İçeriğe atla

Otomotiv endüstrisi

Fiat montaj hattı, 1961

Otomotiv endüstrisi, terim anlamı olarak, motorlu taşıtları tasarlayan, geliştiren, üreten ve pazarlayan iş sektörüdür. 2007 yılı itibarıyla, tüm dünyada 73 milyondan fazla motorlu araç üretildi.[1] Otomotiv sanayii, tüm sanayileşmiş ülkelerde ekonominin lokomotifi olarak kabul edilmektedir. Sektörün ekonomideki sürükleyici-lokomotif etkisinin nedeni, diğer sanayi dalları ve ekonominin diğer sektörleri ile olan çok yakın ilişkisidir. Otomotiv sanayii demir-çelik, petro-kimya, lastik gibi temel sanayi dallarında başlıca alıcı ve bu sektörlerdeki teknolojik gelişmenin de sürükleyicisidir. Turizm, altyapı ve inşaat ile ulaştırma ve tarım sektörlerinin gerek duyduğu her çeşit motorlu araçlar sektör ürünleri ile sağlanmaktadır. Bu sektördeki değişimler, ekonominin tümünü yakından etkilemektedir. Otomotiv sektörü Motorlu Taşıt Aracı üreten bir sanayidir. Dünyada toplam motorlu taşıt seri üretiminin yaklaşık %70'ini otomobil üretimi oluşturmaktadır. Türkiye'de de bu oran geçerlidir. Otomobil üretimi, diğer motorlu taşıtlara göre çok daha yüksek adetlerde yapılır. Bu suretle otomobil üretimi, güçlü bir yan sanayiini oluşturarak diğer taşıtların üretimine de destek olur. Bu nedenle otomobil üretimi, otomotiv sanayiinin temelidir..

Otomotiv sanayiinin önemi

  • Uzay-havacılık sanayiinden sonraki en karmaşık teknoloji gerektiren otomotiv sanayii, başlıca önemli mühendislik alanlarını içeren multi-disipliner bir teknoloji gerektirir.
  • Motorlu taşıt aracı; niteliği, malzeme yapısı, prosesi, teknolojisi ve üretim yeri farklı olan 5.000 dolayında parçanın, ortak kalite yönetimi ve verimlilik anlayışı ile üretimi ve bir araya getirilmesi ile ortaya çıkar. •
  • Bir motorlu aracın üretimi ve trafiğe çıkabilmesi için güvenlik, trafik ve çevre ile ilgili 50 dolayında küresel teknik mevzuata uyumu ve bunun belgelendirilmesi zorunludur. Bu mevzuat teknolojideki gelişmelere bağlı olarak sürekli yenilenmektedir. Özellikle çevre ile ilgili yeni mevzuat hazırlıkları sektörü büyük baskı altında tutmaktadır.
  • Pazardaki yoğun rekabet nedeni ile müşteri tatmini ancak teknolojik gelişme ile sağlanmaktadır. Bu nedenle sektörde, yoğun Ar-Ge ve sürekli gelişme esastır.
  • Otomotiv sektörü kendi dışında, hammadde ve yan sanayi ile otomotiv ürünlerinin tüketiciye ulaşmasını sağlayan ve bunu destekleyen pazarlama, bayi, servis, akaryakıt, finans ve sigorta sektörlerinde geniş iş hacmi ve istihdam yaratmaktadır.
  • Otomotiv sektörü ülkedeki savunma sanayiinin gelişmesinde ve teknolojik düzeyin yükselmesinde temel oluşturmaktadır. Bu sanayi dalında hâlen, büyük bir teknolojik gelişme potansiyeli ve gücü bulunmaktadır. Bu özellikleri nedeni ile otomotiv sanayii, stratejik bir sanayi olarak Hükûmetlerin yakın ilgisini çekmekte ve bu sektör için özel bir planlama yapılmaktadır. Özellikle hızla küreselleşmekte olan bu sektörde rekabet büyük yoğunluk kazanmakta ve sanayileşmiş ülkeler ile AB, NAFTA gibi ekonomik birliklerde bu sektörün korunması ve rekabet gücünün geliştirilmesi için özel politikalar uygulanmaktadır

Geçmiş

İngiltere

Ana madde: Birleşik Krallık otomotiv endüstrisi

İngiltere'de otomotiv sektörü daima ihraca yöneliktir. Günümüz itibarıyla 850.000 çalışan tarafından üretilen 1,5 milyon araba ve 216.000 ticari aracın %75'i yurt dışına satılmaktadır.[2] Birleşik Krallık'taki en büyük beş üretici Nissan, Toyota, Honda, Mini ve Land Rover'dır.[3]

1896-1945

Kırmızı Bayrak Aktı'nın (mekanik araçların kamuya açık yollarda kullanımını sınırlayan yasa) getirdiği kısıtlamalar yüzünden İngiltere'de otomobil sanayii geç gelişti. 1896'da yapılan bir yasa değişikliğinden sonra Daimler Motor Company İngiltere'nin ilk otomobil firması olarak kuruldu. 1900 yılından elli, 1905'ten sonra ise ikiyüzyirmiden fazla İngiliz firması otomotiv sektöründe çalışmaktaydı. O zamanlar en yüksek otomobil üretimi ABD ve Fransa'daydı.[4]

Ford BK pazarına 1912'de girdi ve pazarın %40'ına sahip oldu. General Motors ise 1925'te Vauxhall Motors'u satın alarak pazara girdi.

1920'lerin sonunda, Morris Motor Company (kurucu William Morris) ve Austin Motor Company (kurucu Herbert Austin) toplam %60 pay alarak pazara egemen oldu. Morris tarzında Henry Ford'u örnek aldı ve çok pahalı olmayan orta seviye araçlardan çok miktarda üretmek için uğraştı. 1931'de Ford, Londra yakınlarındak, Dagenham'da Avrupa'nın en büyük otomobil fabrikasını açtı. 1932'de İngiltere Fransa'nın önüne geçerek Avrupa'nın en büyük otomobil üreticisi oldu. Bu arada Rootes adlı firma, Hillman ve Humber'ı; 1930'ların sonunda da Talbot ve Sunbeam Car Company'yi aldı. 1930'ların sonuna gelindiğinde en büyük üreticiler Morris, Austin, Ford, Standard Motor Company, Rootes ve Vauxhall (GM) olmuştu.

Sosyal etki

1920'li yıllar büyük bir gelişme dönemi oldu. Özel araç araç kullanımı 1922'de 315.000 civarında iken, bu rakam 1930'a gelindiğinde 1.042.000 olmuştu. Benzin vergilerinin yüksek oluşu yakıtı daha verimli kullanan araçların geliştirilmesini sağladı. Ayrıca sokaklar kalabalık olduğu için daha küçük arabalar üretilmeye çalışıldı. 1923 yılında, Londra'da ilk çift katlı otobüs kullanıldı. 1930'lu yıllarda trafik lambaları kullanılmaya başladı. 1926 ile 1939 yılları arasında, çoğu şehirde tramvayların yerini troleybüsler aldı.[5]

1945-2005

II. Dünya Savaşı sırasında tüm fabrikalar savaş materyalleri üretmeye yoğunlaşmıştı. 1945'ten sonra dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı olan İngiltere, 1950 yılında dünyada ihraç edilen otomobillerin %52'sini karşılıyordu. 1953'te Morris, Austin'le birleşerek BMC'yi (British Motor Corporation) kurdu ve Birleşik Krallık'ın en büyük otomobil üreticisi oldu. BMC daha çok, 4 silindirli, küçük, ekonomik sedan ve spor arabalar üzerine iş yaptı.

1950'lerin sonlarına doğru Batı Almanyalı otomobil üreticileri Ekonomik mucizeden iyi yararlandılar ve pazarda hızla pay kazandılar. Almanları daha sonra Fransızlar ve İtalyanlar da izledi. Dikkatsiz ve tembelce davranan İngilizler ise bu yıllarda kıtasal pazar payının çoğunu kaybettiler. 1950'li yılların sonunda İngiliz Rootes grubu Singer'ı satın aldı. BMC ise 1966'da, Jaguar ve Pressed Steel ile birleşerek British Motor Holdings'i kurdu. Daha sonra 1968'da, Leyland Motor Corporation'la da birleşip Rover Company ve Triumph Motor Company'yi de bünyesine katarak British Leyland Motor Corporation'ı (BLMC) oluşturdu. BLMC, Avrupa'nın en büyük dördüncü otomobil üreticisiydi.[6] Chrysler 1964'te başlattığı Rootes grubunun alım işlemlerini 1967'de tamamladı.

1970'te Japon firmaları, iç pazardaki bağıl zayıflığından dolayı İngiliz otomobil pazarını saldırılacak ilk pazar olarak gördüler.[7]

2005 sonrası

2007 yılında, tüm dünyada toplam 71.9 milyon yeni otomobil satıldı: Avrupa'da 22,9 milyon, Asya'da 21,4 milyon, ABD ve Kanada'da 19,4 milyon, Güney Amerika'da 4,4 milyon, Orta Doğu'da 2,4 milyon ve Afrika'da 1,4 milyon.[8] Kuzey Amerika ve Japonya pazarları durgunken, Güney Amerika ve Asya pazarları oldukça büyüdü. En hızlı büyüyen pazarlar Rusya, Brezilya, Hindistan ve Çin oldu.

2007 yılında dünyada, 250 milyonu ABD'de olmak üzere, toplam 806 milyon civarında araba ve hafif kamyon bulunmaktaydı. Bu araçların kullandığı yıllık yakıt miktari 260 milyar galon (yaklaşık 983 milyar litre) benzin ve mazottur. Bu rakamlar, özellikle Çin ve Hindistan'da, hızla artmaktadır.[9]

2008'de, hızla artan petrol fiyatları yüzünden otomotiv sektörü bazı sıkıntılar yaşadı. Çünkü kişisel araç kullanımında düşüşler oldu ve pazarlar küçüldü.[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "World Motor Vehicle Production by Country: 2005 - 2007". OICA. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009. 
  2. ^ "Record breaking figures for 2007 UK vehicle production". SMMT. 25 Ocak 2008. Erişim tarihi: 19 Kasım 2008. []
  3. ^ "SMMT" (PDF). 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009. 
  4. ^ Jonathan Wood, (Ed.) (1996). The Motor Industry of Britain Centenary Book. Eclat Initiatives. 
  5. ^ Charles Loch Mowat, Britain between the Wars, 1918-1940 (1955) pp 231-35.
  6. ^ Timothy R. Whisler, The British Motor Industry, 1945-1994: A Case Study in Industrial Decline (1999)
  7. ^ Peter Johnson, ed. The Structure of British Industry (1988) ch. 8
  8. ^ "2008 Global Market Data Book", Automotive News, p. 5
  9. ^ Plunkett Research, "Automobile Industry Introduction" (2008) 27 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ IBISWorld Newsletter, June 2008, GLOBAL TRENDS Oil – The Crude Reality of Current trends[], IBISWorld

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Otomobil</span> yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı

Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ford Motor Company</span> Çokuluslu Amerikan otomotiv şirketi

Ford Motor Company, Henry Ford tarafından Detroit, Michigan, ABD'de 16 Haziran 1903 tarihinde kuruldu. Şu anda merkezi Dearborn, Michigan'dadır.

Toyota Motor Corporation, değişen alanlarda üretim yapan ve büyük bir model yelpazesine sahip olan, 2016 verilerine göre dünyanın en büyük otomotiv şirketidir. Yakın zamanda Ford'u geçerek dünyanın en büyük otomobil firması olan Toyota'nın 2007 yılında dünya üzerinde en çok otomobil üreten firma olan; ancak büyük bir ekonomik kriz içindeki General Motors'u tahtından edeceği düşünülmektedir. 2007 ilk çeyrek dünya satış rakamlarına göre General Motors'u geçmiş ve en çok satılan otomobil markası olmuştur. 2008 yılı itibarıyla dünyanın en büyük otomobil üreticisidir. 77 yıldır bu unvana sahip olan General Motors'tan bu unvanı ele geçirmeyi başarmıştır.

Hyundai Motor Company, Güney Kore merkezli çok uluslu otomotiv firması. Korece Hyundai kelimesinin Türkçe karşılığı çağdaş, modern anlamındadır. Kia Motors (33,88 %), Genesis Motors, Hyundai Motor Group'un kuruluşudur. Hyundai, aralarında inşaat müteahhitliği, otomobil, gemi yapımı, sigortacılık, elektronik, lojistik de bulunan pek çok alanda etkinlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">MG Cars</span>

MG, 1924 yılında İngiltere'de kurulan köklü bir otomobil markasıdır. İlk başlarda spor arabalarla tanınan MG, zamanla model yelpazesini genişleterek farklı kategorilerde otomobiller üretmiştir. Şu anda Çinli otomotiv şirketi SAIC Motor Corporation’a aittir. MG, modern dönemde hem klasik spor araba tasarımlarını hem de elektrikli ve hibrit modellerini sunarak global pazarda yeniden varlık göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Otomobil üreticileri ve markaları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Buhar gücüyle çalışan otomobiller çok daha önceleri ortaya çıkmışsa da, otomotiv sanayisinin gerçek kuruluşu; 1860'larda ve 1870'lerde başta Fransa ve Almanya olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerinde kısa bir süre sonra da Amerika Birleşik Devletleri'nde benzin motorunun geliştirilerek yaygınlaşmasıyla başladı.

<span class="mw-page-title-main">BMC (Türkiye)</span> Türk ticari araç üreticisi

BMC, 1964 yılında İzmir'de kuruldu. İlk yıllarda Austin ve Morris markalı ticari araçları üretti. 1966 yılından itibaren kamyon, kamyonet, traktör ve motor üretmeye başladı. BMC'nin başlagıçta %74 olan yerli sermaye oranı 1989 yılında Türkiye'nin %100 yerli sermayeli tek ticari araç üreticisi konumuna yükseldi.

1952 yılında Donald Healey'in küçük araba atölyesinde eski Riley motorlu Healey’lerin yerini alması için Austin motorlu ve şanzımanlı yaptığı 100 lakaplı aracı bir otomobil showunda sergilemesinin ardından gelen büyük ilgi sonucu ortaya çıkan otomobil markası.Otomobil 1952 de piyasaya çıktığında BMC’nin başkanı Leonard Lord etkilenip hemen satın alarak adını Austin Healey olarak değiştirip çok sayıda üretim yapmayı teklif etmiştir. Markanın özelliği modellerin hep üstü açık ve iki kişilik olmasıdır.

British Leyland Motor Corporation (BLMC), Leyland Motor Corporation ve British Motor Holdings firmalarının birleşmesiyle 1968 yılında kurulmuş Britanyalı otomotiv şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Kamyon</span> Motorlu taşıt

Kamyon, ağır yük taşımaya yarayan motorlu araçtır. Otomobil prensibine göre çalıştıklarından teknik sınıflandırmada büyük yük otomobili olarak tanımlanırlar. Türkçede genellikle uluslararası kara yolu taşımacılığında kullanılan, çok dingilli uzun kamyonlara tır denir. Bu sözcük Türkçeye TIR anlaşması gereğince TIR levhası taşıyan ve uluslararası taşımacılık yapan uzun kamyonlardan geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Morris Motor Company</span> Motor Şirketi

Morris Motor Şirketi, William Richard Morris tarafından 1919 yılında Morris Motors Limited adıyla kurulmuş. İngiliz otomobil üreticisi firma.

<span class="mw-page-title-main">Türk otomotiv sanayii</span>

Türkiye’de ilk otomobil üretme girişimi 1929’da Ford tarafından İstanbul serbest bölgede denenmiş montaj hattı kurulmuş fakat 1930’lu yıllardaki ekonomik kriz ortamı içinde gelişim gösteremeden sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Motorlu taşıt</span>

Motorlu taşıt veya otomotiv taşıtı olarak da bilinen motorlu taşıt kendinden tahrikli bir araç olup genellikle tekerlekli, demiryolu üzerinde çalışmayan ve insan veya kargo taşımacılığı için kullanılır.

Hyundai Grubu, Güney Kore'de 1947 yılında Chung Ju-Yung tarafından kurulan şirketler grubudur. İlk Hyundai firması inşaat şirketi olarak kurulmuştur. Hyundai, aralarında inşaat müteahhitliği, otomobil, gemi yapımı, sigortacılık, elektronik, lojistik de bulunan pek çok alanda etkinlik göstermektedir. Hyundai'nin tüm dünyadaki en iyi bilinen markası otomotiv sektöründe faaliyet gösteren ve dünyadaki 5. büyük otomobil üreticisi olan Hyundai Motor Şirketi'dir.

Ford Otosan, 1959 yılında Vehbi Koç tarafından Acıbadem, Üsküdar'da kurulmuş Türk otomotiv şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Austin Motor Company</span>

Austin Motor Company, Britanyalı otomobil üreticisi firma. Şirket 1905 yılında kurulmuş ve 1952 yılında British Motor Corporation ile birleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Azcanlı</span> Türk araştırmacı ve yazar.

Ahmet Azcanlı Türk araştırmacı ve yazardır.

Dünya otomobili terimi, otomotiv endüstrisinde tek bir şasi ve birbirine çok benzer komponentleri kullanarak farklı gövde tiplerinde otomobilleri dünya çapında çeşitli pazarlarda üretip, satmak anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Otomobil üreticisi</span>

Otomobil üreticisi, otomobil üreten firmalara verilen addır. Motosiklet üreticilerini de içine alan Taşıt üreticilerindendirler. Büyük üreticiler sıkça muhtelif markaları farklı ürün sektörleri için üretirler.

<span class="mw-page-title-main">Lisanslı otomobil üreticileri birliği</span>

Lisanslı Otomobil Üreticileri Derneği (ALAM), George B. Selden ve Elektrikli Araç Şirketi tarafından yeni başlayan otomobil endüstrisinin davalarına meydan okumak için kurulan üretici karşılıklı birliği (MMA) olarak başlamıştır. Nihayetinde örgüt gücünden yararlandı ve George B. Selden'ın en büyük müttefiki olmuştur. Olumlu telif ücretleri karşılığında, grup diğer üreticileri lisanslamadan dışlama ve dava etme gücü kazandı ve bu da onları erken otomotiv endüstrisindeki en güçlü grup haline getirmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.