İçeriğe atla

Osman Nuri Eyüboğlu

Osman Nuri'nin hazırladığı renkli kartpostalda tasvir edilen Değirmendere Köprüsü

Osman Nuri Eyüboğlu (1881, Maçka, Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu - 8 Mart 1941, Trabzon, Türkiye), Türk fotoğrafçı, gazeteci, matbaacı, kartpostal editörü ve yazar.[1] Trabzon'daki İkbâl Matbaası'nın ve aynı isimli derginin kurucusu olmasıyla[2] ve Karadeniz bölgesindeki birçok yerleşim biriminin fotoğrafını çekmesiyle bilinir.[3] Hayatı boyunca kartpostal editörlüğüyle de uğraşan Eyüboğlu, Trabzon ve çevresine ilişkin 500'den fazla kartpostal basmış ve 50 kitap çıkarmıştır.[4]

Hayatı

Osman Nuri Eyüboğlu, 1881'de Eyüboğulları ailesinde Maçkalı Hasan Efendi'nin oğlu olarak Trabzon'da dünyaya geldi. İlköğretimi Trabzon'da tamamlayan Eyüboğlu, Trabzon İdadisi'nden mezun oldu.[5] 1901'de İkbâl Matbaasını kurdu ve Feyz gazetesinin devamı niteliğindeki İkbâl gazetesini basmaya başladı. Türkiye'nin millî mücadele döneminde Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın desteklemesiyle yayına devam edebilen gazete, o dönemde aynı aileden Hayri Eyüboğlu tarafından çıkarılmış ve fırkanın etkisi altında kalmıştır.[6] Osman Nuri ayrıca bir tarih kütüphane kurmuş ama bu uzun ömürlü olmamıştır.[7] Eyüboğlu 1912'de İkbâl gazetesinin yan yayını olarak bir mizah dergisi de çıkarmıştır.[8] 1918 yılında İkbâl gazetesinin yönetiminin devralan Eyüboğlu, 1935 yılında gazetenin adını Olcay (kızının adı[9]) olarak değiştirmiştir.[10][11] Matbaa malzemeleri ve makine satışıyla da ilgilenmiş, 8 Mart 1941'deki ölümüne kadar matbaacılık yapmaya devam etmiştir.[12] Ölümüyle beraber matbaayı oğlu Basat Eyüboğlu devralmıştır. 1970'te matbaanın başına Osman Nuri'nin diğer oğlu Mete Eyüboğlu geçmiş ve öldüğü 1988'e kadar matbaanın yöneticiliğini yapmıştır. Sonraki 5 yıl kapalı kalan matbaa, 1993'ten beri Mete Eyüboğlu'nun oğlu İsmet Eyüboğlu tarafından işletilmektedir.[13] İsmet Eyüboğlu'na göre, Osman Nuri Eyüboğlu'nun çoğu arşivi I. Dünya Savaşı döneminde Ruslar tarafından kaçırılmıştır.[14]

Kişisel hayatı

Efendi lakabıyla anılan Eyüboğlu, evli ve 8 çocuk babasıydı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "History of Photography in Turkey". turkishculture.org. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  2. ^ Albayrak, Hüseyin (2008). Trabzon milli eğitim tarihi. T.C. Trabzon Valiliği. s. 198. ISBN 9759522470. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  3. ^ Dizman, İbrahim (2008). Denize düşen dağ: Ordu. Heyamola Yayınları. s. 146. ISBN 9789756121702. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  4. ^ Ak, Seyit Ali (2001). Erken cumhuriyet dönemi Türk fotoğrafı: 1923-1960. Remzi Kitabevi. s. 134. ISBN 9751407842. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  5. ^ Bal, Mehmet Akif (2005). Osmanlıdan Cumhuriyete Trabzonlu simalar ve Trabzon'un köklü aileleri. Mehmet Akif Bal. s. 79. ISBN 9750045106. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  6. ^ Akbal, İsmail (2008). Milli Mücadele döneminde Trabzon'da muhalefet. Serander. s. 29. ISBN 9944374032. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  7. ^ Çapa, Mesut (2004). Yirminci yüzyıl başlarında Trabzon'da yaşam. Serander. s. 221. ISBN 9759758970. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  8. ^ Albayrak, Hüseyin (2010). Dünden bugüne Trabzon basını, 1869-2009. Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı. s. 140. ISBN 9757871273. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  9. ^ "Cumhuriyetin tanığı matbaa, Trabzon'da faaliyette". gunebakis.com.tr. 19 Mayıs 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  10. ^ Bakırezer, Demirer, Güven, Yücel (2009). Trabzon'u Anlamak. İletişim Yayınları. s. 308. ISBN 9750506480. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  11. ^ [[Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi]]. Kebikeç Yayınları. 1995. s. 167. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.  URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
  12. ^ Bal, Mehmet Akif (2007). Trabzonlu ünlü simalar ve Trabzon'un ünlü aileleri. Çatı Yayınları. s. 322. ISBN 9758845306. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  13. ^ "Cumhuriyetin tanığı matbaa". cnnturk.com. 19 Mayıs 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
  14. ^ "Cumhuriyetin tanığı matbaa, Trabzon'da faaliyette". linehaber.com.tr. 19 Mayıs 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. 
Wikimedia Commons'ta Osman Nuri Eyüboğlu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Trabzon Fen Lisesi, kısa bir dönem Meclis-i Mebûsan başkanlığı da yapan Darüşşafaka Lisesi kurucularından Ali Nâki Bey tarafından 1880'de Trabzon'da özel okul olarak kurulan lisedir. I. Dünya Savaşı yıllarında hastane olarak kullanılan okul, 1916-1917 yıllarında Trabzon'un Ruslar tarafından işgal edilmesiyle eğitim-öğretime ara vermiştir.

Bahattin Çamurali ; Türk kemençe sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Kitabi Hamdi Efendi</span>

Kitabi Hamdi Efendi, Trabzon'un ilk kitapçısı olarak bilinen Türk yayımcı, kitapçı, kartpostal editörü ve kırtasiyeci. Trabzon'da okuma kültürünün gelişmesinde önemli rol oynadığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kakuli Kardeşler</span>

Kakuli Kardeşler veya Kakuli Biraderler, Trabzon'daki ikinci ve en büyük fotoğraf stüdyosu açan Kyriakos, Miltiadis ve Trasyvulos adlı Rum fotoğrafçılardır. Trabzon'daki fotoğrafçılık alanında öncü olan Kakuli kardeşler, II. Abdülhamid'in talebiyle oluşturdukları ve Trabzon'daki genel şehir görüntülerinden oluşan "Yıldız Sarayı Albümü" ile tanınmaktadır. 1895-1890 yılları arasında şehirde çekilen fotoğraflardan oluşan albümün bazı kaynaklarda 57, bazı kaynaklarda 67 fotoğraftan oluştuğu söylendiyse de, albümde günümüzde 61 fotoğraf mevcuttur. Albümde Trabzon'daki devlet yapılarının, camilerin, mezarların, devlet yapılarının, kiliselerin, tekkelerin, manastırların, okulların, limanların ve deniz fenerlerinin ilk defa çekilmiş fotoğraflarının yanında şehrin panoramik fotoğrafları da yer almaktadır. Kakuli kardeşlerin fotoğraflarının birçoğu Osman Nuri tarafından kartpostal olarak yayımlanmıştır. Kakuli Kardeşlerin Yıldız Sarayı Albümü'ndeki fotoğraflarına ek olarak Trabzon İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Güzel Sanatlar Galerisi'nde sergilenen 37 fotoğrafı bulunmaktadır.

Haçik Çolakyan veya fotoğraflarda kullandığı şekliyle Hatchik Tcholakian, Osmanlı Ermenisi fotoğrafçı ve kartpostal editörü.

Laz Ömer Efendi veya doğum adıyla Ömer Vasfi Efendi, Osmanlı hattatı. 54 yıl boyunca sanatla uğraşan Laz Ömer Efendi, yaşadığı dönemde "hattatları şeyhi" anlamına gelen Şeyhül-Hattatin adıyla bilinmekteydi.

Mehmet Akif Bal, Türk tarihçi ve yazardır. Trabzon üzerine birçok çalışması olan Bal'ın yayımlanmış 50'nin üzerinde makalesi vardır.

Şakir Şevket Türk tarihçi, gazeteci ve şairdir. Türkçe yazılmış ilk şehir tarihi kitabı olan Trabzon Tarihi'ni yazmasıyla tanınmaktadır.

Yusuf Cemal Keskin, Türk kemençeci ve devlet sanatçısıdır. Bir dönem dört telli kemençe kullanmasıyla tanınmaktadır. Gençlik döneminde sırasıyla Görele ve Bahattin Çamurali'den etkilen Keskin, zaman içinde özgün bir ritim ve sürate sahip olmuştur. Türkçe ve Rumca türküler söylemektedir.

Muzaffer Harunoğlu veya Emel Muzaffer Harunoğlu, Türk siyasetçi ve elektrik mühendisi.

Ali Becil Pulat, Türk siyasetçi.

Ali Arif Sayıl, Türk siyasetçi.

Mehmet Naci Altuğ, Türk siyasetçi ve asker.

Mehmet Sami Orberk veya Mehmed Sami Orberk, Türk siyasetçi ve asker.

Necati İsfendiyar Çakıroğlu, Türk siyasetçi.

Ali Rıza Sarıalioğlu, Türk siyasetçi.

Ali Rıza Işıl, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Halit Ağanoğlu</span>

Halit Ağanoğlu, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Akyıldız</span>

Cemal Akyıldız ressam olarak çalışan ve Türkiye'de yayınlanmış ders kitaplarindaki çoğu Atatürk portresinin ressamı, Of ilçesinin Ağaçbaşı Köyü'nde doğdu.

Mehmet Salih Karabacak, Türk bürokrat. 1974 ve 1977 yılları arasında Sayıştay başkanlığı yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.