İçeriğe atla

Osman Dede

Kutbü'n Nâyî Osman Dede el-İstanbulî el-Mevlevî
Jean-Baptiste Vanmour'un Pera (Galata, Kulekapısı) mevlevîhânesinde sema eden dervişleri gösteren tablosu. En sağda, postnişin pozisyonunda Nâyî Osman Dede, hemen solunda kırmızılar içinde oğlu Sırrî Abdülbâkî Dede tasvir edilmiştir. Ayrıca arkasında, ayini izleyenler arasında Patrona Halil de bulunmaktadır.
Doğum1652
Vefa, Fatih, İstanbul
Ölüm16 Kasım 1729
İstanbul
Defin yeriGalata Mevlevîhânesi avlusunda, semahâne giriş kapısının sol tarafında
MeslekGalata Mevlevîhânesi'nin 12. Postnişini, Neyzenbaşı, Mesnevîhân, Divan şairi, Bestekâr, Hattat, Güfteci, Müellif
Partner(ler)Hadîce Hânım
Çocuk(lar)Şeyh Sırrî Abdülbâki Dede Efendi
EtkilendikleriMevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Hallâc-ı Mansûr, Şems-i Tebrîzî, Gavsî Ahmed Dede
EtkiledikleriHamparsum Limonciyan, Dimitri Kantemiroğlu, Rauf Yekta, Suphi Ezgi, Hüseyin Sadeddin Arel, Abdülbâkî Baykara

Kutbü'n Nâyî Osman Dede (1652-1729), Mevlevî şeyhi, derviş, mutasavvıf, bestekâr.[1]

Süleymaniye Darüşşifası baş hademelerinden Hacı İbrahim Efendi'nin oğlu olan Osman Dede, Nefeszâde İsmâil Efendi ve Galata Mevlevîhânesi şeyhi Gavsî Ahmed Dede'den hat dersleri almıştır. Gavsî Ahmed Dede'nin kızı Hadîce Hânım ile evlenen Osman Dede ney üflemedeki becerisi sayesinde neyzenbaşılık görevine getirilmiştir. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin kendisine neyzenbaşı olarak tayin ettiği Hamza Dede'den sonra ilk kez "kutbü'n nâyî" (neyzenlerin kutbu) unvanını alan neyzen olmuştur. 26 yıl boyunca Galata Mevlevîhânesi'nin şeyhliğini yapan Gavsî Ahmed Dede'nin ölümü üzerine Osman Dede, Konya çelebisinin izniyle zaviyeye şeyh tayin edilmiştir. 1729'da vefât eden Osman Dede'nin naaşı aynı mevlevîhânede bulunan Ankaravî türbesine defnedilmiştir.[1]

Osman Dede'nin yazmış olduğu Mîrâciye adlı eseri her Mîrâc Kandili'nde Üsküdar Balaban Tekkesi, Kastamonu Yılanlı Camii ve Bursa Mahkeme Camii'nde okutulmaktadır.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ a b Çakır, Müjgan (1999). "Kutbu'n-Nâyî Osman Dede'nin şiirleri" (PDF). İlmî Araştırmalar Dergisi, 8. s. 307-313. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2014. 
  2. ^ "Miraciye: Göğe yükselişin hikâyesi". Zaman. 31 Mayıs 2013. 22 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014. 
  3. ^ "Bursa'da 123 Yıldır Süren Miraç Geleneği". sondakika.com. 28 Haziran 2011. 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Galip</span> Türk divan edebiyatı şairi (1757 - 1798)

Galib Mehmed Esad Dede veya tanınan kısa adıyla Şeyh Galib, Türk divan edebiyatı şairi ve mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">Galata Mevlevihanesi</span> İstanbulda müze

Galata Mevlevihanesi veya diğer adıyla Kulekapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesinde bulunan eski bir mevlevihane. Günümüzde Galata Mevlevihanesi Müzesi adıyla müze olarak faaliyet göstermektedir.

Neşati, Divan Edebiyatı şairi. Asıl adının ise Süleyman veya Ahmed olduğu sanılmaktadır.

İsmâil Hakkı Bursevî,, mutasavvıf, Celvetî şeyhi, müfessir, şâir.

<span class="mw-page-title-main">Osman Selahaddin Dede Efendi</span>

Osman Selâhaddin Dede Mevlevî şeyhi, mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">Niyazi Sayın</span> Türk neyzen

Niyazi Sayın, Türk neyzen, ebru sanatçısı ve fotoğrafçı. Sanat Musıkisinin ney üstatlarından Mesut Cemil Bey ve İstanbul ekolünün temsilcisidir.

Klâsik Türk Müziği'nin önemli bestekârları alfabetik sıra ile gösterilmiştir. Belirtilen rakamlar bazıları takribi olmak üzere bestekârın ölüm yılını göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Müneccimbaşı Ahmed Dede</span>

Müneccimbaşı Ahmed Dede 17. yüzyıl Osmanlı tarihçisi. Çeşitli konularda çok sayıda eser vermiş olmakla birlikte, en tanınmış kitabı Osmanlı tarihinin önemli kaynaklarından biri olma konumunu günümüzde de sürdüren ve Arapça yazdığı Sahaifü'l-Ahbâr adlı eseridir. Aslında bir dünya tarihi olan söz konusu eser bu özelliği nedeniyle sonradan pek çok kaynakta "Câmiü’d-Düvel" adı ile anılagelmiştir. "Müneccimbaşı Tarihi" şeklinde de anılır.

<span class="mw-page-title-main">Gavsi Baykara</span> Türk neyzen, güfteci ve besteci

Ahmet Gavsî Baykara,, Türk neyzen, güftekâr ve bestekâr.

<span class="mw-page-title-main">Kazasker Mustafa İzzet Efendi</span> Osmanlı hattatı (1801-1876)

Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Remzi Akyürek</span>

Ahmet Remzi Akyürek, Türk mutasavvıf ve şair.

Samsun Mevlevîhânesi, Türkiye'nin Samsun ilinin İlkadım ilçesinde yer alan ve 1940-50 yılları arasında yıkılmış olan mevlevîhâne.

<span class="mw-page-title-main">Üsküdar Mevlevihanesi</span>

Üsküdar Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinde yer alan eski bir mevlevihanedir. Günümüzde Klasik Türk Sanatları Vakfı binası olarak faaliyet göstermektedir. Galata Mevlevihanesi Şeyhi Üsküdarlı Numan Dede'nin 1790'da görevinden ayrılması sonrasında, kendisi tarafından kurulmuştur.

Divane Mehmed Çelebi, Semâî Mehmed Çelebi ya da Sultan Dîvânî, Osmanlı döneminde yaşamış mevlevî şeyhi ve divan şairi.

İsmâil Rusûhî Dede ya da Ankaravî İsmâil Rusûhî Efendi, Galata Mevlevîhânesi şeyhlerindendir. Mutasavvıf kimliğinin yanında devrinin önemli ilim adamlarından olan Ankaravî, değişik konularda yirmi dört adet eser yazmıştır. Bazı kaynaklarda eser sayısı 28 olarak belirtilir. Mesnevi hakkındaki çalışmalarıyla da Anadolu tasavvuf hareketinin önde gelen isimleri arasında yer alır.

Ahmed Celâleddin Baykara veya Soyadı Kanunu'nndan önceki kullanımıyla Ahmed Celâleddin Dede, Türk Mevlevi şeyhi ve mutasavvıf. Galata ve Üsküdar Mevlevihanesi şeyhliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gavsî Ahmed Dede</span>

Gavsî Ahmed Dede, Türk Mevlevi şeyhi ve mutasavvıf. Galata Mevlevihanesi şeyhliği yapmıştı.

Baykara bir isim olup şu kişilere aittir:

<span class="mw-page-title-main">Rauf Yekta</span> Türk müzikolog

Râuf Yektâ Bey,, Türk bestekâr, müzikolog ve neyzen. Asıl adı Mehmet Rauf'tur. Hat hocası Nasûhî Efendi tarafından kendisine yekta unvanı verildi. 1917 yılında Dârülelhan'ın kuruluşunda yer alan isimlerden biri oldu. Araştırma ve çalışmalarıyla Türk müziğinin temelini oluşturdu. Mevlevî tarikatına girerek önemli mevlevihanelerde baş neyzenlik yaptı. Tifo nedeniyle hayatını kaybetmesi sonrasında Cemal Reşit Rey tarafından "musikî şehidi" olarak nitelendirildiği yönünde söylentiler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Mevlevihanesi</span>

Yenikapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Zeytinburnu ilçesinde 16. yüzyılda kurulmuş bir mevlevihane.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.