İçeriğe atla

Orta Çağ Yunancası

Orta Çağ Yunancası
GrekçeἙλληνική
Ellinikí
BölgeDoğu Akdeniz
Ölü dil5. - 6. yüzyıllarda Klasik Antik Çağ'ın sonu ile Orta Çağ'ın sonu
Dil ailesi
Hint-Avrupa dil ailesi
Önceki formlar
Ön-Grekçe
Dil kodları
ISO 639-2grc
ISO 639-3grc (yani Grekçe ile[1])
Dilbilimci listesiqgk
Glottologyok[2]
Bu sayfa UFA fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir görüntüleme desteğiniz bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız Yardım:IPA.

Orta Çağ Yunancası, ayrıca Bizans Yunancası olarak da bilinir. Geleneksel olarak 1453'te İstanbul'un Fethi ile tarihlenen, 5-6. yüzyıllarda Klasik Antik Çağ'ın sonu ile Orta Çağ'ın sonu arasındaki Yunan dilinin bir aşamasıdır.

7. yüzyıldan itibaren Yunanca, Bizans İmparatorluğu'ndaki tek yönetim ve hükûmet diliydi. Dilin bu aşaması, Bizans Yunancası olarak tanımlanır. Orta Çağ Yunan dili ve edebiyatı çalışması, Bizans İmparatorluğu'nun tarihini ve kültürünü inceleyen Bizans çalışmalarının bir dalıdır.

Orta Çağ Yunancasının başlangıcı, zaman zaman 4. yüzyıla kadar, Roma İmparatorluğu'nun siyasi merkezinin Konstantinopolis'e taşındığı MS 330'a ya da imparatorluğun bölünmesi olan MS 395'e tarihlenmektedir. Bununla birlikte, bu yaklaşım, kültürel ve dilbilimsel gelişmelerden ziyade daha çok siyasi bir varsayım olduğu için oldukça keyfidir. Nitekim, bu zamana kadar, konuşma dili, özellikle telaffuz, çoktan modern biçimlere doğru kaymıştı.[3]

İskender'in fetihleri ve onu izleyen Helenistik Dönem, Yunancanın Anadolu ve Doğu Akdeniz'de halklara yayılmasına, konuşma dilinin telaffuz ve yapısını değiştirmesine neden olmuştu.

Orta Çağ Yunancası, Koini Grekçesi olarak bilinen bu yerel dil ile Modern Yunanca arasındaki bağlantıdır. Bizans Yunanca edebiyatı, Attika Grekçesinden hala güçlü bir şekilde etkilenmiş olsa da, Yeni Ahit'in dili ve Rum Ortodoks Kilisesi'nin ayin dili olan yerel Koini Grekçesinden da etkilenmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
  1. ^ The separate code "gkm" was proposed for inclusion in ISO 639-3 in 2006. The request is still pending. ("Change Request Documentation: 2006-084" (İngilizce). sil.org. 20 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2018. )
  2. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "{{{name}}}". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  3. ^ Peter Mackridge, "A language in the image of the nation: Modern Greek and some parallel cases" 10 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2009.
Genel

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Yunanistan, resmî adıyla Helen Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Nüfusu 2022 itibarıyla yaklaşık 10,3 milyon olan ülkenin en büyük şehri ve başkenti Atina'dır. Kuzeybatısında Arnavutluk, kuzeyinde Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, kuzeydoğusunda Türkiye, doğusunda Ege Denizi, batısında İyon Denizi, güneyinde Girit Denizi ve Akdeniz ile sınırlanan Yunanistan, Avrupa, Asya ve Afrika'nın kavşağında stratejik bir konumda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanca</span> Hint-Avrupa dili

Yunanca (Yunanca: Ελληνικά Elliniká veya Eλληνική γλώσσα Ellinikí Glóssa

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Rumcası</span> Helencenin bir lehçesi

Pontus Rumcası, 1923 Türkiye-Yunanistan nüfus mübâdelesine değin Kandıra ile Batum arasında yaşayan Rumlar tarafından konuşulmuş, günümüzde Anadolu'da sadece Trabzon'a ve Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı bazı köylerin yanı sıra, Yunanistan'a gönderilen Ortodoks Hristiyan mübâdillerin yaşadığı kentlerde konuşulmaya devam edilen Rumcanın bir lehçesidir. Pontus Rumcası, Pontiaka ve Karadeniz Rumcası adlarıyla da bilinmektedir. Osmanlı dönemi ve sonrasında Karadenizli Rumların göç ettiği Gürcistan, Kırım ve Stalin döneminde sürüldükleri Rusya ile Kazakistan'da Hristiyan Pontuslular tarafından hâlen konuşulmaktadır.

Koine, Helenistik Dönemde Attik Diyalekt'ten sonra gelişen ve Yunanistan dışındaki bölgelerde de kullanılan, bu sebeple sadece Yunanlar'ın değil Yunan olmayanların da kullandıkları bir halk lehçesi. Aynı zamanda Romalıların Yunan toplumuyla anlaşmak için kullandığı lehçedir.

<span class="mw-page-title-main">Yunanlar</span> Güneydoğu Avrupada yaşayan bir halk

Yunanlar ya da Helenler, Yunanistan, Kıbrıs, Arnavutluk, İtalya, Türkiye, Mısır ve Doğu Akdeniz'i çevreleyen diğer ülkelerde yaşamış veya yaşayan, aynı zamanda da dünya çapına yayılmış ve diasporalar oluşturmuş bir etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya Rumcası</span>

Kapadokya Rumcası veya Kapadokya Yunancası Yunancanın bir temel lehçesi olup eskiden Kapadokya'da yaşayan Rumlar tarafından konuşulmaktaydı. 1920'lerdeki Yunanistan ve Türkiye arasındaki nüfus mübadelesinde Yunanistan'a göç edilmeye zorlandılar ve orada özellikle orta ve kuzey Yunanistan olmak üzere çeşitli yerlere yeniden yerleştirildiler. Kapadokyalı Rumlar hızla Standart Modern Yunancaya geçtiler ve kendi dillerinin 1960'lardan beri yok olduğu düşünülüyordu. 2005 Temmuz'unda, Mark Janse ve Dimitris Papazachariou Orta ve Kuzey Yunanistan'da hâlâ kendi dillerini akıcı olarak konuşan Kapadokyalılar keşfettiler. Bunların arasında ebeveynlerinin ve büyükanne-babalarının aksine dillerine karşı oldukça olumlu bir tavrı olan 3. kuşaktan orta yaşlılar vardı. Yunanistan'a ilk gelen grup Kapadokya Yunancasını konuşmaya daha az eğilimliydi ve çoğu zaman konuşma sırasında standart Yunancaya geçmekteydi. Kapadokyaca konuşanlarla ve dil kullanımları ile ilgili bir araştırma halen hazırlanmaktadır.

Ioannes Malalas, bazen Malelas olarak yazılır,, Antioch'tan Yunan vakanüvis.

Romilly James Heald Jenkins, Bizans ve Modern Yunan çalışmaları yapan Britanyalı bilim insanı. 1946–1960 yılları arasında King's College London'da Modern Yunan ve Bizans Tarihi, Dili ve Edebiyatı profesörlüğü yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans ordusu</span> ordu

Bizans ordusu veya Doğu Roma ordusu, Bizans donanmasının yanında hizmet veren Bizans silahlı kuvvetlerinin başlıca askeri organıydı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinos (VII. Mihail'in oğlu)</span> Bizans İmparatoru

Konstantinos Dukas ya da Ducas, yak. 1074 ile 1078 ve 1081 ile 1087 yılları arasında Bizans ortak imparatoru. Bizans imparatoru VII. Mihail ile Gürcü karısı Maria Bagrationi'nin oğludur.

Profesör Timothy E. Gregory; A.B., A.M., Ph.D., Bizans İmparatorluğu ve klasik arkeoloji konularında uzmanlaşmış Amerikalı tarihçi. Bizans ve erken dönem Hristiyanlık üzerine sayısız üst düzey kitabın yazarı ya da ortak yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rum Ortodoks Kilisesi</span> Doğu Ortodoks Kilisesi içindeki kilise organı

Rum Ortodoks Kilisesi, geleneksel olarak Koini Yunancası'nı kullanan Doğu Ortodoks kiliseleri için kullanılan bir terimdir. Tarihsel olarak, Bizans İmparatorluğu'nun mirasına atıfta bulunmasından dolayı Rum Ortodoks terimi, genel olarak tüm Doğu Ortodoks Kiliseleri'ni tanımlamak için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Rumları</span> Bizans İmparatorluğundaki Rumlar

Bizans Rumları, Bizans Grekleri veya Bizans Yunanları, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ'da Yunanca konuşan Hristiyan Romalılardır. Onlar, Bizans İmparatorluğu, Konstantinopolis ve Küçük Asya, Yunan adaları, Kıbrıs ve güney Balkanların bazı bölgelerinin ana sakinleriydi veya en büyük azınlık ya da çoğunluğu oluşturuyorlardı, Levant ve kuzey Mısır'ın kıyı kent merkezlerinde de mevcutturlar. Tarih boyunca, Bizanslı Yunanlar, kendilerini Romalılar olarak tanımlar, ancak modern tarihçilikte "Bizanslı Yunanlar" olarak adlandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">İtalya'daki Yunanlar</span>

Yunanlar'ın İtalya'daki varlığı MÖ 8. yüzyılda eski Yunan diyasporasının göçleriyle başlar ve günümüze kadar devam eder. Güney İtalya'daki Calabria ve Puglia bölgelerinin, özellikle Salento yarımadasının, başka bir deyişle tarihi Magna Graecia bölgesinin yerlisi olan Yunanlar Griko adıyla anılmakta olup Yunancanın farklı bir şivesiyle konuşurlar. Grikoların yüzyıllardır İtalya'nın güneyine İlk Çağ'da ve Orta Çağ'da yerleşmiş Yunan topluluklarından kalanlar olduğu düşünülmektedir. Yunanların uzun süredir yaşamış olduğu Venedik, İtalya ve Malta'daki Rum Ortodoks Kilisesi'nin günümüzdeki başpiskoposluk merkezi olmasının yanı sıra Venedik, 10. yüzyıla kadar Bizans bölgesi olmuştur. Ayrıca tarihi Venedik Cumhuriyeti 17. yüzyıla dek Mora ve Girit'te toprak sahibi olarak Yunanlarla bağını korumuştur. Bunların dışında İtalya'da daha az da olsa Yunanistan'dan İtalya'ya modern zamanlarda göç etmiş bir gurbetçi topluluğu da yaşamaktadır. Günümüzde Güney İtalya'daki Yunanlar İtalyan gelenek ve kültürlerini takip etmekte ve asimilasyon yaşamaktadırlar.

Konstantinopolis İmparatorluk Üniversitesi imparator II. Theodosius'un Pandidakterion kurduğu MS 425'e kadar uzanan bir Doğu Roma eğitim kurumuydu.

<span class="mw-page-title-main">Kandiye Krallığı</span> Venedik Giriti (1212-1669)

Kandiye Krallığı ya da Kandiye Dükalığı, 1205-1212'deki Venedik fethinden, 1645-1669'deki Girit'in Osmanlılar tarafından fethine kadarki döneminde, Venedik Cumhuriyeti'nin denizaşırı kolonisi olarak Girit adasının resmi adıdır. Ada, o zamanlardan modern çağın başlarına kadar başkenti Kandiye veya Chandax ile aynı isimle anılırdı. Modern Yunan tarih yazımında dönem, Venetokrasi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kometopuli Hanedanı</span> Bulgar kraliyet hanedanı

Kometopuli Hanedanı Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun son kraliyet hanedanıdır, y. 976 yılından Bulgaristan'ın 1018'de Bizans egemenliğine girmesine kadar hüküm sürmüştür. Hanedanlığın en önemli üyesi olan çar Samuil, 40 yılı aşkın süre Bizans fetihlerine başarıyla direnmesiyle ünlüdür. Bazen Kometopuli krallığına Batı Bulgar Krallığı veya Batı Bulgar İmparatorluğu olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Ras Katepanlığı</span> Bizans İmparatorluğu Vilayeti

Ras Katepanlığı Bizans İmparatoru I. İoannis'in yönetimi sırasında, Orta Çağ'ın erken dönemlerinde Sırbistan'ın orta bölgelerinde 971 civarında kurulmuş Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti (katepanat) idi. Katepanat, adını tarihi Raška bölgesi ile anılan müstahkem Ras kasabasından almıştır. Eyalet kısa ömürlü oldu ve Bulgar İmparatorluğu'nun yeniden kurulmasının ardından Bizans'ın bölgeden çekilmesinin ardından 976'dan kısa bir süre sonra çöktü.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Rumları</span> Suriyedeki Rum toplumu

Suriye Rumları veya Suriye Yunanları M.Ö. 7. yüzyılda gelmiş ve Helenistik Dönem'de ve Seleukos İmparatorluğu'nun burada merkezlendiği dönemde daha belirgin hale gelmişlerdir. Bugün Suriye'de, çoğu Suriye vatandaşı olan ve çoğunlukla Halep, Baniyas, Tartus ve başkent Şam'da yaşayan yaklaşık 4500 kişilik bir Rum/Yunan topluluğu bulunmaktadır. Ayrıca Hamidiye'de Yunanca konuşan yaklaşık 8000 Girit kökenli Müslüman bulunmaktadır.