İçeriğe atla

Ova tilkisi

Ova tilkisi
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Carnivora (Etçiller)
Alt takım: Caniformia (Köpeğimsiler)
Familya: Canidae (Köpekgiller)
Oymak: Vulpini (Asıl tilkiler)
Cins: Vulpes
Tür: V. velox
Vulpes velox
Say, 1823

Ova tilkisi (Vulpes velox), köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'nın kurak bölgelerinde yaşayan bir tilki türü. Aynı şekilde Kuzey Amerika'da görülen kızıl tilkiden belirgin şekilde daha büyük olan kulaklarıyla ayırt edilir.

Özellikler

Ova tilkisinin postu, üst tarafta gri, turuncu rengi arasında değişirken, alt tarafı beyazdır. Tipik bir tilki figürüne sahiptir ancak bir kızıl tilkiden küçüktür. Boyu 40 cm tutarken, buna ilave 30 cm kuyruk gelir. Dikkat çekici yanı, boşluğu kum tanelerinin içeri girmesini önleyecek uzun kıllarla örülmüş iri kulaklarıdır.

Yaşam alanı

Kızıl tilki esas olarak Kuzey Amerika'nın ormanlarında yaşarken ova tilkisi Prairie adı verilen steplerde ve güneybatının çöllerinde yaşar. Dağılım alanı Kanada'nın güneybatısından Meksika'nın kuzeybatısına kadar uzanır. Kanada'da bir ara nesli kuruyan tilki, buraya zaman içinde yeniden başarıyla yerleştirilmiştir.

Yaşam tarzı

Ova tilkileri, neredeyse sadece fare ve tavşanlarla beslenen tamamen etçil hayvanlardır. Şansları olduğunda bir kuşu da avlayabilirler. Acil durumlarda böcekleri de yerler.

Kovuklarını genelde kumullara tesis ederler. Girişten itibaren çok koridorlu bir labirentten oluşur. Çiftleşme zamanı boyunca erkek ve dişi bir araya gelir. Erkek tilki, elli günlük gebelik süresince ve dört veya beş yavrunun doğumundan sonra dişi tilkinin yanında kalır. Dişi yavruları emzirirken, erkek kendisi ve yuvada kalan dişi için yiyecek temin eder.

İnsanların yanında, kır kurdu ve kızıl tilkiler de ova tilkisinin düşmanlarıdır. Kır kurdu, ova tilkilerinin çoğunu er ya da geç öldüren en ciddi düşmanıdır.

Çöl hayvanı olarak ova tilkileri çok az su ile yetinirler. Bu sebeple sadece gece faaldirler ve gün ışığında kovuklarını asla terk etmezler. Dışkıları olağanüstü kurudur. Sıvılarını çoğunu avladıkları hayvanlardan alırlar.

Taksonomi

Ova tilkisi (V. velox), fiziksel görünümü ve kısmen de yaşam alanı açısından, cüce tilki (Vulpes macrotis) ile benzerlik gösterir. Her iki türün yaşam alanları, Teksas'ın batısında ve New Mexico'nun doğusunda kalan bir bölgede çakışır ve burada, iki tür arasında çiftleşmelerin olduğu gözlenmiştir. 1970'lerden 1990'ların başına dek yürütülmüş bazı morfometri ve protein elektroforezi çalışmaları sonucunda, bu iki tilkinin de aynı tür olduğu sonucuna varılmışsa da 1990'larda yürütülmüş genetik çözümlemeler, ayrı türler olduklarını ortaya koymuştur. Her iki türün de genetik olarak en yakın olduğu canlı, Alopex lagopus (kutup tilkisi) türüdür. Ancak, kutup tilkisi Alopex cinsi içinde sınıflandırır.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpekgiller</span> etçil memeli familyası

Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Tilki</span> memeli takımı

Tilki, Canidae (köpekgiller) ailesi içindeki yedi cinste sınıflanmış ve yaklaşık 24 tür canlının ortak adıdır. Buna karşılık, Batı dünyasında "tilki" denilmekle en çok ifade edilen canlı türü Vulpes vulpes, yani kızıl tilkidir. Köpekgiller ailesinin bir parçasıdır. Bu türün yaşam süresi 3-4 yıldır. Kızıl tilki, kum tilkisi, Karsak, Bengal tilkisi, Kutup tilkisi, Afgan tilkisi, Güney Afrika tilkisi ve Çöl tilkisi gibi türleri vardır. Hepçil canlılar olan tilkilerin hemen her kıtada bulunuyor olmaları, çoğu halkların popüler kültüründe ve folklorunda da yer almalarına yol açmıştır. Hızlı bir ısırık ile çoğunlukla kemiricilerden oluşan kurbanlarını öldürürler. Birçok ayrı küçük hayvanlar, bitkisel gıda ve leş ile beslenirler. Yuvalarını yerde kuran kuşlar, tavuksular, tavşanlar, böcekler, balıklar ile de beslenebilirler. Çok nadir olarak geyik ya da domuz yavrularını avlarlar ve çok zor zamanlarda amfibyum ve sürüngen türleri de yiyebilirler. Tilkilerin kümeslere girip tavuk çalmaları da meşhurdur. Bazı tilkiler karayollarını takip eder ve otomobillerin ezdiği hayvanların leşleri ile beslenirler. Masallarda kurnaz kişi olarak anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl tilki</span> bayağı tilki

Kızıl tilki, bayağı tilki olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın tilkisidir. Avrupa'nın büyük bir farkla en sık rastlanılan vahşi köpekgildir. Bu yüzden Avrupa'da "tilki" denildiğinde neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kutup tilkisi</span> Arktik bölgesinde yaşayan küçük bir köpekgil türü

Kutup tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil Vulpes cinsi içinde yer alan, arktik bölgelere özgü küçük bir tilkidir.

<i>Vulpes</i>

Vulpes, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil olan bir cinstir ve "asıl tilkiler" olarak da anılabilen köpekgilleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Pseudalopex</span>

Pseudalopex, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil olan bir cinstir. Pseudalopex adı, Yunanca'da "yalancı (pseud-) tilki (alopex)" anlamına geldiği ve Pseudalopex cinsine dahil olan türlerin hepsi Güney Amerika'ya özgü olduğu için, bu canlı grubundan "yalancı tilkiler" ya da "Güney Amerika tilkileri" olarak da bahsedilebilir. Ayrıca,

<span class="mw-page-title-main">Arjantin gri tilkisi</span> Tilki Türü

Arjantin gri tilkisi, Arjantin dövüş tilkisi ya da Patagonya tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının bir türüdür. Güney Amerika'nın pampa düzlüklerinde, bazı çöllerinde ve alçak dağlarında ortaya çıkar. Birçok Güney Amerika köpekgilinin dahil olduğu Lycalopex cinsinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karsak</span> tilki türü

Karsak, korsak tilkisi, step tilkisi ya da bozkır tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının asıl tilkiler (Vulpini) oymağına ait, Orta Asya'da yaygın olan bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Vulpini</span>

Vulpini, köpekgiller (Canidae) familyasının bir oymağını nitelendiren terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Peru çöl tilkisi</span> köpekgiller (Canidae) familyasının Canini oymağına ait bir tilki

Peru çöl tilkisi, Sekura tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının Canini oymağına ait bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Pampa tilkisi</span> Tilki türü

Pampa tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasının Canini oymağına ait Güney Amerika'ya özgün bir tilki türü. Kendine özgün tür oluşturmayıp, And çakallarına dahil edilmesi ihtimal dahilindedir.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya dövüş tilkisi</span>

Brezilya dövüş tilkisi, köpekgiller familyasının Lycalopex cinsine ait, Brezilya'ya özgü bir türdür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika tilkisi</span>

Güney Afrika tilkisi, Gümüş tilki ya da Kap tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından Güney Afrika'da bulunan bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Çöl tilkisi</span> Kuzey Afrika çöllerine özgü küçük bir krepüsküler tilki türü

Çöl tilkisi, Fennek tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en küçük üyesidir. Çöl yaşamına çok iyi uyum sağlamış, Kuzey Afrika'da ve Arap yarımadasında rastlanılabilen bir tilki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Soluk tilki</span>

Soluk tilki, köpekgiller (Canidae) familyasından bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Kum tilkisi</span>

Kum tilkisi, Rüpell tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından, Kuzey Afrika'nın ve orta doğu'nun kurak bölgelerinde yaşayan bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Çalı köpeği</span>

Çalı köpeği, köpekgiller (Canidae) familyasından, Panama'dan Paraguay'a kadar uzanan bir bölgede çalılık ve ormanlık alanlarda yaşayan ve çok nadir rastlanan bir tür.

<span class="mw-page-title-main">Bengal tilkisi</span> Hint altkıtasına özgü endemik bir köpekgil türü

Bengal tilkisi, ayrıca Hint tilkisi olarak da bilinen, köpekgiller familyasından yalnızca Hint altkıtasında bulunan endemik tilki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Afgan tilkisi</span> Karnivor türü

Afgan tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasının Vulpini oymağına ait, Asyada bulunan bir tilki türü. En küçük köpekgillerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce tilki</span>

Cüce tilki ya da Kit tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'da sık görülen bir tilki türü. Tabii yaşam alanı kuzey Meksika'ya kadar uzanır.