Benz patentli bir otomobil prototipi2007 model Tesla Roadster
Otomobil, yolcu veya yük taşımak üzere tasarlanmış, motorlu ve tekerlekli kara ulaşım aracı. Otomobil, yakıtla çalışan bir motor sayesinde hayvan gücü kullanılmadan, itmeden veya çekmeden hareket edebilen ve üzerindekileri de taşıyabilen bir taşıttır. Halk arasında -ve bundan sonra bu maddede de- "araba" olarak isimlendirilir ve bilinir.
Genel olarak otomobiller içten yanmalı motorlarla ve dört lastiğin dönmesiyle çalışır. Ancak 2001 yılı itibarıyla, hibrit motorlu otomobiller satılmaya başlamıştır. Elektrikle çalışan hibrit motorlar için şu an Amerika Birleşik Devletleri de başta olmak üzere, birçok ülke vergilerini minimuma indirmiş ve ücretsiz elektrik dolum istasyonlarını otoparklara ve benzincilere yerleştirmiştir.
3 teker üzerinde hareket edebilen arabalar da üretildi, ancak ortaya çıkan denge ve dayanıklılık sorununa bağlı olarak kullanışlı olamadığı için yaygınlık kazanamadı.
Kelimenin kökeni
Otomobil sözcüğü Türkçeye, Fransızcaautomobile sözcüğünden geçmiştir.[1] Fransızca sözcük ilk kez 1865 dolayında elektrikli motorlar için kullanılmış, 1894 dolayında Daimler-Benz ve Peugeot'nun imal ettiği benzin motorlu araçlara uygulanmıştır.[2]
Fransızca kelime, Grekçe "kendi" anlamındaki αὐτός (autós) ve Latince "hareket eden" manasındaki mobilis sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulan ve başka bir hayvan ya da araç tarafından itilmek ya da çekilmek yerine kendi kendine hareket eden araç anlamına gelir. Yunanca zamire Latince sıfat eklenerek yeni sözcük üretilmesi zamanında eleştiriye tabi tutulmuştur. Türkçede ilk olarak Ahmet Rasim tarafından Şehir Mektupları yapıtında 1898'de kullanılmıştır.[2]
1670'ler — Sözcük anlamına uygun olarak kendi kendine hareket eden ilk araç büyük olasılıkla 1679-1681 yılları arasında Pekin'de Cizvit misyoner Ferdinand Verbiest tarafından Çin imparatoru için bir oyuncak olarak yapılan küçük buharlı araçtır.[3][4][5]
1680 — Çalışabilen ancak kullanışlı olmayan ilk içten yanmalı motor 1680 yılında Hollandalı Christiaan Huygens’in yaptığı barutun yanması ile çalışan pistonlu makine oldu. Kapalı bir silindir içinde patlayan barut kayabilen bir pistona etki ederek pistonun hareket etmesini sağlamaktaydı.
1698 — İngiliz Thomas Savery ilk buharlı makineyi yaptı
1769 — İngiliz James Watt uzun süreli çalışan buharlı makineyi yaptı
1830 — 15–20 km/h hızla giden buharla çalışan 14 yolcu taşıyabilen yolcu otobüsleri imal edildi.
1860 — İngiliz Parlamentosu bütün arabaların iki sürücüsü ve önünde gündüz kırmızı bayrak gece kırmızı fener bulunmasını şart koşan kanun çıkardı. Bu kanun motor gelişim hızını biraz durdurdu. 1896 yılında bu yasa kaldırıldı.
1860 — Hava gazı ile çalışan ticari bakımdan elverişli ilk motor Belçikalı mühendis Jean Joseph Etienne Lenoir (1822-1901) tarafından yapılmıştır.
1862 — Fransız mühendisi Alphonse Eugène Beau de Rochas (1815-1893) 4 zamanlı çevrimin esaslarını ortaya koydu.
1867 — Alman mühendisler Nicolaus August Otto (1832-1891) ve Eugen Langen (1833-1895), Rochas’ın bulduğu prensipleri pratiğe çevirerek dört zamanlı çevrime sahip motoru yaptılar.
1876 — Nicolaus August Otto, ilk dört zamanlı gaz motorunu üretti.
1877 - Otto yaptığı motorun patentini Amerika'dan aldı.
1878 — İngiliz mühendisi Dugal Clerk iki zaman esasına göre çalışan ilk motoru yaptı.
1889 — ViyanalıSiegfried Marcus (1831-1898) geliştirdiği motorla viyana sokaklarında 12 km hızla gezerken halkın panik yaşamasına sebep olmuş birkaç kaza yapmıştır. 17 suçtan mahkemeye verilen Marcus keşif yapmayı bıraktı.
1890 — Herbert Akroyd Stuart, bir kaza sonucu kızgın bir yere değen gaz yağının hava ile karışarak yandığını gördü. Bu olaydan etkilenerek yaptığı deneylerle motorunu geliştirdi ve patentini aldı. Motorunda yakıt emilen ve hafifçe sıkıştırılan hava içerisine bir memeden gönderilerek patlayıcı ve yanıcı bir karışım oluşturulmaktaydı. Bu karışımın yanabilmesi için cidarları yüksek derecede ısıtılan ve buharlaştırıcı adı verilen bir ön yanma odası vardır. Ana yanma odasına bir kanalla birleştirilen bu oda ilk hareket için dışarıdan alevle ısıtılmaktadır. Bu motorda havanın ısısının sıkıştırma oranıyla arttığı düşünülmediğinden verim düşük olmuştur.
1890 — Bir Alman mühendis olan Capitaine, Akroyd’un motoruna benzeyen bir motorun patentini aldı. Bu motorlar yarım dizel (kızgın kafalı) motorların esasını oluşturdu.
1890 — İlk otomobillerin çoğu, dişlileri olmadığı için yokuş çıkamıyor, önce durup sonra geriye doğru inmeye başlıyordu. 1893'te yapılan Benz Victoria marka arabada bir deri kayışı küçük bir kasnağa bindiren bir kol kullanılmıştı. Bu düzenek tekerleklerin daha yavaş dönmesini ve yüksek manivela gücünün arabayı yokuş yukarı tırmandırmasını sağlıyordu. Zincir çekişli velo tipi araçtada bu şekilde üç ileri bir geri kasnağı vardı. Çekişin kolaylıkla arka tekerleklere iletilmesi için motor her zaman arkaya ya da sürücünün altına konuyordu.
1892-1897— Münih yüksek teknik okulu mühendislerinden Rudolf Diesel dizel motoru yaptı ve geliştirdi.
1893 — Amerika'nın ilk başarılı otomobili “Duryea”, J. Frank ve Charles Edgar Duryea tarafından yapılmıştır.
1898 — Fransa Otomobil Kulübü (AFC) Paris'teki Les Tuileries'nin güneşli bahçelerinde ilk otomobil fuarını organize etmiştir.
1902 — İstenildiğinde benzinli istenildiğinde elektrik motoruyla ilerleyebilen ilk aracı 27 yaşındayken Ferdinand Porsche yapmıştır. 1902 yılında “Mixte-Wagen” adını verdiği aracı tanıtmıştır. Viyanalı bir fayton üreticisi olan Ludwig Lohner ile birlikte çalışan Porsche 4 silindirli bir Daimler motoruna aküler, bir jeneratör ve elektrik motorları ekledi. Bu haliyle Mixte benzinli motor stop edildiğinde bile akülerin çalıştırdığı elektrikli motorla ilerlemeye devam edilebiliyordu.
1903 — Fransız Gustave Liebau ilk emniyet kemerini tasarladı ve patentini aldı
1904 — Kısa adı FIA olan Uluslararası Otomobil Federasyonu kuruldu
1905 — İsveçli mühendis Alfred Büchi egzoz gazlarından yararlanarak çalışan bir türbin vasıtasıyla dört silindirli bir motora aşırı hava yüklemeyi başardı.
1905 — İlk 4WS ve 4WD sistemi Latil marka traktöre uygulandı
İlk 4WS ve 4WD sistemi Latil marka traktöre uygulandı
1905 — İlk tampon takılan araç İngiltere'nin Kilburn kentindeki "Simms Manufacturing Co." tesislerinde üretilen 20 beygir gücündeki Simms-Welback marka araçtır. Aynı yıl tamponun patentinin F. R. Simms tarafından alınmıştı, fakat aslında bu fikir yeni değildi. 1897 yılında Moravya’daki "Imperial Nesseldorf" vagon fabrikasında yapılan çek malı Prasident marka otomobilin önüne tampon konmuş, ancak Viyana yakınlarında yapılan denemelerde tampon düştüğü için bir daha takılmamıştır.
1908 — AmerikalıHenry Ford T modeli adındaki ilk seri üretim otomobili yaptı. İlk üretim bandı fikrinin babası da Henry Ford oldu. Ford'un tasarladığı fabrika, 1913'te günde 1000 araba üretebiliyordu.
1918 — Birleşik Krallık'ta “ Royal Aircraft Establishment “ fabrikaları mekanik püskürtmeli dizel yakıt sistemini geliştirdi. Böylece yüksek devirli dizel motorları oluşturularak hafif taşıtlarda kullanılmasına zemin hazırlandı.
1919 — Avrupa'nın ilk seri üretim otomobili Type A Citroën tarafından piyasaya verildi. Citroen aynı yıl dünyada ilk organize satış sonrası hizmetleri yapılandırdı.
1920 — Voisin firması hidrolik olarak çalışan ABS'nin atası üzerine çalışmalar yaptı. "Fren yapıldığında tekerleklerin kilitlenmesini önleyici donanım" tanımıyla da Almanya'da 671925 nosuyla ilk patentini aldı.
1924 — Citroën, ilk çelik kasaya sahip arabası B10’u imâl etti.
1924 — MAN'ın ürettiği bir kamyon, direkt enjeksiyonlu dizel motoru kullanan ilk vasıta oldu.
1934 — Citroën, seri olarak önden çekişli araç üretmeye başladı.
1938 — Citroën, Hidropnömatik süspansiyon sistemini icat etti.
1984 — Turbo üreticisi Garrett, "intercooler" adını verdiği yeni bir turbo soğutucu düzen geliştirdi. Bu sayede türbine giren hava soğutularak turbonun performansı artırıldı.
1986 — Çift turbo takılan ilk araç Porsche 959 oldu.
1987 — Bosch ilk üretici olarak ABS sisteminin daha gelişmişi olan ASR sistemini piyasaya sürmüştür.
1993 — Fiat Croma Tdi, değişken geometrili turboyla donatılan ilk otomobil oldu. Sistem düşük motor devirlerinde turbonun verimini önemli oranda artırıyordu.
1995 — Bosch, seyir hâlinde arabanın emniyetini sağlamak üzere ESP sisteminin seri üretimine başladı. ESP sistemi, özellikle virajlarda ve ani yol değişikliklerinde motor, vites ve fren düzenine müdahale ederek aracın savrulmasını önler. İlk kez Mercedes S sınıfında kullanıldı.
Binek taşıtlarında karoseri yapı çeşitleri
KaroseriŞasiye monte edilen, aracın saçtan yapılmış kısmı. Bu kısımda pencereler, kapılar, koltuklar, yolcu ve motoru koruyan kısımlar bulunur. Otomobiller birçok form altında karşımıza çıkmaktadır:
Toyota Motor Corporation, değişen alanlarda üretim yapan ve büyük bir model yelpazesine sahip olan, 2016 verilerine göre dünyanın en büyük otomotiv şirketidir. Yakın zamanda Ford'u geçerek dünyanın en büyük otomobil firması olan Toyota'nın 2007 yılında dünya üzerinde en çok otomobil üreten firma olan; ancak büyük bir ekonomik kriz içindeki General Motors'u tahtından edeceği düşünülmektedir. 2007 ilk çeyrek dünya satış rakamlarına göre General Motors'u geçmiş ve en çok satılan otomobil markası olmuştur. 2008 yılı itibarıyla dünyanın en büyük otomobil üreticisidir. 77 yıldır bu unvana sahip olan General Motors'tan bu unvanı ele geçirmeyi başarmıştır.
Hibrit (melez) otomobillerin amacı benzin sarfiyatını azaltmaktır. Bunu sağlamak için sıkışık trafikte, düşük hızlarda benzin motoru yerine elektrik motorunu kullanmakta ve bu sayede kısmen 0 emisyon salınımı sağlamaktadırlar. Elektrik motorunun çalışması için gerekli enerji, benzin motoru çalıştırıldığı zamanlarda ya da frenleme sırasında akülere şarj edilmektedir. Dolayısıyla bu araçların elektriğe bağlanarak şarj edilmesi gibi bir gereksinim yoktur.
Wankel motoru; ekzantrik döner tasarıma sahip, yanma basıncını döner harekete çeviren içten yanmalı bir motordur. Bu motorlarda diğer içten yanmalı motorlardan farklı olarak, kenarları yayvanlaştırılmış üçgen şeklinde döner pistonlar kullanılır. Güç iletiminin doğrudan piston üzerine bağlı mil yardımı ile gerçekleştirilmesi sayesinde yapıları diğer motorlara göre daha az karmaşıktır. Pistonlu motorların aksine tüm parçalar aynı yönde döner. Bu motorun diğer avantajları harekette akıcılık, kompaktlık ve daha yüksek güç-ağırlık oranıdır.
Prof. Dr. Ing h.c. Ferdinand Porsche, Avusturya asıllı Alman otomotiv mühendisi. Porsche orijinal Volkswagen Beetle'ı tasarlamış, ünlü Alman tankları Tiger I, Tiger II ve Elefant tanklarının tasarımlarında katkıda bulunmuştur.
Silindirlerin düzenine göre çok çeşitli motor yapı şekilleri vardır Silindirler DIN 73021’e uygun bir şekilde ifade edilir. Silindirlerin sayılmasına güç çıkışının karşı tarafından başlanır. Boksör motorlarda ve V tipi motorlarda güç çıkışının karşı tarafından soldaki silindirden başlanır ve sıra takip edilir. Genelde 4 zaman ilkesine göre çalışırlar. 2 zaman ilkesine göre çalışan tipleri de mevcuttur. Hava veya su ile soğutulan çeşitleri vardır.
Volkswagen Golf, Alman otomotiv şirketi Volkswagen tarafından üretilen otomobil modelidir. 2019 Yılında 8. Nesli ortaya çıkmıştır. Bir dönem Volkswagen Golf, Örnek Volkswagen Rabbit gibi isimlerle satılmıştır.
Volkswagen Passat Volkswagen AG ("VW") tarafından 1967'den beri çeşitli formlarda üretilen bir aile arabasıdır. Passat, Volkswagen Golf/Jetta ile Volkswagen Phaeton arasında kalan bir model olup şu anda Almanya'da bulunan Emden ve Mosel/Zwickau fabrikalarında üretilmektedir. Avrupa ve Kuzey Amerika pazarlarında Passat olarak bilinen araç; başka bölgelerde Dasher, Santana, Quantum, Magotan, Corsar ve Carat isimleriyle de satılmıştır. Passat, Almancada Alize rüzgârları anlamına gelmektedir. Volkswagen Passat'ın sedan kasasının üretimi 2022'de durmuştur. Aracın şu an sadece Variant adlı Station Wagon kasalı bir modeli üretilmektedir.
Mini MPV, en küçük boyutlu minivanlar için araç ölçü sınıfıdır. Mini MPV'lerin boyut sınıfı, furgon ve kompakt MPV boyut sınıfının altında yer alır. Segment, 1990'ların sonunda minivanların çeşitlendirilmesi sonucunda ortaya çıktı.
TDI , Volkswagen Grubu'nun turbo kompresöre ek olarak bir ara soğutucuya sahip common rail doğrudan enjeksiyonlu turbo dizel motor serisi için kullandığı terimdir.
Volkswagen grubu Alman otomobil üretici grubu. Yolcu ve ticari araçlar, motosikletler, motorlar ve turbo makine imalatı tasarlar, üretir ve dağıtır. Ayrıca finansman, kiralama ve filo yönetimi dahil ilgili hizmetler sunar. 2016 yılında Toyota'yı geride bıraktı. 2017, 2018 ve 2019'da 10.9 milyon araç satarak, dünyanın en büyük otomobil üreticisi oldu. Yirmi yılı aşkın bir süredir Avrupa'daki en büyük pazar payını korumuştur. Dünyanın en büyük şirketlerinin 2018 Fortune Global 500 listesinde yedinci sırada yer aldı. Volkswagen AG, Porsche SE'nin %52,2 hissesini satın almıştır.
Volkswagen
Volkswagen Ticari Araç
Audi AG
SEAT, S.A.
Škoda Auto
Bentley Motors Limited
Bugatti Automobiles SAS
Automobili Lamborghini S.p.A.
Porsche AG
Traton
Ducati Motor Holding S.p.A.
MAN Truck & Bus AG ve MAN (şirket)
Scania AB
Otomotiv endüstrisi, terim anlamı olarak, motorlu taşıtları tasarlayan, geliştiren, üreten ve pazarlayan iş sektörüdür. 2007 yılı itibarıyla, tüm dünyada 73 milyondan fazla motorlu araç üretildi. Otomotiv sanayii, tüm sanayileşmiş ülkelerde ekonominin lokomotifi olarak kabul edilmektedir. Sektörün ekonomideki sürükleyici-lokomotif etkisinin nedeni, diğer sanayi dalları ve ekonominin diğer sektörleri ile olan çok yakın ilişkisidir. Otomotiv sanayii demir-çelik, petro-kimya, lastik gibi temel sanayi dallarında başlıca alıcı ve bu sektörlerdeki teknolojik gelişmenin de sürükleyicisidir. Turizm, altyapı ve inşaat ile ulaştırma ve tarım sektörlerinin gerek duyduğu her çeşit motorlu araçlar sektör ürünleri ile sağlanmaktadır. Bu sektördeki değişimler, ekonominin tümünü yakından etkilemektedir. Otomotiv sektörü Motorlu Taşıt Aracı üreten bir sanayidir. Dünyada toplam motorlu taşıt seri üretiminin yaklaşık %70'ini otomobil üretimi oluşturmaktadır. Türkiye'de de bu oran geçerlidir. Otomobil üretimi, diğer motorlu taşıtlara göre çok daha yüksek adetlerde yapılır. Bu suretle otomobil üretimi, güçlü bir yan sanayiini oluşturarak diğer taşıtların üretimine de destek olur. Bu nedenle otomobil üretimi, otomotiv sanayiinin temelidir..
Mini sınıf, Avrupa'da A-Segmenti, Japonya'da Kei car ya da City car, otomobil sınıflarından biridir. Temel olarak 3 m 70 cm'den kısa otomobilleri kapsar. Düşük yakıt tüketimleriyle özellikle gençlere uygundur. Satış adetleri ve model çeşitliliği diğer sınıflara göre daha azdır. Boyutları nedeniyle bu araçlarda yalnızca Hatchback karoser kullanılabilmektedir. Bazı modelleri sınıflarına göre kullanım konforu ve motor gücü bakımından öne çıkmaktadır. Bu sınıftaki bazı modeller aşağıda verilmiştir.
Otomobilin tarihi, 19. yüzyılda enerji kaynağı olarak buharın kullanılmasıyla başlar ve içten yanmalı motorlarda petrolün kullanılmasıyla devam eder. Günümüzde alternatif enerji kaynakları ile çalışan otomobillerin üretilmesi konusunda çalışmalar hız kazanmıştır.
Hot Hatch, yani sportif hatchback sınıfı genellikle 3 kapılı, motor özellikleri bakımından sınıflarına göre üstün, sürüş keyifleri nispeten daha fazla modellerdir. Mini sınıftaki hot hatchler yaklaşık 100 HP, küçük sınıftakiler 150-200 HP, kompakt sınıftakiler ise 200-300 HP civarında üretilirler.
Alt orta sınıf, compact car, Avrupa'da C segmenti, Small family car ya da medium car olarak da bilinen otomobiller uzunlukları yaklaşık 4100–4600 mm arasında olan, yeterli bir donanım ve performans sunan otomobilleridir. Çok geniş bir model yelpazesine sahip olan alt orta sınıfta, her karoser tipinden araç bulmak mümkündür. Bu nedenle, otomobil dünyasında en çok satılan sınıf kompakt sınıftır.
Volkswagen Amarok, Volkswagen Ticari Araç tarafından üretilen orta boy bir kamyonet (pick-up) modelidir. Tek kabin ve çift kabin olmak üzere iki kabin seçeneği olan Amarok'un, arkadan itişli ya da 4Motion adı verilen 4 tekerden çekişli modelleri bulunur. Amarok, turbo benzinli TSI ve turbo dizel TDI motorlarla satılmaktadır. Toyota Hilux, Nissan Navara ve Mitsubishi L200'e rakip olan Amarok, bu araçlardan daha büyüktür.
CarPlay bir araba radyosu sağlayan bir Apple standardı veya bir iPhone için bir görüntüleyici ve denetleyici olan gösterge ünitesidir. En azından iOS 7.1 ile iPhone 5-den sonra tüm iPhone'larda kullanılabilir. Dünya çapında araç üreticilerinin çoğu zamanla kendi eğlence sistemlerine CarPlay-in dahil olacağını söyledi. CarPlay ayrıca otomotiv satış sonrası oto teyp donanımı ile en araçlara entegre edilebilir. Apple'ın web sitesine göre, tüm büyük araç üreticilerinin CarPlay ile ortaklıkları vardır.
Kompakt SUV orta boyutlara sahip, alt orta sınıf otomobil ve SUV türüdür. Boyutları mini SUV ve kompakt sınıf otomobilden büyükdür. Kompakt SUV olarak etiketlenen birçok yeni araç, teknik olarak kompakt crossover otomobillerdir ve C-segmentli otomobil platformu üzerine inşa edilmiştir.
Turbo dizel, basitçe turboşarj ile donatılmış bir sıkıştırma ateşlemeli motor anlamına gelir. Diğer motor türlerinde olduğu gibi, bir dizel motora turboşarj uygulamak, motorun güç ve tork çıkışını büyük ölçüde artırabilir.
Carlos Sainz Cenamor ya da Carlos Sainz Sr.,, El-Matador lakaplı Dünya Ralli Şampiyonası ve Dakar Rallisi'nde yarışmış olan efsanevi İspanyol ralli pilotu. 1987-2005 Dünya Ralli Şampiyonası arasında yarıştığı Dünya Ralli Şampiyonası kariyeri boyunca Lancia, Subaru, Toyota, Ford ve Citroën takımlarında yarıştı. 1990 ve 1992 Dünya Ralli Şampiyonası'nda Toyota Celica GT-Four ralli aracıyla Dünya Ralli Şampiyonu olarak bitirdi. Bunun dışında ralli otomobili olarak sırasıyla Lancia Delta S4, Ford Sierra RS Cosworth, Subaru Impreza, Ford Escort, Toyota Corolla, Ford Focus ve Citroën Xsara'yla mücadele etti. Ayrıca Dakar Rallisi'nde Red Bull Volkswagen adına yarışmış ve TDI turbo dizel motorlu efsane Volkswagen Touareg Off-road aracıyla 2010'da şampiyon olmuştur. WRC'deki en önemli rakipleri ise Tommi Mäkinen, Juha Kankkunen, Colin McRae, Marcus Grönholm ve Sébastien Loeb olmuştur. Ayrıca Carlos Sainz Jr.'nin de babasıdır.
Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır. Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir. Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.
