İçeriğe atla

Otomobil ön düzen açıları

Kumanda edilen ön tekerleklerin konumu büyük ölçüde taşıtın hareketine etki etmektedir. Tekerlere olabildiğince düzgün bir hareket verebilmek için birbirlerine göre paralel olarak değil farklı tekerlek düzlemlerinde eğik durumda yapılmışlardır. Tekerlek konumu direksiyon emniyeti ve lastik aşınmasının azaltılması bakımından önemlidir. Nedir ön düzen açıları:

  • toe in açısı tekerleklerin hareket yönünde üstten bakılınca ön kısımları ile arka kısımları arasındaki ölçü farkıdır. (toe İngilizce ayak parmağı demektir) Toe açısıyla tekerleklerin tutunması iyileştirilir, tekerlekler sarsıntıları azaltılır, mafsal boşluğu alınır.
  • kamber açısı tekerleklerin yere basan alt kısmının üst kısmına göre daha açık (negatif) veya kapalı (pozitif) olmasıdır. Bu açı sayesinde tekerlek somununun yükü azalır, küçük yuvarlanma yarıçapı sayesinde daha az direksiyon momentine ihtiyaç duyulur.
  • dingil pimi (king pim) açısı dingil piminin düşeye göre eğimi olup, bundaki amaç da daha az direksiyon momentidir.
  • kaster açısı dingilin tekerlek düşey ekseni ile yaptığı açı olup, tekerleklerin tiremesini önlemek için yapılır.

Ön düzen açılarını düzenlemeye kısaca rot ayarı denmektedir.

Balans ayarı ise tekerleğin dikey veya yatay eksene göre dengesiz yük dağılımıdır. Rot ve balans ayarını şimdi de aynı tanım içinde verecek olursak; rot ayarı her iki tekerleğin de aynı eksende ve doğrultuda çekiş yapması için, balans ayarı da tekerleklerin ağırlık merkezi kaçıklıklarının bu ayara uyması ve tekerlekleri dengesiz aşındırmaması için yapılır. Aksi halde yüksek hızlarda meydana gelen direksiyondaki titreşimler veya tekerleklerin yolu iyi kavrayamamasından kaynaklanan sorunlar başa bela olur. O derece önemli ayarlardır ki, düzgün olmazsa, yüksek süratli dönülen virajlarda savrulmaya kadar varabilecek tehlikeler ortaya çıkabilir, fren performansında sapmalar da olabileceği gibi, araç düz gider gibi görünürken her iki yöne doğru ayrıca çekebilir. Aşırı ağırlık yüklemesi, çukurlara sert ve hızlı girme vb. durumlar rot balansın bozulmasına neden olabilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bisiklet</span> pedal çevirerek kas gücü ile çalışan kara aracı

Bisiklet ya da popüler olmayan eski adıyla velespit, motorsuz veya elektrik motorlu, iki veya üç tekerlekli, pedallı, insan gücü ile ilerleyen bir ulaşım aracıdır. 19. yüzyıl sonlarında bisiklet anlamında Arapça derrâce sözcüğünün kullanıldığı da belirtilmektedir. Halk dilinde bisiklet anlamında demirat, teker, yelatı gibi sözcüklerin kullanıldığı tespit edilmiştir. Bisikletin eş anlamlısı olarak ise çiftteker ve çalınga sözcükleri bulunmaktadır. Ulaşım ve eğlencenin yanı sıra bisiklet sporunda da kullanılır. BMX, Dağ bisikleti, şehir (hibrit) bisikleti, tandem, tur bisikleti, yol bisikleti gibi türleri vardır. Vitesli ve vitessiz türleri bulunmaktadır.

Bayerische Motoren Werke AG genellikle anılan kısaltmasıyla BMW, 1916 yılında kurulan Alman otomobil, motosiklet, motor ve bisiklet üreticisidir. BMW ayrıca, Mini ve Rolls-Royce, otomobil şirketlerinin sahibidir. Çalışan sayısı 120.726'dır. 2020 cirosu 98 milyar 998 milyon euro'dur, aynı yıl 2.494.451 araç üretmiştir. Bu üretimin 2.028.841 adedi BMW markası altındadır. Ayrıca aynı yıl motosiklet üretimi 169.272 adettir. Sadece motor sporlarına özel BMW M'i de bünyesinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Pusula</span>

Pusula, başlıca olarak ulaşımda ve arazi incelemesinde kullanılan, dünya üzerinde yön tespit etmeye yarayan cihaz. Pusulalar; manyetik veya cayroskopik olarak ya da bir yıldıza göre yön belirleme prensipleriyle çalışırlar. En eski pusula türü, Dünya'nın manyetik alanına göre yönleri gösteren manyetik pusuladır ve sıklıkla pusula sözcüğü, manyetik pusula ile eşanlamlı olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Amortisör</span>

Amortisör, makinelerde çalışma sırasında meydana gelen sarsıntı ve titreşimlerin şiddetini ve etkisini azaltmak için kullanılan elemanlar. Amortisörler hareket yönüne ters, hız ile orantılı bir direnç gösterirler. Böylece sarsıntı ve titreşim doğuran enerjiyi ısıya çevirerek yutarlar. Her türlü darbeli çalışan makinelerde kullanılmalarına rağmen en yaygın kullanma alanı araçlardır.

Sekstant, yerküre üzerinde bulunulan yerin enlemini ve boylamını belirlemek amacıyla, bir gök cismiyle ufuk düzlemi arasındaki açısal mesafeyi ölçmekte kullanılan optik seyir cihazı. 60 derecelik yaya sahip olduğu için Latincedeki sextus kelimesinden hareketle sextant adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dört tekerlekten çekiş</span>

4 tekerlekten çekiş veya 4x4, klasik sistemlerde otomobiller ya ön aks mili üzerinde bulunan 2 tekerlek veya arka aks mili üzerinde bulunan 2 tekerlek beraber tahrik olurken bu sistemde yolun koşullarına ve ihtiyaca bağlı olarak ön ve arka aks üzerinde bulunan 4 tekerlekte birlikte aynı anda ve çoğu kez aynı güç oranlarında harekete geçirilirler. Başka bir ifadeyle aracın motor gücü 4 tekere birden iletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Otomobil lastiği</span>

Otomobil lastiği ya da kısaca lastik; otomobil tekerini çepeçevre saran, kendisi şişebilen ya da şişebilen bir iç silindirin (tüp) etrafına geçen kauçuk kaplama. Bir aracın yükünü akstan tekerleğe zemine aktarmak ve tekerleğin hareket ettiği yüzeyde çekiş sağlamak için tekerlek jantını çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Lokomotif</span> Demiryollarında vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da motorla çalışan makine

Lokomotif, raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir. Fransızcadaki locomotive sözünden alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Flap</span>

Flaplar; uçakların genellikle kanat firar kenarında bulunan; kanat kamburluğunu artırarak öncelikle taşıma kuvvetini (L) ve kısmen de sürüklemeyi (D) artıran kumanda yüzeyleri. Flaplar uçuşun, özellikle iniş ve kalkış gibi düşük süratlerde daha yüksek taşıma kuvvetine ihtiyaç duyulan safhalarında kullanılırlar. Pek çok uçak tipinde flapların birden fazla ayar düzeyi (açısı) bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Uçuş denetimleri</span>

Uçuş denetimleri ya da kumanda yüzeyleri; pilota uçağın uçuş yönü ve yeryüzüne göre durumunu (attitude) kumanda etme yetisi sağlayan uçak parçalarının genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">MacPherson Süspansiyon Sistemi</span>

MacPherson Süspansiyon sistemi, teleskobik bir amortisörü üst döner mesnet olarak kullanan bir otomobil süspansiyon sistemidir. Modern araçlarda kullanımı oldukça yaygındır. İsmini tasarımcısı Earle S. MacPherson dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Drift (motor sporları)</span>

Drift veya yanlama, aslında bir sürüş tekniğidir ve otomobil sporları arasında, motor sporları içerisinde anılır. Drift, gerçek anlamda bir motor sporudur. Drift sporunda viraja, arkadan kayma açısının öne göre daha fazla olması ve sürücünün virajın açısına göre aracını ayarlaması sonucu oluşan; viraj içerisinde ilerleyerek, gerektiğinde direksiyona ters kontralar vererek araç sürme tekniğidir.

<span class="mw-page-title-main">Yedigen</span>

Bir yedigen, yedi kenarı olan çokgendir. 7'nin bir asal sayı olması nedeniyle, yedigenlerin de her köşesinden bir köşegen geçmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Honda Type R</span>

Type-R , Honda'nın ürettiği Honda'nın özel performans sürümü otomobil modeli.

<span class="mw-page-title-main">Trim</span>

Trim veya ayar fletneri; irtifâ dümeni, kanatçık ya da istikamet dümeni gibi daha büyük kontrol yüzeylerine monte edilen ve pilot tarafından kontrol edilen tali (ikincil) kumanda yüzeyleridir. Trim yüzeyleri pilot tarafından bağlı olduğu yüzeyle açı yapacak şekilde ayarlanır ve uçağın istenen konumda fazla güç sarf edilmeden uçmasına yardımcı olur. Türkçe havacılıkta trim, servo ve denge (balance) tab gibi tali kumanda yüzeylerinin hepsine birden fletner denir.

<span class="mw-page-title-main">Önden kopma</span>

Önden Kopma aracın direksiyon aracılığıyla verilen dönme açısına az tepki vermesi durumudur. Söz gelimi; ideal nötral koşullarda kendi çevresinde 60 derece dönerek bir virajı alması gereken aracın, ön ucunun dısarı doğru daha çok ötelenmesiyle kendi çevresinde 60 dereceden az dönerek burnunun virajın dışına doğru yönelmesi durumudur. Çeşitli nedenleri olabilir. Biri viraja girdikten sonra hızlanmaktır. Manevra sırasında hızlanmak, arka tekerleklerdeki yükü arttıracak ve bu tekerleklerin yanal kuvvet kapasitesini yükseltecektir. Artan yanal kuvvet, aracın arka tekerleklerinin ön tekerleklere göre yola daha iyi tutunmasına ve aracın istenenden az dönmesine neden olacaktır. Ancak hızlanma sırasında arka tekerleklerin patinaj yapması oversteer durumuna neden olur. Arka lastiklerin ön lastiklerden kalın olması da understeer davranışı doğuracak, aracın arkasının yola daha sıkı tutunmasına neden olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Palet (mekanik)</span> birden fazla sıralı tekerlek ya da çarklar ile bunların çevresine gerili bir kayıştan oluşan taşıt tahrik sistemi

Palet veya yürüyüş takımı, birden fazla sıralı tekerlek ya da çarklar ile bunların çevresine gerili bir kayıştan oluşan taşıt hareket düzeneğidir. Kayışın yere temas eden yüzeyinin tek bir tekerlekten çok daha büyük olması çok düşük yüzey basıncıyla birlikte yere daha iyi ağırlık aktarımı sağlar, bu sayede paletli bir taşıtın yumuşak yüzeylere saplanıp batma riski tekerlekli taşıta göre çok daha azdır.

<span class="mw-page-title-main">Kamber açısı</span>

Kamber açısı, bir aracın tekerlekleri tarafından yapılan açıdır; spesifik olarak, önden veya arkadan bakıldığında direksiyon için kullanılan tekerleklerin dikey ekseni ile aracın dikey ekseni arasındaki açıdır. Direksiyon ve süspansiyon tasarımında kullanılır. Tekerleğin üst kısmı alttan daha uzaksa, buna pozitif kamber denir; tekerleğin alt kısmı üst kısımdan daha uzaksa negatif kamber denir.

<span class="mw-page-title-main">Greyder</span>

Greyder veya motor greyder, yüzey düzleme işi için kullanılan bir iş makinesidir. Eski modelleri hayvan veya daha sonra traktörle çekili olsa da, çoğu modern greyder kendinden tahrikli olduğundan teknik olarak "motor greyder" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kaster açısı</span>

Tekerlek açısı veya kastor açısı, araba, motosiklet, bisiklet, diğer araç veya bir gemide, aracın yanından görüldüğü gibi tekerleğin direksiyon ekseninin yönlendirilen dikey ekseninden açısal yer değiştirmesidir. Çift bilyalı mafsal süspansiyonlu bir arabadaki direksiyon ekseni, üst bilyalı mafsalın merkezinden alt bilyalı mafsalın merkezine veya king pimli araçlar için king piminin merkezinden geçen hayali bir hattır.