İçeriğe atla

Osman Nebioğlu

Osman Nebioğlu
DoğumOsman Nebi
1912
Güneyköy, Emirdağ, Afyonkarahisar, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm7 Kasım 1988 (75-76 yaşlarında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı
MilliyetTürk
EğitimLise: Işık Lisesi

Lisans: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Yüksek lisans: Berlin Humboldt Üniversitesi

Doktora: Göttingen Üniversitesi
MeslekYayıncı, dergi ve ansiklopedi yazarı, çevirmen, akademisyen
OrganizasyonNebioğlu Yayınevi, Yücel dergisi, İstanbul İktisadi ve Ticari Bilimler Yüksek Okulu
EvlilikMeral (Ayar) Nebioğlu
Çocuk(lar)İlhan Nebioğlu

Osman Nebioğlu (1912, Güneyköy, Afyonkarahisar - 7 Kasım 1988, İstanbul), Türk yayıncı, akademisyen, dergi ve ansiklopedi yazarıdır. Amerikan aile dergisi Reader's Digest'in Türkiye uyarlaması olan Bütün Dünya dergisi ile kitap, roman, dergi ve ansiklopedi yayımcılığı yapmış olan Nebioğlu Yayınevi'nin kurucusu ve eski başkanıdır.

Hayatı

Nebioğlu, 1912 yılında Afyon'un Emirdağ ilçesinin Güneyköy köyünde doğdu. Babası kahve ve tütün tüccarı Mehmet Nebioğlu, annesi Hatice Nebioğlu'dur. Kardeşleri; yük. mimar Ziya Nebioğlu (d. 1915 - ö. 1975), yayımcı ve tüccar İhsan Nebioğlu ve yük. kimya mühendisi, Boğaziçi Üniversitesi eski öğretim üyesi ve Darüşşafaka eski Müdürü Orhan Nebioğlu, Raziye Günel, Nimet Değirmencioğlu (eşi Mehmet) ve Nedret Taner'dir.

Babasının tüccarlık işini İzmir'e taşımasının ardından 1921 yılında İzmir'e ailesiyle birlikte göç etti. İzmir Atatürk Lisesi'nde başladığı lise öğrenimini İstanbul'daki Işık Lisesi'nde tamamladı. Lise döneminde yazdığı yazıları Ahenk gazetesi, Hizmet gazetesi ve Fikirler dergisinde yayınlandı. 1936 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Üniversitede okurken 1933 yılında arkadaşı Muhtar Enata ile birlikte Yücel dergisini çıkarttı. Yüksek lisansını Berlin Humboldt Üniversitesi ve doktorasını 1940 yılında Göttingen Üniversitesi'nde tamamladı.[1]

Aynı yıl içerisinde Türkiye'ye geri dönerek İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde sosyoloji asistanı olarak görev yaptı. Ankara'daki Basın Yayın Genel Müdürlüğü'nün Propaganda Dairesi'nin şefliğine terfi etti.

Nebioğlu, üniversiteden mezun olduktan sonra yayımcılık ve gazete-dergi yazarlığına başladı. Çıkardığı dergiler arasında Yücel, Bütün Dünya, Haftalık Yirminci Asır, Resimli Roman, Arkadaş çocuk dergisi, Anahtar mizah dergisi ve Nebioğlu Takvimi bulunmaktadır. Yazdığı makaleler, öyküler ve araştırmalar; Ulus, Cumhuriyet ve Tasvir-i Efkar gazetelerinde yayımlandı. Ziyad Ebüzziya'nın kurduğu Saray Kitabevi'nde kurucu ortak, ağabeyi İhsan ise Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmıştır.[2]

1943 yılında yayımcılık faaliyetlerini tek bir çatı altında toplamak için Nebioğlu Yayınevi'ni kurdu. Bu yayınevi aracılığı ile kitaplar, romanlar, ansiklopediler, dergiler ve takvimler basıldı ve yayımlandı. Bütün Dünya dergisini 35 yıl, Bütün Türkiye dergisini 3 yıl ve Resimli Romans dergisini 2 yıl boyunca bu yayınevinden yayımladı.[3]

1961 yılında ise akademisyen, araştırmacı ve iş dünyasında faaliyet göstermiş yakınlarıyla İstanbul İktisadi ve Ticari Bilimler Yüksekokulu'nu kurdu ve kurucu genel müdürlüğünü üstlendi. Öğretim görevliliğini de yürüterek iktisat tarihi, sosyoloji ve turizm ekonomisi alanlarında dersler verdi.

Yazar ve şair Behçet Kemal Çağlar ile birlikte derlediği; Ziya Gökalp, Abdülhak Hamit Tarhan, Hasan Ali Yücel, Mithat Cemal Kuntay, Faruk Nafiz Çamlıbel, Celal Sahir Erozan ve Nazım Hikmet şiirlerinin yer aldığı "Atatürk'e Şiirler" kitabını yayımladı.[4]

Nebioğlu, 7 Kasım 1988 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti. Kabri, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda bulunmaktadır.

Özel hayatı

Nebioğlu; Mustafa ve Hatice Ayar'ın kızı Meral Nebioğlu ile evliydi. Oğlu İlhan Nebioğlu, Londra'da yaşayan ve faaliyet gösteren bir yatırım bankacısı ve danışmanıdır. Nebioğlu; profesyonel derecede İngilizce, Almanca ve Arapça bilmekteydi.

Eserleri

Kitaplar

  • 1936 - Anne, Yurt ve Toprak Kokusu - Osman Nebi(oğlu) ve Ziya Nebi(oğlu) - Çituris Basımevi
  • 1944 - Güzel Sözler (derleme)
  • 1948 - Nebioğlu Çocuk Ansiklopedisi - Nebioğlu Yayınevi
  • 1955 - 100 Meşhur Türk - Nebioğlu Yayınevi (derleme)
  • 1960 - Kölelik ve Hürriyet: Hürriyet Nedir, Siyasi Hürriyetlerimiz - Nebioğlu Yayınevi (araştırma)
  • 1962 - Türkiye'de Kim Kimdir: Yaşayan Tanınmış Kişiler Ansiklopedisi - Nebioğlu Yayınevi
  • 1963 - 100 Büyük Adam Ansiklopedisi - Nebioğlu Yayınevi
  • 1968 - Sihirli Bahçe: Nesirler ve Hikâyeler - Nebioğlu Yayınevi
  • 1968 - Hayaletler Çetesi: Dedektif Romanı - Nebioğlu Yayınevi (çeviri)
  • 1973 - Garip Bir Tanrı Misafiri - Milliyet Yayınları (çeviri)
  • 1974 - Soljenitsin'in Hayatı - Nebioğlu Yayınevi
  • 1975 - Kral'ın Metresi: Kontes du Barry'nın Anıları - Nebioğlu Yayınevi (çeviri)
  • 1976 - Dam Üstünde Saksağan: Gırgır Fıkralar ve Karikatürler - Nebioğlu Yayınevi
  • 1976 - Kim, Niçin, Nasıl Ansiklopedisi: Yüz Ünlü Adam - Nebioğlu Yayınevi
  • 1976 - Kim, Niçin, Nasıl Ansiklopedisi: Tarihin Büyük Olayları - Nebioğlu Yayınevi
  • 1976 - Kim, Niçin, Nasıl Ansiklopedisi: Yüz Ünlü Türk - Nebioğlu Yayınevi
  • 1977 - Matrak Fıkralar, Karikatürler ve Neler de Neler - Nebioğlu Yayınevi
  • 1978 - Kim, Niçin, Nasıl Ansiklopedisi: Bilimin İlerleyişi - Nebioğlu Yayınevi
  • 1978 - Cenneti Arayan Kadın: Bir Kadının Kader Yazısı - Nebioğlu Yayınevi (çeviri)
  • 1979 - Seksi Fıkralar, Karikatürler ve Neler de Neler - Nebioğlu Yayınevi
  • 1986 - Bir İmparatorluğun Çöküşü ve Kapitülasyonlar - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
  • 1988 - Türkçe Kur'an-ı Kerim Meali - Nebioğlu Yayınevi

Kaynakça

  1. ^ "Osman Nebioğlu kimdir?". www.biyografi.info. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  2. ^ "Ebüzziya Ailesi" (PDF). Kazlıçeşme Sanat. 16 Ekim 2020. 19 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  3. ^ "Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü - Osman Nebioğlu". Ahmet Yesevi Üniversitesi. 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  4. ^ "Atatürk Kültür Merkezi Kütüphanesi (1.8.0.2058)". kutuphane.akmb.gov.tr. 20 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aziz Nesin</span> Türk mizah yazarı (1915–1995)

Aziz Nesin, asıl adıyla Mehmet Nusret Nesin,, Türk mizah yazarı. Kısa öykü, tiyatro ve şiir dallarında pek çok eser yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reşad Ekrem Koçu</span> Türk tarihçi ve yazar

Reşad Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazardır. Tarihi konularda yazdığı fıkra, roman, hikâye ve incelemeleriyle ve en önemli yapıtı İstanbul Ansiklopedisi'yle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Can Yücel</span> Türk şair

Can Yücel, modern Türk şair ve çevirmendir. Kullandığı kaba ama samimi dil ve bariton sesiyle okuduğu şiirlerle Türk Edebiyatı'nda farklı bir tarz yaratmıştır. 7 yıl süreyle Millî Eğitim Bakanlığı yapan Hasan Âli Yücel'in oğludur.

Vedat Günyol, Türk çevirmen, eleştirmen, yayımcı ve yazardır.

Yaşar Nabi Nayır, Türk şair, yazar ve yayıncıydı.

Tahsin Yücel,, Türk akademisyen, öykü ve roman yazarı, denemeci, eleştirmen ve çevirmendir.

Rakım Çalapala, Türk gazeteci ve yazar.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

İletişim Yayınları, 12 Eylül 1980 darbesi askeri yönetimi yerini sivil partilere bıraktığı süreçte oluşmuş olan bir yayınevidir. Kolektif bir ürün olarak şekillenmiş olsa da kurucusu ve mimarı Murat Belge olarak bilinir. Kuruluş sürecinin de etkileri sonucu, yayınevi muhalif isimler tarafından "demokratikleşme sorunu"na yönelik bir ilgiyle kuruldu. Bu nedenle, gazetecilik eksenli faaliyetlerle yayınevi hayatına başlamış ve bir dergi ekseninde faaliyet yürütmüştür. Daha sonra, 1984 yılında önce onbeşgünlük ardından da haftalık yayımlanan bir dergi olarak faaliyet yürütülmüştür. Yayınevi faaliyeti birçok dergi ile devam ettirildi.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Rado</span> Türk gazeteci

Şevket Rado, Türk gazeteci, yazar, yayıncı.

<span class="mw-page-title-main">Teodor Kasap</span>

Teodor Kasap, Rum kökenli Osmanlı gazeteci, yazar ve çevirmen.

Remzi Kitabevi, 1927 yılında İstanbul'da kurulmuş yayınevi ve kitapevi.

<span class="mw-page-title-main">Varlık Yayınları</span> yayınevi

Varlık Yayınları, 1946 yılında Yaşar Nabi Nayır tarafından kurulmuş olan yayınevidir.

<i>Ustura</i> (dergi, 1969)

Ustura 1969 - 1971 yılları arasında yayınlanmış haftalık mizah dergisidir.

Yücel, 1935-1956 yıllarında Muhtar Fehmi Enata ve Kemalettin Birsen yönetiminde çıkarılmış aylık kültür, sanat ve fikir dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri</span>

Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri

Âyine, 1921-1922 yıllarında İstanbul'da yayımlanmış haftalık mizah dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de ansiklopedi</span>

İlk Türk ansiklopedi yazarları İbni Sina ve Farabi ile Farabi'nin çağdaşı Abdullah bin Muhammed bin Ahmed bin Yusuf el-Harezmi'dir ki bunun eseri Mefatihul Ulum ayarında eser yoktur. Gazali'nin İhyai Ulumiddin'i yalnız dinî ilimlere aittir. Osmanlı'da ilk ansiklopedi yazarı Taşköprülüzade Ahmet'tir (935-968). Mevzuatül Ulüm'ü iki büyük cilttir. Birinci cilt akli ilimlere, ikincisi dinî ilimlere aittir.

Türkiye'de feminizm kavramının literatüre girişi, Türk milliyetçiliğinin ve Türkçülüğün düşünce babalarından Ziya Gökalp'in "Türkçülüğün Esasları" adlı kitabının "Türk Feminizmi" adlı bölümünde "feminizm" kavramına övücü bir dille değinmesiyle oldu. Jön Türkler ve İttihat & Terakki Cemiyeti içerisinde oldukça yetkili olan; Ziya Gökalp, Ahmet Rıza, İbrahim Hilmi ve Enver Beylerin başını çektiği Türk milliyetçisi kanat kadınların özgürleşmesinin milletin bir bütün olarak özgürleşmesindeki önemine dikkat çekerek kadınların eğitimine yönelik oldukça yoğun çabalar harcadılar. Bu çabalar sonucunda kadınlar için İnas Sanâyi-i Nefîse Mektebi ve İnâs Darülfünunu gibi üniversite düzeyinde eğitim veren kurumlar yanında İstanbul'da ve Anadolu'da kız liseleri açılmasını sağladılar. Ayrıca yine bu milliyetçi kanat Türkiye tarihindeki ilk feminist kadın derneği olan Teali-i Nisvan Cemiyeti ile dönemi için oldukça sert taleplerde bulunan Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti'nin ve kadınların iş gücüne katılımı için mücadele yürüten Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyeti'nin kuruluşuna önayak oldular. Ek olarak günlük yaşamda kadınları rahatlatmak için kadınlara uygulanan tek başına faytona binememek ve giyim-kuşam kısıtlamaları gibi bazı yasakları da kaldırdılar.

Ziya Nebioğlu, Türk mimar ve turizm işletmecisidir. İzmir ve Ege Bölgesi'nde birçok ev, tatil köyü, okul ve sinema binasının mimarisini, inşasını ve işletmesini üstlenmiştir. Türkiye'nin ilk tatil köyü olan Nebioğlu Tatil Köyü'nün kurucusudur.