İçeriğe atla

Oruro, Bolivya

Oruro
Şehir
Oruro şehri
Oruro bayrağı
Bayrak
Oruro mührü
Mühür
Bolivya üzerinde Oruro
Oruro
Oruro
Potosi'nin Bolivya'daki konumu
Ülke Bolivya
DepartmantOruro
İlçeCercado
İdare
 • Belediye başkanıRossío Pimentel
Yüzölçümü
 • Toplam426,95 km²
Nüfus
 • Toplam264.700
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC-08.00 (PZD)

Oruro (İspanyolca okunuşu) veya Uru Uru, Bolivya'nın Oruro departmanının Cercado bölgesinde yer alan bir şehirdir. Şehrin toplam nüfusu 2012'deki nüfus sayımına göre 264.683'tür. Ülkenin resmi başkenti Sucre ile fiili başkenti La Paz'ın hemen hemen ortasında yer alan şehir, yaklaşık 3709 metrelik bir rakıma sahiptir.

Nüfusu itibarıyla Bolivya'nın Santa Cruz de la Sierra, El Alto, La Paz ve Cochabamba'nın ardından en büyük beşinci şehri olan Oruro, kendisiyle aynı adı taşıyan departmanın da başkentidir. Oruro ekonomisi madenciliğe dayandığı için, kentin ekonomik durumu kalay, tungsten ve gümüş gibi madenlerin değerlerine ve bu madenlere olan talebe göre değişim göstermektedir.

Tarihi

Şehir, 1 Kasım 1606 tarihinde Don Manuel Castro de Padilla tarafından Bolivya'nın yerlilerinden olan Uru halkının toprakları üzerinde gümüş madenciliği merkezi olarak kurulmuştur. O dönemde kentin adı İspanyol Kralı III. Philip'e atıfla Real Villa de San Felipe de Austria idi. Bir süreliğine gelişen şehir, gümüşün tükenmesiyle beraber terk edildi.[1]

Uzun bir süre terk edilmiş olarak kalan Oruro, 19. yüzyılın sonlarında Avrupalı Bolivyalılar tarafından kalay madenciliği merkezi olarak yeniden inşa edildi. İsmi de o bölgede yaşayan yerli kabilelerinden olan Uru-Uru'dan geliyordu. Şehir madencilik açısından o kadar önemli hale geldi ki bir zamanlar kentteki La Salvadora kalay madeni dünyada kalayın çıkarıldığı en önemli merkezdi. Zamanla maden kaynakları azaldıkça şehrin ekonomisi de durgunluğa girdi. Bugün Oruro'nun ekonomisi temelde hala madenciliğe dayanmaktadır.[2]

Ekonomi

Eskiden beri tipik bir madenci kasabası olsa da, Oruro özellikle 20. yüzyılın sonlarından beri turistik açıdan da popüler hale gelmeye başlamıştır. 21. yüzyılın başlarından itibaren Şili ve Bolivya arasında artan ticaret ve işbirliği sayesinde Oruro'da üretilen mallar Şili üzerinden dünya pazarlarına satılır. Şili'nin Iquique ve Antofagasta limanları Oruro ekonomisi açısından özel bir öneme sahiptir.[3] Yine gelişen yol altyapısı sayesinde Oruro, Brezilya'nın Atlantik kıyısındaki limanlarından olan Santos ile Bolivya'nın fiili başkenti La Paz arasında bir köprü görevi görmektedir.[4]

Kültür ve Eğitim

Ekonomik anlamda gerileme yaşamasına rağmen şehir, Oruro Karnavalı sayesinde önemli ölçüde turist çekmektedir. Maskeli bir şekilde yapılan halk danslarını kapsayan Oruro Karnavalı, Güney Amerika'daki en önemli folklor etkinliklerinden biri olarak görülmektedir.[5]

Oruro Senfoni Orkestrası bu şehirde bulunur. Aymara halkından ressam Alejandro Mario Yllanes (1913–1960) de bu kentte dünyaya gelmiştir.[6]

Mühendislik bölümleiyle bilinen Universidad Técnica de Oruro (Oruro Teknik Üniversitesi) de yine Oruro'da yer almaktadır.[7]

İklim

Oruro, tuzlu göller olan Uru Uru ve Poopó'nun kuzeyinde bulunur. La Paz'dan otobüsle 3 saatte Oruro'ya ulaşılabilir. Deniz seviyesinden 3709 metre yükseklikte bulunan şehir, soğuğuyla meşhurdur. Kış soğuğunun bitiminden sonraki ve yaz yağmurlarının başlamasından önceki aylar, yani Ağustos, Eylül ve Ekim ayları ise en ılık aylardır. Şehirde esen soğuk rüzgarlar, Mayıs ayından Temmuz'un başlarına kadar havayı -20 °C'ye kadar düşürebilmektedir. Yaz ayları ise oldukça ılık geçer. Oruro, kurak bir bölgede yer almasına rağmen Kasım'dan Mart'a kadar önemli ölçüde yağış gören bir şehirdir. Köppen iklim sınıflandırmasına göre kentin iklimi soğuk subtropikal yayla iklimiyken, soğuk yarı-kurak iklimle komşudur.[8] Ilık gündüzlerden ve kuru kıştan dolayı fazla kar yağışı görülmez. Şehre son kez 4 Temmuz 2015'te kar yağmıştır.[9]

Turistik yerler

  • Museo Patiño, "kalay baronu" olarak bilinen Simón Iturri Patiño'nun eskiden yaşadığı evdir.
  • Museo Mineralógico'da (Mineraloji Müzesi) değerli taşlar, mineraller ve fosillerle ilgili sergiler bulunur.
  • Museo Etnográfico Minero (Etnografik Madencilik Müzesi) bir maden tünelinin içinde yer alır ve Bolivya'daki madencilik üzerine bir müzedir.
  • Museo Nacional Antropológico Eduardo López Rivas'ta (Ulusal Antropoloji Müzesi) Oruro Karnavalı ile ilgili bilgiler yer alır ve yerli Chipaya ve Uru kabilelerinin kullandığı aletler sergilenir.
  • Catedral Nuestra Señora de la Asunción, Santuario de la Virgen del Socavón ve Iglesia de Cunchupata kiliseleri de görülmeye değerdir.
  • Inti Raymi isimli maden de meşhurdur.

Kardeş şehirler

Orurolu önemli insanlar

  • Elsa Cladera de Bravo (1922–2005), sendika lideri
  • Hilda Mundy (1912–1980), Bolivyalı yazar, şair ve gazeteci

Galeri

  • Oruro'nun arması
    Oruro'nun arması
  • Oruro şehri
    Oruro şehri
  • Oruro şehri ve Uru Uru gölü
    Oruro şehri ve Uru Uru gölü
  • Oruro'da bulunan madenci kaskı heykeli
    Oruro'da bulunan madenci kaskı heykeli
  • Oruro'da bulunan bir sokak
    Oruro'da bulunan bir sokak
  • 1879 yılında Oruro
    1879 yılında Oruro
  • Oruro Katedrali
    Oruro Katedrali
  • Socavon (La Salvadora) madeni
    Socavon (La Salvadora) madeni
  • Oruro'da yer alan köylü ve çiftçi marketi (Mercado campesino La Kantuta)
    Oruro'da yer alan köylü ve çiftçi marketi (Mercado campesino La Kantuta)
  • Oruro'nun güneyinde bulunan Poopó Gölü
    Oruro'nun güneyinde bulunan Poopó Gölü
  • Oruro'daki hayvanlar
    Oruro'daki hayvanlar
  • 2009 Oruro Karnavalı
    2009 Oruro Karnavalı
  • 2009 Oruro Karnavalı
    2009 Oruro Karnavalı
  • 2009 Oruro Karnavalı
    2009 Oruro Karnavalı
  • 2009 Oruro Karnavalı
    2009 Oruro Karnavalı
  • 2009 Oruro Karnavalı
    2009 Oruro Karnavalı
  • 2009 Oruro Karnavalı
    2009 Oruro Karnavalı

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Oruro, Bolivya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ Oscar Cornblit. (1995). Power and Violence in the Colonial City: Oruro from the Mining Renaissance to the Rebellion of Tupac Amaru (1740-1782). Cambridge University Press. 
  2. ^ "Oruro: History". Bolivia, Lonely Planet. 4 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Milka Ruth Cayoja Ancalle (2012). Oruro Como Centro Estratégico Comercial Internacional de Bolivia: Competitividad y Consecuencias del Proceso (PDF). Yüksek lisans tezi. Pontifical Catholic University of Chile. 8 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014. 
  4. ^ Ancalle (2012), sf. 27
  5. ^ Margaret Joy Kartomi & Stephen Blum, (1994). Music-Cultures In Contact: Convergences And Collisions. Gordon and Breach. s. sf. 63. 
  6. ^ Raynor, Vivien (5 Nisan 1992). "ART; "Works by a Vanished Bolivian Painter". New York Times. 10 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2009. 
  7. ^ ""Facultad Nacional de Ingeniería (Ulusal Mühendislik Okulu) resmi web sitesi"". 5 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2006. 
  8. ^ "Oruro, Bolivia Köppen İklim Sınıflandırması (Weatherbase)"". weatherbase.com. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2017. 
  9. ^ ""La Paz, El Alto y Oruro se visten de blanco por densa nevada". Periodico del Estado Nacional de Bolivia CAMBIO". 16 Temmuz 2015. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seyşeller</span> Doğu Afrikada bir ada devleti

Seyşeller ya da resmî adıyla Seyşeller Cumhuriyeti, Afrika kıtasına bağlı ada ülkesidir. Seyşeller, Hint Okyanusu'ndaki 115'ten fazla ada üzerinde kurulu bir ülke olup, Afrika ana kıtasının doğusunda, Madagaskar'ın ise kuzeydoğusunda yer almaktadır. Ülkenin başkenti Victoria'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bolivya</span> Güney Amerikada denize kıyısı olmayan ülke

Bolivya, resmî adıyla Çokuluslu Bolivya Devleti bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şili</span> Güney Amerikada bulunan egemen devlet

Şili (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tarapacá bölgesi</span>

Tarapacá Şili'nin kuzeyden ikinci idari bölgesidir, Şili'nin idari bölgelerini kuzeyden güneye numaralama sistemi nedeniyle I Región olarak da bilinen bu bölge, Arica ve Parinacota Bölgesi kurulmadan önce ülkenin en kuzeyindeki bölgesi konumundaydı. Kuzeyde Peru'nun Tacna Bölgesi ile, doğuda Bolivya'nın La Paz ve Oruro departmanları ile, güneyde Antofagasta Bölgesi ve batıda Büyük Okyanus ile sınırları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Antofagasta, Şili</span>

, Şili'nin kuzeyinde bir şehir. 2004 yılı rakamlarıyla 306.700 kişilik nüfusa sahip olan Antofagasta, ismini Quechua dilinden alır. Büyük tuz gölünün kıyısındaki köy anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Evo Morales</span>

Juan Evo Morales Ayma, eski Bolivya devlet başkanı, Movimiento al Socialismo lideridir. Aymara asıllı Morales, 2006-2019 yılları arasında Bolivya Devlet Başkanlığı görevini yürütmüştür. Morales ve hükûmeti, fakirlik oranlarını düşürmeyi ve Amerika Birleşik Devletleri ve/veya çok uluslu şirketlerin ülkedeki etkisini azaltmayı hedefleyen solcu politikaları ile karakterize edilir.

<span class="mw-page-title-main">Iquique</span>

Iquique Şili’nin kuzeyinde yer alan bir liman şehri ve bölgesidir. Hem Iquique bölgesinin hem de Tarapacá bölgesinin başkentidir. Pasifik Okyanusu sahilinde yer alan Iquique şehri batıda Atacama Çölü’nün bir parçası olan Pampa del Tamarugal ile komşudur. 2011 nüfus sayımına göre şehrin nüfusu 180.601’dir. Iquique bölgesinin merkezi konumunda olan şehir 19. yüzyılda Atacama Çölü’de yapılan Potasyum nitrat madencilik çalışmaları sırasında oldukça gelişmiştir. Köken olarak bir Peru şehri olan Iquique Pasifik Savaşı’ndan sonra Şili’nin himayesine geçmiştir. Günümüzde Şili’nin iki serbest ekonomik bölgesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Oviedo</span> İspanyanın Asturias ilinde belediye

Oviedo, İspanya'nın Asturias özerk bölgesinin başkentidir. Formula 1 Dünya Şampiyonası 2005 - 2006 Şampiyonu Fernando Alonso'nun doğum yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Arica</span>

Arica, Şili'nin kuzeyinde Tarapacá Bölgesi'nde bir şehir. Güherçile Savaşı sırasında bu şehri kaybeden komşu Peru ile bir bağlantı noktasıdır. Arica, 186.000 nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Lugano</span> İsviçrede şehir ve belediye

Lugano, güney İsviçre'de İtalya sınırına yakın, Lugano Gölü kıyısında şehir. İsviçre'de tamamında İtalyanca konuşulan tek kanton olan Ticino'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Altiplano</span> Güney Amerikada bir plato

Altiplano Peru'nun güneydoğusu ile Batı Bolivya'da Batı ve Doğu-Andlar arasında bulunan bir platodur.

<span class="mw-page-title-main">Luleå</span> İsveçin Norrbotten ili, Luleå ilçesine bağlı kentsel alan (tätort)

Luleå, İsveç'in kuzeydoğusunda bulunan bir kenttir. Kent, Baltık Denizi'nin kuzey kıyılarında, Kuzey Kutup Çizgisi'nin hemen güneyinde kuruludur. Şehir ayrıca Norrbotten ilinin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Chacaltaya</span>

Chacaltaya, Bolivya And dağlarının Cordillera Real dağlarında bir sıradağı. Bolivya'nın de facto başkenti La Paz'ın 15 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. 5.421 metre yüksekliğine sahip olup zirvesinden Titicaca Gölü görünebilir. Jeoloji bilimdalında granit ve greisen ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Aymaraca</span> Güney Amerikadaki Aymara halkının konuştuğu dil

Aymaraca, Güney Amerika'da Bolivya'nın La Paz, Oruro, Potosí departmanlarında; Peru'nun Moquegua, Puno, Tacna departmanlarında; Şili'nin Norte Grande ve Arjantin'in Salta ve Jujuy yörelerinde yaşayan iki milyondan fazla Aymara tarafından konuşulan Aymara dilleri ailesinden bir Kızılderili dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Diablada</span> And halk dansları

Diablada veya Danza de los Diablos, dansçılar giydiği şeytan maskesi ve kostümlerinin karakterize ettiği Güney Amerika dansı. İspanya'dan getirilen dinî içerikli tiyatro oyunlarıyla Ant Dağları'ndaki yerlilerin Uru tanrısı Tiw onuruna yaptığı Llama llama ve Aymara madencilerin mağaralarda yaşayan şeytansı ruh Anchanchu hakkında yaptıkları rit gibi dinî dansların birleşmesiyle oluşmuştur. Özellikle 17. yüzyılda İspanyol otoritelerinin geleneksel dinî dansları yasaklamasıyla bu tür danslar Hristiyan ritüeli kisvesi altında devam ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luis Arce</span>

Luis Alberto Arce Catacora, genellikle Lucho olarak anılır. 2020'den beri Bolivya'nın 67. başkanı olarak görev yapan Bolivyalı bir bankacı, ekonomist ve politikacıdır. Sosyalizm Hareketi'nin bir üyesi olarak, daha önce 2006'dan 2017'ye ve 2019'da maliye bakanı - daha sonra ekonomi ve kamu maliyesi bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Oruro Karnavalı</span>

Oruro Karnavalı, Bolivya'nın Oruro kentinde18. yüzyıldan beri düzenlenen dini ve kültürel bir festivaldir. Başlangıçta yerli bir festivali olan kutlama, daha sonra Candelaria Bakiresi etrafında bir Hristiyan ritüelini içerecek şekilde dönüştürüldü. Karnaval, UNESCO'nun İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sombrerete, Zacatecas</span>

Sombrerete, Meksika'nın Zacatecas eyaletinin kuzeybatısında, Durango eyaleti sınırında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.