İçeriğe atla

Otar Çiladze

Otar Çiladze
ოთარ ჭილაძე
Doğum20 Mart 1933(1933-03-20)
Tiflis, Gürcistan
Ölüm1 Ekim 2009 (75 yaşında)
Tiflis
MeslekYazar
MilliyetGürcü

Otar Çiladze (Gürcüce: ოთარ ჭილაძე) (d. 20 Mart 1933, Siğnaği — ö. 1 Ekim 2009, Tiflis), Gürcü şair ve yazardır. Stalin sonrası dönemde Gürcü edebiyatının canlanmasında belirleyici rol oynadı. Romanlarında Sümer ve Yunan mitolojilerinden büyük ölçüde yararlandı. Efsanevi bir Yunan anlatısını trajik bir aşk hikâyesiyle birleştiren Yolda Bir Adam Gidiyordu adlı epik romanı Türkçeye çevrilmiştir.

Yaşamı

Çiladze, Gürcistan'ın doğu bölgesi Kaheti'de yer alan Siğnaği kasabasında doğdu. Tiflis Devlet Üniversitesi'nde öğrenim gördü ve 1956 yılında gazeteci çıktı. Çalışmaları, özellikle şiirleri 1950'lerde yayımlanmaya başladı. Bu dönemde Tiflis'te edebiyat gazeteciliği yaptı ve dergiler yönetti. 1972-73 arasında uzun bir seri olarak yayımlanan Yolda Bir Adam Gidiyordu (გზაზე ერთი კაცი მიდიოდა), Beni Bulan Herkes (ყოველმან ჩემმან მპოვნელმან, 1976), Avelum (აველუმი, 1995) gibi romanlarla ünlendi. 1997'de Mnatobi dergisinin baş editörü oldu. Çiladze aynı zamanda çok sayıda şiir ve oyun yayımladı. Bazı şiirleri Türkçeye de çevrildi; dergilerde ve antolojilerde yer aldı. 1983'te Şota Rustaveli Ödülü, 1993'te Gürcistan Onur Ödülü, 2003'te Saba En İyi Roman Ödülü'nü aldı. Çiladze, uzun bir hastalıktan sonra Ekim 2009'da yaşamını yitirdi. Tifls'te Mtatsminda Panteonu'nda toprağa verildi. Büyük kardeşi Tamaz Çiladze de yazardır.

Sanatı

Çiladze'nin yaşadığı Tiflis kenti, onun şiirsel bakışının, dünyayı hissedişinin kaynağıdır; çünkü Çiladze kentli ruhuna sahip bir yazardı. O daha çok, gece Tiflis'ini sever; çünkü onun için şiir, düşünmenin, hayatı tartmanın, iç dünyada yoğunlaşmanın aracıdır ve bu da sessizliği zorunlu kılar. Çiladze'nin romanlarında üç zamanı, geçmişi, şimdiki zamanı ve geleceği bir arada, iç içe geçmiş halde görürüz. Onun için bu üç zaman bir bütündür ve birbirinden ayrılamaz. İnsanın, halkın kaderi de bu üç zaman içinde tasarlanmıştır. Semboller ve metaforlar onun roman sanatında ve anlatımında önemli rol oynar. Bu durum, insanın özgürleşme yolunda kötü güçlere karşı savaşında bir araç olarak kullanılmıştır.

Romanları

  • Yolda Bir Adam Gidiyordu (გზაზე ერთი კაცი მიდიოდა, roman, 1973)
  • Beni Bulan Herkes (ყოველმან ჩემმან მპოვნელმან, roman, 1976)
  • Demir Tiyatro (რკინის თეატრი, roman, 1981)
  • Mart Horozu (მარტის მამალი, roman, 1991)
  • Avelum (აველუმი, roman, 1995)
  • Mutlu Çilekeş (ბედნიერი ტანჯული, 2003)
  • Küfe (გოდორი, roman, 2003)
  • Tzate’nin Kızıl Çizmeleri (წათეს წითელი წაღები, 2007)

Şiirleri

  • Tren ve Yolcular (მატარებლები და მგზავრები, 1959)
  • Kil Tabletler (თიხის ფირფიტები, 1963)
  • Demir Yatak (რკინის საწოლი, 1965)
  • Işık Yılı (სინათლის წელიწადი, 1967)
  • Çocuk Konukların İsteklerini Çalıyordu (ბავშვი უკრავდა სტუმრების თხოვნით, 1968)
  • Dokuz Poema (ცხრა პოემა, 1969)
  • Kalbin İkinci Yarısı (გულის მეორე მხარე, 1974)
  • Yaşamı Unutma (გახსოვდეს სიცოცხლე, 1984)
  • Şiirler (ლექსები, 1987)
  • Aralık Güneşi (მზე დეკემბერში, 1999)
  • Merdiven (კიბე, 2002)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şota Rustaveli</span>

Şota Rustaveli ya da kısaca Rustaveli, Orta Çağ'da yaşamış Gürcü şair. Gürcistan'ın Altın Çağı'nın öne çıkan en önemli şairidir ve Gürcü edebiyatına en çok katkı yapan yazarlardandır. Rustaveli, Gürcüler'in milli epik şiiri Kaplan Postlu Şövalye'nin yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çveneburi</span> Türkiye’de yaşayan muhacir Gürcülerin kendilerini tanımladığı sözcük

Çveneburi, ataları 93 Harbi sonrasında Artvin ve Batum yöresinden Osmanlı İmparatorluğu'nun iç kısımlarına göç etmiş, Türkiye Gürcüleri içindeki Müslüman muhacir topluluğun kendi aralarında kullandıkları bir öz tanımlamadır. Bu tanım, Türkiye Gürcüleri içerisindeki tarihi Tao-Klarceti bölgesinin yerlisi olarak yaşayan Gürcüleri ve Gürcü Katoliklerini kapsamamaktadır.

Büyülü gerçekçilik, olağan ya da gerçekçi bir çizgide ilerleyen sanat akımlarında bulunmaması gereken sihirli ve mantık dışı ögeleri içeren sanat akımı.

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Çiloğlu</span> Türk yazar

Fahrettin Çiloğlu, Türkiye'ye göç etmiş Gürcü bir aileden gelen yazardır. İki dilde yazan yazar, Gürcüce yazar adı olarak önce ფარნა ჭილაძე, sonra ფარნა-ბექა ჩილაშვილი ve bazı Türkçe çevirilerde Parna-Beka Çiladze ile Parna-Beka Çilaşvili adlarını kullanmıştır. Tanrı'nın Sıcak Eli adı öykü kitabında Parna-Beka Çiladze adını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nodar Dumbadze</span>

Nodar Dumbadze, dünyaca ünlü Gürcü yazardır. 20. yüzyıl Gürcü edebiyatının en ünlü adlarından biridir. Romanları otobiyografik özellikler taşır. Güneşi Görüyorum (1967) adlı romanı Almancadan ve Güneşli Gece (2015) ile Ben, Ninem, İliko ve İlarion adlı romanları ise Gürcüceden Türkçeye çevrilerek yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Naira Gelaşvili</span>

Naira Gelaşvili, Gürcü kurgu yazarı, dilbilimci, Germanist ve sivil toplum kuruluşu aktivisti. Ben Oyum adlı romanı Türkçeye çevrilmiştir.

Ana Kalandadze, Gürcü şair. Çağdaş Gürcü edebiyatının en etkili kadın şairlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tamaz Çiladze</span>

Tamaz Çiladze, , Gürcü yazar, şair ve oyun yazarı. Şair ve yazar Otar Çiladze’nin büyük kardeşidir. Bazı şiirleri Türkçeye de çevrilmiştir.

Erlom Ahvlediani, çağdaş Gürcü edebiyatının yazarlarından biridir. Senaryo yazarı olarak tanınmış, ama zamanla roman ve öyküleri daha çok ilgi çekmiştir.

<i>Yolda Bir Adam Gidiyordu</i> Otar Çiladze’nin 1973’te basılmış romanı

Yolda Bir Adam Gidiyordu, Gürcü yazar ve şair Otar Çiladze’nin romanı. Yazarın başta gelen romanlarından biridir. Roman, 1973’te yılında ilk kez Gürcüce basıldı. 2015’te Gürcüce aslından çevrilerek Türkçe yayımlandı.

Vani, Gürcistan’ın batı kesiminde, İmereti bölgesinin merkezindeki Kutaisi kentinin 41 km güneybatısında, Rioni nehrinin bir kolu olan Sulori'nin kıyısında konumlanmış bir kasabadır. Kasaba, Vani Sit Alanına ev sahipliği yapmaktadır. Aynı adı taşıyan ilçenin merkezidir. Nüfusu tah. 3.744 (2014). Eski Kolheti Krallığı'nın merkezi olduğu tahmin edilir. Vani kasabasında, eski Kolhis'ten kalma eşsiz parçalarının sergilendiği, 1985 yılında kurulmuş ilginç bir arkeoloji müzesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Aka Morçiladze</span>

Aka Morçiladze, Gürcü yazar ve edebiyat tarihçisi. Gerçek adı Giorgi Ahvlediani'dir. Sovyet sonrası Gürcü edebiyatında yeni tarz kurgusuyla en çok satan eserlerin yazarı olarak tanınır. Morçiladze'nin 21. yüzyılın başlarında yazdığı bu eserler, Gürcü edebiyatındaki Batı etkilerini de yansıtmaktadır. Santa Esperanza adlı romanı Türkçeye çevrilmiş ve 2018'de yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elene Ahvlediani</span>

Elene Ahvlediani, Gürcü ressam, grafik sanatçısı, tiyatro ve sinema dekoratörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Nikoloz Barataşvili</span> Gürcü şair

Nikoloz Baratashvili, Gürcü şair. Avrupa romantizmini Gürcü edebiyatına tanıtan kişi olarak bilinir. Genç yaşta ölümü nedeniyle geride az sayıda şiiri kalmıştır.

Didube Panteonu, Tiflis'in Didube semtinde yer alan ve Gürcistan'ın önde gelen yazarların, sanatçıların, bilim insanlarının ve siyasi aktivistlerin gömüldüğü mezarlıktır.

Şuşanik’in Şehadeti, Kutsal Kraliçe Şuşanik'in Şehadeti olarak da bilinir, Gürcü edebiyatının günümüze ulaşan en eski eseridir. Şuşanik'in şehadetini anlatan elyazması ilk kez 1882'de basıldı. Eser ayrıca Rusça, Fransızca, İngilizce, Almanca, İspanyolca, Macarca, İzlandaca ve Türkçe gibi başka dillere de çevrilmiştir.

Adigeni, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir kasabadır. Ahaltsihe Havzası’nda, Kvabliani Deresi’nin kıyısında, Ahaltsihe-Batum kara yolu üzerinde yer alır. Ahaltishe kentine 32 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mtatsminda Panteonu</span>

Mtatsminda Panteonu, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te, Mtatsminda tepesindeki panteondur. Gürcü yazarların ve toplum adamlarının toprağa verildiği bu mezarlık, Gürcü Yazarlar ve Toplum Adamları Mtatsminda Panteonu olarak da bilinmektedir. Mezarlık Mama Davit Manastırı etrafında yer alır. Tiflis kentinde, Didube Panteonu'ndan sonraki ikinci panteon olan Mtatsminda Panteonu'nun kuruluş fikri, 1915 yılında, Gürcü şair ve yazar Akaki Tsereteli'nin toprağa verildiği günlerde ortaya çıktı. Ne var ki panteon ancak 1929 yılında açılabildi. Bugün burada 53 mezar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü edebiyatı</span>

Gürcü edebiyatı, 4. yüzyılda Hristiyanlığın benimsenmesinden sonra dinsel kitapların ana dile çevrilmesine duyulan gereksinme sonucunda ortaya çıktı. Dinsel kitapların çevirilerini azizlerin yaşamlarını anlatan ürünler izledi.

Gürcistan kültürü, ülkenin uzun tarihi ile beraber gelişmiş, Gürcü dili ve alfabesi üzerine dayanan güçlü bir edebiyat geleneği ve eşsiz bir ulusal kültür barındırmaktadır. Bu özelliği güçlü bir ulusal kimlik sağlayarak tarih boyunca tekrarlanan yabancı işgali ve asimilasyon çabalarına rağmen Gürcü kimliğinin korunmasına yardımcı olmuştur.