İçeriğe atla

Orta Çağ Avrupa zırhının unsurları

Unsurlarının listesiyle birlikte Geç Orta Çağ Gotik levha zırhı

Bu tablo, Batı dünyasında Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a kadar giyilen çeşitli vücut zırhı parçalarını tanımlar, çoğunlukla levha olsa da bazı örme zincir zırhları da içermektedir. Tablo zırhların koruduğu vücut bölümü ve kabaca kullanıldığı tarihine göre düzenlenmiştir. Sabitleme parçalarını, kargı ya da sorguç yuvası gibi eklentileri veya teçhizatın üzerine giyilen armalı cüppe ya da yelekleri tanımlamak için uğraşılmamıştır.

Orta Çağ Avrupa zırhlarının unsurlarının özetli karşılaştırması
İsim Örnek Dönem Açıklama
Baş
Zincir peçelikMÖ 400 ila 15. yy. Örme zincirden yapılmış bir kapüşon, genellikle örme zincir gömlekle birlikte giyilir. Bazen örme gömlekle birleşik bazen ayrı olarak üretilir.
Şpangen miğferi 4 ila 11. yy. İçine perçinlenmiş metal, deri ya da boynuzdan yapılmış levhalarla genellikle demirden yapılmış bir çerçeve; bazılarında menteşeli veya bağcıklı yanak siperleri vardı. Geç antik çağlardan Orta Çağ'ın başlarına kadar standart miğfer olarak kullanılmıştır.
Norman miğferi 9. yy. ın sonundan 13. yy. a Norman miğferi, yüz koruması sağlamak için kafatasından burun üzerine uzanan tek bir metal şeritten oluşan bir burun siperine sahip olmasıyla karakterize edilir. Miğfer, 9. yüzyılın sonlarında Batı Avrupa'da ortaya çıktı ve 12. yy. da ve 13. yüzyılın başlarında kapalı miğfer ve büyük miğfer ortaya çıkıncaya kadar kafayı korumanın yaygın bir şekliydi.
Kapalı miğfer 12. yy ın sonundan 13. yy. a
Büyük miğfer 12. yy. ın sonundan 14. yy. a
Servelye 12. yy. ın sonu
Bazinet 14. yy. ın başından 15. yy. ın başına / ortasına
Salet 15. yy. ın ortası
Barbuta 15. yy.
Armet 15. yy
Bitişik miğfer 15. yy. dan 16. yy. a
Burginyot 16. yy. ın başı
Boyun
Boyun pelerini
Boyunluk
Çelik yakalık
Zincir yakalık
Gövde
Brigandin 12. yy. ın sonundan 16. yy. a
Örme zincir gömlek(?) yy. dan 15. yy. a (14. ve 15. yy. larda çoğunlukla yok oldu.)
Gövde zırhı 14. yy. dan 17. yy. a
Plakart
Zırh eteği
Kulet
Kol
Dirseklik
Yarım omuzluk
Omuzluk 15. yy.
Omuzluk siperi
Pazubent
Omuz tekeri
Kolçak 14. yy.
Elçek
Kolçak siperi
Bacak
Tozluk
Dizlik 13. yy.
Baldırlık 13. yy. dan 15. yy. a
Dizçek
Butluk
Soleret veya Sabaton
Kalça zırhı
Çeşitli
Güset 14. yy.
Zırh levhası
Dublet yeleği ya da Gambeson
Zırh tekeri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eklem bacaklılar</span> omurgasızların en büyük şubesi

Eklem bacaklılar ya da Arthropoda, omurgasızların en büyük şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ayakkabı</span> ayak giyeceği

Ayakkabı; ayakların yerle doğrudan temasını keserek yabancı maddelerden ve değişik hava koşullarından koruyan, bunun yanı sıra şıklığı tamamlayan her türlü ayak giyimi'dir. Bot, çizme, sandalet, topuklu, spor ayakkabı, iskarpin gibi pek çok farklı türü vardır. Genelde "taban" adı verilen alt parça ile "saya" denen üst parçadan oluşur. Ayakkabının yer ile temasında dolayı yıprandığı için taban daha dayanıklı ve kalın bir malzeme kullanılarak yapılır. Ayağı saran saya ise deri, kumaş gibi daha ince bir malzemeden yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Şövalye</span>

Şövalye Orta Çağ Avrupa'sında seçkin ve profesyonel bir süvari sınıfı. Şövalyelik günümüzde, bazı ülkelerde önemli bir hizmet nedeniyle verilen bir unvana dönüşmüştür ve geleneksel olarak devam ettirilmektedir. Avrupa dillerinin çoğunda şövalye için kullanılan chevalier, caballero, cavaliere ve Ritter gibi sözcüklerse genel olarak atlar ve binicilik ile ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan zırh takımı</span> Atlara giydirilen bir savaş eşyası

Süvariler kendilerini silah darbelerinden korumak için vücutlarına, başlarına zırh ve miğferler giydikleri gibi en kıymetli varlıkları olan atlarına da zırh giydimişlerdir. Savaşlarda atlara giydirilen zırh takımı at alın zırhı, boyun zırhı ve sağrı zırhı olmak üzere üç parçadır.

<span class="mw-page-title-main">Çorap</span>

Çorap, ayağa giyilmesi için üretilen veya örülen giysi. Bir tür ayakkabı veya çizme tipik olarak çorapların üzerine giyilir. Elde ve yuvarlak örme makinesinde örülür. Yuvarlak örgü makineleri iki çeşit olup, tek silindirli ve çift silindirli diye adlandırılırlar. Tek silindirli bilgisayar teknolojisiyle donatılmış makinelerin çorapları piyasada en çok bulunan çorap çeşididir. Bunun sebebi bilgisayarda çizilen desenleri ve bu desenlerin çok renkli olabilmeleridir. Son teknoloji kullanarak çorap örülürken fotoğrafınızı, isminizi, kartvizitinizi desen olarak örmeniz mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Zırh</span> Savaşlarda fiziksel yaralanma veya hasardan korunmak için kullanılan, vücudu saran koruyucu giysi

Zırh, savaşlarda insanlar ve binekleri tarafından fiziksel yaralanma ve hasardan korunmak için giyilen koruyucu giysi. Zırh aynı zamanda savaş gemileri veya araçların dışlarını kaplamak için kullanılan çelik levhaya da denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Süvari</span> At sırtında savaşan birlikler

Süvari, tekil bir atlı asker veya bu atlı askerlerin oluşturduğu birlikleri kapsayan askerî sınıf. Geçmişte daha çok ani baskınlarda ve vurucu saldırılarda kullanılırdı. Sözcüğün kökeni Farsça سوار suvâr = at kelimesinden gelir.

<i>Iron Man</i> (film, 2008)

Iron Man, 2008 yapımı, Marvel Comics Şirketi'nin yayımladığı ilk Marvel Sinematik Evreni filmidir. Demir Adam isimli çizgi romanın beyazperde uyarlamasıdır. Robert Downey Jr., filmin kahramanı Demir Adam'ı canlandırmıştır. Filmde oyuncuya Terrence Howard, Gwyneth Paltrow ve Jeff Bridges eşlik ediyor. Filmin devamı 2010 yılında gösterime girdi ve başrolde yine Robert Downey Jr. oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Tişört</span> kısa kollu, ince bez parçasından yapılan üst giysi

Tişört, genellikle kısa kollu, çocuk ve yetişkinler için yazın giyilen ince bez parçasından yapılmış bir üst giysidir. Geleneksel olarak kısa kollu ve "bisiklet yaka" olarak bilinen yuvarlak yakalıdır. Pamuklu olanlar yaz aylarında daha çok tercih edilir. Tişörtler uzun ve kısa kollu, düğmeli olan yakalı tişört, baskılı tişört veya baskısız olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Şalvar</span> ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş pantolon

Şalvar, genellikle ağı çok bol olan, bele bir uçkurla bağlanan geniş bir tür pantolondur. Özellikle Adana'dan başlayıp Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne kadar olan bölgede sıkça giyilen yöresel giysi türüdür. Şalvar bol olduğundan bağ bahçe ve tarlada çalışanlar için uygundur. Bu özelliği nedeniyle şalvarı hâlâ kırsal alanda tarım ve hayvancılık yapan insanlar kullanmaktadır.

Orta Dünya savaş aletleri J. R. R. Tolkien'in Orta Dünya evreninden Hobbit, Yüzüklerin Efendisi ve Silmarillion'da bahsettiği silahları ve zırhları içerir.

<i>Manchesterli Madonna</i>

Manchester'li Madonna veya Madonna ve Çocuk Aziz John ve Melekler ile olarak da bilinir. Ulusal Galeri de bulunan Michelangelo tarafından yapılmaya başlanmış fakat bitirilmemiş bir tablodur. Eser sanatçı tarafından yapılan panel tabloların günümüzde kalan üç tanesinden biri olup, Michelangelo'nun Roma'daki ilk dönemlerine tarihlenir. Tablonun Michelangelo'ya ait olması daha çok XIX. ve XX. yüzyılda şüphe içindeydi. Fakat bilim insanları şimdi eserin ustanın gerçek bir çalışması olduğunu kabul etmekteler.

<span class="mw-page-title-main">Kazak (giysi)</span>

Kazak, vücut üst kısmına baş tarafından geçirilerek giyilen ve bel seviyesinde biten uzun kollu örme kış giyimi türüdür. Yün, sentetik fiber, pamuktan veya bunların kombinasyonlarından örülebilir. Kalın ve yünlü olanları kışın zor hava koşullarında vücudu sıcak tutmaya yarar. Yünün kalitesi kırpıldığı bölge ve hayvana göre kazağın kalitesi ve fiyatına yansır. Bunların içinden Shetland, Karakul ve Merinos koyunlarının yününden yapılmış kazaklar en duyulmuş olanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşun geçirmez yelek</span>

Çelik yelek, kurşun geçirmez yelek ya da balistik yelek, ateşli silahlardan çıkan kurşunların etkisini azaltmak ve patlama sonucunda oluşabilecek şarapnellerden korunmak amacıyla Jan Szczepanik ve Kazimierz Żegleń adlı iki Polonyalı tarafından 1901 yılında icat edildi.

<span class="mw-page-title-main">Plaka zırh</span>

Plaka zırh veya levha zırh, demir veya çelikten dövülen, tarihî bir kişisel zırh çeşidi. Roma dönemindeki lorica segmentata gibi erken dönem örnekleri bulunsa da; bütün plaka zırh, Avrupa'da Geç Dönem Orta Çağ zamanı, özellikle 13. yüzyıldan beri zincir zırh üzerine giyilen levha ceketler sonucu, Yüz Yıl Savaşı bağlamında gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Spor ayakkabı</span>

Spor ayakkabı veya Spor ayakkabısı, Spor aktiviteleri esnasında giyilen bir ayakkabı türüdür. Fitness modası, spor modası, spor giyim'in önemli parçasını oluşturur. Özellikle futbol, voleybol, koşu, maç gibi fiziksel etkinliklerde giyilmektedir.

String, genellikle bazı ülkelerde iç çamaşırı ya da mayo olarak giyilen bir giysidir. Geleneksel törenler veya sporlar için de giyilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Vücut zırhı</span>

Vücut zırhı ya da basitçe zırh veya cebe, vücudu saldırılara karşı korumak için giyilen koruyucu giysidir. Zırh savaşçılar tarafından giyilebileceği gibi binekleri de koruyabilirdi. Zırhlar bu vazifeyi silahların veya fırlatılan cisimlerin etkisini saptırarak veya emerek yerine getirir.

<span class="mw-page-title-main">Lame (zırh)</span>

Lame, orta çağ ve yeni çağ'da eklem yapılı savaşçı zırhlarında kullanılan sağlam sac metal parçalarıdır. Birçok sayıdaki lame perçin, deri kayış ya da bez parçaları ile birleştirilerek bir zırh oluşturulurdu. Bu sayede eklemli bir yapıya sahip olan zırh, hareket kolaylığını sağlamış ve aynı zamanda kullanıcının korumasını arttırmıştır. Ayrıca Laminar ve Lamellar zırhlar lame plakalardan oluşturulmuş zırhlara birer örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Japon zırhı</span>

Japon zırhı, Japonya'da özellikle samuraylar ve askerler tarafından kullanılan zırh türüdür. Bilim adamları, Japon zırhının ilk olarak 4. yüzyılda mezarlarda zırh ve temel miğferlerin keşfiyle ortaya çıktığı konusunda hemfikirdir. Kore üzerinden Çin'den geldikleri düşünülmektedir. Heian döneminde, benzersiz Japon samuray zırhı ō-yoroi ve dō-maru ortaya çıktı. Japon zırhı, dō olarak bilinen samuraylar tarafından giyilen, deri kayışlar ve hava koşullarına dayanıklı cila kullanılarak daha tanıdık vücut zırhı stiline dönüştü. Deri veya demir pullar da samuray zırhlarını inşa etmek için kullanıldı, deri ve nihayetinde bu zırhların bireysel pullarını birleştirmek için ipek dantel kullanıldı. 16. yüzyılda Japonya, Nanban ticareti olarak bilinecek olan dönemde Avrupa ile ticarete başladı. Bu, fitilli tüfeklerin ilk kez ithal edilişiydi ve yurtiçinde seri üretime geçtiğinden, samurayların daha hafif ve daha koruyucu zırhlara ihtiyacı vardı. Sonuç olarak, modern zırh anlamına gelen tosei-gusoku adı verilen yeni bir zırh tarzı ortaya çıktı. Edo döneminde ise samuraylar statülerinin bir sembolü olarak hem plaka hem de katmanlı zırh kullanmaya devam etti.