Otojenik eğitim

Alman psikiyatrist Johannes Heinrich Schultz tarafından geliştirilmiş bir gevşeme tekniği olan otojenik eğitim (autogenic training) tekniği genellikle 15 dakika süren periyotlarla sabah, öğle ve akşam vakitlerinde uygulanır. Yatarak, oturarak veya yatarak uygulanan teknik sırasında gevşeme durumunu arttırıcı görselleştirmeler kullanır. Otojenik eğitim stres ve psikosomatik bozukluklarda yardımcı bir yöntem olarak kullanılabilmektedir.

Tanımı

Otojenik eğitim sempatik ve parasempatik sinir sistemleri arasındaki dengeyi sağlar. Bu denge durumunun sindirim ve bağırsak hareketleri, kan basıncı, bağışıklık sistemi fonksiyonları vs. faydalı etkileri vardır.
Otojenik eğitim, otonom sinir sistemi üzerinden bedeni kontrollü olarak gevşetme, kişinin ruhunu, psikolojisini rahatlatma metodudur. Adeta kişinin kendi kendini uyur konuma getirmesidir. Ama bu konum bir uyuma hali olmayıp, bilakis gevşemiş olan bedende bilincin açık olma halidir.

Otojenik eğitim, 1920'li yılların başlarında, Alman bir psikiyatrist olan Prof. Dr. Johannes Heinrich Schultz tarafından bulunmuştur. Bilimsel alanda da itibar bulmuş olan bu metot, o zamandan beri doktorlar, psikoterapistler ve pedagoglar tarafından, psikolojik ve psikosomatik sorunlarda önleyici mükemmel bir yöntem olarak görülmekte ve uygulanmaktadır.

Otojenik eğitim, diğer işlevlerinin yanı sıra; konsantrasyon azlığı ve bozukluğu, uykusuzluk, dinlenememe ve iç huzursuzluğu giderebilmekle birlikte zihinsel, bedensel ve sanatlar yeteneklerin geliştirilmesinde etkili, alışkanlıklardan kurtulmada yardımcı olmaktadır. Yaşamımızı engelleyici negatif düşüncelerin pozitif olarak değiştirilmesinde, olaylara ve yaşananlara sınır koymanın ötesinde kendi özgüvenimizi artırarak sorunlarla baş edilebileceğini göstermektedir. Sınav ve doğum öncesi hazırlıklarda ve her türlü strese karşı oldukça elverişli bir yöntemdir.

Otojenik eğitim, yetkili bir kurs öğretmeni tarafından, tek kişiye ya da gruba öğretilir. Bu metodu eğer bir grubun içinde öğrenirseniz, diğer kursa katılanlarla da, fikir alışverişi içinde bulunacağınızdan daha yararlı olabilir. Tek başınıza öğrenmeye kalkmak, yanlış ve engelleyici egzersizlere kayabilme düşüncesi ile, tavsiye edilmez.

Otojenik eğitim ile yaklaşık 2-6 haftalık bir çalışma sonrası, kendinizi kısa bir süre içerisinde stresli bir konumdan, sakin, rahat ve huzurlu bir konuma (relaks hale) getirebilmeyi başardığınızda, egzersizlerinize telkinlerde ekleyebilirsiniz. Örneğin bir sınav öncesi "ben onu kolaylıkla başaracağım" ya da devamlı uykusuzluk hali çektiğinizde "ben derin ve rahat uyuyorum" gibi. Kendiniz relaks bir konumda iken şuuraltı ile rahatça kontakt kurabileceğinizden, buna benzer pozitif düşünceler (telkinler), şuuraltına daha kolay yerleşecek ve şuuraltı o telkini işletip size yardımcı olacaktır. Oldukça kısa bir zaman içinde ve olanaklar ölçüsünde, telkinleriniz etkisini gösterip, amacına ulaşacaktır.

Otojenik eğitim, tüm dinî inançlardan veya belli bir dünya görüşünden uzak, dünya genelinde en çok araştırılan, incelenen ve üzerinde en çok etüt yapılan bir rahatlama metodudur.

Otojenik eğitim, doktor veya ilaç tedavisi yerine geçmez; ama bundan bağımsız olarak tüm tedavi ve terapilerin yanında destekleyici olarak uygulanabilir. Bilinçli ve kararlı uygulandığı takdirde de ömür boyu psikolojik hijyen sağlar. Hastalık düzeyindeki rahatsızlarda doktor kontrolü mecburidir!!!

Sonuçları

Otojenik eğitim desteğiyle; iş ve aile problemleri, sınav, iş görüşmesi, toplantı, özel bir sunum ve benzeri stresli durumlar öncesinde, sinir bozuklukları ve psikolojik rahatsızlıklarda iç huzur ve rahatlama/gevşeme elde edebilirsiniz. Bunun yanı sıra istek dışı oluşan düzenli uyuyamama, yüksek veya düşük tansiyon, çeşitli ağrılar, egzama, astım gibi birçok fiziksel rahatsızlıkları yenmede olumlu yönde etkilidir. Bu rahatlamayla konsantrasyonunuzu ve algılama gücünüzü arttırıp; ruhsal/düşünsel, bedensel ve sanatsal yeteneklerinizi yükseltebilirsiniz.

Otojenik eğitim bir ilk yardım tedavisi değildir. Öğrenilmesi ve kişinin kendisinde belirgin bir değişimin oluşması birkaç haftayı bulur. Bu öğretiyi strese dayalı rahatsızlıklara karşı önleyici bir yöntem olarak görebilirsiniz.

Süresi

Otojenik eğitimin öğrenim süresi, kurs eğitmeninin uygulayacağı kurs akışına göre değişkendir. Genelde otojenik eğitimin 6 temel basamağı, 60 dakikalık dersler halinde; her dersin arasına 3-7 günlük egzersiz süresi tanınarak 5-7 derste öğretilir. Ders arasındaki süreçte, kursa katılanlar öğrendiklerini egzersiz yaparak pekiştirir, kendilerini bir sonraki derse hazırlarlar. Bu süreç içinde, bulunduğunuz konuma uygun telkinleri kendinize vermeye başlayabilirsiniz. Yaklaşık 12 haftalık düzenli bir egzersizle sizde "şartlı refleksi" kullanabilmeye başlarız.

Şartlı/zorunlu refleks

Şartlı/Zorunlu Refleks, terbiye edilen bedenin belirli bir konumda gösterdiği reaksiyondur. Öyle ki; Otojenik Eğitimin verdiği öğretisi ile, bedenimizde rahatlatıcı bir sıcaklık oluşmasını istediğimizde, bu reaksiyon hemen oluşur ve rahatlatıcı sıcaklığı hissederiz. Stresli ortamlarda (örneğin bir sınav ya da önemli bir toplantı öncesi) bu şartlı refleksi devreye sokarak, kendinizi çok kısa bir zaman içinde oldukça rahat/relaks bir konuma getirmeyi sağlayabiliriz.

Yan etkileri

Otojenik eğitim bazı kalp problemleri (miyokard enfarktüsü), diyabet, şizofreni, glokom, alkol, epilepsi, uyuşturucu bağımlılığı gibi ciddi bazı durumlarda yan etkisi (kontraendikasyon) olabilir veya bu tip durumlara adapte edilmesi gerekebilir.

Kaynakça

Luthe Dr W & Schultz Dr JH, "Autogenic Therapy", first published by Grune and Stratton, Inc., New York, (1969). Republished in (2001) by The British Autogenic Society.
Ikezuki, Miyauchi, Yamaguchi, and Koshikawa, (IMYK 2002). Development of Autogenic Training Clinical Effectiveness Scale (ATCES). In Japanese Journal of Psychology 72(6):475-481. PubMed index 1197784120 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Stetter & Kupper (2002). Autogenic training: a meta-analysis of clinical outcome studies. In Applied Psychophysiology and Biofeedback 27(1):45-98. PubMed index 1200188520 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..