Oto kiralama

Oto kiralama acentesi, genellikle birkaç saat ila birkaç hafta arasında değişen kısa süreler için otomobil kiralayan bir şirkettir. Genellikle birden çok yerel şubeden oluşurlar ve müşterilerinin kiraladıkları araçları farklı bir şubeye teslim etmesine olanak sağlarlar.

Araç kiralama acenteleri çoğunlukla havalimanı veya yoğun şehir bölgeleri yakınlarında bulunur ve genellikle çevrimiçi rezervasyonlara izin veren bir internet sitesiyle desteklenir. Araç kiralama hizmeti veren kuruluşlar, uyguladıkları rezervasyon sistemleri ile hemen hemen dünyadaki tüm havalimanlarına ve şehirlere yayılmış bir ağa sahiptir.

Araç kiralama, günlük kiralama ve uzun dönem kiralama olarak ikiye ayrılabilir. Günlük kiralamada havalimanları ve turistik amaçlar ağırlıklı olmaktadır. Bu alanda araç kiralama acenteleri öncelikli olarak geçici bir araca ihtiyaç duyan, örneğin kendi aracı olmayan, şehir dışındaki yolculara, onarım veya sigorta tazminatı bekleyen aracı hasarlı veya perte çıkmış kişilere hizmet verir.

Bir aracın yalın olarak kiralanmasının yanı sıra, araç kiralama acenteleri genellikle sigorta, navigasyon sistemleri, eğlence sistemleri, araç telefonu, taşınabilir Wi-Fi ve çocuk koltuğu gibi ekstra ürünler de sunmaktadır.

Uzun dönemdeyse firma kullanımları ağırlıklıdır. Uzun dönem araç kiralamanın getirdiği mali avantajlar ve uygulama kolaylıkları, firmalar tarafından yaygın bir şekilde filo kiralama yönteminin benimsenmesine neden olmuştur.

Araçların kiraya verilmesinin bilinen en eski örnekleri 1904 yılına denk düşer. Alman firması Sixt, 1912 yılında üç araç kiraya verir halde kuruldu. ABD'nin Omaha kentinden Joe Saunders, tek bir Ford Model T kiralayarak 1916'da çalışmaya başladı, 1917'deyse şirketi 18 adet Ford Model T ile hizmetteydi. Şirketin ismi ilk önce Saunders Drive-It-Yourself System ve daha sonra da Saunders System olmuştur. 1926'da Saunders elli altı şehre yayılmıştır ve 1955'teyse Avis tarafından satın alınmıştır.

Saunders'in ilk rakiplerinden biri, Walter L. Jacobs'un 1918'de 12 adet Ford Model T ile açılan Chicago merkezli Rent-a-Car'ıydı. Bu şirket 1923'te John Hertz tarafından satın alınmıştır.

İngiltere'de araç kiralama Godfrey Davis'in kurduğu firmayla 1920'de başlamıştır ve bu firma 1981'de Europcar tarafından satın alınmıştır.

Sektör Amerika'da hızla büyümüştür; 1926'da American Driveurself Association, 1200'ün üzerinde delegeyi bir araya getirmiştir. II. Dünya Savaşı'ndan sonra seyahatlerdeki artış, aralarından National Car Rental (1947), Europcar (1949), Enterprise Rent-A-Car (1957), Thrifty Rent A Car (1958), and Budget Rent a Car'ın (1958) da bulunduğu tanınmış birçok uluslararası şirketin kurulmasına yol açmıştır.

Araç kiralama konusunda bilinen ilk acente 1946 yılında Detroit havaalanında Warren Avis tarafından kurulmuştur. Daha sonra Avis olarak acentelik yöntemiyle bu sistemi tüm dünyaya yaymıştır. Hertz, Budget, gibi diğer çok uluslu şirketlerin de kurulmasıyla araç kiralama yöntemi dünya ölçeğinde kullanılmaya başlamıştır. Uluslararası firmaların yanı sıra günümüzde aracı firmalar birden çok uluslararası araba kiralama firmasıyla çalışarak dünya çapında olanaklılık ve çeşitlilik sağlamaktadır.

Çoğu araç kiralama firması, çeşitli bütçeye alan gereksinimine uyacak şekilde farklı araç boyutları sunar. Ayrıca bazı firmalar bunlara ek olarak üstü açılır arabalar, prestij modelleri, hibrid/elektrikli araçlar, arazi araçları ve yolcu minibüsleri gibi özel araçlar da sunar. Büyük havaalanı veya büyük şehirlerde bazı bağımsız araç kiralama acenteleri, üst düzey kiralık araçlar sunmaktadır, bazı özel şirketlerse düşük fiyatlı olarak daha eski araçlar sunmaktadır.

Araç Kiralama Endüstrisi Sistemleri ve Standartları Birliği (ACRISS), tekbiçim bir sınıflandırma ve araba kiralama fiyatlarının kolay karşılaştırılması için ACRISS Araba Sınıflandırma Kodu kodlama sistemini geliştirmiştir. Bu kodlama sistemi, boyut, kapı sayısı, şanzıman tipi (manuel/otomatik) ve arabanın klimalı olup olmadığını dört harfle kodlayarak tanımlamaktadır.

Acriss kodundaki ilk harf, aracın genel sınıflandırmasını (örneğin mini, ekonomi, kompakt vb.) temsil eder. İkinci harf, aracın türünü (örneğin dört kapılı, aile arabası, üstü açılabilir, arazi aracı vb.) belirtir. Üçüncü harf genellikle vites tipini belirtmek için kullanılır, ancak aracı kaç adet tekerleğin çalıştırdığını tanımlamak için de kullanılabilir. Dördüncü harf de yakıt türünü ve aracın klimalı olup olmadığını açıklar.

Araç kiralama işlemleri, bir ülkeden diğerine ve şirketten şirkete değişen birçok koşula tabidir. Genellikle araç kiralandığında nasılsa aynı o şekilde iade edilmelidir ve mesafe kısıtlamaları aşılmamalıdır. Aksi takdirde ilave ücretler alınabilir.

Sigorta nedeniyle bazı firmalar asgari ve/veya maksimum yaş sınırı getirmektedir. Bazı durumlarda ehliyet almak için gerekli yaş daha küçük olsa da araç kiralama için gerekli minimum yaş 25 olabilmektedir. 25 yaşın altındaki tüm sürücüler için yüksek bir ücret tarifesi olması nadir bir durum değildir. Her durumda bir araç kiralamak için geçerli bir sürücü belgesi gerekmektedir ve bazı ülkeler Uluslararası Sürücü Belgesi (International Driving Permit, IDP) istemektedir.

Araç kiralama şirketlerinin çoğunluğu, aracın eksik yakıtla teslim edilmesi, araçta arıza oluşması, trafik cezası kesilmesi gibi durumlarda ek ücret tahsil etmek için bir kredi kartı kullanmayı gerektirir. Bazı şirketler, kredi kartı yerine yüksek miktarda nakit depozito yatırılmasını isteyebilmektedir.