İçeriğe atla

Oset mitolojisi

Oset mitolojisi, birkaç tanrı ve doğaüstü varlık içeren Kafkasya bölgesindeki Oset halkının inançları ve uygulamaları için kullanılan ortak bir terimdir. Dinin kendisinin Sarmatya kökenli olduğuna inanılmaktadır, ancak din Hıristiyanlıktan sonraki birçok unsurları içermektedir ve Oset tanrıları genellikle Hristiyan azizlerle özdeşleştirilir. Tanrılar, Nart olarak adlandırılan ünlü hikâyelerde rol oynar.

Tanrılar

  • Huycau veya Xucau: Tanrıların başı.
  • Uastyrdzhi (Уастырджи; "Aziz George"): Erkeklerin ve yolcuların koruyucusu ve yeminlerin kefili.
  • Uacilla (Уацилла; "Aziz İlyas"): Yağmur, gök gürültüsü ve şimşek tanrısı.[1]
  • Safa (Сафа): Kalp zincirinin tanrısı, Osetliler için en önemli yerli tanrı.
  • Donbettyr: Suların efendisi olarak bilinir, Aziz Petrus'un bir birleşimidir.
  • Dzerassae: Donbettyr'in kızlarından biri, birçok Nart kahramanının annesi.
  • Tutyr (Тутыр): Kurtların efendisi olarak bilinir, Theodor Tiron ile özdeşleştirildi.
  • Fælværa (Фæлвæра): İsim muhtemelen Aziz Florus ve Laurus'un bir karışımıdır. Fælværa koyunların koruyucusudur ve festivali Eylül ayında koyunlar kırpılmadan önce kutlanır. [1] Sadece bir gözü vardır. Genellikle Tutyr'in düşmanıdır.
  • Æfsati (Æфсати): Erkek av tanrısıdır.[2]
  • Kurdalægon (Курдалæгон): Göksel demirci. Nartların yakın arkadaşı.
  • Satana (Сатана): Ana tanrıça, Nartların annesi.
  • Saubarag (Саубараг veya Сау бараджи дзуар, "kara binici"): karanlığın ve hırsızların tanrısı.[3] Şeytan ile özdeşleşmiştir[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (August 2018)">alıntı gerekli</span> ]. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (August 2018)">alıntı gerekli</span> ]
  • Huyændon Ældar (Хуыæндон Æлдар): Balıkların efendisi. Büyük bir sihirbaz ve dünyevi bir şef ("ældar") gibi davranan bir ruh. Adı "Boğazın Efendisi" anlamına gelmektedir.
  • Barastyr (Барастыр, ayrıca çevirisi Barastaer veya Barastir): Gelen ölü ruhları cennete veya kendi krallığına atayan yeraltı dünyasının hükümdarı.[4]
  • Aminon (Аминон): Yeraltı dünyasının bekçisi.
  • Alardy (Аларды): Sakinleştirilmesi gereken, çiçek hastalığının efendisi. [1]

Kurys (Digor Burku) bir rüya ülkesidir, ölülere ait bir çayırdır ve bazılarının uykularında ziyaret edebileceği bir yerdir . Ziyaretçiler, bazen ölüler tarafından takip edilen mucizevi şans ve iyi talih tohumları getirebilirler. Deneyimsiz ruhlar bunun yerine ateşi ve hastalığı geri getirebilir.

Folklor

Oset folkloru ayrıca, bir savaşçı kahraman olan Batraz gibi Nart destanlarında bulunanlar da dahil olmak üzere birçok mitolojik figürü içerir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Arys-Djanaïéva 2004.
  2. ^ Billington, Sandra, (Ed.) (1996), "The Causcasian hunting-divinity, male and female: traces of the hunting-goddess in Ossetic folklore", The Concept of the Goddess (İngilizce), Routledge, ss. 167-168, ISBN 9781134641529 
  3. ^ Сау бараджи дзуар (Rusça), 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Aralık 2020 
  4. ^ The Routledge Dictionary of Gods and Goddesses, Devils and Demons, Routledge, 1987, s. 30, ISBN 0-415-34018-7 

Kaynakça

  • Arys-Djanaïéva, Lora (2004), "Parlons ossète" [Ossetians Tales], Parlons (Fransızca), Harmattan 
  • Dumézil, Georges, (Ed.) (1965), Le Livre des héros: légendes sur les Nartes [The Book of Heroes : Legends of the Nartes], Paris: Gallimard (Connaissance de l'Orient) 
  • Foltz, Richard (2019). "Scythian Neo-Paganism in the Caucasus: The Ossetian Uatsdin as a 'Nature Religion'," Journal for the Study of Religion, Nature, and Culture". 13 (3). ss. 314-332. 
  • Gershevitch, Ilya (1955), "Word and Spirit in Ossetic", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 17 (3), ss. 478-489, doi:10.1017/S0041977X0011239X .

Konuyla ilgili yayınlar

  • Миллер, Всеволод, Осетинские этюды [Ossesstian Studies] (Rusça) , published in 3 volumes
    • Осетинские тексты, I, 1881 , folklore texts
    • Исследования, II, 1882 , phonetics and grammar of Ossetian; religious beliefs
    • Исследования, III, 1887 , history and ethnography, proverbs
  • Hübschmann, H. (1887), "Ossetische Nominalbildung", Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft (Almanca), Harrassowitz Verlag, 41 (2), ss. 319-346, JSTOR 43361867 , based on Miller's 1881 work
  • Dumézil, Georges, (Ed.) (1976), Осетинский Эпос И Мифология [Ossetian Epics and Mythology] (Rusça) 
  • Дзадзиев, Александр Борисович; Караев, Солтан Михайлович; Дзуцев, Хасан Владимирович, (Ed.) (1994), Этнография и мифология осетин [Ossetian ethnography and mythology] (dictionary) (Rusça) 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

Amon, Hermopolitan Ogdoad'ın bir üyesi olarak görünen önemli bir eski Mısır tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Enlil</span> Antik Mezopotamya tanrısı

Enlil, daha sonra bilinen adıyla Elil veya Ellil, rüzgâr, hava, yeryüzü ve fırtınalarla ilgili Antik Mezopotamya tanrısıdır. İlk olarak Sümer panteonunun baş tanrısı olarak kaydedilen Enlil, daha sonra Akadlar, Babilliler, Asurlular ve Hurriler tarafından da tapınılan bir tanrı hâline gelmiştir. Enlil'in ana tapınma yeri, bizzat Enlil tarafından inşa edildiğine inanılan ve gökyüzü ile yeryüzünün "bağlantı noktası" olarak kabul edilen Nippur kentindeki Ekur tapınağıdır. Enlil, bazen Nunamnir olarak da anılmaktadır. Bir Sümer ilahisine göre, diğer tanrılar ona bakmaya cesaret edemez. MÖ 24. yüzyılda Nippur'un yükselişiyle birlikte önem kazanan Enlil kültü, MÖ 1230'da Elamlıların Nippur'u yağmalamasıyla zayıflamış ve sonuç olarak Mezopotamya panteonunun baş tanrısı ve Babil'in ulusal tanrısı Marduk tarafından konumu ele geçirilmiştir.

Kelt mitolojisi en yalın tanımıyla Kelt politeizminin mitolojisidir. Kelt politeizmi Demir Çağı Keltlerinin diniydi. Demir Çağı'ndaki diğer Avrupalılar gibi erken dönem Keltleri de politeistik mitoloji ve dinî yapıyı benimsemişlerdi. Kelt insanlarının içinde, Roma ile yakın iletişimi olan Galyalıların ve İber Yarımadasındaki Keltlerin mitolojileri Roma İmparatorluğu altında devam edememiş, daha sonra ise bu insanlar Hristiyan olmuş ve Kelt(ik) dillerini de kaybetmişlerdir. İronik bir şekilde bu insanların inanç ve geleneklerine dair bilgiler çeşitli Roma ve Hristiyan kaynakları sayesinde bugüne kadar ulaşmıştır. Bir başka açıdan ise, kendi politik veya lenguistik (dilsel) kimliklerini korumuş olan Keltler Demir Çağı'ndaki atalarının mitolojilerinin en azından artakalan küçük bir kısmını iletebilmişlerdir. Bu iletilebilmiş kısım genellikle Orta Çağ'da kaydedilmiş ve yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahura Mazda</span> Zerdüştçülüğün Tanrısı

Ahura Mazda, eski Pers İmparatorluğu resmi dini Zerdüştlüğün, kötülük ilkesi ya da Tanrı'sı olan Ehrimen'le sürekli bir mücadele ya da savaş hali içinde olmakla birlikte, Zerdüştçü iyimserliğin bir ifadesi olarak, sonunda mutlak bir zafer kazanacak olan baştanrısı, iyilik ilkesi. Moğol mitolojisinde "Hormosta", Türk mitolojisinde "Kurbustan" veya Hürmüz adıyla yer alır. Moğollara göre 55 Batı Tanrısının başında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">İskandinav mitolojisi</span> İskandinav kültürü, dinleri

Nors veya İskandinav mitolojisi, İskandinavya'da yaşamış Kuzey Cermen halklarının Hristiyanlık öncesi dinleri, inanışları ve efsaneleri. Cermen mitolojisinin bir parçası olan İskandinav mitolojisi, Anglosakson mitolojisi ve Kıtasal Cermen mitolojisi ile yakından ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Osetya</span>

Osetya, Kafkasya'da bulunan bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Beelzebub</span>

Beelzebub veya Baalzevul,, eskiden Antik Filistinliler tarafından Ekron şehrinde tapınılmış, daha sonraları ise bazı İbrahimî dinlerde önemli bir iblisi figür olarak tasvir edilmiş bir tanrıdır. Beelzebub özellikle Antik Kenan'da tapınılmış Kuzeybatı Sami tanrısı Baal ile ilişkilendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dali (tanrıça)</span> Güney Kafkas mitolojisindeki bir tanrıça

Dali, Güney Kafkas halklarının mitolojisindeki bir tanrıçadır. Özellikle Svan efsanelerinde görülmekle beraber, Megreller gibi diğer Güney Kafkas halklarında da Dali'ye eş değer kabul edilen figürler bulunmaktadır. Dali, dağ keçisi ve geyik gibi vahşi dağ hayvanlarının koruyuculuğunu yapan bir av tanrıçasıdır. Dali'nin yasaklarına itaat eden avcılar avlarında başarıya ulaşırken kurallarına uymayanlar cezalandırılır.

Gürcü mitolojisi, Hristiyanlık etkisinin görülmeye başladığı tarihten önceki Gürcülerin mitolojisini ifade eder. Gürcü mitleri ve efsaneleri esas olarak popüler masallarla günümüze ulaşmıştır. Bu efsanelerin çoğu, 3 ve 4. yüzyıllarda Gürcistan'ın Hristiyanlaşmasıyla dini efsanelerle kaynaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Av ilâhları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Av ilâhları, hayvan avcılığı ve avcılık sırasında kullanılan alet ve becerilerle ilgili mitolojilerde görülen tanrı ve tanrıça figürleridir. Av ilâhları çok tanrılı dinlerdeki ortak figürlerden biridir.

Kuzey Kafkasya'daki Vaynah halkı erken modern dönemde nispeten geç İslamlaştırıldı ve Amjad Jaimoukha (2005), atalara tapınmanın izleri de dahil olmak üzere İslam öncesi din ve mitolojisinin bazı unsurlarını yeniden inşa etmeyi öneriyor. ve cenaze kültleri. Vaynah halkları, özellikle Çerkesler ve Osetliler gibi Kuzey Kafkasya'nın diğer pek çok halkı gibi ağaca tapınıyor ve ağaçların ruhların yurdu olduğuna inanıyorlardı. Vaynah halkları, belirli ağaç türlerine hizmet etmek için birçok ritüel geliştirdi. Armut ağacının Vaynah inancında özel bir yeri vardı.

Zulu mitolojisi, Güney Afrika'da yaşayan Zuluların geleneksel inaçlarına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Ay tanrılarının listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Mitolojide, bir ay tanrısı, bazen bir kişileştirme olarak, Ay tanrısı veya tanrıçasıdır. Bu tanrılar kültüre bağlı olarak çeşitli işlevlere ve geleneklere sahip olabilirler, ancak bunlar genellikle birbirleriyle ilişkilidir. Çoğu eski dinlerde bir tür Ay ibadeti bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ash (tanrı)</span>

Ash, Eski Mısır'da vahaların ve batı Nil Deltası'nın üzüm bağlarının tanrısıdır. Vasıfları nedeniyle iyi huylu bir tanrı olarak görülüyordu. Flinders Petrie, Saqqara'ya yaptığı 1923 yılında yaptığı keşif seferinde Eski Krallık zamanına dayanan şarap kavanozu mühürlerinde Ash'e birkaç atıf keşfetti: "Ash tarafından tazelendim" yaygın bir yazıttı.

<span class="mw-page-title-main">Hava tanrısı</span> Tanrı

Hava tanrıları, gök, yıldırım, yağmur, rüzgar, fırtına, kasırga ve kasırgalar gibi konularla ilişkilendirilen tanrılardır. Çok tanrılı dinlerde yaygın olarak bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Cautha</span>

Catha Etrüsk mitolojisinde ay veya güneş tanrıçasıdır. Doğumla da ilişkilendirilir. Yeraltı dünyasıyla da bağlantısı olan Catha aynı zamanda İtalya'nın Pyrgi kentindeki güney kutsal alanının tanrıçasıdır Sık sık bir kült paylaştığı Etrüsk tanrısı Śuri ile birlikte görülür. Catha, sıklıkla Yunan tanrısı Dionysos'un muadili olan Etrüsk tanrısı Fufluns ve Roma tanrısı Bacchus'un muadili olan Pacha ile eşleştirilir. Ayrıca, Pyrgi'de Catha, Yunan tanrısı Apollon'un muadili olan tanrı Aplu ile de bağlantılıdır. Aplu, Etrüsk dinine dahil edildiğinde, Catha'nın bazı özelliklerini bile almış olabilir. Giovanni Colonna, Catha'nın Yunan Persephone ile bağlantılı olduğunu, çünkü Catha'nın eşi Suri'nin Roma mitolojisindeki Dis Pater ile ilişkilendirdiğini öne sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Vahagn</span>

Vahagn veya Vahakn, Vahagn Vişapakağ olarak da bilinir, Ermeni mitolojisinde bir savaşçı tanrıdır. Akademisyenler onu Hristiyanlık öncesi Ermeni panteonunun şimşek ya da güneş ve ateş tanrısı, ayrıca savaş, yiğitlik ve zafer tanrısı olarak görmektedirler. Aramazd ve Anahit ile bir üçlü oluşturmaktaydı. Vahagn etimolojik olarak Hint-İran tanrısı Verethragna'nın Part dilindeki adı olan *Varhraγn'dan türetilmiştir. Ancak iki tanrı arasında önemli farklılıklar vardır.

Anglosakson tanrıları genel olarak az belgelenmiştir ve Anglosaksonların dini hakkında çok şey, diğer Cermen halklarının dinlerinden bilinenlere dayanarak çıkarılmaktadır. Anglosaksonların Britanya Adaları'nı istilası ile Hristiyanlaşmaları arasındaki döneme ait yazılı kayıtlar oldukça kıttır ve bilinenlerin çoğu, Bede gibi tanımları diğer Cermen mitolojileri ve mevcut arkeolojik buluntularla karşılaştırılabilecek daha sonraki Hristiyan yazarlarından gelmektedir. Aşağıdaki liste eksiktir ancak söz konusu tanrıların belgelenme durumunun kısa bir tartışmasını da listeler ve eleştirel bir şekilde değerlendirilmelidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.