İçeriğe atla

Oturan Boğa

Oturan Boğa
Oturan Boğa(1885)
Doğum1831 Grand River, Güney Dakota
Ölüm15 Aralık 1890 (59 yaşında) Sitting Bull
MilliyetHunkpapas
İmza

Oturan Boğa (Lakotaca: Tȟatȟáŋka Íyotake, İngilizce: Sitting Bull) (1831 - 15 Aralık 1890), ABD ordularına karşı savaşan son Kızılderili kabile şefi. Siyuların Lakota grubundan Hunkpapa kolunun reisi ve 25 Haziran 1876 tarihinde 7. Amerikan Süvari Birliği'ni yenen 3.500 savaşçının lideri.

Soykırım korkusuyla kabilesini Kanada'ya göç ettirdi ve 1881'e kadar orada yaşadı. Montana'daki bir ABD birliğine saldırınca yakalandı, ancak Amerikan hükûmetince bağışlandı.

Yaşamının geri kalan bölümünü, Vahşi Batı Sirki ile dolaşarak geçirdi. Büyük ilgi odağı olan Oturan Boğa, izleyicilere kendi dilinde söverken, halk kendisine gülmüştür.

Aslında ilgisi olmamasına karşın Hayalet Dansı hareketinin önderliği ile suçlandı ve kendisini tutuklamaya gelen polislerle çatışırken öldü. İronik bir şekilde, tutuklamaya gelen polisler, zamanında Oturan Boğa'yla birlikte beyazlara karşı savaşan, ancak sonradan beyazların yönetimine girerek yerli polisi olan kızılderililerdir.

Oturan Boğa(1882)

Oturan Boğa'nın beyazlar üzerine yaptığı bir konuşmadan kesit[]:

(...) Sahip olma isteği onlarda bir hastalık olmuş. Bu insanlar, zenginlerin bozabileceği ama yoksulların bozamayacağı birçok kural koymuşlar. Yönetici olan zenginleri güçlendirmek için yoksullarla güçsüzlerden vergiler alıyorlar. Bizim annemizin, toprağın, kendilerinin olduğunu söylüyor, komşularını çitler yaparak kendilerinden uzaklaştırıyorlar; toprağı binalarıyla ve öteki süprüntüleriyle çirkinleştiriyorlar. Bu millet, baharda yatağından taşarak, yoluna çıkan her şeyi yok eden bir ırmağa benziyor. (...)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sitting Bull ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

1890 bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri</span> ABDnin askerî gücü

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri, ABD'nin bütün silahlı kuvvetlerinin birleşik olarak oluşturduğu yapıdır. ABD Ordusu ilk kez, yeni kurulan ulusu Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Büyük Britanya'ya karşı savunmak üzere 13 kurucu eyaletin oluşturduğu Kongre yönetimi sırasında kuruldu. Amerika Birleşik Devletleri Kara Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Deniz Kuvvetleri 1776'daki bağımsızlık bildirisinin açıklanacağı öngörüsüyle 1775'te oluşturuldu. Dünyadaki en büyük hava kuvvetlerinden birine sahip olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri 1947'ye kadar bağımsız bir komutanlık haline getirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Boks</span> Spor dalı

Boks, iki kişinin boks hakemi gözetiminde karşılıklı yumruklaştıkları ve birbirlerini nakavtla ya da puanla yenmeye çalıştıkları spor müsabakasıdır. Belden aşağıya ve enseye vurmak, sporcunun kendi etrafında 180 derece dönmesi, avuç içi vurmak, ses çıkarmak uyarı almasına neden olur, üç uyarı bir ihtar alınmasına neden olur. Amatör boksörler 227 gr ağırlığında, profesyonel boksörler ise ağırlığı 170-283 gr arasında değişen eldivenler kullanırlar. Profesyonel boksörler yalnızca şort, amatör boksörler ise şort ve atlet giyer. Hem amatör hem de profesyonel boksörler karşılaşmada diş ve kasık koruyucuları kullanırlar. Amatör boksörler ayrıca koruyucu başlık da takarlar.

<i>Kızgın Boğa</i>

Kızgın Boğa orijinal dilinde Raging Bull 1980 yapımı, yönetmenliğini Martin Scorsese'nin yaptığı Boksör Jake LaMotta'nın hayatını anlatan Raging Bull: My Story'den uyarlanmış biyografik film. En İyi Film Akademi Ödülü dahil sekiz dalda Oscar'a aday olmuş bunlarda ikisini kazanmıştır. Ayrıca Empire dergisince tüm zamanların en iyi 11. filmi olarak gösterilmektedir. AFI's 100 Years... 100 Movies listesinde 1997 yılında 24. sırada, 2007 yılında 4. sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Atı</span>

Amerikan Atı 1870'lerdeki Siu Savaşları boyunca Oglala Lakotalarının şefiydi. Ayrıca ihtiyar Amerikan Atı'nın yeğeni ve Kızıl Bulut'un damadıdır.

<i>The New Janitor</i> (film, 1914)

The New Janitor, Charlie Chaplin' in yönetmenliğini yaptığı ve başrolde oynadığı 1914, ABD yapımı kısa ve sessiz bir komedi filmidir. Film Keystone Stüdyoları' nda çekilmiştir.

<i>The Floorwalker</i> (film, 1916)

The Floorwalker, Charles Chaplin'in yönetmenliğini Edward Brewer ile paylaştığı ve başrolünde yer aldığı 1916, ABD yapımı sessiz bir komedi filmidir. Bu film aynı zamanda Chaplin'in Mutual Film Corporation 'daki çektiği sessiz filmlerinin ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Japon karşıtlığı</span> çevre komşulardan gelen rahatsızlık

Japon karşıtlığı, Japon düşmanlığı ya da Japon fobisi, Japonlara, Japonya'ya ve Japon kültürüne yönelik korku, düşmanlık, nefret, güvensizlik, aşağılama vb. duygulardan beslenen ayrımcı ve ırkçı yaklaşımdır. Bu düşmanlık II. Dünya Savaşı yıllarından gelmektedir. Japonya'nın II. Dünya Savaşı sırasında ABD'nin Pearl Harbor Deniz Üssü'ne yaptığı baskın, Amerikan halkında büyük bir tepki uyandırmıştı. Bu tepki Japon milletine karşı bir nefrete ve aşırı Amerikan milliyetçiliğine dönüşmüştü. Daha sonra II. Dünya Savaşı sırasında ABD, Pasifik Cephesi'nde savaşa girmiş, Japonlara karşı savaşan Amerikan askerlerine Japon düşmanlığı aşılanmış ve Japonların birer lağam faresi, namussuz ve ucube olduğu öğütlenmişti. Amerikan askerleri bu öğütlerden etkilenerek Japonların fiziksel görünüşleriyle dalga geçmişlerdir. Günümüzde hâlâ Çin, Tayvan ve Kuzey Kore gibi ülkelerde Japonlara karşı düşmanlık vardır. Çinlilerin ve Korelilerin bu nefreti ise yine II. Dünya Savaşı sırasında ve öncesinde ülkelerinin Japonlar tarafından işgal edilmesidir. Japonlar, Japon karşıtları tarafından barbar ırk olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin yeniden yapılanma dönemi</span>

Yeniden yapılanma dönemi (1865-1877), ABD tarihinde Amerikan İç Savaşı'nın 1865 yılında sona ermesiyle başlayıp 1877 yılında sona eren dönemdir. Savaştan sonra Amerika Konfedere Devletleri'ne bağlı eyaletlerde anayasaya eklenen üç yeni maddeye göre devlet ve toplum yapısında önemli düzenlemeler yapılmıştır. Yeniden yapılanma her eyalette farklı dönemlerde başlasa da yapılanma politikaları 1877 yılında terk edilinceye kadar sürmüştür.

1927 Tevkifatı, Türkiye'de gizli faaliyet gösteren Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyelerine karşı 1927 sonbaharında yapılan yaygın tutuklamalardır. Dönemin TKP Merkez Komitesi Genel Sekreteri Vedat Nedim Tör'ün gizli parti belgelerini ve üye listelerini polise teslim etmesi üzerine o sırada Türkiye'de Komintern sorumlusu olarak bulunan Şefik Hüsnü'yü ve TKP Merkez Komitesi üyelerini de içine alan büyük bir tutuklama yapılarak 1928 TKP Davası açılmıştır. Bu tutuklamalarda Merkez Komitesi üyelerinden Şevket Süreyya Aydemir de Vedat Nedim Tör'le birlikte hareket ederek daha sonra Kadro dergisi hareketini başlatmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Hunkpapa Lakotaları</span>

Hunkpapa Lakotaları ya da Hunkpapalar, ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde ve Kanada'da yaşayan Lakota Siyularının ayrıldığı yedi alt kabileden (band) biri. Karaayak Lakotaları ile birlikte Kuzey Lakotaları adı altında toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderili savaşları</span> Kuzey Amerika yerlilerinin beyaz yerleşimciler tarafından boyunduruk altına alınması

Kızılderili savaşları ya da ABD Kızılderili savaşları, Yeni Dünya'da Kuzey Amerika'nın yerlisi ABD Kızılderilileri ile Eski Dünya'dan gelen Avrupalı göçmen yerleşimciler arasında patlak veren ve 1622-1924 yıllarında aralıklı olarak asırlara yayılan Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesi ve sonrası bir dizi çatışmalar silsilesidir. Savaşın ana sebebi, keşfedildiği andan itibaren Amerika kıtasını doğudan işgal etmeye başlayan Avrupalı sömürgecilerin sürekli artması ve bu artış sonunda yerlileri batıya sürmeleridir. Bu savaşlar Amerika kıtasının doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden Kader Manifestosu gibi ideolojiler tarafından teşvik edildiği gibi, politik kaygıyla zorla ya da antlaşmalarla Kızılderili Tehciri gibi etnik temizlik hareketleri de savaşların tetikleyici unsurlarıdır. Bu savaşlar sırasında ABD Kızılderili katliamları da görülür.

Kızılderili ajan polisi, Amerika Birleşik Devletleri'nde 19. yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında bir Kızılderili ajanı tarafından görevlendirilen ve Kızılderililer arasından seçilen polis. Birçok Kızılderili kabilesi eyalet çapında ya da federal olarak tanınmadığı için kabile yasaları da geçersiz olmaktadır. Kızılderili rezervasyonlarında Kızılderili ajanı tarafından o kabilenin üyeleri arasından seçilerek kiralık polis yapılan kişi temel kolluk güçleri yanında antlaşmalara göre davranılmasını da denetlemekle sorumluydu. Bunlar federal olarak atanan polisler olarak kabul edilmiştir. Oturan Boğa'yı öldüren de bir Kızılderil ajan polisi idi.

<span class="mw-page-title-main">Kennedy Doktrini</span>

Kennedy Doktrini, 35. ABD Başkanı John Fitzgerald Kennedy'nin başkanlık görevinde bulunduğu 1961-1963 yılları arasında, ABD'nin özellikle Latin Amerika ülkelerine karşı, izlediği dış politikaları ve takındığı siyasi tutumu ifade eden siyasi bir tanımlamadır. Kennedy, kuşatma politikasıyla, Batı Yarımküre'de Komünizm'in yayılmasını engellenmesi gerektiği konusundaki fikirlerini yüksek sesle ve her fırsatta dile getirmekteydi.

Monsieur Hire, Patrice Leconte'un yönetmenliğini üstlendiği 1989 yılı yapımı bir drama filmi. Film Georges Simenon'un aynı isimli kitabından yapılan bir uyarlamadır. Filmin başrollerini Sandrine Bonnaire ve Michel Blanc paylaşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan İç Savaşı'nda Wyoming</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Amerikan İç Savaşı 1861'de başladığında, Wyoming eyaleti yoktu. Bunun yerine, 1803 Louisiana Satın Alımında satın alınan bölgelerin bir parçasıydı. Çoğunlukla Şoşoniler, Arapaholar ve Apsalokeler tarafından ikamet ediliyorlardı. Kürk tüccarları ve yerleşimciler, 1840'larda bölgeye girmeye başladılar; burada ABD Ordusu, Kızılderili kabilelerine ve kuzeyden veya güneyden gelen sınır saldırılarına karşı korumak için kaleler inşa etti ve birlikler yerleştirdi. Savaşın başlamasından sonra bu askerlerin neredeyse tamamı doğuya yerleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet karşıtlığı</span>

Sovyet karşıtlığı, antisovyetizm ve Sovyetler Birliği hükûmetinin verdiği ad ile antisovetchina, Sovyetler Birliği'ne ve Sovyetler Birliği hükûmetine karşı yöneltilen hoşnutsuzluk, güvensizlik ve karşıtlıktır. Sovyet karşıtlığı genellikle antikomünizm ile paraleldir.

<span class="mw-page-title-main">New York askere alım ayaklanması</span>

New York askere alım ayaklanması ABD'nin New York kentinin Lower Manhattan bölgesinde Amerikan İç Savaşı sırasında Kongre tarafından çıkarılan Birlik Ordusu için askere alım yasasına tepki olarak çıkan şiddetli olayları anlatır. Olaylar modern ABD tarihindeki en büyük ve ırkçı şiddet içeren en kanlı olayların başında gelir. Kentteki silahlı birliklerin cepheye gönderilmiş olmasının da etkisiyle uzun sayılabilecek bir süre kentte kaos yaşanmış ve toplumsal hayatta çözülememiş sorunlar askere alım gündemiyle yıkıcı bir şekilde su yüzüne çıkmıştır.