İçeriğe atla

Osman Sebrî

Osman Sebrî (Apê Osman) (Kürtçe; Osman Sebrî, 5 Ocak.1905, Adıyaman - 11 Ekim 1993, Şam), Kürt şair ve yazar.[1][2][3][4] Kürtçe alfabe, makaleler, şiirler, anılar kaleme aldı.[5]

1905 yılında, o yıllarda Malatya'ya bağlı olan şu anda ise Adıyaman sınırları içinde kalan Narince köyünde doğdu. 11 yaşındayken babasını kaybetmesinden dolayı amcasının yanında büyüdü.[6] 1932 yılında Hawar dergisinde yazmaya başladı ve 1993 yılına kadar farklı dergi ve gazetelerde yazmaya devam etti.[7] 1957'de Suriye'deki ilk Kürt siyasi partisi olan Suriye Kürdistanı Demokrat Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı.[8][9] 11 Ekim 1993'te Şam'da öldü.[10]

Eserleri

  1. Apo, “Gotinên xav nepijîn bê tav”, Almanya, 1981.
  2. Elîfbêya Tikuz, 1982.
  3. Çar Leheng, Syira, 40 s., 1984.
  4. Bahoz û çend nivîsarên din, 68 s., 1956.
  5. Elîfbeya Kurdî, 56 s., Suriye, 1955.
  6. Derdên me (gotar û helbest)
  7. Dîwana Osman Sebrî (Şiirleriden derlemeler), 215 s., Stockholm, 1998.
  8. Bîranînên Osman Sebrî (Hatıralar), 2003.[11]

Kaynakça

  1. ^ Ballı, Rafet, Kürt Dosyası, Cem Yayınları, s. 551
  2. ^ Resmi Tarih Tartışmaları 6, editör: İsmail Beşikçi, Şubat 2009, s. 332
  3. ^ "Osman Sebrî". amouda.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  4. ^ "Osman Sabri". www.yeniakit.com.tr/. 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  5. ^ "Osman Sebrî Tarihe Tanıklık Ederken!". bianet.org. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  6. ^ "KÜRT BİR FİGÜR; OSMAN SEBRİ". www.ilimvemedeniyet.com. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  7. ^ "Kürt Dil Bayramı - Cejna Zimanê Kurdî". haber.sol.org.tr/. 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  8. ^ "Aydınlık bir okul: Apê Osman Sebrî". www.evrensel.net. 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  9. ^ "Ben bu mücadeleye güveniyorum'". www.timeturk.com. 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  10. ^ "Osman Sabri (1905-1993)". www.kurdishacademy.org. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  11. ^ "Osman Sebrî". www.pirtukakurdi.com. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celadet Ali Bedirhan</span> Kürt dilbilimci

Celadet Ali Bedirhan, Kürt milliyetçisi dilbilimci, yazar, diplomat ve siyasetçi. Öğrenimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamlamıştır. Daha sonra Münih Ludwig Maximilian Üniversitesinde doktorasını tamamlamıştır. Kürt milliyetçi örgütü Hoybun'un ilk başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürt dilleri</span> Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren dil

Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Uzun</span> Kürt yazar ve edebiyatçı (1953–2007)

Mehmed Uzun, Kürt yazar.

Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî, Kürt asıllı İslâm âlimi, mutasavvıf ve şairdir. Nakşibendi Hâlidîlik yolunun öncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kurmançlar</span> Etnik bir Kürt grubu

Kurmançlar veya Kurmanclar, Kürtçenin Kurmanci lehçesini konuşan Kürtlere denir. Kurmanci ile Zazacanın diğer adı Kırmançça birbirine karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cigerxwîn</span> Kürt şair (1903-1984)

Cigerxwîn ya da Cegerxwîn, Kürt Marksist şair, edebiyatçı, yazar ve tarihçi.

Kürt edebiyatı, Kürtçe ile yaratılmış sözlü ve yazılı edebi eserleri kapsayan edebiyat. İslam öncesi Kürt edebiyatına dair hiçbir bilimsel bulgu ve bilgi yoktur. Kürt anlatılarının büyük bir kısmı sözlü şekilde yayılmış ve bu sözlü edebiyat bugün de sürmektedir. 20. yüzyılın başına kadar olan yazılı edebiyat ise şiir şeklindedir. Nesrin gelişmesi ise daha çok politik ve sosyal gelişmeler sayesinde olmuştur. Avrupa ülkelerine göçün artmasıyla birlikte yüzü kendi topraklarındaki gelişmelere dönük olan yeni bir tür sürgün edebiyatının da geliştiği görülmektedir.

Kürt enstitüleri, Kürt dili üzerine bilimsel araştırmalar yapmak ve yayınlar hazırlamak üzere değişik ülkelerde kurulmuş olan araştırma kurumlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Kürt Enstitüsü</span>

İstanbul Kürt Enstitüsü, 18 Nisan 1992 tarihinde İstanbul'da kurulan, Kürt dilini, kültürünü ve edebiyatını merkeze alan araştırma kurumuydu.

<span class="mw-page-title-main">Paris Kürt Enstitüsü</span> 1983te Pariste kurulan kültürel bir vakıf

Paris Kürt Enstitüsü, Paris'te bulunan, Kürt dilini ve kültürünü araştırmayı amaçlayan enstitüdür. 24 Şubat 1983 tarihinde Kürt sinema sanatçısı Yılmaz Güney, şair Cigerxwîn ve dilbilimci Abdurrahman Şerefkendi tarafından kurulmuştur. 1993 yılında vakıf olmuştur.

TRT Kurdî, 25 Aralık 2008'de test yayımına başlayan kamusal çok dilli televizyon kanalı. Kanal, 1 Ocak 2009'da Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna bağlı olarak normal yayınına başlamıştır. "Türkiye'nin zenginliğini ve renklerini ekrana taşıma" amacıyla kurulmuştur. 10 Ocak 2015 tarihinde ise kuruluş adı olan TRT 6, TRT Kurdî olarak değiştirilmiştir. Kanal, Türkiye'deki Kürt nüfusu tarafından -Hükûmetin propaganda aracı olma suçlamaları da dâhil olmak üzere- çeşitli gerekçelerle çoğunlukla eleştiriyle karşılandı. Kürtlerle 2018'de TRT Kurdî hakkında yapılan bir anket, çoğunluğun (%59) kanala güvenmediğini gösterdi. 1 Ocak 2009 tarihinde TSİ 19:00'da resmi açılışına İstiklâl Marşı başlayan kanalın ilk programında Nilüfer Akbal ve Rojin sunuculuğunu yapmıştır. İlk programda Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kanala ilişkin mesajları Kürtçe dublaj ve Türkçe alt yazıyla yer almıştır.

Ali Hariri Klasik Kürt edebiyatı şairi ve İslam bilgini. İlk Kürt şairi sayılmaktadır. Hakkâri doğumlu olan Hariri'den itibaren Kürt edebiyatında, divan edebiyatı dönemi başlar. Ali Hariri, küçük yaşta ilim öğrenmek için Şam'a gitti, ardından Bağdad ve Musul gibi yerlerde eğitimini devam etmiştir. Babası vefat edince amcasının himayesinde yetişti. Geçimini temin etmek için, amcasından meslek öğrendi.

<span class="mw-page-title-main">TRT Kurdî Radyo</span> Kürtçe yayın yapan TRT radyosu

TRT Kurdî Radyo, 1 Nisan 2009 tarihinde yayın hayatına başlamış Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi ve Suriye Halep'e bağlı Afrin ilçesindeKürtçe yayın yapan TRT radyosudur. Doğu ve Güneydoğu illerinde, bazı ilçelerde ve Suriye Halep şehrine bağlı Afrin ilçesinde karasal yayın yapmaktadır. Uydu aracılığıyla ve İnternet yayınlarıyla tüm dünyada dinlenebilmektedir.

Suriye Kürdistan Demokrat Partisi, Suriye'de kurulan bir Kürt partisi.

Ali Teremahi veya Eliyê Teremaxî, Kürt edebiyatçısı, İslam alimi ve dilbilimci. "Serfa Kurmancî" adında Kürtçe gramer kitabı ile tanınır.

Nûbihara Biçukan, 1683 yılında Ahmed-i Hani tarafından kaleme alınan Kürtçe manzum eser. Hani bu eseri Kürdistan medreselerinde Kürtçe eğitim vermek için yazmıştır. Kitap Kürtçe-Arapça manzum bir sözlük olup, Kürt tarihindeki ilk Kürtçe sözlük sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi</span> Suriyede de facto özerk bölge

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (KDSÖY) Suriye'nin kuzeydoğu kesimindeki Suriye Kürdistanı'nda Arap, Çerkes, Kürt, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı, Ekim 2019 itibarıyla de facto özerk olan yönetim alanı. PYD tarafından bölgede önce özerk kantonlar, sonrasında federasyon ilan edilmiş; fakat hiçbiri Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır. İsviçre'de ve birçok Avrupa ülkesinde temsilcilikleri vardır.

Hüseyin Sağnıç Kürt yazar.

Kamuran Ali Bedirhan, Kürt milliyetçisi, avukat, yazar ve siyasetçi. Lise öğrenimini Galatasaray Lisesinde gördü. Bir süre İstanbul'dan ayrıldıktan sonra tekrar geri dönüp İstanbul Üniversitesinde Hukuk okudu. Kürdistan Teali Cemiyetinin kurucuları arasındadır.

Ebu Hattab el-Kurdi, Irak ve Şam İslam Devleti komutanı ve militanı.