Osetya
Osetya, (Osetçe: Ирыстон; Iryston, Rusça: Осетия; Osetiya, Gürcüce: ოსეთი; Oset'i) Kafkasya'da bulunan bir bölge.
Coğrafi bilgiler
Kafkas sıradağlarının kuzey ve güney yamaçlarına yayılmış dağlık bir bölge olan Osetya, kuzeyde Rusya Federasyonu'na bağlı Stavropol Krayı, doğuda Çeçenistan ve İnguşetya, batıda Kabardino-Balkarya Cunhuriyeti ve güneyde Gürcistan ile komşudur. Tarihsel ve kültürel olarak hemen hemen bütünlük arz eden tek bir ülke olan Osetya, Büyük Kafkaslar'ın ikiye böldüğü iki parçadan oluşur: Kuzey Osetya ve Güney Osetya.
Kuzey Osetya, Rusya Federasyonu'na bağlı özerk bir cumhuriyettir. Güney ise, 1991 yılında çıkan çatışmalar sonrasında Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan etmiştir. De facto bağımsız geçen senelerden sonra Ağustos 2008 yılında Gürcistan ile yeni bir savaş yaşanmış; savaşa Rusya Federasyonu müdahale etmiş ve Güney Osetya'yı bağımsız bir devlet olarak tanımıştır. Nikaragua ve Venezuela da Güney Osetya'nın bağımsızlığını tanımıştır. Ülke ismini, çoğunluğu oluşturan Oset halkından alır. Ülkede Osetler dışında Ruslar, Gürcüler, Ermeniler, diğer Kafkasyalı halklar ve başka uluslar yaşar.
Tarih
Kuban kültürü
Osetya, en erken tarih öncesi dönemlerden beri bir yerleşim yeriydi. Milattan önce ikinci binyılın sonu ve binyılın ortalarına tarihlenen ve bir Geç Bronz Çağı - Demir Çağı arkeolojik kültürü olan Kuban kültürü, Kafkaslar'da bir özgün medeniyet olarak burada ortaya çıktı. Bu kültür, ismini aldığı Osetya'nın Koban köyünde bir sel sonucu kayan toprak altından çıkan savaş baltaları, hayvan figürlü heykelciklerle tanındı. Kuban uygarlığı, erken dönemlerden başlayarak İskitler ile ilişkiye girmeye başladı.
İskitler
Yunan kaynaklarının "Skithoi", Perslerin ise "Saka" ismini verdiği Avrasyalı bu göçebeler, MÖ 8. yüzyılda tarih sahnesine çıkmalarıyla, Kafkasya ile her zaman ilgili oldular. İran ve Anadolu üzerine yaptıkları seferlerde, bu bölgeyi bir geçiş noktası ve üs olarak kullandılar. Kafkasya'da bulunmuş birçok kurgan, İskitler'in yerli Kafkas kavimleriyle ilişkilerinin derinliğini ve uzun süren İskit etkisini ortaya koyar.[] İskitler yerli Kobanlılar'la da son derece yakın ilişkideydiler ve Osetya'nın her iki kısmı, İskit yerleşimlerine kucak açtı.[]
Alanlar
Osetya'nın bugünkü etnik ve dilsel yapısını belirleyen en önemli unsur Alanlar oldu. Alanlar da, İskitler gibi, göçebe bir kavimdi ve İskit dillerinin, doğuda konuşulan Hotan Sakacası gibi[3] formları ile birlikte devamını oluşturan bir dil konuşuyorlardı.[4] Milat sıralarında, daha doğudaki yurtlarından ayrılıp Karadeniz civarına yerleştiler. Hun istilası sırasında bir kısmı Batı Avrupa'ya göçtü. Kafkasya'da kalanlar 8.-13. yüzyıllarda güçlü bir feodal krallık kurdular. Fakat bu devlet, Cengiz Han orduları tarafından yıkıldı. Alan nüfusu kıyıma uğradı.[] Daha sonra gelen Timur istilaları da, Alanların toparlanmasına fırsat vermedi. Osetya'nın dağlık bölgelerine çekilen Alanların, modern Oset halkını meydana getirdikleri düşünülmektedir.[5]
Kaynakça
- ^ Alemany 2000, s. ?.
- ^ For ethnogenesis, see Walter Pohl, "Conceptions of Ethnicity in Early Medieval Studies" Debating the Middle Ages: Issues and Readings, ed. Lester K. Little and Barbara H. Rosenwein, (Blackwell), 1998, pp 13-24) (On-line text[]).
- ^ "Saka language". britannica.com. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2020.
- ^ The languages of the Scytho-Sarmatian inscription may represent dialects of a language family of which Modern Ossetian is a continuation, but does not simply represent the same language at an earlier time – Encyclopædia Britannica 15th edition – Macropedia on Languages of the World
- ^ Bakınız: "Ossetians". Encarta. Microsoft Corporation. 2008. Encyclopædia Britannica, Inc. (1991). "The New Encyclopaedia Britannica: Marcopædia". Encyclopædia Britannica. 22. s. 625. ISBN 9780852295298. Minahan, James (1998). Miniature Empires: A Historical Dictionary of the Newly Independent States. New York City, NY: Routledge. s. 211. ISBN 978-1-57958-133-6. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2020. Nasidze, I; Quinque, D; Dupanloup, I (Kasım 2004). "Genetic evidence concerning the origins of South and North Ossetians". Ann. Hum. Genet. 68 (6). ss. 588-99. doi:10.1046/j.1529-8817.2004.00131.x. PMID 15598217. Victor Shnirelman, "The Politics of a Name: Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus", Acta slavica iaponica: Journal of Slavic Research Center, Hokkaido University, Vol. 23, Hokkaido University, 2006, p. 47. 30 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ossetian phenomenon inherited from their Scythian-Alan ancestors... Mitford W., The History of Greece. syf. 419
