Osmanlı eyaletleri listesi
Osmanlı eyaletleri ve Osmanlı beylerbeylikleri listesi, Osmanlı Devleti'ndeki tarihsel eyaletlerin bir dizelgesidir. Osmanlı Devleti'nde 250'den çok eyalet, 5 tane özerk bölge vardır. 1864'te kabul edilen Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile tüm eyaletler vilayete çevrilmiştir.
Harita
Cezayir
Mısır
Habeş
Trablusgarp
Tunus
Adana
Aydın
Anadolu
Ankara
Diyâr-ı Bekr
Dulkadir
Erzurum
Hüdavendigâr
Karaman
Karesi
Kars
Kastamonu
Rum
Trabzon
Van
Halep
Bağdat
Basra
Kıbrıs
Şam
Lahsa
Musul
Rakka
Çıldır
Şehrizor
Beyrut
Trablusşam
Yemen
Edirne
Bosna
Budin
Girit
Eğri
Kanije
Kefe
Manastir
Mora
Niş
Yanya
Podolya
Rumeli
Selanik
Silistre
Temeşvar
Uyvar
Varat
Vidin
Zigetvar
Liste
| Eyalet adı | Harita | Kuruluş Yılı | Kaldırılış Yılı | Merkez | Sancaklar | Bugün parçası olduğu ülkeler |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Rumeli Eyaleti |  | 1362 | 1826 | Edirne Sofya Manastır |  Arnavutluk Bosna Hersek Bulgaristan Kosova Kuzey Makedonya Sırbistan Türkiye Yunanistan | |
| Anadolu Eyaleti |  | 1393 | 1827 | Ankara (1393-1451) Kütahya (1451-1827) | Kütahya Sancağı Saruhan Sancağı | Türkiye |
| Rum Eyaleti |  | 1398 | 1864 | Tokat Amasya Sivas | Sivas Sancağı Amasya Sancağı | Türkiye |
| Trabzon Eyaleti |  | 1461 | 1864 | Trabzon | Gümüşhane Sancağı Canik Sancağı |  Gürcistan Türkiye |
| Karaman Eyaleti |  | 1483 | 1864 | Konya | Konya Sancağı Niğde Sancağı Kayseri Sancağı Aksaray Sancağı Akşehir Sancağı Beyşehir Sancağı Kırşehir Sancağı | Türkiye |
| Diyarbekir Eyaleti |  | 1515 | 1867 | Diyarbakır | Diyarbekir Sancağı Mardin Sancağı Sincar Sancağı Birecik Sancağı Ruha Sancağı Siverek Sancağı Çermik Sancağı Ergani Sancağı Harput Sancağı Arabgir Sancağı Kiğı Sancağı Çemişkezek Sancağı |  Irak Suriye Türkiye |
| Mısır Eyaleti |  | 1517 | 1867 | Kahire |  Mısır Eritre Etiyopya Irak İsrail Ürdün Lübnan Libya Filistin Suudi Arabistan Güney Sudan Sudan Suriye Türkiye Yemen | |
| Musul Eyaleti |  | 1517 | 1867 | Musul | Bajwanli Sancağı Tikrit Sancağı Eski Musul (Ninova) Sancağı Hard Sancağı | Irak |
| Şam Eyaleti |  | 1517 | 1867 | Şam | Şam Sancağı Gazze Sancağı Kudüs Sancağı Safed Sancağı Halep Sancağı Trablus Sancağı Hama ve Humus Sancağı Ayntâb Sancağı Antakya Sancağı Birecik ve Rum-kal'a Sancağı Adana Sancağı Tarsus Sancağı Sis Sancağı | Suriye Ürdün İsrail Filistin |
| Zülkadriye Eyaleti |  | 1521 | 1864 | Maraş | Maraş Sancağı Malatya Sancağı Ayntab Sancağı Kars-i Maraş Sancağı | Türkiye |
| Halep Eyaleti |  | 1516 | 1864 | Halep | Halep Sancağı Kilis Sancağı Mameratülnuman Sancağı Ulu Türkmen (Uzeyr) Sancağı Mezik Sancağı Antakya Sancağı Azez Sancağı | Suriye Türkiye |
| Erzurum Eyaleti |  | 1533 | 1864 | Erzurum | Erzurum Sancağı Kara-hisar (Şebinkârahisar) Sancağı Kiğı Sancağı Pasinler Sancağı İspir Sancağı Hınıs Sancağı Malazgirt Sancağı Tekman Sancağı Kuzucan (Pülümür) Sancağı Tortum Sancağı Micingirt (İnkaya) Sancağı Mamar (Karababa) Sancağı | Türkiye |
14. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Osmanlı eyaletleri, Bir yeni beylerbeyliği Karaman Eyaleti'ni de kapsar.
1609'dan önce
1609'dan sonra yıkılan ve 1609'dan önce kurulan eyaletler burada belirtilmiştir.
| Eyaletin adı | Osmanlıca ve Türkçe adı | Kalma süresi | |
|---|---|---|---|
| Abhazya Eyaleti | Abhaz | ? yıl (1578–?) | Sohumkale ve Gürcistan olarak da adlandırılıp Megralya, İmeretia ve günümüz Abhazya'sını kapsar – fethedilmekten ziyade Osmanlı himayesine girmiştir |
| Ahıska Paşalığı | Ahıska | ? yıl (1603–?) | Samtskhe'den ayrılma veya Samtskhe topraklarıyla özdeş |
| Dağıstan Eyaleti | Dağıstan | ? yıl (1578–?) | Demirkapı olarak da bilinir – beylerbeyi yerine serdar tayin edilmiştir |
| Dmanisi | Tumanis | ? yıl (1584–?) | |
| Erzincan-Bayburt Eyaleti | |||
| Ganja | Gence | 16 yıl (1588–1604) | |
| Gori | Gori | ? yıl (1588–?) | Muhtemelen 1587'de eyaletin adı Tiflis olarak değiştirildi. |
| Győr | Yanık | 4 yıl (1594–1598) | |
| Kakheti | Kaheti | ? yıl (1578–?) | Kaheti kralı bey olarak tayin edilmiştir. |
| Lazistan | ? yıl (1574–?) | ||
| Lorri | Lori | ? yıl (1584–?) | |
| Moldova | Boğdan | 1 yıl (sadece 1595) | Boğdan Prensliği yeniden özerk prenslik yapıldı. |
| Nahçivan Eyaleti | Nahçıvan/Nahcivan | 1 yıl (sadece 1603) | |
| Poti | Faş | ? yıl (1579–?) | Trabzon Eyaleti'ne katıldı. |
| Sana Eyaleti | San'a | 2 yıl (1567–1569) | 1569 yılında Yemen Eyaleti'ne katıldı. |
| Şamahı | Şamahı | 1 yıl (sadece 1583) | Diğer adı Şirvan. |
| Zigetvar | Zigetvar | 4 yıl (1596–1600) | Daha sonra Kanije Eyaleti'ne bağlandı. |
| Şirvan Eyaleti | Şirvan | 26 yıl (1578–1604) | Beylerbeyi yerine bir serdar tarafından yönetilmiştir. |
| Tebriz Eyaleti | Tebriz | 18 yıl (1585–1603) | |
| Tiflis Eyaleti | Tiflis | 8 yıl (1578–1586) | Muhtemelen 1586'da Gori'nin yerini aldı. |
| Eflak Prensliği | Eflak | 1 yıl (sadece 1595) | Osmanlı Devleti'nin vassalıdır. |
| Revan Eyaleti | Erivan | 21 yıl (1583–1604) | Daha sonra Van Eyaleti'ne dahil edildi. |
| Zebid Eyaleti | Zebit | 2 yıl (1567–1569) | Yemen Eyaleti'ne dahil edildi. |
1609 yılındaki Eyaletler
1609 yılında Osmanlı devletinde 42 eyalet bulunmaktadır.
| Eyaletin adı | Osmanlıca ve Türkçe adı | Kalma süresi | |
|---|---|---|---|
| Habeş Eyaleti | Habeş | 313 yıl (1554–1867) | Kızıldeniz'in güneyindeki eyalet. Mekke ve Medineyi kısmen kapsamaktadır. 1867'de Mısır Hidivliği'ne verildi. |
| Adana Eyaleti | آضنه Ażana (Adana) | 257 yıl (1608–1865) | |
| Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti | Cezayir-i Bahr-i Sefid | 329 yıl (1535–1864) | Kapudan Paşa'nın mülkü - Denizi veya Denizli olarak da bilinir, sonraları Takımadalar Vilayeti |
| Halep Eyaleti | حلب Ḥaleb (Halep) | 330 yıl (1534–1864) | |
| Cezayir Eyaleti | جزاير غرب Cezâyîr-i Ġarb (Cezayir Garp) | 313 yıl (1517–1830) | |
| Anadolu Eyaleti | Anadolu | 434 yıl (1393–1827) | |
| Bağdat Eyaleti | بغداد Baġdâd (Bağdat) | 326 yıl (1535–1861) | |
| Basra Eyaleti | بصره Baṣra (Basra) | 326 yıl (1538-1864) | |
| Bosna Eyaleti | Bosna | 344 yıl (1520–1864) | |
| Budin Eyaleti | Budin | 145 yıl (1541–1686) | |
| Kıbrıs | قبرص Ḳıbrıṣ (Kıbrıs) | 092 yıl (1571-1660; 1745-1748) | |
| Diyâr-ı Bekr Eyaleti | دياربكر Diyârbekir (Diyarbakır) | 352 yıl (1515–1867) | |
| Eğri Eyaleti | اكر Egir (Eğri) | 065 yıl (1596–1661) | |
| Mısır Eyaleti | مصر Mıṣır (Mısır) | 350 yıl (1517–1867) | |
| Erzurum Eyaleti | Erzurum | 350 yıl (1514–1864) | |
| Al-Hasa Eyaleti | Lahsa | 112 yıl (1551–1663) | Nadiren doğrudan yönetilmiştir. |
| Kefe (Theodosia) | Kefe | 206 yıl (1568–1774) | |
| Kanije Eyaleti | Kanije | 088 yıl (1600–1688) | |
| Karaman Eyaleti | Karaman | 381 yıl (1483–1864) | |
| Kars Eyaleti | Kars | 024 yıl (1580–1604) | 1604'te Samtskhe ile birleşmiştir. Nihayet 1845'te Erzurum Eyaleti'ne bağlanmıştır. |
| Dulkadir Eyaleti | Maraş, Dulkadır | 343 yıl (1521–1864) | |
| Musul Eyaleti | Musul | 347 yıl (1517–1864) | |
| Rakka Eyaleti | Rakka | 270 yıl (1594–1864) | |
| Rumeli Eyaleti | Rumeli | 464 yıl (1362–1826) | Anadolu'dan sonra büyük eyalettir. Rumeli'de bulunmaktadır. |
| Çıldır Eyaleti | Çıldır | 267 yıl (1578–1845) | Çıldır'ın ele geçirilmesiyle kurulmuştur. Çıldır Eyaleti'nin başkenti Çıldır'dır. Çıldır, paşa sancağıdır. Ahıska 1829 yılında Rusya'nın eline geçmiş, başkenti Çıldır'da kalmaya devam etmiştir. |
| Şehrizor | Şehrizor | 308 yıl (1554–1862) | 1541'de Irak seferiyle ele geçirilmesiyle kurulmuştur. 1862 yılında Bağdat Eyaletine dahil edilmiştir. |
| Silistre Eyaleti sonra Özü Eyaleti | Silistre | 145 yıl (1541–1686) | Sonraları nadiren Ochakiv (Özi) olarak da anılmıştır; İlk beylerbeyi Kırım Hanıdır. |
| Rum Eyaleti | Sivas | 466 yıl (1398–1864) | |
| Şam | Şam | 348 yıl (1516–1864) | |
| Temeşvar Eyaleti | Tımışvar (Temeşvar) | 164 yıl (1552–1716) | |
| Trabzon Eyaleti | Trabzon | 403 yıl (1461–1864) | |
| Trablusşam Eyaleti (Doğu Trablus) | Trablus-ı Şam (Trablusşam) | 294 yıl (1570–1864) | |
| Trablusgarp Eyaleti (Batı Trablus) | Trablus-ı Garb (Trablusgarp) | 313 yıl (1551-1864) | |
| Tunus Eyaleti | Tunus | 340 yıl (1524–1864) | |
| Van Eyaleti | Van | 316 yıl (1548–1864) | |
| Yemen Eyaleti | Yemen | 152 yıl (1517–1635; 1830–1864) |
Kaynaklar:
- Colin Imber. The Ottoman Empire, 1300-1650: The structure of Power. (Houndmills, Basingstoke, Hampshire, UK: Palgrave Macmillan, 2002.)
- Halil Inalcik. The Ottoman Empire: The Classical Age 1300–1600. Trans. Norman Itzkowitz and Colin Imber. (London: Weidenfeld & Nicolson, 1973.)
- Donald Edgar Pitcher. An Historical Geography of the Ottoman Empire (Leiden, Netherlands: E.J.Brill,1972.)
Kurulanlar 1609–1683
| Eyalet adı | Osmanlı döneminde adı | Kalma süresi | |
|---|---|---|---|
| Girit Eyaleti | Girit | 198 yıl (1669–1867) | |
| Mora | Mora | 181 yıl (1620–1687) ve (1715–1829) | Başlangıçta Ege Adaları Eyaletinin bir parçasıydı. |
| Podolia | Podolya | 027 yıl (1672–1699) | overseen be several serdars [chiefs] rather than a beylerbeyi |
| Sidon | Sayda | 181 yıl (1660–1841) | |
| Uyvar Eyaleti | Uyvar | 022 yıl (1663–1685) | |
| Varat Eyaleti | Varat | 031 yıl (1661–1692) |
Kurulanlar 1683-1864
| Eyaletin adı | Osmanlı döneminde adı | Kalma süresi | |
|---|---|---|---|
| Edirne Eyaleti | Edirne | 38 yıl (1826–1864) | |
| Manastır Eyaleti | Manastır | 38 yıl (1826-1864) | |
| Selanik Eyaleti | Selanik | 38 yıl (1826-1864) | |
| Aydın Eyaleti | Aydın | 38 yıl (1826-1864) | |
| Ankara Eyaleti | Ankara | 37 yıl (1827-1864) | |
| Kastamonu Eyaleti | Kastamonu | 37 yıl (1827-1864) | |
| Hersek Eyaleti | Hersek | 18 yıl (1833–1851) | |
| Hüdavendigâr Eyaleti | Hüdavendigâr | 26 yıl (1841-1867) | |
| Karesi Eyaleti | Karesi | 02 yıl (1845-1847) | |
| Niş Eyaleti | Niş | 18 yıl (1846–1864) | |
| Vidin Eyaleti | Vidin | 18 yıl (1846–1864) |
Galeri
Trablusgarp Eyaleti
Temeşvar Eyaleti
Mısır Eyaleti
Budin Eyaleti
Kanije Eyaleti
Cezayir Eyaleti
Tunus Eyaleti
Habeş Eyaleti
Musul Eyaleti
Bağdat Eyaleti
Anadolu Eyaleti
Rumeli Eyaleti
Erzurum Eyaleti
Eğri Eyaleti
Basra Eyaleti
Adana Eyaleti
Van Eyaleti
Yemen Eyaleti
Zülkadiriye Eyaleti
Diyarbekir Eyaleti
Çıldır Eyaleti
Rakka Eyaleti
Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti
Silistre Eyaleti
Karaman Eyaleti
Trabzon Eyaleti
Halep Eyaleti
Lahsa Eyaleti
Podolya Eyaleti
Şehrizor Eyaleti
Trablusşam Eyaleti
Ayrıca bakınız
- Osmanlı Vilayetleri listesi
- Osmanlı Devleti
