İçeriğe atla

Otomatik Portakal (film)

A Clockwork Orange
YönetmenStanley Kubrick
YapımcıStanley Kubrick
SenaristAnthony Burgess'ın romanından Stanley Kubrick tarafından senaryolaştırılmıştır.
OyuncularMalcolm McDowell
Patrick Magee
MüzikWendy Carlos
Rachel Elkind
Görüntü yönetmeniJohn Alcott
KurguBill Butler
StüdyoWarner Bros.
DağıtıcıWarner Bros.
Yapım yılı1971, UK
Çıkış tarih(ler)i15 Mart 1996  Türkiye
Süre136 dak.
Dilİngilizce
Bütçe$2,200,000

Otomatik Portakal, Anthony Burgess'in aynı adlı yapıtından uyarlanan 1971 yapımı 137 dakikalık film. Filmin yönetmeni Stanley Kubrick'tir.

Konu

Britanya'da endüstri sonrası bir şehirdeki, ahlaki değerlerin birbirine karıştığı, iyi ve kötünün ayırt edilemez hale geldiği bir toplumda, gençlerden oluşan bir çetenin insanlara uyguladıkları şiddeti ve Alex üzerinden insan doğası ve toplumsal değerlerin çatışmasını konu eder.

Bir holigan olan Alex (Malcolm McDowell) adlı gencin zaman geçirmek için üyesi olduğu sokak çetesi ile beraber işledikleri birçok suçtan sonra çete ile ayrılığa düşünce onlar tarafından ihbar edilmesini ve polis tarafından beyninin yıkanarak topluma kazandırılma metodu ve sonrasını anlatır.

Olayları büyük bir ifade gücü ile o günlerden bugüne değişen dünya düzeni ve bu değişimin insanların üzerindeki farklı etkilerini, suça ve şiddete eğilimi ustaca yansıtmıştır. Film ve bu filme ait ögeler yarattığı etki ile popüler kültürdeki yerini almıştır.

Oyuncu kadrosu

  • Malcolm McDowell - Alex DeLarge
  • Warren Clarke - Dim
  • James Marcus - Georgie
  • Patrick Magee - Frank Alexander
  • Michael Tarn - Pete
  • Adrienne Corri - Bayan Alexander
  • Carl Duering - Dr. Brodsky
  • Madge Ryan - Dr. Branom
  • Godfrey Quigley - Prison Chaplain
  • Anthony Sharp - Başbakan
  • Sheila Raynor - Anne
  • Philip Stone - Baba
  • David Prowse - Julian
  • Michael Bates - Baş gardiyan
  • Aubrey Morris - Bay P.R. Deltoid
  • Steven Berkoff - Tom
  • Tony Hargreaves - Mahkûm gardiyanı
  • Richard Connaught - Billy Boy
  • Matthew Ash - Droogie
  • Miriam Karlin - Kedi Bayan
  • John Clive - Sahne aktörü
  • Virginia Wetherell - Çıplak sahne aktrisi

Yapım

Anthony Burgess, romanın 1962'de yayınlanmasından kısa bir süre sonra film haklarını 500$'a sattı.[1] Başlangıçta, filmde rock grubu The Rolling Stones'un rol alması bekleniyordu. Grubun ana vokalisti Mick Jagger, Alex rolünü oynamakla ilgilendiğini ifade etmişti, bununla birlikte İngiliz film yapımcısı Ken Russell'ın da yönetmenlik koltuğuna oturacağı düşünülüyordu.[1] Ancak, Britanya Film Sınıflandırma Kurulu (BBFC) ile ilgili sorunlar nedeniyle bu plan asla gerçekleşmedi ve romanın film hakları en nihayetinde Kubrick'e kaldı.[1]

Kubrick, if.... (1968) filminde McDowell'ı gördükten sonra onu Alex rolü için seçer. McDowell, rol için neden seçildiğini sorduğunda Kubrick ona, "Ekranda zeka parıltısı yayabiliyorsun" diye cevap verir.[2] Ayrıca Kubrick'e sahip olduğu kriket kıyafetlerini gösterdikten sonra, Alex'in çetesinin üniforması konusunda Kubrick'e yardım eder. Kubrick ondan jockstrapı kıyafetin altına değil üstüne giymesini ister.[3][4]

Film ile Roman Arasındaki Farklar

Kubrick'in filmi, Burgess romanına nispeten sadıktır, sadece kitabı iyimser bir şekilde bitiren son bölümü atlar. Bu bölümde Alex'in olgunlaştığı ve sosyopatiyi geride bıraktığı görülür. Film ise Alex'e açık uçlu bir hükûmet işi teklif edilmesiyle sona ererken, hala bir sosyopat olduğunu ima eder. Bu olay örgüsü uyuşmazlığı, Kubrick'in senaryosunu romanın Amerikan baskısına dayandırması nedeniyle meydana geldi.[5] Kubrick, senaryoyu yazmayı neredeyse bitirene kadar romanın tam, orijinal versiyonunu okumadığını ve onu kullanmayı asla düşünmediğini iddia etmiştir.

  • Romanda, Alex'in soyadı hiçbir zaman açıklanmazken, filmde Alex'in kendisini "Büyük İskender (Alexander the Large)" olarak adlandırması nedeniyle soyadı 'DeLarge'dir.
  • Romanın başında Alex, 15 yaşında bir çocuk suçludur. Filmde, tartışmaları azaltmak için, Alex'in yaşı yükseltilerek, 17-18 yaşlarında gösteriliyor. (Çekimler sırasında, Malcolm McDowell 27 yaşındaydı.)
  • Filmde Alex'in evcil bir yılanı vardır. Romanda ise bundan bahsedilmiyor.
  • Romanda Alex, 10 yaşındaki iki kıza uyuşturucu verir ve onlara tecavüz eder. Filmde ise kızlar, onunla kendi rızalarıyla seks yapan genç yetişkinlerdir. Uyuşturucunun ve şiddetin bu sırada bahsi geçmez.
  • Eleştirmen Randy Rasmussen, filmdeki hükûmetin karmakarışık bir çaresizlik içinde olduğunu, romandaki hükûmetin ise oldukça güçlü ve kendinden emin olduğunu savundu. İlki, Kubrick'in, sadece prosedürü takip eden maskelenmiş kişisel çıkar eylemleri temasıyla meşguliyetini yansıtır.[6]
Bunun bir örneği, Alex'in "düzeltme sonrası danışmanı" P. R. Deltoid'in tasvirindeki farklılıklar olabilir. Romanda, P. R. Deltoid'in ahlaki bir otoritesi var gibi görünür (ancak itirazlarına rağmen Alex'in ona yalan söylemesini veya suç işlemesini engellemek için yeterli değildir). Filmde, Deltoid biraz sadisttir ve Alex'e cinsel bir ilgisi var gibi görünür, onunla ebeveynlerinin yatak odasında röportaj yapar ve kasıklarına vurur.
  • Romanda, F. Alexander, Alex'i önceki saldırıya yapılan dikkatsiz bir dizi gönderme ile tanır (örneğin, karısı daha sonra telefonlarının olmadığını iddia eder). Filmde Alex, F. Alexander'ın karısına saldırırken akıldan çıkmayan bir şekilde söylediği 'Singing in the Rain' şarkısını banyoda söylerken tanınır. Şarkı kitapta hiç yer almaz, çünkü Kubrick tecavüz sahnesinin çok "sert" olduğundan şikayet etmesi üzerine aktör Malcolm McDowell tarafından geliştirilen bir doğaçlamadır.[7]
  • Romanda Alex, kendisine cinsel tacizde bulunan bir mahkûmu öldürdükten sonra kendisine tedavi teklif edilir. Filmde bu sahne kesilmiştir ve Alex'in aslında süreç için gönüllü olması yerine, İçişleri Bakanı tarafından hapishanede bakanlar tarafından yapılan bir teftiş sırasında konuşması için seçilir.
  • Alex'in romandaki hapishane numarası 6655321'dir. Filmdeki hapishane numarası 655321'dir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "AFI|Catalog - A Clockwork Orange". American Film Institute. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Malcolm McDowell talks 'A Clockwork Orange' at 50 - NME". 19 Mayıs 2022. 30 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Malcolm McDowell and Leon Vitali Talk A CLOCKWORK ORANGE on the 40th Anniversary". Collider.com. 18 Mayıs 2011. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
  4. ^ "McDowell's cricket gear inspired 'Clockwork' thug". Washington Times. 19 Mayıs 2011. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022. 
  5. ^ "The Kubrick FAQ Part 2". Visual-memory.co.uk. 18 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2022. 
  6. ^ Rassmussen, Randy. Kubrick: Seven Films Analyzed. McFarland. s. 112. ISBN 978-0786421527. 
  7. ^ LoBrutto, Vincent (7 Mayıs 1999). Stanley Kubrick: A Biography. Da Capo Press. ss. 365-366. ISBN 978-0306809064. 

Bibliyografya

  • Burgess, Anthony. 1978. "A Clockwork Orange". 1985. Londra: Hutchinson. ISBN 0-09-136080-3

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stanley Kubrick</span> Amerikalı film yönetmeni (1928 – 1999)

Stanley Kubrick, Amerikalı film yönetmeni, senarist, yapımcı, fotoğrafçı ve sinematograf. Estetik kusursuzluğu elde edebilmek için denediği farklı teknik yöntemlerle dünya çapında sinemayı etkilemiş ve tüm zamanların en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilmiştir.

Michell firması 1960'lı yılların sonralarında John Michell tarafından kurulmuş bir ses sistemi üreticisidir. Firmanın asıl ününü pikaplarına borçludur. Bunda tasarımcılarının mühendis olmasının büyük bir payı vardır. Zaten firma kendisini bir ses sistemi üreticisinden ziyade bir mühendislik firması olarak tanımlar. Firmanın tam ismi J.A.Michell Engineering yani J.A.Michell Mühendislik'tir.

John Burgess Wilson ya da bilinen adıyla Anthony Burgess, İngiliz roman yazarı, şair, besteci, eleştirmen, dil bilimci ve çevirmen. Otomatik Portakal isimli romanıyla tanınır.

<i>Otomatik Portakal</i> Anthony Burgessin kaleme aldığı roman türünde eser (1962)

Otomatik Portakal, Anthony Burgess'in yazmış olduğu bir roman. Eserin orijinal ismi A Clockwork Orange'dir. Eser, Türkçeye Dost Körpe tarafından çevrilmiştir. Eser o yılların modernleşme ve değişim sancılarını yansıtırken, bireylerin ne kadar özgür veya baskı altında olması gerektiğini ve sonuçlarını sorgular. Ve bunu eserin kahramanının hayatında okuyucuya anlatır. Zaten 1971'de çekilen sinema filminde de kahraman ara seslerde sürekli kendi hayatını anlatıcı durumunda olduğunu belirtir. Stanley Kubrick tarafından beyaz perdeye aktarılan kitap, kült film klasikleri arasında hak ettiği yeri almıştır. Bir grup gencin kurduğu çeteye İngiliz kara mizah anlayışıyla yaklaşan roman, yazıldığı dönem için oldukça iddialıdır. Direkt şiddet, uyuşturucu madde bağımlılığı vb. konular tüm yalınlığıyla işlenmiştir. Stanley Kubrick uyarlaması da sinema tarihindeki en başarılı roman - film uyarlamalarından birisi olarak yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Randy Orton</span> Amerikalı güreşçi

Randal Keith "Randy" Orton ya da daha çok tanınan ismiyle Randy Orton,, WWE'nin Amerikalı profesyonel güreşçisi

<span class="mw-page-title-main">Gary Oldman</span> İngiliz film yönetmeni ve sinema oyuncusu

Gary Leonard Oldman, İngiliz oyuncu ve film yapımcısıdır. Çok yönlülüğü ve yoğun oyunculuk tarzıyla tanınan Oldman, aralarında bir Akademi Ödülü, bir Altın Küre Ödülü ve üç Britanya Akademisi Sinema Ödülü'nün de bulunduğu çeşitli ödüller aldı. Filmleri dünya çapında 11 milyar doların üzerinde hasılat elde ederek onu tüm zamanların en çok hasılat yapan oyuncularından biri haline getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ewan McGregor</span> İskoç oyuncu

Ewan Gordon McGregor, İskoç oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Moloko</span>

Moloko Anglo-irlandalı elektronica - pop müzik yapan, ikilidir. Wicklow -İrlanda- kökenli Róisín Murphy ve Sunderland -İngiltere- kökenli Mark Brydon'dan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Antikahraman</span>

Antikahraman, edebiyat ve sinema başta olmak üzere günümüzün popüler kültüründe idealleri, amaçları ve kişiliği alışılageldik kahramanların tam zıddı olan başkarakterleri tanımlamada kullanılır. Olumsuz nitelikleri olan baş kahraman şeklinde de tarif edilebilir. Bir anti-kahraman tipik olarak "karanlık üçlü" kişilik özelliklerinden birini sergiler: narsisizm, psikopati ve makyavelizm.

<i>Zafer Yolları</i>

Zafer Yolları, Humphrey Cobb’un Paths of Glory adlı romanından 1957 yılında uyarlanan siyah beyaz bir Stanley Kubrick savaş filmi. 1992 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Malcolm McDowell</span>

Malcolm McDowell (doğum adı:Malcolm John Taylor), İngiliz aktör. Sadık el-Mehdi ve Alexander Siddig ile akrabalıkları vardır.

<i>Medyum</i> (roman) Stephen King tarafından 1977 yılında yazılan korku romanı

Medyum, Amerikalı yazar Stephen King'in 1977 tarihli gotik/korku romanı. Özgün çevirisi Işıltı, Şavkıma ya da Parlama olan roman, Stephen King'in yayımlanan üçüncü romanı ve kağıt kapaklı (paperback) yerine ciltli (hardcover) olarak basıldığı halde bestseller olabilmiş ilk kitabıdır. Romanın başarısı King'in korku yazarı olarak ününü pekiştirdi ve piyasadaki yerini sağlamlaştırdı.

<i>Volkanın Altında</i>

Volkanın Altında, 1984 ABD - Meksika ortak yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı Under the Volcano olan film sonraki yıllarda Türkiye televizyonlarında Yanardağın Altında adıyla da gösterilmiştir. Bu ad, filmin uyarlandığı romanın Türkiye'deki adlarından biridir.

Fırat Çelik, Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu.

<i>Barry Lyndon</i>

Barry Lyndon, 1975 Birleşik Krallık-ABD ortak yapımı dramatik dönem filmdir.

Ultraviolence şu anlamlara gelebilir:

<i>Maymunlar Cehennemi: Şafak Vakti</i>

Maymunlar Cehennemi: Şafak Vakti, 2014 Amerikan bilimkurgu filmi. Film, Matt Revees tarafından yönetildi. Film "Maymunlar Cehennemi: Başlangıç" filminin devam filmidir.

Mozart in the Jungle Picrow tarafından Amazon Stüdyoları için üretilen bir televizyon dizisidir. Pilot bölümü Roman Coppola, Jason Schwartzman ve Alex Timbers tarafından yazılmış olup, Paul Weitz tarafından yönetilmiştir. Dizinin siparişi Mart 2014'te verilmiştir. Komedi-drama dizisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hell in a Cell (2018)</span>

Hell in a Cell (2018), WWE tarafından düzenlenen onuncu Hell in a Cell profesyonel güreş izle ve öde etkinliği. 16 Eylül 2018 tarihinde San Antonio, Teksas'taki AT&T Center'da yapılmıştır.

Hell in a Cell (2019), WWE tarafından düzenlenen on birinci Hell in a Cell profesyonel güreş izle ve öde etkinliği. 6 Ekim 2019 tarihinde Sacramento, Kaliforniya'daki Golden 1 Center'da yapılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.