Oriya Dili (Oriya Dili: Oria), Hindistan'ın Orissa bölgesinin resmî dilidir. Oriya abecesi ile yazılır. Oriya Hint - Avrupa dillerinin, Hint - Aryan koluna mensuptur. Oriya, çok eski senelerde Hindistan'ın tarih diliydi. Birazcık Seylanca ve Hintçe'ye benzemektedir. Oriya Dili'ne çoğunlukla Bengalce,Sanskrit ve Assam dili kökenli sözcükler girmiştir.
 Hindistan'daki resmî diller | |
|---|---|
| Federal | |
| Yerel | |
Hindistan, resmî adıyla Hindistan Cumhuriyeti, Güney Asya'da bulunan bir ülkedir. Dünyanın en büyük yedinci coğrafi alanı ve en büyük nüfusuna sahip olan ülkenin ulusal marşı Jana Gana Mana'dır. Ülkede resmî dilleri İngilizce ve Hintçe oluşturur, ancak 22 adet tanınmış bölgesel dil de bulunur. Hindistan'da baskın din Hinduizm olup, ülke Endonezya ve Pakistan'dan sonra sayıca en kalabalık Müslüman nüfusa sahiptir. Hindistan nominal fiyatlarla dünyanın en büyük on ikinci ekonomisine ve satın alma gücü paritesine göre dünyanın en büyük dördüncü ekonomisine sahiptir.
Hint-Avrupa dil ailesi, yüzlerce dil ve lehçe içeren dünyanın en büyük dil ailesi. Dünyada 3,2 milyarı aşkın kişinin anadili bu aileye ait bir dil olup, bu değer dünya nüfusunun %46'sına tekabül etmektedir. Avrupa'nın en büyük dilleri, Güney ve Batı Asya dilleri, Kuzey ve Güney Amerika ve Okyanusya'da en çok konuşulan diller Hint-Avrupa dilleridir. Ethnologue'a göre yaşayan 445 Hint-Avrupa dili bulunmaktadır ve bu dillerin üçte ikisinden fazlası (313) Hint-İran koluna bağlıdır.
Sanskrit, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran koluna bağlı bir dildir. Sanskrit ve lehçeleri, Antik Hindistan'da lingua franca statüsüne sahip olmuştur. Dil aynı zamanda Hititçe ve Miken Grekçesinden sonra kaydedilmiş en eski Hint-Avrupa dili olmaktadır.
Hintçe, ağırlıklı olarak Hindistan'ın kuzey, merkez ve batısında konuşulan Hint-Avrupa dil ailesine mensup bir Hint-Aryan dilidir. Pakistan'ın resmî dili olan Urduca ile beraber Hindustânî dilinin iki standart yazılı formundan birini oluşturur. İngilizce ile birlikte Hindistan'ın iki resmî dilinden biridir. Hindistan'da Devanāgarī yazı sistemi; Pakistan'da ise Arap alfabesi kullanılmaktadır.
Hindistan dilleri, Hindistan'da konuşulan dillerdir ve toplam 400'ü geçen dil ve lehçelerden oluşur. Bunlardan Hintçe ve İngilizce ana dil olarak tüm resmî belgelerde kullanılması şarttır.
Hint sineması diye Hindistan yarımadasında üretilen sinema filmleri adlandırılır. Amerikan film üretiminin yanı sıra Hint Sineması sayısal olarak dünyada söz sahibi. Günde 3 film çekerek 1980'li yıllarda Amerikan Sinemasını dahi geçmişti.
Dravid dil ailesi, yoğunlukla Güney Hindistan'da ve Sri Lanka'da konuşulan 73 dili içerir. Pakistan, Nepal ve Bangladeş'teki bölgelerde, bunlardan daha az olarak da Afganistan ve İran'da konuşulur. Ayrıca, ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Malezya ve Singapur'da Dravid'li göçmenler tarafından konuşulur.
Hint-Avrupa halkları, Avrasya kırları boyunca yaşayan ve çeşitli tarihlerde uygar dünyaya akınlar yaparak yerleşen göçebe halklardır.
Sömürge Hindistanı, Britanya Hindistanı, Britanya Rajı ya da Hindistan İmparatorluğu 1858'den 1947'ye kadar Birleşik Krallık'ın Hindistan kolonisinin adıdır. Bu dönem ayrıca dominyon periyodu olarak da adlandırılmıştır. İngiltere kontrolündeki bölge güncel kullanımda Hindistan (India) adıyla bugünkü Hindistan, Pakistan Bangladeş ve Myanmar ülkelerini kapsıyordu. Yöneticisi İngiliz Kraliyet ailesi idi. Başkenti Kalküta (1858-1912) ve Yeni Delhi (1912-1947) olmuştu. Hindistan olarak,1945’te San Fransisco’da II. Dünya Savaşı’nın ardından oluşturulan Birleşmiş Milletler'in kurucu üyesi olmuştur.
Aryan, antik Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dilleri konuşmuş halkların kendilerini tanımlamak ve bölgedeki diğer halklardan ayırt etmek için kullanmış oldukları bir terimdir. Vedik döneminde Hindistan’ın Āryāvarta olarak adlandırılan bölgesine yerleşmiş, Hint-Aryan dilleri koluna dahil diller konuşan Hint-Aryan etnik grubu ve bu bölgeyi tanımlamak için günümüzde kullanılan bir ifadedir. Bu topluluklar yüzyıllarca bölge toplumları üzerinde aristokratik bir sınıf olarak hüküm sürmüşlerdir. Etnik olarak yakın topluluklardan olan Antik İran halkları, Avesta’da kendilerini tanımlamak için bu etnik tanımı kullandılar. Günümüzde İran adının Aryan sözcüğünden türediği ileri sürülür.
Hintçe Vikipedi Vikipedinin Hint dilindeki sürümüdür. 20 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Hintçe Vikipedi'nin 163.409 maddesi, 832.126 kullanıcısı ve 7 hizmetlisi bulunmaktadır ve Vikipedi'nin 51. en büyük sürümüdür. Hintçe Vikipedi, Hint dili konşuan insanların ve öncelikle Hindistan'da yaşayanların ihtiyaçlarını karşılamak üzere yaratılmıştır. Mart 2007'de 10.000 madde sayısını geçmiştir. 2010 Temmuz'unda Google, Google translate ve manuel kontrol karışımı bir metot ile İngilizce Vikipedi'deki maddeleri Hintçeye programlı bir şekilde çevirmek için Hint Vikipedistlerle beraber çalıştıklarını açıkladı ve bugüne kadar 600.000'den fazla kelime çevrildi. Bu işlemlerin de Hintçe Vikipedi'deki büyümenin yüzde 20'sini oluşturduğu ifade edilmektedir.
Teluguca Vikipedi, 9 Aralık 2003'te yazılmaya başlanmış, Vikipedi'nin Hint dillerindeki en büyük sürümüdür. Teluguca, Hindistan'da en yaygın kullanılan ikinci dildir. 2008 itibarıyla madde sayısı 38.000'i geçmiştir.
Pencapça, ağırlıklı olarak Pencaplar tarafında Pakistan ve Hindistan'da yer alan Pencap bölgesinde konuşulan bir Hint-Aryan dilidir. Pakistan'daki 80 milyonu aşkın konuşuruyla ülkedeki en yaygın, yaklaşık 31 milyonluk konuşur sayısıyla Hindistan'da ise 11. en yaygın dildir. Toplam ana dil olarak Pencapça konuşan nüfusun 113 milyon kişi olduğu tahmin edilmektedir. Güney Asya dışında Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde de önemli sayıda konuşura sahiptir.
Orissa, Hindistan'ın doğu kesiminde eyalet.
Hint-Aryan dilleri, Hint-Avrupa dil ailesinin, Hint-İran kolunun bir alt ailesini oluşturur. Dünyada bilinen 219 Hint-Aryan dili var olup, ağırlıklı olarak Kuzey ve Orta Hindistan, Pakistan, Afganistan, Bangladeş, Nepal, Sri Lanka ve Maldivler olarak yaklaşık bir milyar konuşmacıya sahiptir. En önemli Hint-Aryan dilleri arasında Hintçe, Urduca, Bengalce ve Sanskritçe gibi klasik dillerdir.
Hintler veya Hindistanlılar, geniş anlamda etnik vurgu yapmayan Hindistan vatandaşları, dar anlamda ise anadili Hintçe olan etnik grup. Türkçede Hint kelimesi esas olarak hem Hintler hem de Hint toprakları (Hindistan) için kullanılır. İngilizcede Hintler için kullanılan Indian kelimesi Yeni Dünya'nın keşfinden sonra Kızılderililer için de kullanılmaya başlanmış, son dönemlerde ise bu ikili karışık anlamı bertaraf etmek için Kızılderililer American Indian tamlamasından kısaltma Amerindian adıyla da anılmaktadır. 1 milyar 250 milyonluk nüfuslarıyla dünya nüfusunun %17,31 kadarını oluştururlar.
Güney Hindistan, Hindistan'ın güneyinde Karnataka, Kerala, Tamil Nadu, Andhra Pradesh ve Puduçeri eyaletlerini kapsayan bölgedir. Bölge doğuda Bengal Körfezi, batıda Arap Denizi ve güneyde Hint Okyanusu ile çevrilidir.
Kurkure, PepsiCo 'nun Hint bölümü olan PepsiCo India tarafından üretilen ve geliştirilen bir Şişmiş mısır ponponları markasıdır. Hint dilinde "çıtır" kelimesinden sonra adlandırılan atıştırmalık tamamen Hindistan'da geliştirildi. 1999 yılında piyasaya sürüldü ve otomatik tesislerini Channo'da, Kalküta ve Pune'da açtı. Kurkure versiyonları Pakistan, Nepal, Kanada ve Orta Doğu bölgelerinde mevcuttur.
Santalice, Santalca veya Santali dili, genellikle Assam, Bihar, Carkhand, Mizoram, Orissa, Tripura ve Batı Bengal'de konuşulan, Ho ve Mundari dilleri ile ilişkili bir Avusturoasya dili. Bu dil ailesinin Munda grubunda yer alan ve grubun en yaygın olarak konuşulan üyesi Santalice, Hindistan Anayasası uyarınca Hindistan'ın tanınmış bölgesel dillerinden biridir. 7.6 milyon civarında konuşura sahip dil, Hindistan, Bangladeş, Bhutan ve Nepal'e yayılmıştır. Dil ayrıca Vietnamca ve Kmerceden sonra en büyük üçüncü Avustroasya dilidir. Santalice, Santalların milli dilidir.
Oriya Vikipedi, Vikipedi'nin Oriya dili sürümüdür. 20 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Oriya Vikipedi'nin 18.619 maddesi ve 175 dosyası bulunmaktadır. Oriya Vikipedi'nin, 37.524 kayıtlı kullanıcısı (aktif kullanıcı:47 ) ve 6 hizmetlisi vardır. Açıldığı günden beri 542.620 kez katkıda bulunulmuştur.
