İçeriğe atla

Ovabayındır (düz yerleşme)

Düz yerleşme
Adı:Ovabayındır
il:Balıkesir
İlçe:Merkez
Köy:Ovabayındır
Türü:Höyük
Tahribat:
Tescil durumu:
Tescil No ve derece:
Tescil tarihi:
Araştırma yöntemi:Kazı

Ovabayındır, Balıkesir il merkezinin yaklaşık olarak 20 km. güneydoğusunda, Kepsut'un 15 km. güneyinde, Ovabayındır Köyü'nün 1–2 km. kuzeydoğusunda yer alan bir düz yerleşmedir. Aslında yerleşmenin bulunduğu bölgenin adı Karaağaç Tarla olmasına karşın en yakın köyün adı verilmiştir. Bazı haritalarda köyün adı Bayındırköy olarak geçtiğinden bazı kaynaklarda yerleşme Bayıdırköy olarak verilmektedir. Ovabayındır, Erken Tunç Çağı'na tarihlenen düz yerleşmeden ve yakınındaki mezarlık alanından oluşmaktadır. Mezarlık alanı kaçak kazılarla büyük ölçüde tahrip edilmiştir.[1]

Kazılar

Yerleşme 1936 yılında J. Stewart tarafından saptanmış olup 1956 yılında Ekrem Akurgal başkanlığında kurtarma kazıları yapılmıştır.[1]

Tabakalanma

Büyük ölçüde tahrip edilmiş olan yerleşme ve mezarlık alanında tabakalanmayı saptama olanağı bulunamamıştır. Bununla birlikte ikisinin de Erken Tunç Çağı'na tarihlenebilecek tek tabakadan oluştuğu ileri sürülmektedir.[1]

Buluntular

Yerleşim alanında taş temelli, dikdörtgen planlı, fazlasıyla tahrip edilmiş bir yapı ortaya çıkarılmıştır.[1]

Mezarlık alanında tahrip edilmiş küp mezarlara ulaşılmıştır. Gömüt armağanı olarak kaplar vardır. Çanak çömlekler siyah, gri tonlarında, açkılı ve bazıları astarlıdır. Biçim olarak keskin içe kıvrılan ağızlı, derin ve yayvan kaseler, gaga ağızlı testiler ile kaideler görülmektedir. Gaga ağızlı testilerden bazıları kuğu boyunlu olarak tanımlanmaktadır.[1]

Gömüt armağanlarından bir başka grup olarak arsenikli bakırdan yapılmış küçük, 6–15 cm. uzunlukta kama ve çakılar bulunmuştur. Bunların sadece gömüt armağanı olarak üretildikleri düşünülmektedir. Çok küçük perçin delikleri, ahşap ya da boynuz sapları olduğunu göstermektedir. Biçim olarak benzerlerine Ege, Kuzeybatı Anadolu ve İç Anadolu'da karşılaşılmaktadır.[1]

Mezarlık alanı kazılarında iki tane serpantinden sap delikli balta ve çekiç bulunmuştur. Son derece başarılı bir işçilik sergilemektedir.[1]

Değerlendirme ve tarihlendirme

Ovabayındır Manisa – Balıkesir bölgesinin Yortan Kültürü'ne tarihlenmektedir. Benzer buluntulara Babaköy ve Yortan / Gelenbe mezarlık alanında da rastlanmaktadır. Maden buluntuları, çakı – kama örneklerinden hareketle MÖ 2.500 – 2.200 yıllarına tarihlenebilir. Bu tarihler, Yortan Kültürü'nün tarihlendiği Erken Tunç Çağı II. – III. evreleriyle uyumludur.[1]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ovabayındır</span>

Ovabayındır, Balıkesir ilinin Altıeylül ilçesine bağlı bir mahalledir.

Köşkerbaba Höyük, Malatya İl merkezinin 31 km. kuzeydoğusunda, Karakaya Baraj Gölü suları altında kalmış olan bir höyüktür. Öncesinde Fırat kıyısından 100 metre içerdeydi. Höyük adını hemen yakınındaki bir yatırdan almaktadır. Höyüğün en üst tabakası eski yıllarda köprü inşaatı sırasında büyük ölçüde tahribata uğramıştır.

Harmanören - Göndürle Höyük, Isparta İl merkezinin yaklaşık 27 km. kuzeydoğusunda, eski adı Göndürle olan Harmanören Köyü'nün güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Köyün 1 km. kadar doğusunda, Tavşanlıtepe'nin güney eteklerinde, arkeoloji literatüründe Göndürle Tunç Çağı mezarlığı olarak geçen bir mezarlık bulunmaktadır. Göndürle Höyüğü ise mezarlığın 250-300 metre güneydoğusundadır. Harmanören Köyü yakınlarında ikinci bir höyük daha vardır ve diğeriyle karışmaması için Göndürle I olarak adlandırılmıştır. Esasen mezarlığın Göndürle I Höyüğü'ne ait olduğu kabul edilmektedir. Esas höyük 150 x 100 metre boyutlarındadır.

Dündartepe Höyüğü, Samsun İl merkezinin 3 km. güneydoğusunda yer alan, günümüzde kentin yapı dokusu içinde kalan bir höyüktür. Dündartepe ya da Öksürük Tepe olarak geçen höyük Mert Deresi kıyısında, verimli topraklar arasındadır. Tepe, 220 x 200 metre boyutlarında olup yüksekliği 15 metredir.

Kusura Höyük, Afyon İl merkezinin 55 km. güneybatısında, Sandıklı İlçesi'nin 12 km. güneyinde, Kusura Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Tepe 400 metre çapında, 14 metre yüksekliğindedir.

Polatlı Höyüğü, Ankara İl merkezinin 65 km. güneybatısında, Polatlı İlçesinde yer alan bir höyüktür. Burhan Tezcan'ın 1956 yılında yayımladığı bir çalışmasında Zafer Höyük olarak gösterilmiştir. Tepe, 200 metre çapında ve 25 metre yüksekliktedir.

Boztepe Höyüğü, Diyarbakır ili Bismil İlçesi'nin 8 km. doğusunda yer alan bir höyüktür.

Pağnik Öreni Höyüğü, Keban Baraj Gölü'nde su toplanmaya başlamadan önce Elazığ il merkezinin yaklaşık olarak 25 km kuzeybatısında, Ağın ilçesinin 3 km güneydoğusundaki, eski adı Pağnik olan Kaşpınar köyünde yer alan bir höyüktü. Günümüzde göl suları altında kalmıştır.

Damlıboğaz / Hydai, Muğla İl merkezinin batısında, Milas İlçesi'nin 6 km batı-güneybatısında, Hydai antik kentinde yer alan bir düz yerleşmedir. Güllük Körfezi'ne açılan Sarıçay Vadisi'ndeki Damlıboğaz Köyü'nün hemen yakınındadır. Hydai antik kentinin MÖ 478 yılında kurulduğu, ancak Sarıçay'ın yatağının değişmesi üzerine ortaya çıkan mezarlıktaki buluntulara göre yerleşmede iskanın MÖ 3. binyıla kadar geri gittiği anlaşılmaktadır. Kent sarp ve kayalık bir tepenin zirvesinde kurulmuştur. Attik Delos Birliği'ne Kydae adıyla üye olduğu bilinmektedir.

Tavas Karahisar Höyüğü, Denizli İl merkezinin güneyinde, Tavas İlçesi'nin 10 km. kuzeybatısında, Karahisar Köyünde, Kabakozlar Mevkii'nde yer alan bir höyüktür. Küçük bir tepe olan höyük son birkaç on yıl içinde tesviye edilmiştir. Bir yandan bu işlem, diğer yandan höyük üzerinde tarım yapılması höyükte önemli ölçüde tahribata yol açmıştır. Günümüzde ova seviyesine inmiştir.

Aşağı Salat Höyüğü, Diyarbakır'ın Bismil İlçesi'nin 20 km. doğusunda, Yukarısalat Belde'sinin 3 km. güneyinde, günümüzde 10 – 15 haneli Aşağı Salat Mahallesi'nin altında yer alan bir höyüktür. Dicle Nehri kıyısındaki höyük Salat Çayı'nın Dicle'ye katıldığı yerin 2 km. doğusundadır. Tepe, yaklaşık olarak 150 x 100 metre boyutlarında, nehir seviyesinden 3 metre yükseklikteki bir teras üzerindedir. Kültür dolgusu 5 metre kadar olan höyüğün güney yamacı Dicle taşkınlarıyla tahrip olmuştur. Güneydoğu kesiminin ise su ile aşınmıştır. Aşağı Salat Höyüğü Kuzey Mezopotamya kültür alanı içinde kurulmuş küçük bir köy yerleşimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Salat Vadisi'nden gelen doğal yol, Dicle Nehrini Höyük'ün de yer aldığı Salat Mevkii'nde geçerek doğuya ve güneye yönelmektedir. Höyük'ün yaklaşık 50 metre güneybatısında bir mezarlık alanı yer almaktadır.

Aharköy Höyük, Bilecik il merkezinin güneydoğusunda, eski adı Aharköy olan Yeşilyurt Köy'nün 2 km kadar güneybatısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 100 metre çapında olup 4-5 metre yüksekliktedir. Bölgenin küçük höyüklerinden biridir. Bazı arkeolojik kaynaklarda Sarıket Mezarlığı olarak geçen Demircihöyük'ün 5 km kuzeyindedir. Doğalgaz hattı döşenmesi sırasında Höyük'ün batı kesimi kısmen tahrip edilmiştir.

Gavurtepe Höyük, Manisa İl merkezinin güneydoğusunda, Alaşehir İlçesi'nin güneybatısında, Gediz Ovası'nda Sarıkız Çayı'nın batı yakasında yer alan bir höyüktür. Yamaçları oldukça dik ve sarp bir tepedir. Bulunduğu yer olarak, hem batı kesimindeki yerleşimlerle, hem de Hitit topraklarının batı yerleşimleriyle ulaşım sağlayabilecek konumda görünmektedir. Öte yandan Gediz Vadisi üzerinden Balıkesir ve Denizli ulaşımları üzerindedir.

Hanay Tepe Höyüğü, Çanakkale il merkezinin güneydoğusunda, Kemerdere Vadisi'nin Menderes Ovası'na açıldığı yerde, Ezine İlçesi'nin yaklaşık 20 km. kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Bazı kaynaklarda Bozköy - Hanaytepe olarak geçmektedir.

Kaklık Mevkii, Afyonkarahisar il merkezinin kuzey-kuzeydoğusunda, Burhaniye Köyü'nün 1,2 km. güneybatısında yer alan bir düz yerleşmedir. Bulunduğu yer Kaklık Mevkii olarak bilinmektedir.

Tekeköy Düz Yerleşmesi, Samsun il merkezinin yaklaşık 16 km. güneydoğusunda, Tekeköy yakınlarında yer alan bir düz yerleşmedir. Yerleşmeyle ilgili yayınlarda yeri tam olarak belirtilmekmektedir. Tekeköy günümüzde Samsun'un bir mahallesidir. Fındıkcak ve Çınarlık derelerinin suladığı vadide bulunan kaya sığınaklarından birinin önündeki terasta ya da yamaçlardan birinde olduğu anlaşılmaktadır. "A" kaya sığınağının yaklaşık 300 m uzağında; sığınakdan güneye doğru gittikçe daralan iki dar vadinin birleştiği ve genişlemeye başladığı yerde olduğu belirtilmektedir. Yerleşmenin kazı yapıldığı yıllarda 100 x 50 metre boyutlarında olduğu bilinmektedir.

Kanlıtaş Höyük, Eskişehir il merkezinin kuzeyinde, Aşağıkuzfındık Köyü'nün 1 km. doğusunda, "Kanlıtaş Mevkii" olarak bilinen yörede yer alan bir höyüktür. Yerleşme, vadinin ortasındaki kayalık bir yükseltinin kuzey yamacındadır. Tepe, 30 metre çapında olup 4 - 7 metre yüksekliktedir.

Ahlatlıbel Düz Yerleşmesi, Ankara il merkezinin yaklaşık olarak 14 km. güneybatısında, ODTÜ arazisi içinde, eski Yalıncak Köyü'nün güney – güneybatısında, Haymana yolu üzerinde yer alan bir düz yerleşmedir. Bölgede geniş bir alanın yakın geçmişte toprakla doldurulmuş olması nedeniyle, 1933 yılında kazısı yapılmış olan yerleşmenin tam olarak yeri yakın zamana kadar saptanamamıştı. Ancak Gülçin İlgezdi Bertram ve Jan - K. Bertram'ın çalışmalarıyla yerleşmenin yeri 2010 yılında saptanmıştır. Kale olarak tanımlanan mimari kalıntılar ve konumu dikkate alınarak bir bey şatosu olduğu düşünülmektedir.

Karayavşan Höyüğü, Ankara il merkezinin güneybatısında, Polatlı İlçesi'nin 20 km. doğusunda, Karayavşan Köyü'nün hemen yanında yer alan bir höyüktür. Polatlı – Haymana kara yolunun hemen kuzeyindedir. Tepe, 13 metre yükseklikte orta boy bir höyüktür.

Koçumbeli Yamaç Yerleşmesi, Ankara il merkezinin güneybatısında, eski Yalıncak Köyü'nün 1,5 km kadar güneyinde, günümüzde ODTÜ arazisi içinde kalan bir yamaç yerleşmesidir. Ahlatlıbel'in 2 km kuzeyindedir. Ahlatlıbel'le aralarında bir sıra tepe vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.