İçeriğe atla

Osman'ın Kur'anı

"St. Petersburg Kur'anı" Araf suresi, 86 ve 87. ayetler. (Rusya - St. Petersburg, Millî kütüphane)
Semerkant Kur'anı (Özbekistan - Taşkent)

Osman'ın Kur'anı, Osman bin Affan’ın suikastı sırasında okumakta olduğu düşünülen Kur'an nüshasıdır.

Suikastı sırasında Halife Osman'ın kanının, okumakta olduğu Kur’an sayfasına sıçradığı düşünülür. Üzerinde kan izi olduğu söylenen kimi el yazması eski Kur’an nüshalarının “Osman'ın Kur’anı” olduğu iddia edilmiştir.

Özbekistan'ın başkenti Taşkent’te bulunan “Semerkand Kur’anı”, Topkapı Sarayı’nda Kutsal Emanetler bölümünde bulunan “Topkapı Sarayı Kur’anı”, İstanbul’da Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde bulunan “TİEM Kur’anı”, Kahire’de Hüseyin Camisi’nde saklanan “Kahire Kuranı”, Mısır Ulusal Kütüphanesi’ndeki “Dar’ül Kütüp Kuranı” ve büyük bölümü Sankt-Peterburg’da Şarkiyat Enstitüsü’nde bulunan “St. Petersburg Kuranı”, “Osman’ın Kur’anı” olarak bilinirler[1][2]

Semerkant Kur'anı

Günümüzde Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te Eski Eserler Müzesi'nde metal bir sandık içinde muhafaza edilmekte olan[3] Kur'an sayfaları, literatürde “Semerkant Kur’anı” olarak anılır. Özbekler tarafından Halife Osman'a ait olduğu; dünyada el yazması Kur'anlar içerisinde en eski olduğuna inanılmaktadır.

53x68cm. ebadındadır. Deri üzerine kûfi hatla yazılmıştır. 353 varaktan oluşur. Tamamının 950 varak olması gerektiği tahmin edilir ancak varakların yaklaşık üçte ikisi kaybolmuştur; sadece 25 sureden ayetler içermektedir.[3]

Radyokarbon tarihleme yöntemine göre 595-855 yılları arasına ait olduğu belirlenen Mushaf, paleografik çalışmalara göre 8. yüzyıla ait bir yazma eserdir.[4]

Rivayete göre Mushaf, Osman'ın öldürülmesinden sonra, Halife Ali tarafından Küfe’ye getirilmiş, 1402’de bölgeyi talan eden Timur’un eline geçmiş, 1485’te Semerkand’da ortaya çıkmıştır. 1868’de Rus işgalinden önce Hoca Ahrâr es-Semerkandî Mescidi bitişiğindeki Ak Medrese’de muhafaza edilen el yazması Kuran’ın Timur’un Kufe’den getirdiği Mushaf olduğu ileri sürülmüştür. "Osman'ın Kur'anı" diye anılan ve ziyarete açık iken varakları birer birer kopartılıp kaybolan eser, 24 Ekim 1869'da St. Petersburg Ulusal Müzesi'ne nakledilmiştir.[3]

Semerkant Kur'anı, 1891'de şarkiyatçı Shebunin'in yayımladığı bir makale ile bilim dünyasına tanıtıldı ve 1905'te tıpkıbasımı yapıldı. 1917'de Lenin'e yazılan bir mektupla Müslüman topluma iadesi istenmiş ve bu istek yerine getirilmiştir. Bir süre Ufa'da kaldıktan sonra 1924'te Taşkent Dini İdaresi'ne teslim edilen Kur'an, 1926'da Taşkent Eski Eserler Müzesi'ne nakledildi.

Semerkand Kur'anı, 1997'de Dünya Belleği Listesi'ne dahil edilmiştir.[5]

Topkapı Sarayı Kur'anı

Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa tarafından 1811 yılında Sultan II. Mahmud'a hediye edilmiş 408 varaktan oluşan el yazması Kur'andır.[2]

32x40cm. ebatındadır. Deri üzerine kûfi hatla yazılmıştır.

İlk varakından önce yazılmış 1811 tarihli bir tanıtım yazısı bulunur. Bu tanıtım yazısında bizzat Halife Osman tarafından yazıldığı, uzun zaman Kahire'de muhafaza edildiği, Kavalalı tarafından Osmanlı padişahına hediye edildiği belirtilmiştir.[3] Palegrafik incelemeler, hicri 2. yüzyılın başlarında yazıldığını gösterir[6]

Kaynakça

  1. ^ "The Qur'anic Manuscripts". www.islamic-awareness.org. islamic-awareness.org sitesi. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016. 
  2. ^ a b Hür, Ayşe. "Ama Hangi Kuran'ı Esas Alacağız". arsiv.taraf.com.tr/. Taraf gazetesi 28 Ağustos 201. 2 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016. 
  3. ^ a b c d Altıkulaç, Tayyar. "Hz. Osman'a izhaf edilen Mushaf-ı Şerîf" (PDF). www2.diyanet.gov.tr/. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016. 
  4. ^ "The "Qur'ān Of ʿUthmān" At Tashkent (Samarqand), Uzbekistan, From 2nd Century Hijra". www.islamic-awareness.or. Islamic-awareness.org sitesi. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016. 
  5. ^ "Holy Koran Mushaf of Othman". www.unesco.org/. UNESCO web sitsi. 14 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016. 
  6. ^ "The "Qur'ān Of ʿUthmān" At The Topkapi Museum, Istanbul, Turkey, From 1st / 2nd Century Hijrav". www.islamic-awareness.org. Islamic-awareness.org sitesi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kur'an</span> İslamın temel dinî metni

Kur'an veya yaygın kullanılan adıyla Kur'an-ı Kerim, Müslüman inancına göre, yaklaşık 23 yıllık bir süreçte ayetleri Allah tarafından Cebrâil adındaki melek aracılığıyla Muhammed'e parça parça vahiyler hâlinde indirilen bir kutsal kitaptır. İslam inancına göre Kur'an, Muhammed'in gerçek bir peygamber olduğunu kanıtlayan en önemli ve en büyük mucizedir. Müslümanlar, namaz başta olmak üzere belli başlı ibadetlerinde Kur'an'dan çeşitli bölümler okurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kâtip Çelebi</span> Türk-Osmanlı bilim insanı ve aydın

Kâtip Çelebi ya da Hacı Halife ; tarih, coğrafya, bibliyografya ve biyografya ile ilgili çalışmalar yapmış Türk-Osmanlı bilim insanı ve aydını. Dünya bilim edebiyatında en ünlü ve bilinen eseri; İslam dünyasının en değerli eserlerini içeren 15.000'e yakın kitabı ve 10.000'e yakın müellifi (yazar) alfabetik dizin sistemine göre tanıtan Keşf ez-zunûn 'an esâmî el-kutub ve'l-fünûn ve daha sonra İbrahim Müteferrika tarafından basılan meşhur coğrafya ansiklopedisi Cihannümâ ile tanınır. Kâtip Çelebi, az sayıdaki 17. yüzyıl Osmanlı nesir yazarları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kahire</span> Mısırın başkenti

Kahire, Mısır'ın başkenti, Arap dünyası ve Afrika'nın en büyük kenti. Büyük bölümü Nil Irmağının doğu kıyısında, ırmağın Reşid ve Dimyat kollarına ayrıldığı noktanın biraz aşağısında yer alır. 1300 yılı aşkın süredir aynı alanda, aynı adla yer alan kent, Doğu ve Batı'nın, eski ile yeninin gelişigüzel bir bileşimini yansıtır. Kentin adı Mısırlılar tarafından çoğu kez ülkenin adı olan Arapça Misru, Mısır Arapçası Masr olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Osman Hamdi Bey</span> Türk ressam, arkeolog ve müzeci

Osman Hamdi Bey, Türk arkeolog, müzeci, ressam ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Taşkent</span> Özbekistanın başkenti

Taşkent, Özbekistan'ın başkenti ve büyük şehridir. Bu şehir, Özbekistan'ın kuzeydoğu kesiminde yer almaktır ve şehrin yüzölçümü 334,8 km2 'dir. 2021 yılı sayımlarına göre şehrin nüfusu 2.694.400'dir. 2018 yılı verilerine göre Taşkent'in GSYİH'sı $2,74 milyar olup, onu Özbekistan'ın en büyük GSYİH'ye sahip şehri yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Semerkant</span> Özbekistan şehri

Semerkant, Özbekistan'ın 12 ilinden biri olan Semerkant ilinin yönetim merkezi olan şehir. Zerefşan Nehri vadisinde, başkent Taşkent'in 275 km güneybatısında yer alır. Nüfus açısından Özbekistan'ın en büyük ikinci şehri, tarihi ve sosyo-kültürel açıdan en önemli şehridir. 2500 sene öncesine dayanan tarihiyle dünyanın en eski şehirleri arasında yer alan Semerkant, İpek Yolu'nun önemli bir kavşağında yer almasından dolayı tarih boyunca siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan önemli bir yerleşim yeri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mâtürîdî</span>

Mâtürîdî ya da tam adıyla Ebû Mansûr Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî,, İslam dininin iki itikadi mezhebinden birisi olan Mâtürîdîlik mezhebinin kurucusu ve Hanefîlik mezhebine bağlı olanların itikad imamı sayılan İslâm alimi.

<span class="mw-page-title-main">El yazması</span>

Elyazması ya da el yazması, elle yazılan ve çizimleri yapılan; genellikle edebî, sanatsal ya da tarihî önemi haiz kitap.

<span class="mw-page-title-main">Tokat Müzesi</span>

Tokat Müzesi; Tokat'ta kurulu, 2007 yılı itibarıyla 36253 eser sergilenen bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi</span> müze

Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi; Samsun'da kurulu, Samsun ve çevresinde ele geçen Kalkolitik, İlk Tunç, Hitit, Hellenistik, Roma ve Osmanlı Dönemlerine ait eserlerin sergilendiği bir müzedir. Şehir merkezinde, Samsun Valiliği yakınında bulunmaktadır.

Ümmü Külsûm binti Muhammed, d.605-610, ö. 630, Medine), Ümmü Gülsüm veya Ümmü Külsüm olarak bilinir, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah ile Hatice bint Hüveylid'in üçüncü kızıdır. Asıl ismi Ümeyye veya Âmine'dir. İlk olarak Peygamber'in amcası Ebu Leheb'in oğlu Uteybe ile evlenmiş, fakat İslâm'dan sonra Ebu Leheb'in baskısıyla kocası ondan boşanmıştır. Üçüncü halife olacak Osman bin Affan'ın ilk hanımı iken vefat eden ablası Rukayye'den bir sene sonra Hicret'in üçüncü yılında (625) Osman'la evlenmiştir. Bu evliliğin; Osman'ın peygamberle akrabalık bağının kopmasına çok üzülmesinden ötürü Allah tarafından vahiyle nikâhlama yoluyla gerçekleştiği nakledilmiştir. Hiç çocuğu olmadığı halde niçin Ümmü Külsûm diye anıldığı belirsizdir. Hicret'in dokuzuncu yılında (630) öldü.

<span class="mw-page-title-main">Sana'a el yazmaları</span> parşömeni günümüzde var olan en eski Kuran yazmalarından biridir

Sana'a parşömeni günümüzde var olan en eski Kur'an yazmalarından biridir. Yemen'deki Sana'a Ulu Camii'nin restorasyonu sırasında diğer birçok Kur'an parçaları ve başka şeyler ile birlikte 1972 yılında bulunmuştur. El yazması, parşömen üzerine iki katmanlı yazı yazılmak suretiyle yazılmıştır. Üst katmandaki yazı, Osman döneminde kullanılan standart yazı ile yazılmış Kur'an iken, alt katman standart yazıya göre pek çok tür ihtiva etmektedir. Alt katmanın bir sürümü 2012 yılında yayınlandı. Yapılan karbon testleri sonucu yazmaların %99 doğruluk payı ile 671 yılından önceye dayandığını, %95.5 doğruluk payı ile 661 yılından önce, %75 doğruluk payı ile 646 yılından öncesine ait olabileceği sonuçları da elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Vakıf Eserleri Müzesi</span> Ankaradaki bir müze

Ankara Vakıf Eserleri Müzesi veya kısaca AVEM; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir müzedir. 7 Mayıs 2007 tarihinde ziyarete açılmıştır. Müzenin denetimi, Etnografya Müzesi Müdürlüğünce yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kur'an tarihi</span>

Kur'an tarihi, İslam kutsal kitabının yazılı derleme veya el yazmalarının zaman çizelgesi ve kökenidir. İslam'ın erken tarihinin önemli bir bölümünü oluşturur.

<i>Hünernâme</i> Seyyid Lokmanın tezhip ve minyatürlerle süslü Şehname vezninde yazılmış mesnevisi.

Hünernâme, Seyyid Lokman tarafından 1579 ya da 1580 ile 1584 ya da 1585 yılları arasında yazılan Osmanlı el yazması eserdir. Tezhip ve minyatürleriyle dikkat çeker. İki cilttir ve esas olarak I. Süleyman, II. Selim, III. Murad ve Sokollu Mehmed Paşa dönemlerine ait 89 minyatür içermektedir. Şehnâme tarzında kaleme alınan eserin bilinen tek nüshası, günümüzde Topkapı Sarayı Müzesi Yazma Eserler Kütüphanesi'nde yer almaktadır.

<i>Mavi Kuran</i>

Mavi Kuran — 9.yüzyıl sonu ile 10.yüzyıl başı arasında Kayrevan Müslümanları için oluşturulan mavi renkli Tunus Kufi el yazması. El yazması, Kuran'ın en sanatsal kopyalarından biri, aynı zamanda İslam sanatının en büyük eserlerinden biri ve şimdiye kadar yapılmış en pahalı el yazmalarından biri olarak kabul edilir.

Ebu Amr Ḥafṣ bin Süleyman bin Mugīra bin Ebi Davud al-Asadī al-Kūfī,, daha çok bilinen adı Hafs (706–796); Kur'an'in geçerli yedi kıraat şeklinden birisi olan Asım Kıraatı'nın iki ravisinden en meşhur olanıdır. Rivayet ettiği kıraatı hocası ve üvey babası Asım Behdele'den almıştır fakat bu kıraat onun adıyla "Hafs Kıraatı" olarak meşhur olmuştur. Günümüz İslam dünyasında çoğunlukla basımı yapılan ve okunan Kur'an Hafs Kıraati'dir. Örneğin Kabe'de namazlarda okunan Kur'an Hafs kıraatine göredir.

Birmingham Kur'an el yazması, parşömen bir materyal üzerine el yazısıyla yazılmış, her iki yüzünde de mushaftan ayetler bulunan bir Erken dönem Kur'an el yazması sayfasıdır. 2015 yılında, Birmingham Üniversitesi tarafından sayfa üzerinde yapılan radyokarbon tarihlendirmesinde, sayfanın 568 ile 645 arasında yazılmış olduğu belirlendi. Sayfa, üniversitenin Cadbury Araştırma Kütüphanesi tarafından muhafaza edilen Mingana Orta Doğu El Yazmaları Koleksiyonu'nun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Topkapı el yazması</span> Kuranın erken dönem el yazması nüshası

Topkapı el yazması veya Topkapı Kur'anı, Hicri 2. yüzyılın başlarına tarihlenen Erken dönem Kur'an el yazmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Erken dönem Kur'an el yazmaları</span> Kuranın 1032den önceki el yazması nüshalarını içeren liste

İslam inancına göre Kur'an, peygamber Muhammed'e bu iş için görevli olan melek Cebrail aracılığıyla Allah'tan gelen son vahyi içeren kutsal bir metindir. Müslümanlar Kur'an'ın Muhammed'e vahyedilişinin 610 yılında Arap takvimine göre Ramazan ayının son on günü içinde başladığına ve 632 yılında Muhammed'in ölümünden iki ay kadar öncesinde "Veda Haccı" olarak bilinen ilk ve son haccı sırasında son bulduğuna inanırlar. Bu yirmi üç yıllık süreçte gelen her vahyi Muhammed ve sahabeleri ezberliyor, vahiy katibi adı verilen sahabe de o günün şartlarına göre çeşitli materyal üzerine bu vahiy metnini yazıyordu. İslam inancına göre vahyedilen bu "sözler" (lafız) ayet isimli cümlelerden oluşur, bu ayetler de sure adı verilen bölümleri meydana getirirdi. Hangi ayetin hangi sureye ve surenin neresine yerleştirileceği ve surelerin sıralaması da yine Cebrail tarafından Muhammed'e öğretilirdi. Her sene Ramazan ayında ise, vahyedilen kısım Muhammed tarafından Cebrail'e okunarak teyit edilirdi. 632 yılında Muhammed öldüğünde ise vahiy sona ermiş ve Kur'an tamamlanmıştı. Bu vahiyler ise, Muhammed'in ölümünden sonra ilk halife Ebu Bekir tarafından oluşturulan bir kurul tarafından toplanarak karşılaştırılması yapılmış, üçüncü halife Osman tarafından 650 yılında resmi bir standart metin yazımı yapılarak, resmi bir mushaf oluşturulmuştur. Kur'an vahyinin ve metnin eksiksiz veya eklemesiz olduğuna inanmak İslamın ana itikatlarından birisidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.