İçeriğe atla

Ortaköy Kilise Camii

Koordinatlar: 41°14′57″K 41°58′59″D / 41.24917°K 41.98306°D / 41.24917; 41.98306
Ortaköy Kilise Camii
Bir Gürcü kilisesinden çevrilmiş olan Ortaköy Kilise Camii'nin uzaktan görünüşü. Fotoğraf: Nikolay Marr, 1904.
Harita
Temel bilgiler
KonumArtvin, Türkiye
Koordinatlar41°14′57″K 41°58′59″D / 41.24917°K 41.98306°D / 41.24917; 41.98306
Mimari
Mimari türGürcü mimarisi
Özellikler
Minare sayısı1

Ortaköy Kilise Camii veya Berta Camii, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Ortaköy'de bir camidir. Bu köye eski adını veren Berta Manastırı'nın ana kilisesinin camiye çevrilmesiyle ortaya çıkmıştır.[1]

Ortaköy Kilise Camii'nin yapısı olan Berta Kilisesi, 9. yüzyılda, Gürcü Krallığı döneminde inşa edilmiş bir Gürcü kilisesidir. Nitekim Berta Manastırı'nın ana kilisesi olan yapının doğu duvarındaki bir taşta Gürcü alfabesinin Nushuri karakterleriyle yazılmış olan Gürcüce yazı günümüze ulaşmıştır. Kilise kesme kireçtaşlarıyla inşa edilmiştir. İç duvarları sonradan sıvanmış olmasına karşın, duvar resimlerinin izleri bugün de fark edilmektedir.[1]

Berta köyü 16. yüzyılın ortalarına doğru Osmanlıların eline geçmiş, Berta Kilisesi de tahminen 17. yüzyılda camiye çevrilmiştir. Ancak caminin günümüze ulaşan veya kayıtlara geçen herhangi bir kitabesi bulunmadığı için kesin bir tarih saptanamamaktadır. Kilisenin ana bölümü camiye dönüştürülmüş olup daha sonra bu bölümün üst katına ahşaptan iki odadan oluşan bir medrese eklenmiştir. Berta Kilisesi, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen (13,10 X10,40 m) bir plana sahiptir. Yapının batı cephesine eklenen, altı bodrum ve üstü geçmişte medrese olarak kullanılan mekan 6,80 metre uzunluktadır.[2] Caminin tek şerefeli minaresi yapıya sonradan eklenmiştir. Nitekim Nikolay Marr'ın 1904 tarihli fotoğrafta yapının minaresiz olması, minarenin bu tarihten sonra eklenmiş olduğunu göstermektedir.

Meskun mahalden biraz uzakta, yüksekçe bir sırtta bulunan Ortaköy Kilise Camii, yakın tarihe kadar sadece Cuma namazının kılınmasına yönelik ibadete açık bulunuyordu.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ a b c 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 44. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  2. ^ a b ""Ortaköy Kilise Camii - Artvin"- Türkiye Kültür Portalı". 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ortaköy, Artvin</span> Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köy

Ortaköy, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Pırnallı</span> Artvin ilinde bir köy

Pırnallı, Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Parhali Manastırı</span> Gürcü Ortodoks Manastırı

Parhali Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, Türkiye'nin Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Altıparmak köyünde bulunan Gürcü Ortodoks manastırıdır. 9-10. yüzyıllarda inşa edilen manastır yapı topluluğundan ana kilise ile iki şapel günümüze ulaşmıştır. Parhali kelimesi Türkçede Barhal biçimini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doliskana Manastırı</span>

Doliskana Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, tarihsel Klarceti bölgesinde, Doliskana köyünde orta çağ Gürcü manastırıdır. Günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Hamamlı köyünde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İşhani Manastırı</span>

İşhani Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Türkiye’nin sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyündedir.

<span class="mw-page-title-main">Ança Manastırı</span>

Ança Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Anca olan İncilli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü Ortodoks manastırıdır. Ança Manastırı, Tao-Klarceti bölgesindeki beş Gürcü piskoposluğundan biri olan Ança Piskoposluğu'nun da merkeziydi.

<span class="mw-page-title-main">Berta Manastırı</span> Artvinde ortaçağa ait bir manastır

Berta Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ili merkez ilçesine bağlı Ortaköy’de bulunan eski bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. 8. veya 9. yüzyılda inşa edilmiştir. Yapının ayakta kalan kısmı günümüzde cami olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Opiza Manastırı</span>

Opiza Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Opiza olan Bağcılar köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Parehi Manastırı</span>

Parehi Manastırı, Parehta Manastırı olarak da bilinir, tarihi Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Ortaköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü Ortodoks manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Handzta Manastırı</span> Pırnallı, Artvinde bir manastır

Handzta Manastırı ya da Hantsta Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Porta olan Pırnallı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bulunduğu köyün eski ve yeni adından dolayı Porta Manastırı ya da Pırnallı Manastırı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Othta Eklesia</span>

Othta Eklesia, tarihsel Klarceti bölgesinde Gürcü Ortodoks manastırı. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastır bugün Türkiye sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünde yer alır. Othta Eklesia Manastırı Tekkale Manastırı, Dört Kilise Manastırı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hahuli Manastırı</span> tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, Tao bölgesinde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırı

Hahuli Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Hahuli olan Bağbaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü dinsel yapılar topluluğudur. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastırın ana kilisesi 19. yüzyılda camiye dönüştürülmüş ve adına da "Taş Cami" denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cmerki Manastırı</span>

Cmerki Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Cmerki olan Çimenli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">İskender Paşa Camii (Ardanuç)</span>

İskender Paşa Camii, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesinin idari merkezi olan Ardanuç kasabasının ilk yerleşimi olan Adakale'deki camidir. Cami, Ardanuç Kalesi'ni 1551'de Gürcülerden ele geçiren Çerkez İskender Paşa'nın adını taşımaktadır.

Tikmanet Camii, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı Bereket köyünün Tikmanet mahallesinde eski bir camidir. Bereket Köyü Camii veya Bereket Camii olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Gölbelen Köyü Camii</span> Çıldırın Gölbele Köyünde kiliseden dönüştürülen cami

Gölbelen Köyü Camii, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Gölbelen köyündeki bir camidir. Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesi olan Urta Kilisesi'nin camiye çevrilmesiyle ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çağlıyan Köyü Camii</span> Hevtzvrili Kilisesi yerinde inşa edilen Çağlıyan Köyü Camii, Artvin

Çağlıyan Köyü Camii, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Çağlıyan köyünde eski bir camidir.

Ahoti Klisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Ahoti olan Kömürlü köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Eprati Kilisesi, Maçaheli bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Eprati olan Efeler köyünde eski bir Gürcü kilisesidir.

Midznadzori Manastırı, Miznazori Manastırı olarak da bilinir, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağı Alabalık köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.