İçeriğe atla

Osman Turan

Osman Turan
Doğum1914
Çaykara, Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm17 Ocak 1978 (63-64 yaşlarında)
İstanbul, Türkiye
VatandaşlıkTürkiye
Dinİslam (Sünni)
Kariyeri
DalıTarih/Ortaçağ/Selçuklular Tarihi/Genel Türk Tarihi
Doktora
danışmanı		Fuad Köprülü

Osman Turan (1914, Çaykara, Trabzon - 17 Ocak 1978, İstanbul), Türk tarih profesörü, akademisyen ve siyasetçi. Selçuklu İmparatorluğu hakkında detaylı incelemeler ve araştırmalar yapmıştır. Selçuklu üzerine yaptığı çalışmalar İslam Ansiklopedisi gibi yerlerde yayımlanmış ve uluslararası tarih camiasında tanınmasına olanak sağlamıştır.

Yaşamı

1914 yılında doğdu. Trabzon'un Çaykara kazasının Soğanlı köyünde Kurunoğulları (veya Koronoğulları) adı ile anılan bir aileden gelmektedir.[1] Babası, Birinci Dünya Savaşı'na katılarak Kafkas Cephesi'nde ölen Hasan Ağa'dır. Osman Turan; ilkokulu Çaykara'da bitirdi. Liseye Trabzon'da başladı fakat Ankara'da bitirdi. 1940 senesinde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nden mezun oldu.[1] Oniki Hayvanlı Türk Takvimi adlı teziyle doktorluk payesini aldı. Doktora jürisinin başkanı Ord. Prof. Dr. Fuad Köprülü idi. 1944'te doçent oldu ve Türk-İslâm Tarihi dersleri okutmaya başladı. 1948-1950 yılları arasında Londra ve Paris'te araştırmalarda bulundu. 1951'de profesörlüğe yükseldi.[1] 1954 senesinde Demokrat Parti Trabzon listesinden milletvekili seçildi ve 27 Mayıs 1960'a kadar bu vazifede kaldı. Yassıada'da 17 ay hapis yattı. 1964'te Adalet Partisi Genel Başkan Yardımcısı seçilen ve 1965'te tekrar Trabzon'dan milletvekili olan Turan, 1969'da siyasetten tamamen çekildi.[1] 1972 yılında da profesörlükten emekli olan Osman Turan 17 Ocak 1978 tarihinde öldü. Prof. Dr. Osman Turan Sultan II. Abdülhamid'in torunu Nemika Sultan'ın kızı Satıa Hanımsultan (1927-2003) ile evliydi.[1]

Yakınları tarafından "Ciddi ilim adamı formasyonu, sağlam karakteri, yüksek medeni cesareti, doğrulu ve tok sözlülüğü, çok geniş fikri ihata kabiliyeti, Türklükle ilgili geniş ve sağlam bilgisi, muktedir kalemi ile tanınmış bir ilim adamı"[2] olarak tarif edilen Turan; İngilizce, Fransızca, Arapça ve Farsça biliyordu.[2] Türk Ocakları Genel Merkezi'nin Ankara'ya nakli üzerine 1959'da yapılan kurultayda genel başkan seçildi. Türk Yurdu Mecmuası'nı yepyeni bir muhteva ve ruhla çıkararak Türkiye'nin en popüler okunan fikir dergisi haline getirdi.[2] Yassıada'ya sevkedilince bir süre Türk Ocakları'ndan ayrı kaldı.

Eserleri

  • 1941 - Oniki Hayvanlı Türk Takvimi (Doktora Tezi)
  • 1944 - Orta Zaman Türk Devletlerinde Türkçe Unvanlar (Doçentlik Tezi)
  • 1944 - Müsâmeretü’l-Ahbâr (Moğollar Zamanında Türkiye Selçukluları Tarihi) (Tercüme)
  • 1953 - Tarihi Kronolojinin Esasları (Tercüme)
  • 1954 - İstanbul'un Fethinden Önce Yazılmış Tarihi Takvimler
  • 1958 - Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar Metin, Tercüme ve Araştırmalar
  • 1964 - Türkiye'de Manevi Buhran Din ve Laiklik
  • 1964 - Kızıl Tehlike (M. Şevket Eygi ve Peyami Safa ile beraber)
  • 1964 - Türkiye'de Komünizmin Kaynakları
  • 1964 - Türkiye'de Komünizm Kaynakları ve Kültür İhtilali İlaveli
  • 1965 - Selçuklular Tarihi ve Türk - İslam Medeniyeti
  • 1968 - Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi
  • 1969 - Türkiye'de Siyasi Buhranın Kaynakları
  • 1971 - Selçuklular ve İslamiyet
  • 1971 - Selçuklular Zamanında Türkiye
  • 1973 - Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi
  • 1973 - Türkler Anadolu'da
  • 1980 - Tarih Akışı İçinde Din ve Medeniyet
  • 1980 - Vatanda Gurbet
  • 2010 - Makaleler (Haz. Doç. Dr. Altan Çetin ve Bilal Koç) (Selçuklu Tarihi Araştırmaları adlı ile 2014'te tekrar basıldı)
  • 2014 - "Kunlar ve Eski Türkler" (Haz. Doç. Dr. Altan Çetin ve Bilal Koç)

Hakkındaki eserler

  • Bahattin Yediyıldız, Fahri Unan ve Yücel Hacaloğlu (ed.), (1998) Ölümünün 20. Yılı Münasebetiyle Prof. Osman Turan'ın Eserinde Tarih ve Tarihçi İlişkileri İlmi Toplantısı, Ankara 15-16 Mayıs 1998 Tebliğler ve Tartışmalar, Ankara: Türk Yurdu Yayınları
  • Nurdan Demirci (1998), Prof. Dr. Osman Turan'ın Hayatı ve Eserleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları, ISBN 9754511225
  • Ali Birinci (2008), "Bir Tarihçinin Portresi Osman Turan'in Hayatı ve Eserleri", İsmail Kara (ed.), 30. Vefat Yıldönümünde Büyük Tarihçi Osman Turan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Abdurrahman Acer, Türkçenin Müdafaası, s. 185 vd.
  2. ^ a b c Abdurrahman Acer, Türkçenin Müdafaası, s. 186 vd.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi</span> Barolar Birliğine göre Türkiyenin en iyi hukuk fakülteleri sıralamasında 2. olan hukuk fakültesi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi; Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk hukuk okulu olarak 1925 yılında Ankara'da Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kurulan, 1946 yılından itibaren Ankara Üniversitesine bağlı bir fakülte olarak hizmet veren hukuk okuludur.

<span class="mw-page-title-main">Halil İnalcık</span> Türk tarih profesörü (1916–2016)

Halil İbrahim İnalcık, Türk tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Süleyman Şah</span> Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

Kutalmışoğlu Süleyman Şah veya kısaca Kutalmışoğlu, Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusudur. Selçuk Bey'in oğlu Arslan Yabgu'nun torunudur. Babası Kutalmış Bey'dir. Erhan Afyoncu'nun tespitlerine göre mezarı Halep Kapısı'ndadır. Kutalmışoğlu Süleyman Şah öldüğünde Caber Kalesi'ne defnedildiği yönündeki rivayetler doğru değildir. Zira Kutalmışoğlu öldürüldüğünde Caber Kalesi henüz Selçuklu Hanedanı tarafından ele geçirilmemişti.

<span class="mw-page-title-main">Bahaeddin Ögel</span> Türk akademisyen

Mehmet Bahaeddin Ögel, Orta Asya Türk tarihi ve Türk kültür tarihi alanlarında uzman Türk tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">12 hayvanlı takvim</span> Asyada ve Çinde yaygın olarak kullanılmış bir takvim

12 Hayvanlı Takvim, Asya'da, özellikle Çinliler ve Türk halkları tarafından yaygın olarak kullanılmış bir takvim. Ayrıca Japonlar, Koreliler, Vietnamlılar, Moğollar ve Mançular da değişik hallerini kullanmışlardır.

Muharrem Ergin, Türk Türkologdur.

<span class="mw-page-title-main">Gökdere, Kalecik</span> Kalecik, Ankara, Türkiyede mahalle

Gökdere, Ankara ilinin Kalecik ilçesine bağlı bir mahalle.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi</span>

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Üniversitesine bağlı tıp fakültesi ve araştırma hastanesi. 7 Temmuz 1945'te kurulan fakülte, Ankara'daki ilk, İstanbul Tıp Fakültesinden sonra Türkiye'de kurulmuş ikinci tıp fakültesidir.

Ali Rıza Uzuner, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Semavi Eyice</span>

Mustafa Semavi Eyice, Türk Bizantolog ve sanat tarihçisi.

Halaçlar, İran'da yaşayan ve Halaçça konuşan bir Türk boyunun adıdır. Lehçelerinin yazı dili yoktur. Ancak Göktürkçeye benzerliğiyle dikkat çeker. Dinleri Şii mezhebinden Müslümandır. Zamanında Selçuklu egemenliğinde oldukları biliniyor. Türkçenin d'li lehçesini konuştukları için ana Türkçeye yakınlıkları göz ardı edilemeyecek bir durumdur.

Şerafettin Turan, Türk bilim insanı, tarihçi ve yazardır. Dil Derneği Onursal Başkanı ve eski Türk Dil Kurumu Başkanıdır.

Zeynep Korkmaz, Türkolog ve akademisyendir.

Halil Demircioğlu, Türk akademisyen, Eskiçağ Tarihi Profesörü, eğitimci, tarih yazarı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Selçuklular ve İslamiyet</span>

Selçuklular ve İslamiyet, Prof. Dr. Osman Turan'ın 1971 basımlı, Selçuklu Hanedanı'nın İslamiyet ile ilişkisini anlatan 197 sayfalık eserdir.

Erkan Göksu, Türk Orta Çağ tarihçisi ve yazar. 2011 Türk Tarih Kurumu 80. Yıl Bilim ve Teşvik Ödülü ve 2012 Türk Ocağı 100. Yıl Ziya Gökalp İlim Teşvik Armağanı sahibidir. Dokuz Eylül Üniversitesi'nde öğretim üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrasya İncelemeleri Merkezi</span>

Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM), 2 Ocak 2009'da kurulmuştur.

Bilal Şentürk, Türk bürokrat.

Bilim Tarihi dergisi, bilim tarihçisi Osman Bahadır tarafından 1991-1994 yılları arasında 30 sayı olarak yayımlanmış olan Türkiye'nin ilk bilim tarihi konulu aylık dergilerinden birisidir. Akademik ve hakemli olmamakla birlikte tercüme yazıların yanı sıra bir dizi araştırma makalesini de içeren aylık bir dergi olup, döneminde ilklerdendir ve Türkiye'de bilim tarihi alanına katkı sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Hanefi Bostan</span> Türk tarihçi (1958–2024)

Mehmet Hanefi Bostan, Türk tarihçidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.