İçeriğe atla

Orly Havalimanı saldırısı

Orly Havalimanı saldırısı
BölgeParis, Fransa
Tarih15 Temmuz 1983
Saldırı türü
Bombalı saldırı
Ölü8
Yaralı55
İşleyenlerASALA

Orly Havalimanı Saldırısı veya Orly Katliamı,[1] Ermeni ASALA örgütü tarafından 15 Temmuz 1983'te Türk Hava Yolları'nın Paris Orly Havalimanındaki sivillerin bulunduğu bürosuna karşı gerçekleştirilen bombalı saldırı. Olayda patlatılan bomba ile ikisi Türk, dördü Fransız, biri Amerikalı ve biri İsveçli olmak üzere sekiz kişi ölmüştür, 28'i Türk, 55 kişi de yaralanmıştır.[2]

Çanta içine eklenmiş bomba havalimanının kalabalık güney garında yerleşen THY'nin bürosunda patlamıştır. Olayda üç kişi hemen ölmüş, beş kişi ise olaydan sonra hastanede ölmüştür. Bomba sadece yarım kilo semtex plastik patlayıcı maddesinden yapılmıştır, ama üç portatif gaz balonuna bağlı olması sonucunda kurbanlar geniş yanıklara maruz kalmıştır.[3]

Olayla ilgili Fransız polisi 29 yaşındaki Suriyeli Ermeni Varujan Garabedyan'ı (Varujan Garbisyan olarak da bilinir) tutuklamıştır. Sanık kendisinin ASALA örgütünün Fransız bölümünün başkanı olduğunu söylemiş ve bombayı Orly Havalimanına yerleştirdiğini itiraf etmiştir. Saldırıdan önce havalimanına gelen Garabedyan, yolcuların birine valizlerinin fazla olduğunu söylemiş ve yolcuya 65 dolar vererek çantasını bagaj kontrolünden geçirmesini istemiştir. Paris'ten İstanbul'a giden THY'nin uçağında, uçak havada iken patlayacak bomba zamanından önce bagaj rampasında patlamıştır.[4]

Garabedyan bombanın Ermeni kökenli Türkiye vatandaşı Ohannes Semerci'nin Villiers-le-Bel'deki evinde hazırlandığını itiraf etmiştir.[4] Bombayı gaz balonlarına bağlaması şüphesi üzere başka bir Ermeni kökenli Türkiye vatandaşını, 22 yaşındaki elektronik uzmanı olan Nayir Söner'i (Nayir Souner)[5] polis bir süre sonra Marsilya'da hapsetmiştir.

Tepkiler

  • Olaydan sonra havaalanına gelen dönemin Fransa Başbakanı Pierre Mauroy, hükûmetinin "bu alçakça saldırıları şiddetle kınadığını" belirtti. Havaalanında denetlemede bulunduktan sonra yaralıları kaldırıldıkları hastanede ziyaret etti.
  • Devlet Başkanı François Mitterand tatilini yarıda kesere başkente döndü.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı İlter Türkmen açıklamasında, Ermeni örgütlerinin tarihi tahrif ederek Türkiye'ye karşı kanlı eylemlerine gerekçe aradığını ve en korkunç soykırım örneğini gösterdiklerini ifade etti. Türkmen, terörizmi destekleyen veya ona müsamaha edenlerin, kendilerine de zararlar verdiğini görmeleri gerektiğini belirtti.
  • Dışişleri Bakanı İlter Türkmen'e mesaj gönderen Türk Ermeni Patriği Şinork Kalustyan, "Allah'ın bir hizmetkarı ve bir insan olarak ve tüm Türkiye Ermenileri olarak" bu insanlık dışı olayı nefretle kınadıklarını söyledi.[6]

Tartışmalar

Dışişleri Bakanı İlter Türkmen, Tercüman Gazetesine verdiği röportajda, ASALA'nın bir kısmının Fransa'da odaklandığının bu saldırıyla ortaya çıkardığını söyledi.

Alman Frankfurter Allgemeine gazetesi, Ermeni teröristlerin saldırısına dair Fransa Gizli Servisi'nin bilgisi olduğunu yazdı.

Fransız kontrespiyonaj örgütünde terörizmle mücadele bölümünde 9 yıl görev yapmış olan Daniel Burdan,

"Varujan Garbisyan yönetimindeki hücre en fazla on kişilikti. İçlerinden on kadarı 'tehlikeli' şahıs sayılıyor ve yakından izleniyordu. Ancak aldığımız kesin emir, takibi yoğunlaştırmamak ve izlendiklerini fark edecekleri noktayı aşmamaktı. 7-8 aydan beri hepsini biliyorduk. Nerede kaldıkları, kimlerle görüştükleri artık izleyen görevli arkadaşlar için günlük rutine dönüşmüştü. Kısacası 8 kişinin ölümü 60 kişinin yaralanmasına yol açan suikastı engelleyebilirdik.”

cümlelerini kullandı.[6]

Ayrıca bakınız

Dış Bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Rabinovich, Itamar (1985). Middle East contemporary survey: 1984-1985 (İngilizce). s. 697. ISBN 0-8133-7445-6. ...the so-called Orly Airport massacre of July 1983... 
  2. ^ Associated Press (9 Ekim 1983). "French Hold Armenians In Orly Airport Bombing" (İngilizce). Paris: New York Times. 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Syed, M. H. (2002). Islamic terrorism: myth or reality (İngilizce). Gyan Publishing House. s. 43. ISBN 81-7835-140-4, ISBN 978-81-7835-140-7. 
  4. ^ a b Dionne Jr., E. J. (21 Temmuz 1983). "Paris says suspect confesses attack" (İngilizce). Paris: New York Times. s. 5. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Washington Post. (24 Temmuz, 1983). "Dutch Hold Suspect in Brussels Killing", A23
  6. ^ a b "Sakarya Üniversitesi | Türk Ermeni İlişkileri Araştırma Merkezi | ERMENİ TERÖR ÖRGÜTÜ ASALA'NIN EN KANLI EYLEMİ PARİS ORLY HAVAALANI KATLİAMI". satemer.sakarya.edu.tr. 13 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

15 Temmuz, Miladi takvime göre yılın 196. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 169 gün vardır.

1983, Miladi takvimin Milattan sonra 1983. ve cumartesi gününden başlayan bir yılıdır. 2. binyılın 983. yılı, 20. yüzyılın 83. yılı ve 1980'ler on yılının 4. yılıdır.

2 Mart, Miladi takvime göre yılın 61. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 304 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">ASALA</span> Ermeni Milliyetçisi Marksist-Leninist silahlı örgüt

ASALA veya tam adı ile Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu, 1975 ve 1994 yılları arasında, Türkiye dahil 16 farklı ülkede Türk ve diğer sivil, mülki ve diplomatik hedeflere karşı bombalı ve silahlı eylemlerde bulunmuş solcu ve aşırı milliyetçi silahlı örgüttür.

Osman Mümtaz Soysal, 1961 Anayasası'nın imza sahiplerinden biri olarak isim yapan hukukçu, akademisyen ve siyaset adamı.

Mehmet Baydar, Türkiye Cumhuriyeti Los Angeles eski Başkonsolosu. Ermeni yasa dışı örgüt ASALA tarafından 27 Ocak 1973'te ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Santa Barbara şehrinde öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 981 sefer sayılı uçuşu</span> Kanunlu ya da yasaya dayanan bir uçuş

Türk Hava Yolları Uçuş 981, 3 Mart 1974 tarihinde Türk Hava Yollarına ait McDonnell Douglas DC-10 model yolcu uçağının Paris-Londra seferini yaparken düşmesi sonucu 13'ü mürettebat 333'ü yolcu 346 kişinin ölümüyle sonuçlanan uçuş. Uçak, yük kapısının düşük basınç sonucu patlaması nedeniyle Paris'in kuzeyindeki Ermenonville Ormanı'na çakılmıştır. Bu olay havacılık tarihinin dördüncü büyük kazasıdır.

Varujan Karabetyan ; 1983 Orly Havalimanı saldırısını düzenleyen, ilgili Fransız mahkemesi tarafından yargılanıp suçlu bulunan ve müebbet hapse mahkûm olup 17 yıl sonra salıverilen ASALA militanı.

Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları veya Ermeni Soykırımı için Adalet Komandoları (ESAK) (İngilizce: Justice Commandos of the Armenian Genocide (JCAG)) veya Ermeni Devrimci Ordusu (EDO) (İngilizce: Armenian Revolutionary Army (ARA)), 1975 ve 1983 yılları arasında faaliyet göstermiş sağcı ve aşırı milliyetçi Ermeni gerilla örgütü. Amaçları, Türkiye tarafından Ermeni soykırımının tanınması ve Türkiye'nin bir kesim arazisi üzerinde bağımsız Ermenistan'ın kurulması olmuştur. ABD, Fransa, Avusturya, Portekiz, Sırbistan ve Belçika'da Türk diplomatlara karşı saldırılarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Esenboğa Havalimanı saldırısı</span>

Esenboğa Havalimanı saldırısı, ASALA tarafından 7 Ağustos 1982 tarihinde Ankara Esenboğa Havalimanı'nda yapılan bombalı saldırıdır. ASALA tarafından Türkiye'de yapılan ilk ölümlü eylem olan Esenboğa Havalimanı saldırısında dokuz kişi ölmüş, 72 kişi de yaralanmıştır.

1983 Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği saldırısı, 27 Temmuz 1983 tarihinde, Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği'ne yapılan saldırı.

1984 Tahran saldırıları, 1984 yılında Türk diplomatlara karşı İran'ın başkenti Tahran'da düzenlenen üç ayrı saldırıdır.

Kemal Arıkan suikastı, 28 Ocak 1982 tarihinde Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ın Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları üyesi Hampig Sasunyan ve Krikor Saliba tarafından uğradığı suikast sonucu öldürülmesi.

1981 Paris saldırısı, 4 Mart 1981 tarihinde Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği çalışma ataşesi Reşat Moralı ile din görevlisi Tecelli Arı'nın öldürüldüğü silahlı saldırı. Paris'te Türk diplomatlara karşı yapılan üçüncü saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Paris-Orly Havalimanı</span>

Paris-Orly Havalimanı Fransa'nın başkenti Paris'e yakın Orly bölgesinde yer alan uluslararası havalimanı. Toplam yolcu sayısı bakımından Charles de Gaulle Havalimanı'nın ardından Fransa'nın ikinci havalimanı olan Orly, iç hat uçuşlar baz alındığında Fransa'nın en işlek havalimanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos 2016 Gaziantep saldırısı</span> Gaziantep’te IŞİD terör örgütü tarafından sokak düğününe düzenlenen bombalı saldırı

Ağustos 2016 Gaziantep saldırısı, 20 Ağustos 2016'da yerel saatte 22.50 sularında Türkiye'nin Gaziantep ilinin Şahinbey ilçesinde bir sokak düğünü sırasında düzenlenen bombalı saldırı. Saldırı sonucunda 59 kişi öldü, 90'ın üzerinde kişi yaralandı.

1983 Brüksel saldırısı Türkiye'nin Brüksel Büyükelçiliği İdari Ataşesi Dursun Aksoy'un Ermeni silahlı örgütü ASALA tarafından 14 Temmuz 1983 tarihinde öldürüldüğü silahlı saldırı.

1984 Viyana saldırısı Ermeni silahlı örgütü Ermeni Devrimci Ordusu tarafından 20 Haziran 1984 tarihinde Türkiye'nin Viyana Büyükelçiliği Çalışma Müşavir Vekili Erdoğan Özen'in öldürüldüğü silahlı saldırı.

1983 THY Paris bürosu saldırısı, 22 Ocak 1983 tarihinde Türk Hava Yolları'nın Paris bürosuna el bombalarıyla yapılan bombalı saldırı. Patlamada yaralanan olmadı. Saldırı Ermeni silahlı örgütü Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu (ASALA) tarafından üstlenildi.

Bu sayfada, 1983 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.