İçeriğe atla

Oy vey

Brooklyn'den ayrılırken Williamsburg Köprüsü'ndeki bir tabela

Oy vey (Yidiş: אױ װײ) dehşet veya öfkeyi ifade eden Yidiş bir ifadedir. Ayrıca oy vay, oy veh veya oi vey olarak yazılır ve genellikle oy olarak kısaltılır, ifade "vah vah vah!" veya "vay halime!" anlamına gelir. İbranice karşılığı "oy vavoy"dur (İbraniceאוי ואבוי, ój vavój).[1][2]

Türeyiş

Etimolog Douglas Harper'a göre bu ifade Yidiş'ten türetilmiştir ve Cermen kökenlidir.[3] Almanca ve Felemenkçede "uff/ay" anlamına gelen au! ve İngilizce woe kelimesi ile eş asıllı olan Almanca Weh kelimesini (ayrıca Felemenkçede wee acı anlamına gelir) birleştiren o weh veya auweh ile eş asıllıdır. Bu ifade, Danca ve İsveççede daha eski bir ifade olan oh ve ve Fransa'nın Montbéliard bölgesinde benzer bir anlamla kullanılan oy wah ile de ilişkilidir. Latince karşılığı "heu, vae!"dir; ama daha standart bir ifade o, me miserum veya heu, me miserum'dur.

Chabad.org'a göre, Yidiş ifadenin kökeni için alternatif bir teori, "oy" un İncil İbranicesi'nden geldiği ve "vey" in onun Aramice eşdeğeri olduğudur.[1] Alternatif olarak İncil İbranicesinde [4] אוי, הוי veya הו ve Aramice'de ווי, וי, ואי ve ויא olarak yazılır.[5] Terim, Amos 5:16'da הו הו ve Targum Pseudo-Jonathan'da aynı sayılı ayette וי וי olarak ara sıra ikilenir, ancak iki versiyon hiçbir zaman klasik olarak birleştirilmemiştir.

Önemi

İfade genellikle basitçe oy olarak kısaltılır veya oy vey iz mir ("Ah, vay halime") şeklinde uzatılır.[6] Daha uzun olan hali bazen daha Cermen şekliyle oy vey ist mir olarak bulunur.[7][8] İfadeyi uzatmanın ana amacı veya etkisi genellikle dramatiktir, "kozmik bir ah" gibi bir şeydir.[6][9] Görsel antropolog Penny Wolin'e göre Oy, yalnızca sıradan bir sözcük değildir, bütün bir dünya görüşünü ifade etmektedir.[10] Anlamı, mazel tov'un yaklaşık olarak tersidir.[6] İlgili bir ifade, benzer bir anlama sahip olabilen veya aynı zamanda şok veya şaşkınlığı ifade edebilen "oy gevalt"tır.

Ayrıca bakınız

  • Yidiş kökenli İngilizce kelimelerin listesi
  • Benzer bir İngiliz İngilizcesi ünlemi olan Oi, aynı zamanda daha eski Avrupa kökenlerine sahip olduğu söylenir

Kaynakça

  1. ^ a b "What Does Oy Vey Mean?". Chabad.org. 13 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2013. 
  2. ^ See Proverbs 23:29, where King Solomon asks, "To whom is oy and to whom is avoy?"
  3. ^ "Oy". Douglas Harper Online Etymology Dictionary. 25 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2011. 
  4. ^ "Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020. 
  5. ^ "A Dictionary of the Targumim, the Talmud Bavli and Yerushalmi, and the Midrashic Literature". 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020. 
  6. ^ a b c Stevens, Payson et al. Meshuggenary: Celebrating the World of Yiddish, p. 34 (Simon and Schuster 2002).
  7. ^ Rozakis, Laurie. The Portable Jewish Mother, p. 274 (Adams Media 2007).
  8. ^ Kaplan, Alice. French Lessons: A Memoir, p. 5 (University of Chicago Press 1994).
  9. ^ Jacobs, Meredith. The Modern Jewish Mom's Guide to Shabbat, p. 229 (HarperCollins 2007).
  10. ^ Wolin, Penny. The Jews of Wyoming: Fringe of the Diaspora, p. 196 (Crazy Woman Creek Press 2000).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karl Marx</span> Almanya doğumlu filozof (1818–1883)

Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Kitâb-ı Mukaddes</span> Yahudiliğin ve Hristiyanlığın kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Kitâb-ı Mukaddes, Mukaddes Kitap veya Kutsal Kitap, Eski Ahit ve Yeni Ahit'i kapsayan, Hristiyan inanışının temelini oluşturan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

Cumhuriyet, siyasi gücün halk ve temsilcileri tarafından paylaşıldığı bir devlet yönetim şeklidir ve yapısı gereği monarşinin yokluğu üzerine kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Chopin</span> Polonyalı besteci ve piyanist (1810 – 1849)

Frédéric François Chopin, Polonyalı - Fransız piyanist ve besteci.

<span class="mw-page-title-main">İbranice</span> Afro-Asyatik dil ailesinin Kenan koluna bağlı bir dil

İbranice (עִבְרִית‎,

Yidiş, Aşkenaz Yahudileri tarafından tarihsel süreçler doğrultusunda, İbranice ve Almancanın karışımından oluşmuş Yüksek-Almanca dil grubunda bulunan bir dildir. Yidiş, Yahudi-Roma savaşlarının sonucu olarak, Romalılar tarafından Avrupa'ya sürülmüş Yahudiler tarafından ilk defa 9. yüzyılda şekillenmeye başladı. İbraniceye çok benzeyen Aramiceden; Latince ve Doğu Avrupa'daki Slav dillerinden de etkilenmiştir. Yazılarında İbrani alfabesi kullanılır. 1990'lardan itibaren çoğunlukla Hasidik ve Haredi Yahudileri olmak üzere, 1,5–2 milyon konuşanı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Satanizm</span> Şeytana dayalı ideolojik ve felsefi inançlar grubu

Satanizm, Şeytan'ı temel alan bir grup ideolojik ve felsefi inançtır. Satanizmin çağdaş dini uygulamaları, birkaç tarihsel emsali olmasına rağmen, 1966 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde Anton LaVey tarafından ateist Şeytan Kilisesi'nin kurulmasıyla başlamıştır. Halka açık uygulamalardan önce Satanizm, bir öz kimlikten ziyade çeşitli Hristiyan grupların ideolojik rakiplerine yönelik bir suçlama olarak varlığını sürdürmekteydi. Satanizm ve Şeytan kavramı aynı zamanda sanatçılar ve şovmenler tarafından sembolik ifade için de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yahya</span> Yahudi din büyüğü

Yahya veya Yuhanna, İsa'nın çağdaşı, Zekeriya'nın ise oğlu olan Yahudi din büyüğüydü. Hristiyanlıkta Vaftizci Yahya olarak anılır ve aziz kabul edilir. Hristiyanlar tarafından her yıl 24 Haziran'da "Vaftizci Aziz Yuhanna Günü" kutlanır. Bahá’ílik, Sâbiîlik ve İslam'da ise bir peygamber olarak kabul edilir. Bu durum Yeni Ahit'teki Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri ile Kur'an'da ve Bahá’í metinlerinde teyit edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tork</span> bir kuvvetin nesnenin ekseninde, dayanak noktasında ya da çevresinde dönme eğilimi

Tork, kuvvet momenti ya da dönme momenti, bir cismin bir eksen etrafındaki dönme, bükülme veya burulma eğilimini dönme ekseni merkezine indirgeyerek ölçen fiziksel büyüklüktür. Torkun büyüklüğü moment kolu uzunluğuna, uygulanan kuvvete ve moment kolu ile kuvvet vektörü arasındaki açıya bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">YHVH</span> Y-H-V-H (יהוה‬), İbrani Kutsal Kitabında İsrailin Tanrısının dört ünsüz harften oluşan özel adı

Tanah'ta YHVH veya Tetragrammaton, İsrailoğulları'nın Tanrısına atıfta bulunmak için kullanılan dört harfli İbranice ifadedir. İbranicenin sağdan sola yazılımından dolayı bu dört harf He (ה) + Vav + (ו) He + (ה) Yod (י) şeklinde sağdan sola yazılır. İsmin yapısı ve etimolojisi hakkında hâlâ ortak fikir birliği olmamakla beraber nasıl telaffuz edildiği de bilinmemektedir, fakat neredeyse evrenselleşmiş iki form olan Yahveh ve Yehova formları kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yeremya Kitabı</span> İbrani Kutsal Kitabının (Eski Ahit) bir parçası olan Büyük Peygamberlerin ikinci bölümü

Yeremya Kitabı, Eski Ahit'te Son Peygamberler kısmının ikinci kitabı olup, Yeşaya kitabından sonra ve Hezekiel ile On İki Küçük Peygamber kitaplarından önce gelir. Görümleri aktarıldığı için kitap adını, MÖ 7. yüzyılın sonları ve MÖ 6. yüzyılın başlarında Kudüs'te, Yehuda Krallığı Babillilere yenik düştüğü zamanki kral Yoşiya zamanında yaşamış peygamber Yeremya'dan alır. Kitap, karmaşık ve şiirsel olarak İbranice yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın birleşmesi</span> Ayrı Alman krallıkların ilk defa Alman İmparatorluğu adı altında birleşmesi

Resmî olarak Almanya'nın birleşmesi ile siyasi ve idarî olarak birleşik bir ulus devletin ortaya çıkması 18 Ocak 1871'de Fransa'daki Versay Sarayı'nın Aynalar Galerisi'nde gerçekleşti. Fransa-Prusya Savaşı sonrası Fransızların silah bırakmasının ardından, Alman devletlerinin prensleri Prusyalı I. Wilhelm'i Alman İmparatoru ilan etmek için bir araya geldi. Pratikte, Almanca konuşan halkların çoğunluğunun birleşik bir devlet altında toplanması, resmî ve soylu yöneticiler arasındaki gayriresmî ittifaklar sayesinde bir süredir düzensiz olarak gelişmekteydi. Ancak birleşme fikirleri, tarafların kendi çıkarları yüzünden Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun 1806'da dağılması ve Napolyon Savaşları'nın gerçekleşmesi üzerine kuvvetlenen milliyetçilik hareketlerine kadar neredeyse yüz yıl gecikerek aristokratik bir deneme olmaktan öteye gidemedi.

Klasik liberalizm, serbest piyasayı ve laissez-faire ekonomisini; sınırlı devleti, ekonomik özgürlüğü ve siyasi özgürlüğü vurgulayan, hukukun üstünlüğünün güvenceye aldığı sivil özgürlükleri savunan; liberalizmin bir dalı, felsefi ve politik ideolojidir. Klasik liberalizm, 19. yüzyılın başlarında, Avrupa ve Kuzey Amerika'da kentleşmeye ve Sanayi Devrimi'ne bir yanıt olarak önceki yüzyılın fikirleri üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya (antik kent)</span> Türkiyede bir antik kent

Antakya, Asi Nehri kıyısına kurulmuş bir antik kent. Kalıntıları günümüz Antakya şehrinde bulunur ve modern şehre ismini verir.

Alman alfabesi, Almancanın yazımında kullanılan alfabedir. Almanya, Avusturya, İsviçre, Lihtenştayn ve Lüksemburg'da, ayrıca Almanca konuşanların azınlıkta olduğu Belçika ülkesinde ve Danimarka, İtalya ve Polonya'nın çeşitli bölgelerinde bu alfabe kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tarihî İsa</span> Tarihsel bir kişilik olarak İsa

Tarihî İsa, Kristolojik tanımların ve İsa'nın diğer Hristiyan anlatımlarının aksine, İsa'nın yaşamının ve öğretilerinin eleştirel tarihsel yöntemlerle yeniden inşasıdır. Ayrıca İsa'nın yaşadığı tarihsel ve kültürel bağlamları da göz önünde bulundurur. Tarihî İsa veya Nasıralı İsa, MÖ 4-7 arasında, muhtemelen Nasıra'da doğmuş; MS 30-31'de Kudüs'te yaşamış bir Yahudi gezgin vaizdi. 28 yılından itibaren Celile ve Yahudiye'de halka vaaz vermeye başladı. Aradan geçen iki ila üç yıl sonra, Roma valisi Pontius Pilatus'un emriyle Roma askerleri tarafından çarmıha gerildi. Yeni Ahit, Hristiyanlık inancının ilk belgesi olarak, İsa hakkında yapılan tarihi araştırmaların en önemli kaynağıdır. İsa, havarilerini topladı ve Yahudilere Tanrı’nın Krallığı’nda krallığını ilan etti, bu nedenle halkını tövbe etmeye çağırdı. Havarileri, ölümünden sonra onu İsa Mesih, Mesih ve Tanrı'nın Oğlu olarak ilan ettiler. Bu olayın sonrasında, yeni bir dünya dini olan Hristiyanlık doğdu. İsa, Hristiyanlığın dışında da önemli hale geldi.

Yidiş edebiyatı, Aşkenaz Yahudilerinin Yidiş dilinde üretilmiş yazılı eserler bütünü.

The Syro-Aramaic Reading of the Koran: Kur'an Dilinin Çözülmesine Bir Katkı, Christoph Luxenberg'in "Die syro-aramäische Lesart des Koran: Ein Beitrag zur Entschlüsselung der Koransprache" (2000) adlı kitabının İngilizce baskısıdır (2007).