İçeriğe atla

Oset-İnguş Çatışması

Prigorodny Bölgesindeki çatışma
Sovyetler Birliği'nin dağılması

Kuzey Osetyadaki Prigorodny bölgesinin haritası
Tarih30 Ekim - 6 Kasım 1992
Bölge
Prigorodny bölgesi, Kuzey Osetya-Alanya, İnguşya sınır bölgesi
Sonuç Inguşların Osetler tarafından Prigorodny bölgesinden etnik olarak temizlenmesi.
Taraflar
Güney Osetya Kuzet Osetler ordusu ve güvenlik güçleri
Güney Osetya Kuzey Osetya Cumhuriyet Ordusu
Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri		 İnguş Ordusu
Kayıplar
~52 ölü
Yaralılar bilinmiyor		 ~600 ölü,[1]
939 yaralı[2]
60,000 kadar İnguş ve 9,000 kadar Oset mülteci[1]

İnguş-Oset Çatışması diye adlandırılan çatışma Prigorodny bölgesi'nde etnik gruplar arasındaki bir anlaşmazlıktır. Prigorodny bölgesi, Kuzey Osetya-Alanya'daki Rusya'nın federal yapılanması'nın bir parçasıdır. 1989 senesinde başlamıştır ve 1992 senesinde İnguş ve Oset yarı askerî birlikleri arasında gelişmiş olan bir etnik anlaşmazlıkdır.

Helsinki İnsan Hakları İzleme Komitesi tarafından Ekim and Kasım 1992'te Oset militanları tarafından yapılan etnik temizliği konu alan bir kamp yapıldı. Komite bu etnik temizlikte 600'den fazla sivil İnguş'un öldürüldüğünü ve Prigorodny bölgesinde ikamet eden yaklaşık 60.000 İnguş'un sınır dışı edildiğini ilan etti.[1]

Anlaşmazlığın başlangıcı

Rusların Kafkaslar'ı fethi boyunca, Inguşların bazı toprakları Osetler ve Ruslar tarafından sömürgeleştirildi. Rus General Evdokimov ve Oset albayı Kundukhov, İnguş topraklarının sömürgeleştirme işlemenin başarıyla sonuçlandığını Opis No. 436'da "memnuniyetle raporladı".

İnguş köyü, Ghazhien-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Assinovskaya 1847,
İnguş köyü, Ebarg-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Troitskaya 1847,
İnguş kasabası, Dibir-Ghala yeniden isimlendirildi. Stanitsa Sleptsovskaya 1847,
İnguş köyü, Magomet-Khite yeniden isimlendirildi. Stanitsa Voznesenskaya 1847,
İnguş köyü, Akhi-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Sunzhenskaya 1859,
İnguş köyü, Ongusht yeniden isimlendirildi. Stanitsa Tarskaya 1859,
İnguş kasabası, Ildir-Ghala yeniden isimlendirildi. Stanitsa Karabulakskaya 1859,
İnguş köyü, Alkhaste yeniden isimlendirildi. Stanitsa Feldmarshalskaya 1860,
İnguş köyü, Tauzen-Yurt yeniden isimlendirildi. Stanitsa Vorontsov-Dashkov 1861,
İnguş köyü, Sholkhi yeniden isimlendirildi. Khutor Tarski 1867.

Ruslar önceden İnguş köyü Zaur olan bölgede Vladikavkaz (anlamı: "Kafkaslar'ın Hakimi") isminde bir kale inşa ettiler. 1924'te İnguş Özerk Bölgesi oluşturuldu.[3][4][5][6][7][8][9][10][11]

İnguşlar genel olarak Prigorodny bölgesi ve Vladikavkaz'ın bir kısmında ikamet ediyordu. 1934 senesinde Moskova'dan gelen Sovyet kararnamesiyle İnguş Özerk Cumhuriyeti Çeçen Özerk Bölgesi ile birleştirildi. İngluş'ların Vladikavkaz toprakları paylaştırıldı. Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti altındaki Prigorodny bölgesinden ayrılan yeni bir Kuzey Osetya kuruldu. 1944'te II. Dünya Savaşı sonlarına gelirken Stalin'in emriyle yüzbinlerce İnguş ve Çeçen Orta Asya ve Sibirya'dan Nazi Almanyasıyla işbirliği yaptıkları iddiasıyla sınır dışı edildi. Çok geçmeden, Prigorodny bölgesi Kuzey Osetya'ya transfer edilerek buradaki nüfus azaltıldı.[12]

1957 yılı içerisinde baskı altında tutulan İnguş ve Çeçenlerin ana topraklarına dönmelerine izin verildi. Ve Çeçen-İnguş Cumhuriyeti geri verildi. Prigorodny bölgesinin kontrolü Kuzey Osetya'da kaldı. Sovyet yetkililer İnguşların Prigorodny bölgesindeki topraklarına dönmesine izin vermedi. Yine de, İnguş aileleri topraklarına yerleşmeyi başardı. Osetlerden evlerini geri satın aldılar. Ve bölgede büyük sayılarla yeniden yerleştiler.[12] Bu İnguş halkı ve aydınları arasında "tarihi hakkını geri almak" ve "ana topraklara geri dönmek" fikirlerini yükselmesine neden oldu. Bu Oset ve İnguş etnikleri arasında halen var olan gerginliği arttırdı. 1973 ve 1980 yılları arasında İnguşlar Grozny'de yaptıkları çeşitli protestolarla ve toplantılarla Prigorodny bölgesi ile İnguş Cumhuriyetinin yeniden birleşmesini istediklerini söyleyerek seslerini duyurdu.

İnguşların Supreme Soviet of the USSR tarafından benimsenmiş Sovyet hukukuna haklarını açık bir şekilde bildirdi. Böylece durumlar 1991'in başlarında kötüye gitmeye başladı. Metnin üçüncü ve altıncı kısmında "karasal rehabilite"" ibaresi bulunuyordu. Mahkeme İnguşlara talep ettikleri yasal bölgeleri verdi. Bu silahlara rahatça erişebilen çoğu bölge insanı arasında ciddi bir çalkantılı havaya neden oldu. Prigorodny bölgesindeki İnguş halkı ve Vladikavkaz'den gelen Oset zırhlı milis kuvvetleri bu anlaşmazlıkta silahlandılar.[13]

Silahlı çatışma

Komiteler arasındaki şiddet Prigorodny bölgesinden Terek Nehrinin doğusuna kadar durmadan yükseldi. Bölgeye 1.500 Sovyet dahili süvari askerinin gelmesine rağmen.

1992 yazı ve sonbaharı başlangıcı boyunca, İnguş milliyetçi militanları orada düzenli olarak arttı. Aynı zamanda, Kuzey Osetya nüfusuna karşı onların komşuları,polis, güvenlik görevlileri ve askerler tarafından organize yapılan taciz, adam kaçırma ve ırza geçme gibi olayların sayısı da düzenli olarak yükseldi.[1] İnguş savaşçılar uygun adım yüreyerek Prigorodny bölgesinin kontrolünü ele geçirdi. 30 Ekim 1992 gecesi aniden Kasım'ın 6'sına kadar sürecek olan savaş patlak verdi. İnguş militanları Osetlerle bölgede ve Kuzey Osetya'nın başkenti Vladikavkaz'da savaşırken, Kuzey Osetya başka bir yerden zorla ve kuvvetle tahliye ettirildi ve evlerinden kovuldu. Rus dahili kuvvetleri savaşa faal olarak katıldı ve bazen Oset savaşçılarının önderi konumuna geldi.[1]

31 Ekim 1992'de, bir üst düzey Rus delege komitesi şiddeti durdurmak için bölgeye ulaştı. Bununla birlikte Rus barış koruyucularının ilk konuşlanması Kasım'ın başlarına kadar başlamadı. Buna rağmen Rus askerî kuvvetleri; Oset polisleri ve cumhuriyet muhafızlarıyla ile birlikte sıklıkla bazı şiddet olaylarına araya girerek engel oldu. Rus barış koruyucularının tutumu güçlü ölçüde Oset yanlısıydı.[12] Ve koruyucuların konuşlanması sonuç olarak sadece tarafsızlık getirmediği gibi. Bir taraflılık getirdi de. Başkan Boris Yeltsin 2 Kasım'da bir kararname bildirdi. Bu Prigorodny bölgesinin Kuzey Osetya bölümünün aynen kalmasıyla ilgiliydi.

Kuzey Osetya'daki husumet ve kısas yaklaşık olarak 590 ölüye, 1.000 yaralıya ve hem İnguş sivilleri arasında 1.200 rehine hem de 65.000 İnguş ve 9.000 Oset mülteciye neden oldu.[1]

Etnik temizlik suçlaması

Helsinki İnsan Hakları İzleme Komitesin tarafından, Oset polisi ve cumhuriyet muhafızları tarafından İnguş sivillerine karşı savaş suçları işlendiğine ve etnik temizleme yapıldığına karar verildi. İnsan Hakları İzleme Komitesi, Oset polisinin ve cumhuriyet muhafızlarının bölgedeki İnguş nüfusuna karşı gerçekleştirilmiş uç nokta gaddarlığının çok sayıda video ve fotoğraf materyalleri topladı.

Helsinki İzleme Komitesi bu insan hakları şiddetinin ve savaş suçlarının raporunu yayınladı. 1996'nın Nisan ayında yayınlanan bu raporda İnguş sivillerinin Ekim ve Kasım ayları boyunca uğradığı katliam detaylarıyla tasvir edildi.[14]

Moskova'nın baskısı ve Rus aracılarla Kuzey Osetli yetkililer ikna edilerek 1995'te Oset-İnguş anlaşmasına varıldı. Bu anlaşma dört yerleşim bölgesinden İnguş mültecilerinin Prigorodny bölgesine, evlerine dönmelerine izin veriyordu. Geri dönen birçok mülteci yerel hükûmet tarafından engellendi ve sadece Osetyalılar geri dönebildi. Bu esnada, İnguşların bölgedeki evleri ve toprakları Gürcistan'dan gelen Oset mülteciler tarafından gitgide işgal edildi.

11 Ekim 2002'de İnguş Cumhuriyeti ve Kuzey Osetya başkanları "dayanışmayı teşvik etmek ve komşuluk ilişkileri" için aralarında bir anlaşma imzaladı. Bu anlaşma, İnguş mültecileri ve insan haklarının müdafası için daha umut veren bir anlaşmaydı. Lakin, 2004'teki Beslan'daki Rehine Krizi sürece ve Oset-İnguş ilişkilerine zarar verdi.

Ayrıca bakınız

  • Gürcistan - Güney Osetya Sorunu

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Russia: The Ingush-Ossetian Conflict in the Prigorodnyi Region (Paperback) by Human Rights Watch Helsinki Human Rights Watch (April 1996) ISBN 1-56432-165-7
  2. ^ Prague Watchdog Reporu, Temmuz 28, 2006'da yayınlandı
  3. ^ P.G.Butkov. Materials of the new history of the Caucasus years 1722-1803 St. Petersburg 1869 (sayfa 165). 
  4. ^ E.Bronevski. New geographical and historical perspectives of the Caucasus. Moscow, 1823 (cilt.2 sayfa 159). 
  5. ^ U. Klaprot. Travel in the Caucasus and Georgia 1807-1808. Berlin 1812 (sayfa 651). 
  6. ^ N.Grabovski. Ingush nation (their life and traditions) Tiflis 1876 (sayfa 2). 
  7. ^ K.Raisov. New illustrated guide in the Crimea and the Caucasus. Odessa 1897 (sayfa 295). 
  8. ^ G.G. Moskvitch. Illustrated practical guide in the Caucasus. Odessa 1903 (sayfalar.161-162). 
  9. ^ N.M. Suetin. Geodesy of the Vladikavkaz. Vladikavkaz 1928 (sayfa 12). 
  10. ^ V.P. Khristianovich. Mountainous Ingushetia Rostov-on-Don 1928 (sayfa 65). 
  11. ^ E.I.Krupnov. Middle age Ingushetia Moscow, 1971 (sayfa 166). 
  12. ^ a b c A. Dzadziev. The Ingush-Ossetian conflict: The Roots and the Present Day // Journal of Social and Political Studies. 2003, _ 6 (24)
  13. ^ The Ossetian-Ingush Conflict: Perspectives of Getting out of Deadlock Moscow. Russian Independent Institute of Social and National Problems, Professional Sociological Assiciation. ROSSPEN. 1998. p.30
  14. ^ Quoted in Zdravomyslov. The Ossetian-Ingush Conflict: Perspectives of Getting out of Deadlock Moscow. Russian Independent Institute of Social and National Problems, Professional Sociological Association. ROSSPEN. 1998. p.102

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Grozni</span> Rusyaya bağlı Çeçenistanın başkenti

Grozni Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Sunja Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin ismi Rus çarı Korkunç İvan'a ithafen Grozni olarak seçilmiştir. Eski isimleri ise Süncekale ve Cevherkale'dir. Yüzölçümü 324,16 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarıyla 271.573'tür. 2010 nüfus sayımına göre, nüfusu 271.573 olan nüfusu, 2002 nüfus sayımına göre 210.720 olan nüfusuna kıyasla artmış olsa da, 1989 nüfus sayımına göre 399.688 olan nüfusun sadece üçte ikisi kaydedilmiştir. 1870'e kadar Rusça: Groznaya olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan</span> Rusya Federasyonunda idari bir bölge

Çeçenistan, resmî adıyla Çeçen Cumhuriyeti, yaygın olarak bilinen şekliyle Çeçenya, Rusya Federasyonu'nun federal bölgelerinden (cumhuriyet) birisidir.

Çeçenler, Kafkasya’nın kuzeydoğu kesiminde, Sunja ve Argun ırmakları civarında yaşayan yerli Kafkasya halkı. Kendilerini Nohçi olarak adlandırırlar. Bu ad, Çeçenlerin Nohçmekhahoi adlı kabilesinden ve bu kabilenin topraklarından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Osetya</span> kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet

Güney Osetya veya Nisan 2017 tarihinde kabul edilen resmî adıyla Güney Osetya Cumhuriyeti - Alanya Devleti Kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet. Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bünyesinde kurulmuş Güney Osetya Otonom Oblastı topraklarında yer alır.

İnguşlar, Kuzey Kafkas halklarından biridir. Büyük çoğunluğu Rusya Federasyonu'na bağlı İnguşetya’da yaşar. Günümüzde İnguşların büyük çoğunluğu, Müslümandır ve Çeçence ile yakın akraba bir dil olan İnguşça konuşurlar. İnguşlar, Sovyet döneminde Çeçen-İnguşya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde Çeçenlerle bir arada yaşıyorlardı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Çeçenlerden ayrılarak İnguş Cumhuriyeti adı ile ayrı bir cumhuriyet oldular.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya, birliğe dahil birime, bölünmüştür. Bu yapılanmanın 22 tanesi cumhuriyetlerden oluşur. Cumhuriyetlerde, toplumun çoğunluğunu etnik kökeni Rus olmayan halk oluşturur, fiziki sınırlar bu şekilde belirlenmiştir. Bir cumhuriyette yerel halkın etnik kökeni cumhuriyete isim veren milliyet olarak bilinir. On yıllarca süren Rusya içi göçler nedeniyle artık bu milliyet o cumhuriyetin nüfusunda çoğunluğu temsil etmeyebilir ama yine de o belirli etnik milliyetin cumhuriyeti olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Osetya-Alanya</span> Rusya Federasyonunda bir bölge

Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti (Rusça: Республика Северная Осетия - Алания

<span class="mw-page-title-main">Osetya</span>

Osetya, Kafkasya'da bulunan bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">İnguşetya</span> Rusyaya bağlı federe cumhuriyet

İnguşetya, İnguşya ya da resmî adıyla İnguşetya Cumhuriyeti Kuzey Kafkasya’da, Rusya Federasyonu’na bağlı federe cumhuriyet. Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’ne dâhil olan İnguşetya’nın güney sınırı; Rusya Federasyonu’nun Gürcistan sınırının parçasıdır. Doğusunda Rusya’nın özerk cumhuriyetlerinden Çeçenya; batısında ise yine aynı statüdeki cumhuriyetlerden Kuzey Osetya-Alanya bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya halkları</span>

Kafkasya halkları, Kafkasya'da yaşayan halklar. Bu halklar, coğrafi olarak Kuzey Kafkasya halkları ve Güney Kafkasya halkları biçiminde adlandırılırlar. Etnik açıdan, özellikle dil açısından da Kafkasya yerlileri, Hint-Avrupa kökenliler ve Türk asıllı halklar biçiminde üç öbeğe ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Emirliği</span>

Kafkasya Emirliği veya Kafkas Emirliği veya Kafkasya İslam Emirliği, İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ardılı kabul edilen, 31 Ekim 2007 tarihinde eski Çeçenistan lideri Dokka Umarov tarafından ilan edilen devlettir. Devlete bağlı askeri birlik Kafkasya Cephesi'dir. Kafkasya Emirliği'nin toprakları Çeçenistan, İnguşetya, Dağıstan, Karaçay-Çerkez, Kabardin-Balkar, Doğu Osetya (İriston) ve Stavropol eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Vladikavkaz</span> Rusyada, Kuzey Osetya Özerk Cumhuriyetinin başkenti

Vladikavkaz, Rusya'da, Kuzey Osetya Özerk Cumhuriyeti'nin başkentidir. Türkçe karşılığı, "Kafkaslar'ın Hakimi" demektir. Eski isimleri Terekkale, Ordjonikidze, Dzaudjiko, Bravkale ve Zaur'dur. 1917 yılında Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti ilk kurulduğunda, Terekkale bir müddet bu devletin başkenti olmuştur.

Gürcistan'daki Oset ayaklanmaları, 1918-1920 yılları arasında günümüzde Gürcistan'da ayrılıkçı bir cumhuriyet olan Güney Osetya'nın Oset yerleşim yerlerinde, Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'ne ve ardından Menşeviklerin hakim olduğu Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'ne karşı gerçekleşen bir dizi ayaklanmadır. Bölgedeki Gürcü ve Oset toplulukları arasında binlerce can kaybına sebep oldu ve acı hatıralar bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da Dağ ÖSSC Rusya SFSC içinde Kuzey Kafkasya'da 20 Ocak 1921 ile 7 Temmuz 1924 tarihleri arasında kısa ömür sürmüş bir özerk cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. Başkenti Grozni idi.

<span class="mw-page-title-main">Mozdok</span>

Mozdok, Rusya'nın Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti'ne bağlı Mozdok rayonunun merkezi olan şehirdir. Terek Nehri'nin sol kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 17,5 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 38.768'dir.

<span class="mw-page-title-main">1991-1992 Güney Osetya Savaşı</span>

1991–1992 Güney Osetya Savaşı Gürcistan hükûmet güçleri ve etnik Gürcü milisleri ile Güney Osetya ve Güney Osetya'nın Gürcistan'dan ayrılmasını ve bağımsız bir devlet olmasını isteyen Kuzey Osetya gönüllüleri arasındaki Gürcistan-Güney Osetya çatışması'nın bir parçası olan savaştır. Savaş, 24 Haziran 1992'de imzalanan barış antlaşması ile, ortak bir barışı koruma gücü kuran ve Güney Osetya'yı Gürcistan arasında bölüştüren Rusların aracılığıyla sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Muhtarov Camii</span>

Muhtarov Camii ve ya Sünni Camii Rusya Federasyonu'na bağlı Kuzey Osetya Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti Vladikavkaz şehrinde, Terek Irmağı'nın sol kıyısında yer alan tarihi bir cami. Cami adını, inşaat masraflarının çoğunu karşılayan Azerbaycanlı milyoner Murtaza Muhtarov'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Osetya'da Gürcülerin etnik temizliği</span>

Güney Osetya'daki Gürcülere yönelik etnik temizlik, Güney Osetya'da ve Rus ve Güney Osetya güçleri tarafından işgal edilen diğer topraklarda yaşayan Gürcülerin toplu olarak sınır dışı edilmesiydi. Olaylar 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı sırasında ve sonrasında meydana geldi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.