil oyun sırasında oluşturulur.

<span class="mw-page-title-main">Grand Theft Auto kopyaları</span>

Grand Theft Auto kopyaları veya GTA klonları, açık dünya, aksiyon-macera video oyunlarının bir alt türüdür. Hem tasarımsal hem de oynanış mekanikleri Grand Theft Auto oyununa benzer. Oyuncular açık dünya ortamında özgürce dolaşırken çeşitli araçlar ve silahlar bulabilir ve kullanabilirler. Grand Theft Auto klonlarının amacı, bir dizi temel ana görevi tamamlamaktır, ancak oyunun devam etmesini sağlamak amacıyla genellikle yan görevler ve mini oyunlar eklenir ve özgür dünyanın sürekliliği amaçlanır. Bu alt türdeki oyunların hikâyeleri tipik olarak suç, şiddet, uyuşturucu, kadın ticareti ve mafyalaşma gibi unsurlara sahiptir.

Soulsvari veya souls benzeri, yüksek zorluk seviyelerine, çevre aracılığıyla hikâye anlatımına ve genellikle karanlık fantezi atmosferine sahip olmasıyla bilinen aksiyon rol yapma oyunu alt türüdür. Soulsvari oyunların kökeni, FromSoftware firması tarafından geliştirilen ve Hidetaka Miyazaki tarafından tasarlanan, temaları ve oynanış mekaniği ile birçok benzer oyuna doğrudan ilham veren Souls video oyunları serisine dayanmaktadır. Souls serisini oluşturan oyunlar FromSoftware tarafından geliştirilen Demon's Souls (2009), Dark Souls (2011), Dark Souls II (2014) ve Dark Souls III (2016) oyunlarıdır. Bu oyunların yanı sıra yine aynı firmanın 2015 yılında yayınladığı Bloodborne oyununun da benzer türde olması nedeniyle FromSoftware tarafından piyasaya sürülen soulsvari türündeki oyunlar genellikle Souls ve Bloodborne kelimelerinin birleşimiyle oluşturulan Soulsborne adıyla bilinmektedir.

Taktik nişancı oyunu, gerçeğe yakınlığıyla dikkat çeken ve taktiksel ve iş birliğine dayalı olmasıyla öne çıkan birinci şahıs veya üçüncü şahıs nişancı video oyunlarıdır. Nişancı oyunlarında hızlı refleksler ön plandayken taktik nişancı oyunlarında daha önemli olarak; hızlı düşünebilme, temkinli ve planlı davranma ve strateji kurma gibi özellikler ön plana çıkar. Rainbow Six, Ghost Recon, Squad gibi oyunlar taktik nişancı oyunları arasında popüler oyunlardır. Taktik nişancı oyunlarının askeri simülasyon oyunları ile birçok benzerliği olmasından dolayı birbirlerinin yerlerine kullanıldığı veya birlikte kullanıldığı görülür.

<span class="mw-page-title-main">Hızlı satranç</span>

Hızlı satranç, her oyuncuya hamlelerini düşünmesi için klasik satrancın zaman kontrolüne kıyasla daha az süre verilen bir satranç türüdür. Azalan zaman kontrollerine göre hızlı satranç, yıldırım satrancı ve mermi satrancı olarak ayrılan türleri vardır. Hızlı satrancın özel bir çeşidi olan "Armageddon" satrancı ise her oyuncu için farklı kurallar içerir.