İçeriğe atla

Orta Doğu ve Kuzey Afrika devlet liderleri listesi

Bu liste, Orta Doğu ve Kuzey Afrika devlet liderleri listesidir. Arap Birliği içindeki ve dışındaki diğer ODKA ülkelerinin devlet ve hükûmet başkanlarından oluşur.

Arap Birliği üye devletlerinin liderleri

Ülke Bölge Resim Lider Unvan Göreve Başlangıç Tarihi
 BahreynArap YarımadasıHamed bin İsa el-Halife Bayreyn Kralı6 Mart 1999
Salman bin Hamed bin İsa el-Halife Bahreyn Başbakanı11 Kasım 2020
 Birleşik Arap EmirlikleriArap YarımadasıMuhammed bin Zayid en-NehyanBirleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı14 Mayıs 2022
Muhammed bin Raşid el-MektumBirleşik Arap Emirlikleri Başbakanı11 Şubat 2006
CezayirCezayirKuzey AfrikaAbdülmecid TebbunCezayir Cumhurbaşkanı19 Aralık 2019
Nadir LarbaouiCezayir Başbakanı11 Kasım 2023
 CibutiAfrika Boynuzuİsmail Ömer GulleCibuti Cumhurbaşkanı8 Mayıs 1999
Abdulkadir Kamil MuhammedCibuti Başbakanı1 Nisan 2013
 FasKuzey AfrikaVI. MuhammedFas Kralı23 Temmuz 1999
Aziz AhnuşFas Başbakanı7 Ekim 2021
 FilistinLevantMahmud AbbasFilistin Devlet Başkanı8 Mayıs 2005
Muhammed MustafaFilistin Başbakanı12 Mart 2024
 IrakYakın DoğuAbdullatif Reşid Irak Cumhurbaşkanı13 Ekim 2022
Muhammed Şiya es-SudaniIrak Başbakanı27 Ekim 2022
 KatarArap YarımadasıTemim bin Hamed es-SaniKatar Emiri 25 Haziran 2013
Muhammed bin Abdurrahman es-SaniKatar Başbakanı7 Mart 2023
 KomorlarHint Okyanusu[1]Azali AssoumaniKomorlar Devlet Başkanı26 Mayıs 2016
 KuveytArap YarımadasıMişel el-Ahmed el-Cabir es-SabahKuveyt Emiri16 Aralık 2023
Ahmed el-Abdullah es-SabahKuveyt Başbakanı15 Nisan 2024
 LibyaKuzey AfrikaMuhammed el-MenfiLibya Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı15 Mart 2021
Abdulhamid Dibeybe* Libya Başbakanı15 Mart 2021
 LübnanLevantBoşLübnan Cumhurbaşkanı 31 Ekim 2022
Necip MikatiLübnan Başbakanı10 Eylül 2021
 MısırYakın Doğu[2]Abdülfettah es-SisiMısır Cumhurbaşkanı 8 Haziran 2014
Mustafa MadbuliMısır Başbakanı 14 Haziran 2018
 MoritanyaKuzey AfrikaMuhammed Veled GazvaniMoritanya Cumhurbaşkanı1 Ağustos 2019
Muhtar Veled EjeyMoritanya Başbakanı2 Ağustos 2024
 SomaliAfrika BoynuzuHasan Şeyh MahmudSomali Cumhurbaşkanı23 Mayıs 2022
Hamza Abdi BarreSomali Başbakanı15 Haziran 2022
 SudanKuzey AfrikaGeçici Egemenlik KonseyiSudan Devlet Başkanı 11 Kasım 2021
Osman HüseyinSudan Başbakan Vekili19 Ocak 2022
 SuriyeLevantBeşar EsadSuriye Devlet Başkanı17 Temmuz 2000
Hüseyin ArnusSuriye Başbakanı 11 Haziran 2020
 Suudi ArabistanArap YarımadasıSelman bin Abdülaziz el-Suud Suudi Arabistan Kralı23 Ocak 2015
Muhammed bin SelmanSuudi Arabistan Başbakanı 27 Eylül 2022
 TunusKuzey AfrikaKays SaidTunus Cumhurbaşkanı23 Ekim 2019
Kemal MeduriTunus Başbakanı7 Ağustos 2024
 UmmanArap YarımadasıHeysem bin TarıkUmman Sultanı11 Ocak 2020
 ÜrdünLevantII. AbdullahÜrdün Kralı7 Şubat 1999
Cafer HasanÜrdün Başbakanı15 Eylül 2024
 YemenArap YarımadasıReşad el-Uleymi* Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı7 Nisan 2022
Ahmed Avad bin Mübarek* Yemen Başbakanı5 Şubat 2024

Not: (*) liderliğin tartışmalı olduğu anlamına gelir.

ODKA bölgesindeki diğer devletlerin ve tanınmayan devletlerin liderleri

Devlet Bölge Resim Lider Unvan Göreve Başlangıç Tarihi
 AbhazyaYakın Doğu ve KafkasyaAslan BjaniaAbhazya Cumhurbaşkanı23 Nisan 2020
Aleksandr AnkvabAbhazya Başbakanı24 Nisan 2020
 AfganistanYakın DoğuMevlevi Hibetullah AhundzadeAfganistan İslam Emirliği Lideri15 Ağustos 2021
Mevlevi Abdul KabirAfganistan Başbakan Vekili7 Eylül 2021
 AzerbaycanYakın Doğu ve Kafkasyaİlham AliyevAzerbaycan Cumhurbaşkanı31 Ekim 2003
Ali EsedovAzerbaycan Başbakanı8 Ekim 2019
 ÇadOrta AfrikaMahamat DebyÇad Devlet Başkanı20 Nisan 2021
Allamaye HalinaÇad Başbakanı23 Mayıs 2024
 EritreAfrika BoynuzuIsaias AfewerkiEritre Devlet Başkanı24 Mayıs 1993
 ErmenistanYakın Doğu ve KafkasyaVahagn HaçaturyanErmenistan Cumhurbaşkanı 13 Mart 2022
Nikol PaşinyanErmenistan Başbakanı8 Mayıs 2018
 EtiyopyaAfrika BoynuzuSahle-Work ZewdeEtiyopya Cumhurbaşkanı 25 Ekim 2018
Abiy AhmedEtiyopya Başbakanı 2 Nisan 2018
 Güney OsetyaYakın Doğu ve KafkasyaAlan GagloyevGüney Osetya Cumhurbaşkanı24 Mayıs 2022
Konstantin DzhussoevGüney Osetya Başbakanı20 Haziran 2022
 GürcistanSalome ZurabişviliGürcistan Cumhurbaşkanı16 Aralık 2018
İrakli GaribaşviliGürcistan Başbakanı19 Şubat 2021
 İranYakın DoğuAli Hameneiİran Dini Lideri 4 Haziran 1989
İbrahim Reisiİran Cumhurbaşkanı3 Ağustos 2021
 İsrailLevantYitzhak Hertzog İsrail Devlet Başkanı7 Temmuz 2021
Binyamin Netanyahuİsrail Başbakanı29 Aralık 2022
 Kıbrıs CumhuriyetiNikos HristodulidisKıbrıs Cumhurbaşkanı28 Şubat 2023
 Kuzey Kıbrısbağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ersin Tatar in Konya, July 2022 (cropped).jpgErsin TatarKuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı23 Ekim 2020
Ünal ÜstelKuzey Kıbrıs Başbakanı12 Mayıs 2022
 Sahra Demokratik Arap CumhuriyetiKuzey Afrikaİbrahim GaliSahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı12 Temmuz 2016
Bouchraya Hammoudi BayounSahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Başbakanı13 Ocak 2020
 SomalilandAfrika BoynuzuMusa Bihi AbdiSomaliland Cumhurbaşkanı13 Aralık 2017
 TürkiyeAnadolu, Yakın Doğu ve Kafkasya[3]Recep Tayyip ErdoğanTürkiye Cumhurbaşkanı 28 Ağustos 2014

Notlar

  1. ^ Komorlar tamamen ODKA'nın dışındadır, ancak Arap Birliği'nin bir üyesidir.
  2. ^ Kuzey Sina ve Güney Sina'nın tamamı ile Port Said, İsmailiye ve Süveyş'in bazı kısımları Levant bölgesindedir.
  3. ^ Hatay, Levant bölgesindedir; Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli'nin tamamı ile Çanakkale ve İstanbul'un bazı kısımları Balkanlar bölgesinde ve dolayısıyla ODKA'nın dışındadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asya</span> kıta

Asya veya Asya Kıtası, Avrupa'nın doğusunda, Büyük Okyanus'un batısında, Okyanusya'nın kuzeyinde ve Arktik Okyanus'un güneyinde bulunan kıta, yüz ölçümü olarak Dünya'nın en büyük kıtası, aynı zamanda nüfus açısından en kalabalık kıtasıdır. Sınırları değişkenlik gösterse de Avrupa ve Afrika kıtaları ile kara sınırı vardır. Avrupa ile birlikle Avrasya'yı, Avrupa ve Afrika kıtalarıyla birlikte Eski Dünya'yı oluşturur. İnsanlığın Afrika'dan çıktıktan sonra ayak bastığı ilk kıta olan Asya, aynı zamanda Dünya üzerindeki birçok dinin çıkış bölgesidir. Ortadoğu kökenli İslam, Hristiyanlık gibi İbrani dinler ile Hint Yarımadası kökenli Budizm ve Hinduizm gibi Dharmatik dinler buna örnektir. Kuzey Kutup Dairesi'nden Ekvator'a kadar uzanan Asya Kıtası, yeryüzünün en alçak noktası olan Lut Gölü ve en yüksek noktası olan Everest gibi çok farklı yeryüzü şekillerini içinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Palearktik biyocoğrafik bölgesi</span>

Palearktik biyocoğrafik bölgesi ya da Palearktik ekozon, Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'yı içine alan bölge. Güney çöl kuşağına kadar uzanır. Büyük Sahra, Arabistan ve İran çölleriyle Çin bu bölgenin içindedir. Wallace'ye göre dört alt bölgeye ayrılır:

<span class="mw-page-title-main">Ürdün</span> Orta Doğuda bulunan bir Arap ülkesi

Ürdün ya da resmî adıyla Ürdün Hâşimi Krallığı, Orta Doğu'da bulunan bir Arap ülkesidir. Asya, Afrika ve Avrupa'nın kesişiminde bulunan ülke, Levant bölgesine dahildir ve Şeria Nehri'nin doğu yakasında yer alır. Kuzeyinde Suriye, kuzeydoğusunda Irak, güneyinde ve doğusunda Suudi Arabistan, batısında İsrail ve Batı Şeria ile Lut Gölü yer almaktadır. Ülkenin güneybatıda bulunan 26 km kıyısı Akabe Körfezi yoluyla Kızıldeniz'e açılmaktadır. Akabe Körfezi Ürdün'ü Mısır'dan ayırır. Ürdün yarı kurak bir ülke olup yüz ölçümü 89 bin km², nüfusu yaklaşık 10 milyondur. Bu da Ürdün'ü 11. en kalabalık Arap ülkesi yapmaktadır. Halkının %95'i Sünni Müslüman olan Ürdün'ün resmî dini İslam'dır, ayrıca Hristiyan azınlık da bulunur. Başkenti ve en büyük şehri Amman'dır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Umman</span> Güneydoğu Arabistanda bir ülke

Umman ya da resmî adıyla Umman Sultanlığı, güneybatı Asya'da, Arap Yarımadası'nın güneydoğu kıyısında yer alan Arap ülkesidir. Kuzeybatıda Birleşik Arap Emirlikleri, batıda Suudi Arabistan, güneybatıda ise Yemen ile sınır komşusudur. Güneyde ve doğuda Umman Denizi, kuzeydoğuda ise Umman Körfezi ile çevrilidir. Ülkenin Birleşik Arap Emirlikleri tarafından çevrelenmiş, Madha ve Müsendem olmak üzere 2 adet eksklavı bulunmaktadır. Maskat en büyük şehir ve başkenttir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Birliği</span> 22 Arap ülkesinin üye olduğu uluslararası örgüt

Arap Birliği veya Arap Ligi, 22 Arap ülkesinin üye olduğu milletler arası bir örgüttür. Arap ülkeleri arasında ilk ittifak 1936'da Irak ve Suudi Arabistan arasında gerçekleşmiştir. 1944'te imzalanan İskenderiye Protokolü ile Arap Birliğinin temeli atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Yarımadası</span> Asyanın güneybatısında yer alan bir yarımada

Arap Yarımadası ya da Arabistan, Asya'nın güneybatısı ve Afrika'nın kuzeydoğusunda yer alan yarımada. Büyük bölümü çöl olan yarımada, içerdiği petrol ve doğalgaz kaynakları nedeniyle Orta Doğu'nun jeopolitik açıdan önemli bir bölgesidir. Bölgede nüfusun büyük bölümü Arap ve Müslüman kökenlidir. Ayrıca yarımada, İslam dininin ortaya çıktığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Endülüs</span> 711–1492 yılları arasında İber Yarımadasında Müslümanların hakimiyeti altındaki bölgeler

Endülüs, 711-1492 yılları arasında İber Yarımadası'nda Berberi milletinin de katkısı ile Arapların etkisi altında bulunan bölgelere verilen isimdir. Müslümanların İber Yarımadası'ndaki varlığı en son Moriskoların 1609 yılında İspanya'dan Müslümanlığı bırakmadıkları için göçe zorlanarak sınır dışı edilmesiyle son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Orta Doğu</span> Batı Asya, Kuzey Afrika ve Doğu Akdenizin kesiştiği yerde kalan jeografik bölge

Orta Doğu, Afrika-Avrasya'da genellikle Batı Asya'yı, tüm Mısır'ı ve Türkiye'yi kapsayan kıtalararası bir bölgedir. Terim, 20. yüzyılın başlarında başlayan Yakın Doğu teriminin yerini almak üzere daha geniş bir kullanıma girmiştir. Daha geniş "Büyük Orta Doğu" kavramı aynı zamanda Mağrip, Sudan, Cibuti, Somali, Komorlar, Afganistan, Pakistan ve bazen Transkafkasya ve Orta Asya'yı da bölgeye dahil etmektedir. "Orta Doğu" terimi, değişen tanımları konusunda bazı karışıklıklara yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Yom Kippur Savaşı</span> Ekim 1973te İsrail ile Arap devletleri Mısır ve Suriye arasındaki savaş

Yom Kippur Savaşı olarak isimlendirilen 1973 Arap–İsrail Savaşı, 6 ila 25 Ekim 1973 tarihleri arasında Mısır ve Suriye liderliğindeki Arap devletlerinin İsrail'e karşı başlattığı bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kafkasya</span>

Kuzey Kafkasya, Avrupa kıtasında olup Asya ile sınırı olan bir bölgedir. Bölgenin tamamı, Rusya sınırları içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Filistin, sıklıkla şu tanımları ifade eder:

<span class="mw-page-title-main">Levant</span> Akdenizin doğu sahillerinde bulunan coğrafi bölge

Levant, Akdeniz'in doğu sahillerinde bulunan geniş bir araziyi tanımlamak için kullanılan, sınırları kesin olmayan, coğrafî, tarihî ve kültürel bir adlandırma. Genel olarak tarih süreci içerisinde Toros Dağları'nın güneyinde,Orta Doğu'da geniş bir alanı belirtmektedir. Batısında Akdeniz, güneyinde Arabistan Çölü ve doğusunda Mezopotamya ile sınırlanmıştır. Levant Kafkasya Dağları'nı, Arap Yarımadası'nın belirli bir parçasını ve -her ne kadar kimi kaynaklarda Kilikya dahil edilse de- Hatay ili haricinde Anadolu'yu içermez. Sina Yarımadası, Levant ile Mısır arasında bir kara köprüsü oluşturduğundan dışarıda tutulabilir. Zamanla Levant insanı ve kültürü Sina ve Nil Nehri arasındaki bölgeye egemen olmuş olsa da, bu bölge coğrafi Levant'ı tam olarak karşılamaz.

<span class="mw-page-title-main">Şarm eş-Şeyh</span>

Şarm El-Şeyh ya da kısaca Şarm, Mısır'ın Güney Sina ilinde yer alan bir tatil kenti ve turizm merkezidir. Kent, Sina yarımadasının güney ucunda, Sina Dağıyla Kızıldeniz arasındaki kıyı şeridinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Meşrik</span>

Meşrik, Akdeniz ile İran arasındaki Arap devletlerini kapsayan Orta Doğu'daki bir bölgedir. Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Kuzey Afrika'nın batısındaki Berberi devletlerini içine alan Mağrip (مغرب) bölgesinin doğusunda bulunur. Mısır toprakları ise Meşrik ve Mağrip toprakları arasında olup tam olarak hangi bölgeye dahil olduğu belirsizdir. Fakat yine de Meşrik'in bir parçası olarak düşünülür. Çünkü Mısır ve Levant bölgeleri tarih boyunca birlikte yönetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Levant mutfağı</span>

Levant mutfağı, Levant ya da "Büyük Suriye" bölgesinin geleneksel mutfağıdır. Bu bölgede Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanan gelenekler paylaşılmaktadır; bu gelenekler günümüzde bile etkili bir hâldedirler. Suriye, Lübnan, İsrail, Ürdün, Kuzey Irak, Türkiye'nin Güneydoğu kısımları ve Filistin'i kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Orta Doğu ve Kuzey Afrika</span> Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi

ODKA ya da zaman zaman kullanılan İngilizce tabirle MENA, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi için kullanılan kısaltmadır. ODKA terimi, Fas'tan İran'a kadar uzanan tüm Orta Doğu ülkelerini kapsayan geniş bir alanı kapsamaktadır. Terim genellikle Büyük Ortadoğu terimi ile eşanlamlıdır. BAKA veya KABA terimi Batı Asya ve Kuzey Afrika'nı kastetmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Levant'ı fethi</span> 7. yüzyılda Râşidîn Halifeliği tarafından gerçekleştirilen fetih

Müslümanların Levant'ı fethi veya Müslümanların Biladü'ş-Şam'ı fethi ya da Arapların Levant'ı fethi

Arap Soğuk Savaşı, Arap dünyasında 1952'de Cemal Abdünnâsır'ı iktidara getiren Mısır Devrimi ile 1979'da İran-Arap gerginliklerinin Arap içi çatışmayı tutmasına neden olan İran Devrimi'nin neden olduğu siyasi rekabetti. Bir tarafta Mısır önderliğindeki yeni kurulan cumhuriyetler ile diğer tarafta Suudi Arabistan önderliğindeki geleneksel krallıklar bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye (bölge)</span> Akdenizin doğusundaki bölge

Suriye Arapçada eş-Şam olarak bilinir Batı Asya'da, Akdeniz'in doğusunda yer alan ve geniş anlamda Levant ile eşanlamlı olan tarihi bir bölgenin adıdır. Diğer eşanlamlılar Büyük Suriye veya Suriye-Filistin'dir. Bölge sınırları tarih boyunca değişmiştir. Modern zamanlarda, Suriye terimi en yaygın olarak daha küçük Suriye Arap Cumhuriyeti'ni ifade etmek için kullanılır.