İçeriğe atla

Orontes Muharebesi

Orontes Muharebesi
Arap-Bizans savaşları

Arap-Bizans sınır bölgesinin haritası
Tarih15 Eylül 994
Bölge
Sonuç Fatımiler kazandı
Taraflar
FâtımîlerBizans İmparatorluğu
Hamdaniler
Komutanlar ve liderler
MançutekinMihail Burces
Kayıplar
Bilinmiyor en az 5.000

Orontes Muharebesi, 15 Eylül 994'te Mihail Burces komutasındaki Bizanslılar ile Hamdani müttefikleri karşısında Şam'ın Fâtımî veziri Türk general Mançutekin'in güçlerine karşı yapıldı. Savaş Fâtımî zaferiyle sonuçlandı.[1]

Arka plan

990'larda Bizans İmparatorluğu ve Fâtımîler, Hamdaniler tarafından kontrol edilen Bizans vasal Halep devletini de içeren savaşlarını Suriye'de yaptılar. 993/994'te Şam'ın Fatımi valisi, Türk generali Mançutekin'e karşı, kuşatılmış Epemiye ve Antakya'nın Bizans dux'u Mihail Burces, şehri savunmak için geldi.

Savaş

İki ordu 15 Eylül 994'te Epemiye yakınlarındaki Asi Nehri üzerindeki iki geçitte karşılaştı. Mançutekin, güçlerini Bizanslıların Hamdani müttefiklerine saldırmak için nehrin sığ yerinden gönderirken, ana Bizans kuvvetini Türkler ve paralı asker birimleriyle köşeye sıkıştırdı.[2] Adamları Hamdaniler'i geçmeyi başardılar, döndüler ve arkadan Bizans kuvvetlerine saldırdılar. Bizans ordusu bu süreçte yaklaşık 5.000 kişiyi kaybederek paniğe kapıldı ve kaçtı.[3]

Sonrası

Savaştan kısa bir süre sonra Fatımiler, Hamdanileri 890'dan beri sahip oldukları iktidardan uzaklaştırarak Suriye'nin kontrolünü ele geçirdi.[1] Mançutekin, Azez'i ele geçirmeye ve Halep kuşatmasına devam etti.[2]

Bu yenilgi, Bizans imparatoru II. Basileios'un ertesi yıl bir seferinde doğrudan müdahalesine[4] ve Mihail Burces'in görevden alınmasına ve yerine Damian Dalassenos'un getirilmesine yol açtı.

Kaynakça

  1. ^ a b J. Gordon Melton, 2014, p.256
  2. ^ a b Trombley, 1997, pp.269–270
  3. ^ Ibid, 440f.
  4. ^ Holmes,2005,pp.346–347

Araştırmalar

  • Trombley, Frank (1997), "The Taktika of Nikephoros Ouranos and Military Encyclopaedism", Binkley, Peter (Ed.), Pre-modern encyclopaedic texts: proceedings of the second COMERS Congress, Groningen, 1-4 July 1996, BRILL, ss. 269-270, ISBN 978-90-04-10830-1 
  • J. Gordon Melton, Faiths across Time, 5000 Years of Religious History, Abc-Clio, Oxford, 2014, p256
  • Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford: Oxford University Press. 978-0-19-927968-5.

İlgili Araştırma Makaleleri

Tâi veya Abdulkerim et-Tai Billah veya Ebû Bekir Abdulkerîm "et-Tâʾi Billâh" bin Fadıl Muti Abbâsî Hâlifelerinin yirmidördüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Azîz (Fâtımî halifesi)</span>

Aziz veya El-Aziz Billah tam adı Ebu Mansur Nizar El-Aziz Billah, 21 Aralık 975 - 14 Ekim 996 arasında beşinci Fatımi halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Zâhir (Fâtımî halifesi)</span> 1021-1036 döneminde Fatimiler Halifeliği yedinci halifesi

Zahir veya Ali Az-Zahir Billah veya tam künyesi: Ebū'l Hasan aẓ-Zāhir Billāh Alī bin El-Hākim. . 1021-1036 döneminde Fatimiler Halifeliği yedinci halifesi.

İoannis Kurkuas, ayrıca Kourkouas ya da Curcuas şeklinde de yazılır,, Bizans İmparatorluğu'nun en önemli generallerinden biridir. Doğu'da Müslüman devletlere karşı yapılan muharebelerdeki başarısı tam olarak yüzyıllardır süren Arap-Bizans savaşlarının yönünün tersine çevirmiş ve 10. yüzyıl "Yeniden fetih" çağını başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap-Bizans savaşları (780-1180)</span>

780-1180 yılları arasında Bizans İmparatorluğu ile Abbâsî ve Fâtımî halifelikleri, Irak, Filistin, Suriye, Anadolu ve Güney İtalya bölgelerinde Doğu Akdeniz'de üstünlük sağlamak için bir dizi muharebede savaşmışlardır. Belirsiz ve yavaş sınır savaşları sonrasında, 10. yüzyılın sonu ve 11. yüzyılın başlarında neredeyse kesintisiz Bizans zaferleri dizisi, üç Bizans imparatorunun, yani II. Nikiforos, I. İoannis ve nihayet II. Basileios'un, başarısız Herakleios Hanedanı yönetiminde 7. yüzyıl Arap-Bizans savaşları sırasında İslam'ın yayılışı ile kaybedilen toprakları tekrar ele geçirmelerine neden oldu.

Azez Muharebesi, İmparator III. Romanos kendi komutasındaki Bizans ordusu ile Emir Şibhüddevle Ebû Kâmil Nasr kendi komutasındaki Mirdasoğulları Halep Emirliği arasında Suriye'de Azez yakınlarında gerçekleşen çarpışmadır. Mirdasoğulları, çok daha büyük Bizans ordusu karşısında zafer kazanıp, büyük bir büyük ganimet aldı, ancak nihayetinde zaferlerini kendilerine bir faydaya çevirememişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Şibhüddevle Ebû Kâmil Nasr</span>

Şibhüddevle Ebû Kâmil Nasr, Mirdasoğulları hanedanından Halep Emirliği'nin 1029 ile 1038 arasındaki ikinci emiri.

Safar Antlaşması, Hamdânî Hanedanlığı'nın uzun süreli çöküşüne resmi bir son verdi. Bizans stratopedarches Petros ile eski Hamdânî bakanı ve isyancı Karkuya arasında Aralık 969 / Ocak 970'te imzalandı. Hamdânî emiri Seyfü'd Devle'nin 967'de ölümünün ardından isyan Hamdânîler'i hızla sardı ve hanedanda kaos ve kargaşa oluştu. Bizanslılar bunu Halep'in kontrolünü ele geçirmek için bir fırsat olarak gördü. Petros kısa bir süre sonra muhtemelen Konstantinopolis'ten emir almadan Halep'e yaklaştı ve 970 yılının Ocak ayında şehri aldı.

Muizzüddevle Ebuülvan Simal bin Salih bin Mirdās 1042'den 1057'ye kadar ve daha sonra 1061'den ölümüne kadar Halep'in Mirdasoğulları Hanedanı'nın emiriydi. Salih bin Mirdas'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Salih bin Mirdas</span>

Ebu Ali Salih bin Mirdas Arapça lakabı Esedü'd-devle olan, Mirdasoğlulları'nın kurucusu ve 1025'ten öldüğü Mayıs 1029'a kadar Halep emiri. Gücünün zirvesindeyken emirliğinin toprakları arasında Cizre'nin batısı, kuzey Suriye ve bazı merkezi Suriye şehirleri vardı. Arada kesilmeler olsa da Salih'in soyundan gelenler elli yıl boyunca Halep'i yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Maraş Muharebesi (953)</span> Savaş

Maraş Muharebesi (953), Maraş yakınlarında, Bardas Fokas komutasındaki Bizans İmparatorluğu güçleri ile Bizanslıların 10. yüzyılın ortalarında en önemli düşmanlarından biri olan Hamdanilerin Halep Emiri Seyfü'd Devle arasında yapıldı. Araplar, sayıca az olmalarına rağmen, Bizanslıları yendi. Doğu ordularının komutanı Bardas Fokas, ciddi bir yara alarak savaş alanından zar zor kurtuldu. Bardas Fokas'ın küçük oğlu ve Seleukia valisi Konstantin Fokas savaş sırasında Hamdanilere yakalanarak, hastalıktan ölene kadar Halep'te bir esir tutuldu. 954'teki ve 955'teki yenilgilerle birleşen bu bozgun, Bardas Fokas'ın görevden alınmasına ve onun yerine en büyük oğlu II. Nikiforos Doğu'daki orduların komutanlığına getirilmesine sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Andrassos Muharebesi</span>

Andrassos veya Adrassos Muharebesi, 8 Kasım 960 tarihinde Leo Fokas liderliğindeki Bizanslılar ile emir Seyfü'd Devle komutasındaki Hamdaniler'in Halep Emirliği kuvvetleri arasında, Toros Dağları üzerinde tanımlanamayan bir dağ geçidinde yapılan bir muharebeydi.

<span class="mw-page-title-main">Epemiye Muharebesi</span> Arap-Bizans savaşlarında Fâtımîler zaferi

Epemiye Muharebesi Bizans İmparatorluğu ile Fâtımîler arasında 19 Temmuz 998'de gerçekleşen çatışmadır. Muharebe, kuzey Suriye'nin kontrolü üzerindeki iki güç ile Halep'in Hamdani emirliği arasındaki bir dizi askeri çatışmanın bir parçasıydı. Bizans bölge komutanı Damian Dalassenos, Jaysh ibn Samsama komutasındaki Fâtımî destek ordusunun Şam'dan gelmesine kadar Halep'i kuşatıyordu. Sonraki muharebede Bizanslılar başlangıçta galip geldi, ancak yalnız bir Kürt atlı, Bizans ordusunu paniğe sürükleyerek Dalassenos'u öldürmeyi başardı. Kaçan Bizanslılar daha sonra Fâtımî birlikleri tarafından büyük can kaybıyla takip edildi. Bu yenilgi, Bizans imparatoru II. Basileios'u bir sonraki yıl bölgede kişisel olarak sefer yapmaya zorladı ve 1001'de iki devlet arasında on yıllık bir ateşkes imzalandı.

Damian Dalassenos Bizanslı aristokrat ve Dalassenos soylu ailesinin bilinen ilk üyesidir. 996-998'de Antakya askeri valisi (doux) olarak yaptığı hizmetle tanınır. 19 Temmuz 998'de Epemiye Muharebesi'nde öldürülene kadar Fâtımîlere bir miktar başarıyla savaşmıştı.

Mançutekin Fâtımî Halifesi Azîz'in askeri bir kölesiydi (Gulam). Türk kökenlidir, Azîz yönetiminde önde gelen Fatımi generallerinden biri oldu, Suriye'de Hamdaniler ve Bizanslılara karşı savaşmıştır. Hâkim'in ilk yıllarında Berberilerin hakim olduğu rejime başkaldırdı, ancak yenildi ve esaret altında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Burces</span> Bizanslı general

Mihail Burces 10. yüzyılın en önde gelen Bizans generallerinden biriydi. Antakya'yı 969'da Araplardan geri almasıyla dikkat çekti, ancak İmparator II. Nikiforos'un gözünden düştü. Buna kızan Burces, birkaç hafta sonra Nikiforos'a suikast düzenleyen komplocular ile güçlerini birleştirdi. Burces, İmparator II. Basileios ile isyancı Bardas Skleros arasındaki iç savaşta önemli bir rolde yeniden ortaya çıktı ve bağlılığını önce imparatordan isyana çevirdiyse de sonra tekrar geri döndü. Yine de, Basileios tarafından Antakya doux'u olarak yeniden atandı, Fâtımîler karşı verdiği savaşta başarısız olduğu için görevden alındığı 995 yılına kadar bu makamda kaldı.

Bakcur, önce Halep Hamdanilerine ve daha sonra Mısır Fâtımîlerine hizmet eden bir Çerkes asker kölesi idi. 975'te Halep'in kontrolünü ele geçirdi ve yasal Hamdani hükümdarı Sa'düd Devle'in geri geldiği 977 yılına kadar yönetti. 983 yılında Humus valiliğinde Fâtımîlerin yanına giderek Halep'e saldırdı Bizans birliklerinin müdahalesi ile mağlup oldu. Bakcur, 988 yılına kadar Fâtımîler adına Şam valisi oldu. 991'de Halep'i ele geçirmek için son bir girişimde bulundu ancak gene Bizans yardımı ile yine mağlup olan. Bakcur, Sa'düd Devle tarafından yakalandı ve idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Antakya Kuşatması (968-969)</span>

Antakya Kuşatması (968-969) Bizans İmparatorluğu'nun Antakya'yı yeniden ele geçirmek amacıyla Hamdaniler'e karşı başlattığı kuşatmadır.

Uddat al-Dawla Abu Taghlib Fadl Allah al-Ghadanfar al-Hamdani, daha yaygın olarak basitçe Ebu Tağlib olarak bilinir, Cezire'nin çoğunu kapsayan Musul Emirliği'nin üçüncü Hamdânî hükümdarıydı.

Ebu 'l-Ma'ali Şerif, daha çok onursal unvanı Sa'düd Devle, Suriye'nin kuzeyinin çoğunu kapsayan Halep Hamdânî Emirliği'nin ikinci hükümdarıydı. Emirliğin kurucusu Seyfü'd Devle'nin oğlu olan bu kişi, genç yaşta tahta çıktı ve Bizans İmparatoru II. Nikiforos'un iki yıl içinde ülkesinin batı kısımlarını fethederek Halep'i bir haraçgüzar devlete dönüştürdüğü büyük bir saldırının ortasındaydı. 977 yılına kadar çok sayıda isyan ve firarla karşılaşan Sa'd, babasının veziri Karkuya'nın elinde bulunan kendi başkentine bile giremedi. Büveyhîler ile yakın ilişkiler sürdürerek Cezire'nin bazı bölgelerinde otoritesini yeniden kurmayı başardı; ancak yönetimi, Mısır'daki Fâtımîler tarafından desteklenen valisi Bakcur'un isyanıyla kısa sürede tehdit altına girdi. Sa'd ise Bizans, Büveyhiler ve Fâtımîler arasındaki bağlılığında dalgalanmalar yaşamaya devam etse de, giderek daha fazla Bizans yardımına güvenmeye başladı.