İçeriğe atla

Osman Köksal

Osman Köksal
Doğum1916
Selanik, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm1 Kasım 1982 (66 yaşında)
Ankara, Türkiye
Bağlılığı Türkiye
Hizmet yılları1938-1961
RütbesiKurmay Albay
Komutası5. Zırhlı Tugay Zırhlı Topçu Taburu, Temsil Başkanlığı Propaganda Şubesi Müdürü, Kara Kuvvetleri Kurmay Şubesi Müdürü, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı

Osman Köksal (1916 – 1 Kasım 1982),[1] Türk asker ve siyasetçi.

1924 yılında Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ile Türkiye'ye geldi. İlk öğrenimini Çorum'da orta öğrenimini Giresun'da yaptı. Maltepe Askeri Lisesi'ni bitirdi. 1936 yılında Harp Okulu'na girdi. 1938 yılında Teğmen rütbesiyle mezun oldu. 1941 yılında İstanbul Topçu Okulu'nu bitirdi. Çeşitli birliklerde görev yaptıktan sonra 1952-1953 yılları arasında Kore Türk Tugayı'nda görev aldı. 1955 yılında Harp Akademisi'ni bitirerek kurmay oldu.

1956 yılında Sezai Okan ve Talat Aydemir ile birlikte ihtilal örgütü kurdu. 1959 yılında Albay rütbesine terfi etti. Daha sonra Kara Kuvvetleri Kurmay Şubesi Müdürlüğü yaptı. Bu görevdeyken 12 Aralık 1959 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanlığı'na atandı.[2]

Bu görevdeyken 27 Mayıs Darbesi sırasında Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın etkisiz hale getirilmesinde görev aldı. Darbeden sonra Millî Birlik Komitesi üyeliği ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği görevine atandı. Bunun yanında Ağustos 1961'e kadar Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı olarak görevine devam etti. Yüksek Adalet Divanı tarafından verilen idam kararlarının onaylanmasıyla ilgili aleyhte oy kullandı.[3]

15 Ekim 1961 tarihinde yapılan genel seçimlerden sonra seçilen milletvekilleri ile kurulan TBMM 12. Dönem, 25 Ekim 1961 tarihinde toplanarak askeri rejime ve dolayısıyla Millî Birlik Komitesi'ne son vermesiyle Cumhuriyet Senatosuna Milli Birlik Komitesi kontenjanından tabii senatör oldu.

Eski ihtilal arkadaşlarından Albay Talat Aydemir'in 22 Şubat 1962 ve 20 Mayıs 1963 ayaklanma girişimlerine karşı çıktı. 15 Haziran 1964 tarihinde tabii senatörlükten istifa etti. İki ay sonra Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından kontenjan senatörlüğüne atandı. 12 Mart 1971 Muhtırası'ndan sonra Cemal Madanoğlu, Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal ile birlikte cunta kurmak iddiasıyla dokunulmazlığı kaldırılmak istendiyse de bu talep Cumhuriyet Senatosu tarafından reddedildi. Dava sonunda bütün arkadaşlarıyla beraat etti. 10 Ekim 1971 tarihinde kontenjan senatörlüğü görevinden istifa etti. Bir süre Turizm Bakanlığı'nda danışman olarak çalıştı, 12 Eylül 1980 Darbesi'nden sonra oğlu Kudret Köksal'ın tutuklanması üzerine 1 Kasım 1982 tarihinde geçirdiği bir kalp krizi sonucu öldü.

Evli ve iki çocuk babasıydı.

İleride yayımlanmak üzere kaleme aldığı anıları çalınıp yok edildi; ancak bazı notları ve mektupları İnkılap Mektupları (1987) adıyla Uğur Mumcu tarafından yayımlandı.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2013. 
  2. ^ Osman Köksal, İnkılap Mektupları, (haz. Uğur Mumcu), Ankara 1987.
  3. ^ Kurmay Albay Sami Küçük, Rumeli'den 27 Mayıs'a İhtilalin Kaderini Belirleyen Köşk Harekatı, İstanbul 2008.
Hükûmet görevi
Önce gelen:
Munis Faik Ozansoy
Türkiye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri
13 Haziran 1960 - 25 Ekim 1961
Sonra gelen:
Ali Nasır Zeytinoğlu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cemal Gürsel</span> 4. Türkiye cumhurbaşkanı (1961–1966)

Cemal Gürsel, Türk asker ve devlet adamı. 27 Mayıs Darbesi sonrası oluşturulan Millî Birlik Komitesi başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin dördüncü cumhurbaşkanıdır.

Ahmet Talât Aydemir, Türk asker. 22 Şubat 1962 ve 20 Mayıs 1963'te iki başarısız askerî darbe girişimine önderlik etmiştir.

Osman Deniz, Türk asker.

22 Şubat Olayı; 1962'de, Kara Harp Okulu Komutanı Kurmay Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının, ordu içindeki 27 Mayısçılar'ın tasfiyesi için 20 Şubat günü başlatılan atama ve gözaltına almalara karşı direnişi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fahri Özdilek</span> Türk asker ve siyasetçi

Emin Fahrettin Özdilek Türk asker ve siyasetçi. Cemal Gürsel'in cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine 1961 yılında kısa bir süreliğine başbakanlığa vekâlet etmiştir.

Kâmil Karavelioğlu, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Sıtkı Ulay</span>

Zeynelabidin Sıtkı Ulay, Türk asker ve siyasetçi.

Salih Suphi Karaman, Türk asker ve siyasetçi.

Mucip Ataklı, Türk asker ve siyasetçi.

Sami Küçük Türk asker ve siyasetçi.

Refet Aksoyoğlu, Türk asker ve siyasetçi.

Süleyman Vehbi Ersü, Türk siyasetçidir.

Mehmet Suphi Gürsoytrak, Türk asker ve siyasetçi.

Mehmet Kadri Kaplan Türk asker ve siyasetçi.

Haydar Tunçkanat, Türk asker ve siyasetçi.

Mehmet Sadi Koçaş, Türk asker ve siyasetçi.

20 Mayıs 1963 ayaklanması veya 20 Mayıs 1963 darbe teşebbüsü, Kara Harp Okulu Komutanı Kurmay Albay Talat Aydemir ve arkadaşlarının 27 Mayıs 1960 darbesinde yer alan subayların tasfiyesine karşı başlatılan ve Talat Aydemir'in geri adım atmasıyla sona eren 22 Şubat 1962 ayaklanmasının devamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Ok</span> Türk asker ve siyasetçi

Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi.

Tabii Senatörlük, 1961 Anayasası'na göre kurulan Cumhuriyet Senatosu'nu oluşturan üç çeşit üyeden biridir. Tabii Senatörler kendi içinde iki gruba ayrılıyorlardı.

Bahattin Ertürk Türk asker. Harp Okulundan mezun olan Ertürk, 1955-1956 tarihleri arasında Türkiye Cumhurbaşkanlığı başyaverliği yapmış, 1956-1959 yılları arası Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı yapmış, dönemin cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın itirazlarına rağmen 1959 yılında Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanlığı görevinden alınmış ve yerine Kurmay Albay Osman Köksal atanmıştır. 27 Mayıs Darbesi sırasında Köksal, darbeye katılmış ve Bayar'ın tutuklanmasına yardım etmiştir.