İçeriğe atla

Orta Çağ İslam dünyasında astronomi

İngiltere'nin Cambridge şehrinde bulunan Whipple Müzesinin Bilim tarihi bölümünde tutulan 18. yüzyıldan kalma farsça bir usturlap.
Hadi İsfahani'nin bir tanımıyla İran princinden yapılmış tipik küresel form ve Göksel Küre. Dünya işaretleri, rakam ve astrolojik semboller ayrıntılı olarak üzerine kazınmış.

İslam astronomisi, özellikle İslam'ın Altın Çağı (9. ve 13. yüzyıllar)[1] sırasında, İslam dünyasında yapılan astronomik gelişmeleri kapsar ve çoğunlukla Arapça yazılmış eserlerden oluşur. Bu gelişmeler özellikle Uzak Doğu ve Hindistan'da daha sonra Orta Doğu, Orta Asya, Endülüs ve Kuzey Afrika'da gerçekleşti. Orta Çağ İslam astronomisi, yabancı dildeki kaynakların özümsenmesi ve bu kaynakların birbiriyle benzeşmeyen unsurlarının İslami özelliklere sahip bir bilim yaratmak için birleştirilmesi gibi yönleri nedeniyle diğer İslami bilimlerin doğuşuyla paralellik gösterir. Bu kaynaklar özellikle Arapça diline tercüme edilmiş ve üzerine çalışmalar gerçekleştirilmiş Yunan, Sasani ve Hint eserlerinden oluşuyordu.[2]

İslam astronomisi, özellikle 12. yüzyılda Arapça eserlerin Latinceye çevrilmesiyle, erken Orta Çağ dönemindeki bilgi kaybını takiben Bizans[3] ve Avrupa[4] astronomisinin yeniden canlanmasında önemli bir rol oynadı. Çin astronomisi[5] ve Mali astronomisi üzerinde de etkileri oldu.[6][7]

Aldebaran, Altair ve Deneb gibi yıldızların önemli bir kısmı ve alidat, azimut ve nadir gibi astronomik terimler günümüzde de Arapça isimleriyle anılmaktadır.[8][9] İslam astronomisine ait büyük bir literatür külliyatı günümüze ulaşmıştır. Dünyanın dört bir yanına dağılmış ve çoğu okunmamış ya da kataloglanmamış yaklaşık 10.000 el yazması bulunmaktadır. Bu duruma karşın astronomi alanında gerçekleştirilmiş İslami faaliyetlerin makul surette isabetli bir şekilde çerçevesi çizilebilir.[10]

Kaynakça

Özel

  1. ^ Saliba 1994b, ss. 245, 250, 256–257
  2. ^ Gingerich 1986
  3. ^ Leichter, Joseph (May 2004). The Zij as-Sanjari of Gregory Chioniades. Internet Archive. Providence, RI: Brown University (27 Haziran 2009 tarihinde yayınlandı). Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 
  4. ^ Saliba (1999).
  5. ^ Benno, van Dalen (2002). Ansari, S.M. Razaullah (Ed.). Islamic Astronomical Tables in China: The Sources for Huihui li. History of Oriental Astronomy. Astrophysics and Space Science Library. 274. ss. 19-32. doi:10.1007/978-94-015-9862-0. ISBN 978-94-015-9862-0. 
  6. ^ Holbrook, Jarita; Medupe, Rodney Thebe; Urama, Johnson O., (Ed.) (1 Ocak 2008). African Cultural Astronomy: Current Archaeoastronomy and Ethnoastronomy research in Africa (İngilizce). Springer Science & Business Media. ISBN 9781402066399. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 
  7. ^ Medupe, Rodney Thebe; Warner, Brian; Jeppie, Shamil; Sanogo, Salikou; Maiga, Mohammed; Maiga, Ahmed; Dembele, Mamadou; Diakite, Drissa; Tembely, Laya; Kanoute, Mamadou; Traore, Sibiri; Sodio, Bernard; Hawkes, Sharron (2008), "The Timbuktu Astronomy Project", African Cultural Astronomy, Astrophysics and Space Science Proceedings, 6, s. 179, Bibcode:2008ASSP....6..179M, doi:10.1007/978-1-4020-6639-9_13, ISBN 978-1-4020-6638-2. 
  8. ^ Arabic Star Names, Islamic Crescents' Observation Project, 2 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 11 Kasım 2016 
  9. ^ Lebling, Robert W. (September–October 2010). "Arabic in the Sky". aramcoworld.com. Saudi Aramco World. ss. 24-33. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 
  10. ^ Ilyas 1997

Genel

  • Adnan, Abdulhak (1939), La science chez les Turcs ottomans, Paris 
  • Ajram, K. (1992), "Appendix B", Miracle of Islamic Science, Knowledge House Publishers, ISBN 0-911119-43-4 
  • Baker, A.; Chapter, L. (2002), "Part 4: The Sciences", Philosophia Islamica , in Sharif, M. M., "A History of Muslim Philosophy", Philosophia Islamica 
  • Covington, Richard, "Rediscovering Arabic science", Saudi Aramco World (May–June 2007 bas.), ss. 2-16 []
  • Dallal, Ahmad (1999), "Science, Medicine and Technology", Esposito, John (Ed.), The Oxford History of Islam, Oxford University Press, New York 
  • Duhem, Pierre (1969) [First published 1908], To Save the Phenomena: An Essay on the Idea of Physical theory from Plato to Galileo, University of Chicago Press, Chicago, ISBN 0-226-16921-9 
  • Gautier, Antoine (Aralık 2005), "L'âge d'or de l'astronomie ottomane", L'Astronomie (monthly magazine created by Camille Flammarion in 1882), 119 
  • Gill, M. (2005), Was Muslim Astronomy the Harbinger of Copernicanism?, 2 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ocak 2008 
  • Gingerich, Owen (Nisan 1986), "Islamic astronomy", Scientific American, 254 (10), s. 74, Bibcode:1986SciAm.254...74G, doi:10.1038/scientificamerican0486-74, 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Mayıs 2008 
  • Glick, Thomas F.; Livesey, Steven John; Wallis, Faith (2005), Medieval Science, Technology, and Medicine: An Encyclopedia, Routledge, ISBN 0-415-96930-1 
  • Hassan, Ahmad Y., Transfer Of Islamic Technology To The West, Part II: Transmission Of Islamic Engineering, 25 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ocak 2008 
  • Hill, Donald R. (1985), "Al-Biruni's mechanical calendar", Annals of Science, 42 (2), ss. 139-163, doi:10.1080/00033798500200141 
  • Hill, Donald R. (Mayıs 1991), "Mechanical Engineering in the Medieval Near East", Scientific American, ss. 64-69  (cf. Hill, Donald R., Mechanical Engineering, ISBN 0-07-037863-0, 25 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ocak 2008 )
  • Hill, Donald R. (1993), Islamic Science And Engineering, Edinburgh University Press, ISBN 0-7486-0455-3 
  • Huff, Toby (2003), The Rise of Early Modern Science: Islam, China, and the West, Cambridge University Press, ISBN 0-521-52994-8 
  • Ilyas, Mohammad (1996), Islamic Astronomy and Science Development: Glorious Past, Challenging Future, Pelanduk Publications, ISBN 967-978-549-1 
  • Iqbal, Muzaffar (2003), "Review: World-Maps for Finding the Direction and Distance to Mecca: Innovation and Tradition in Islamic Science by David A. King", Islam & Science , June 2003
  • Iqbal, Muzaffar; Berjak, Rafik (2003), "Ibn Sina–Al-Biruni correspondence", Islam & Science , June 2003
  • Kennedy, Edward S. (1947), "Al-Kashi's Plate of Conjunctions", Isis, 38 (1–2), ss. 56-59, doi:10.1086/348036 
  • Kennedy, Edward S. (1950), "A Fifteenth-Century Planetary Computer: al-Kashi's "Tabaq al-Manateq" I. Motion of the Sun and Moon in Longitude", Isis, 41 (2), ss. 180-183, doi:10.1086/349146 
  • Kennedy, Edward S. (1951), "An Islamic Computer for Planetary Latitudes", Journal of the American Oriental Society, Journal of the American Oriental Society, Vol. 71, No. 1, 71 (1), ss. 13-21, doi:10.2307/595221, JSTOR 595221 
  • Kennedy, Edward S. (1952), "A Fifteenth-Century Planetary Computer: al-Kashi's "Tabaq al-Maneteq" II: Longitudes, Distances, and Equations of the Planets", Isis, 43 (1), ss. 42-50, doi:10.1086/349363 
  • Kennedy, Edward S. (1956), "A Survey of Islamic Astronomical Tables", Transactions of the American Philosophical Society, Transactions of the American Philosophical Society, Vol. 46, No. 2, 46 (2), s. 123, doi:10.2307/1005726, JSTOR 1005726 
  • Kennedy, Edward S. (1961), "Al-Kashi's Treatise on Astronomical Observational Instruments", Journal of Near Eastern Studies, 20 (2), ss. 98-108, doi:10.1086/371617 
  • Kennedy, Edward S. (1962), "Review: The Observatory in Islam and Its Place in the General History of the Observatory by Aydin Sayili", Isis, 53 (2), ss. 237-239, doi:10.1086/349558 
  • Kennedy, Edward S. (1998), Astronomy and Astrology in the Medieval Islamic World, Brookfield, VT: Ashgate, ISBN 0-86078-682-X 
  • King, David A. (1983), "The Astronomy of the Mamluks", Isis, 74 (4), ss. 531-555, doi:10.1086/353360 
  • King, David A. (1986), Islamic mathematical astronomy, Londra, ISBN 0-86078-407-X 
  • King, David A. (1997), "Two Iranian World Maps for Finding the Direction and Distance to Mecca", Imago Mundi, 49 (1), ss. 62-82, doi:10.1080/03085699708592859 
  • King, David A. (1999a), "Islamic Astronomy", Walker, Christopher (Ed.), Astronomy before the telescope, British Museum Press, ss. 143-174, ISBN 0-7141-2733-7 
  • King, David A. (1999b), World-maps for Finding the Direction and Distance to Mecca: Innovation and Tradition in Islamic Science, Brill Publishers, ISBN 90-04-11367-3 
  • King, David A. (2002), "A Vetustissimus Arabic Text on the Quadrans Vetus", Journal for the History of Astronomy, cilt 33, ss. 237-255, Bibcode:2002JHA....33..237K 
  • King, David A. (Aralık 2003), "14th-Century England or 9th-Century Baghdad? New Insights on the Elusive Astronomical Instrument Called Navicula de Venetiis", Centaurus, 45 (1–4), ss. 204-226, doi:10.1111/j.1600-0498.2003.450117.x 
  • King, David A. (2004), "Reflections on some new studies on applied science in Islamic societies (8th–19th centuries)", Islam & Science , June 2004
  • King, David A. (2005), In Synchrony with the Heavens, Studies in Astronomical Timekeeping and Instrumentation in Medieval Islamic Civilization: Instruments of Mass Calculation, Brill Publishers, ISBN 90-04-14188-X 
  • King, David A.; Cleempoel, Koenraad Van; Moreno, Roberto (2002), "A Recently Discovered Sixteenth-Century Spanish Astrolabe", Annals of Science, 59 (4), ss. 331-362, doi:10.1080/00033790110095813 
  • Langermann, Y. Tzvi, ed. and trans. (1990), Ibn al-Haytham's On the Configuration of the World, Harvard Dissertations in the History of Science, New York: Garland, ISBN 0-8240-0041-2 
  • Marmura, Michael E.; Nasr, Seyyed Hossein (1965), "Review: An Introduction to Islamic Cosmological Doctrines. Conceptions of Nature and Methods Used for Its Study by the Ikhwan Al-Safa'an, Al-Biruni, and Ibn Sina by Seyyed Hossein Nasr", Speculum, Speculum, Vol. 40, No. 4, 40 (4), ss. 744-746, doi:10.2307/2851429, JSTOR 2851429 
  • Marshall, O. S. (1950), "Alhazen and the Telescope", Astronomical Society of the Pacific Leaflets, cilt 6, s. 4 
  • Morrison, James E. (2007), The Astrolabe, Janus, ISBN 978-0-939320-30-1 
  • Nasr, Seyyed H. (1993), An Introduction to Islamic Cosmological Doctrines (2.2yayıncı=1st edition by Harvard University Press, 2nd edition by State University of New York Press bas.), ISBN 0-7914-1515-5 
  • Ragep, F. Jamil (2001a), "Tusi and Copernicus: The Earth's Motion in Context", Science in Context, Cambridge University Press, 14 (1–2), ss. 145-163, doi:10.1017/s0269889701000060 
  • Ragep, F. Jamil (2001b), "Freeing Astronomy from Philosophy: An Aspect of Islamic Influence on Science", Osiris, 2nd Series, 16 (Science in Theistic Contexts: Cognitive Dimensions), ss. 49-64 & 66-71, Bibcode:2001Osir...16...49R, doi:10.1086/649338 
  • Ragep, F. Jamil; Teresi, Dick; Hart, Roger (2002), Ancient Roots of Modern Science, Talk of the Nation (National Public Radio discussion; astronomy is discussed in the first fifteen-minute segment), 1 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ocak 2008 
  • Rashed, Roshdi; Morelon, Régis (1996), Encyclopedia of the History of Arabic Science, 1, & 3, Routledge, ISBN 0-415-12410-7 
  • Rashed, Roshdi (2007), "The Celestial Kinematics of Ibn al-Haytham", Arabic Sciences and Philosophy, Cambridge University Press, 17 (01), ss. 7-55, doi:10.1017/S0957423907000355 
  • Rosen, Edward (1985), "The Dissolution of the Solid Celestial Spheres", Journal of the History of Ideas, Journal of the History of Ideas, Vol. 46, No. 1, 46 (1), ss. 13-31, doi:10.2307/2709773, JSTOR 2709773 
  • Sabra, A. I. (1998), "Configuring the Universe: Aporetic, Problem Solving, and Kinematic Modeling as Themes of Arabic Astronomy", Perspectives on Science, cilt 6, ss. 288-330 
  • Saliba, George (1979), "The First Non-Ptolemaic Astronomy at the Maraghah School", Isis, 70 (4), ss. 571-576, doi:10.1086/352344 
  • Saliba, George (1980), "Al-Biruni", Strayer, Joseph (Ed.), Dictionary of the Middle Ages, 2, Charles Scribner's Sons, New York 
  • Saliba, George; Sezgin, F. (1981), "Review: Geschichte des arabischen Schriftiums. Band VI: Astronomie bis ca. 430 H by F. Sezgin", Journal of the American Oriental Society, Journal of the American Oriental Society, Vol. 101, No. 2, 101 (2), ss. 219-221, doi:10.2307/601763, JSTOR 601763 
  • Saliba, George (1994a), "Early Arabic Critique of Ptolemaic Cosmology: A Ninth-Century Text on the Motion of the Celestial Spheres", Journal for the History of Astronomy, cilt 25, ss. 115-141, Bibcode:1994JHA....25..115S 
  • Saliba, George (1994b), A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam, New York University Press, ISBN 0-8147-8023-7 
  • Saliba, George (1999), Whose Science is Arabic Science in Renaissance Europe?, Columbia University, 15 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ocak 2008 
  • Saliba, George (2000), "Arabic versus Greek Astronomy: A Debate over the Foundations of Science", Perspectives on Science, 8 (4), ss. 328-341, doi:10.1162/106361400753373713 
  • Saliba, George (2007), Lecture at SOAS, London – Part 3/7, Muslim Heritage & YouTube, 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Ocak 2008 
  • Singer, C. (1959), A Short History of Scientific Ideas, Oxford University Press, ISBN 0-19-881049-0 
  • Suter, H. (1902), Mathematiker und Astronomen der Araber 
  • Tabatabaei, Seyyed Muhammad Husayn, Tafsir al-Mizan 
  • Wickens, G. M. (1976), "The Middle East as a world Centre of science and medicine", Savory, Roger M. (Ed.), Introduction to Islamic Civilization, Cambridge University Press, ss. 111-118, ISBN 0-521-09948-X 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fars edebiyatı</span> İranın sözlü ve yazılı edebî birikimi

Fars edebiyatı, Farsça sözlü kompozisyonlardan ve yazılı metinlerden oluşan dünyanın en eski edebiyatlarından biridir. 2500 yıldan uzun bir dönemi kapsayan Fars edebiyatına ait kaynaklar bugünkü İran sınırlarının ötelerine, Orta Asya, Batı Asya, Anadolu, Hint alt kıtası, Mısır ve Balkanlar'a yayılmıştır. Gaznelilerin Orta ve Güney Asya'yı fethinden sonra Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya'ya yayılmıştır. Yalnız İranlılar değil, Türk, Kafkas, Hint, Pakistanlı ve Slav şair ve yazarların Fars dilinde oluşturdukları eserler de Fars edebiyatı içinde sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İslam dünyası</span> Müslüman çoğunluklu ülkeleri, yerleri ve bölgeleri kapsayan tanım

İslam dünyası veya Müslüman dünyası, İslâmî bir devlet yapısına sahip ülkeler ile birlikte nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin tümünü ifade eden bir kavramdır. Bu, İslâm'ın dini inançlarına ve yasalarına veya İslam'ın uygulandığı toplumlara bağlı olan herkesi kapsamaktadır. Günümüzde İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek uluslararası kurum, İslâm İşbirliği Teşkilatı'dır. Modern bir jeopolitik anlamda bu terimler, dahil edilmek için üzerinde anlaşmaya varılmış kriterler olmamasına rağmen, İslâm'ın yaygın olduğu ülkeleri ifade etmektedir. Müslüman çoğunluklu ülkeler terimi, genellikle ikinci anlamda kullanılan bir alternatif terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan matematiği</span> Eski Yunanların Matematiği

Yunan matematiği, Doğu Akdeniz kıyılarında MÖ 7. yüzyıldan MS 4. yüzyıla kadar uzanan Arkaik dönemden Helenistik ve Roma dönemlerine kadar yazılan matematik metinleri ile ortaya çıkan fikirleri ifade eder. Yunan matematikçiler, İtalya'dan Kuzey Afrika'ya tüm Doğu Akdeniz'e yayılmış şehirlerde yaşadılar, ancak kültür ve dil açısından birleştiler. "Matematik" kelimesinin kendisi Antik Yunancadan türemiştir: Grekçe: μάθημα: máthēma Yunanca telaffuz: [má.tʰɛː.ma] Yunanca telaffuz: [ˈma.θi.ma], "eğitim konusu" anlamına gelir. Kendi iyiliği için matematik çalışması ve genelleştirilmiş matematik teorilerinin ve kanıtlarının kullanılması, Yunan matematiği ile önceki uygarlıkların matematiği arasındaki önemli bir farktır.

<span class="mw-page-title-main">Frank Macfarlane Burnet</span> Avustralyalı virolog (1899 – 1985)

Frank Macfarlane Burnet, genellikle Macfarlane veya Mac Burnet olarak bilinir. Avustralyalı virolog. Bağışıklık sistemi ile ilgili çalışmalarıyla bilinir. 1960 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanılmış immün tolerans gösteren ve klonal seleksiyon teorisinin geliştirilmesi ile ilgili çalışmaları için kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Sarton</span> Amerikan bilim tarihçisi

George Alfred Leon Sarton Belçika doğumlu Amerikalı kimyager ve tarihçiydi. Bağımsız bir çalışma alanı olarak bilim tarihi disiplininin kurucusu olarak kabul edilir. En etkili çalışmaları, üç cilt ve 4.296 sayfadan oluşan Introduction to the History of Science ve Isis dergisiydi. Sarton, nihayetinde, bilimler ve beşeri bilimler arasında bir bağlantı sağlayan ve "yeni hümanizm" olarak adlandırdığı bütünleşik bir bilim felsefesi elde etmeyi amaçladı. Ona göre bilim bize düşüncemizi sorgulamayı, kendini beğenmişlikten kurtulmayı, boş umutlara kapılmamayı ve başarı yolunda uğraş vererek sessizce ilerlemeyi öğretir.

<span class="mw-page-title-main">Süper kütleli kara delik</span>

Süper kütleli kara delikler, kara deliklerin en büyükleridir. Milyarlarca güneş kütlesi büyüklüğünde olabilirler. Çoğunlukla -ya da muhtemelen tüm- galaksiler galaktik merkezlerinde bir süper kütleli kara delik bulundururlar. Samanyolu Galaksisi'nin galaktik merkezindeki süper kütleli kara deliğin Sagittarius A* olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Æthelstan</span> Athelstan

Æthelstan ya da Athelstan, 924 ile 927 yılları arasında Anglo-Saksonların Kralı ve 927 ile 939 yılları arasında İngilizlerin Kralı. Kral Yaşlı Edward ve ilk karısı Ecgwynn'ın oğludur. Modern tarihçiler onu İngiltere'nin ilk kralı ve en büyük Anglo-Sakson krallardan biri olarak belirtirler. Hiçbir zaman evlenmemiştir ve yerine baba olan bir kardeşi I. Edmund geçmiştir.

Amvâs Veba Salgını ya da Amvâs Taunu miladi 638 - 639 yılları arasında günümüzde Filistin sınırları içinde ortaya çıkan ve daha sonra Ürdün, Şam ve Urfa'ya yayılan veba salgınıdır. Adını, Kudüs'ün 33 km kuzeybatısında yer alan Amvâs köyünden almıştır. İslâm tarihinde ilk görülen salgın hastalık olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göksel küreler</span>

Göksel küreler, Eflâtun, Eudoxus, Aristo, Batlamyus, Kopernik ve diğerleri tarafından geliştirilen kozmolojik modellerin temel unsurlarıydı. Bu kozmolojik modellerde, sabit yıldızların ve gezegenlerin görünen hareketleri, sanki kürelere yerleştirilmiş mücevherler gibi, eterik, şeffaf bir beşinci elementten (esîr) yapılmış dönen kürelere gömülü olarak düşünülmüştür. Sabit yıldızların birbirlerine göre konumlarını değiştirmediğine inanıldığından, bunların tek yıldızlı bir kürenin yüzeyinde olması gerektiği ileri sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mısır astronomisi</span>

Mısır astronomisi, tarih öncesi zamanlarda, Predinastik Dönem'de gelişmeye başladı. M.Ö. 5. binyılda yapılan Nabta Playa'daki taş dairelerin tasarımında astronomik hizalamalardan esinlenilmiş olabilir. Tarihi Hanedan Dönemi M.Ö. 3. binyılda başladığında, 365 günlük periyot sistemi zaten Mısır takviminde kullanılıyordu ve Nil'in yıllık su baskınlarının belirlenmesinde yıldız gözlemi önemli bir yer tutuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam matematiği</span> yaklaşık 622 ile 1600 yılları arasında İslam medeniyeti altında korunan ve geliştirilen matematiğin bütünü

İslam'ın Altın Çağı'nda matematik, özellikle 9. ve 10. yüzyıllarda, Yunan matematiği ve Hint matematiği üzerine inşa edilmiştir. Ondalık basamak-değer sisteminin ondalık kesirleri içerecek şekilde tam olarak geliştirilmesi, ilk sistematik cebir çalışması (Hârizmî tarafından yazılan Cebir ve Denklem Hesabı Üzerine Özet Kitap adlı eser ve geometri ve trigonometride önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Janet Browne</span> İngiliz bilim tarihçisi

Elizabeth Janet Browne, İngiliz bilim tarihçisidir. Özellikle 19. yüzyıl biyoloji tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmaktadır. Harvard'da çalışmaya başlamadan önce önce Londra'daki University College London'da Wellcome Trust Tıp Tarihi Merkezi'nde dersler verdi. Günümüzde Harvard Üniversitesi'nde Aramont Bilim Tarihi Profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi yazıcılığı</span> Bilim Tarihi Tarihi

Bilim tarihi yazımı, bilim tarihi olarak bilinen tarih alt disiplininin tarih ve metodolojisinin, disipliner yönleri ve uygulamaları ile kendi tarihsel gelişiminin incelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Drinker Cope</span> Amerikalı paleontolog, jeolog ve biyolog (1840–1897)

Edward Drinker Cope Amerikalı bir paleontolog ve karşılaştırmalı anatomist, aynı zamanda ünlü bir herpetolog ve ihtiyologdur. Neo-Lamarkizm düşünce okulunun kurucusudur. Zengin bir Quaker ailesinde doğan Cope, kendisini bilime ilgi duyan dahi bir çocuk olarak tanımlamış; ilk bilimsel makalesini de 19 yaşında yayınlamıştır. Babası, Cope'u soylu bir çiftçi olarak yetiştirmeye çalışsa da, sonunda oğlunun bilime olan tutkusunu kabullendi. Cope, kuzeniyle evlendi ve bir çocuğu oldu; aile Philadelphia'dan Haddonfield, New Jersey'e taşındı, ancak Cope daha sonraki yıllarda Philadelphia'da bir konut ve müze inşa edecekti.

Otto Eduard Neugebauer, astronomi tarihi ile Antik Çağlarda ve Orta Çağ'da uygulanan diğer kesin bilimler üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Avusturyalı-Amerikalı bir matematikçi ve bilim tarihçisiydi. Kil tabletlerini inceleyerek, eski Babillilerin matematik ve astronomi hakkında daha önce fark edildiğinden çok daha fazlasını bildiklerini keşfetti. Ulusal Bilimler Akademisi, Neugebauer'i "çağımızın müspet bilimler tarihinin, belki de bilim tarihinin en özgün ve üretken bilim insanı" olarak adlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zenc İsyanı</span>

Zenc İsyanı, Abbâsîlere karşı 869'dan 883'e kadar devam etmiş bir isyandır. Günümüzde Irak'ın güneyinde yer alan Basra kenti yakınlarında başlamış ve Ali ibn Muhammed tarafından yönetilmiş ayaklanma, Zenc adı verilen; Doğu Afrika kıyılarında yakalanarak bölgedeki bataklıkları kurutmak için Orta Doğu'ya nakledilmiş ve Bantu dilleri konuşan köle bireylerce sürdürülmüştür. İsyan, ilerleyen zamanlarda halifeliğin çeşitli bölgelerine yayılarak hem Afrikalılar hem de Araplar dahil olmak üzere köleleri ve özgür insanları kapsayacak şekilde büyümüş ve mağlup edilene kadar on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanmıştır.

Elliott R. Sober Wisconsin-Madison Üniversitesi Felsefe Bölümü'nde Hans Reichenbach Profesörü ve William F. Vilas Araştırma Profesörüdür. Sober, biyoloji felsefesi ve genel bilim felsefesi alanlarındaki çalışmaları ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Babil astronomisi</span>

Babil astronomisi, Mezopotamya'nın tarihinin ilk dönemlerinde gök cisimlerinin incelenmesi veya kaydedilmesiydi. Kullanılan sayısal sistem olan altmışlık sistem, modern ondalık sistemdeki on sayısının aksine altmışa dayanıyordu. Bu sistem alışılmadık derecede büyük ve küçük sayıların hesaplanmasını ve kaydedilmesini kolaylaştırıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hint astronomisi</span>

Hint astronomisi, Hint alt kıtasında uygulanan astronomiyi ifade eder. Tarihi, tarih öncesi dönemlerden modern zamanlara kadar uzanır. Hint astronomisinin en eski kökleri, İndus Vadisi Uygarlığı dönemine veya daha öncesine kadar tarihlendirilebilir. Astronomi, daha sonra MÖ 1500 veya daha eski tarihlere dayanan Vedaların incelenmesiyle ilişkili "yardımcı disiplinlerden" biri olan Vedanga'nın bir disiplini olarak gelişti. Bilinen en eski metin, MÖ 1400-1200'e tarihlenen Vedanga Jyotisha'dır.

<span class="mw-page-title-main">Brihaspati</span>

Brihaspati, bir Hindu tanrısıdır. Brihaspati, Hinduizmin antik Vedik yazıtlarında ateşle ilişkilendirilen bir tanrıdır ve bu kelime aynı zamanda devalara ve devilere danışmanlık yapan bir tanrıya da karşılık gelir. Vedalardan sonra gelen bazı metinlerde, bu sözcük Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni olan Jüpiter'i ifade eder ve Brihaspati bu gezegenle bir Navagraha olarak ilişkilendirilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.