İçeriğe atla

Orhan Gazi Külliyesi

Koordinatlar: 40°11′03″K 29°03′50″D / 40.18417°K 29.06389°D / 40.18417; 29.06389
Orhangazi Külliyesi
Orhan Gazi Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumBursa, Türkiye
Koordinatlar40°11′03″K 29°03′50″D / 40.18417°K 29.06389°D / 40.18417; 29.06389
İnançİslam
DurumEtkin
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimİslami, Osmanlı
Özellikler
MalzemelerTaş, tuğla
TürKültürel
Kriteri, ii, iv, vi
Belirleme2014 (38. oturum)
ParçasıBursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu
Referans no.1452
Ülke Türkiye
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Orhan Gazi Külliyesi, Bursa'da 14. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı sultanı Orhan Gazi tarafından yaptırılan yapılar topluluğudur.

Bir cami (Orhan Gazi Camii), bir medrese (yıkılmış), bir imaret (yıkılmış ve yerine 19. yüzyılda Belediye Binası yapılmıştır), bir hamam (Aynalı Çarşı adıyla çarşı olarak faaliyete devam etmekte) ve bir handan (Emir Han) oluşur.[1]

O devirde bir kale-kent niteliğindeki Bursa'da Bizans surları dışında kurulacak bir kentin ilk çekirdeğini oluşturmak üzere yapılan bu yapılar, Hanlar Bölgesi'nin merkezidir. İki nehir arasındaki bir tepede kurulan Bizans yerleşiminin kuzeydoğusuna inşa edilmiştir.[2] Orhan Gazi'nin külliyeyi sur dışına imar etmesi ile kent imarına getirdiği yaklaşım, daha sonraki sultanlar tarafından da benimsenmiştir. "Bursa tipi" de denen ve Osmanlı Beyliği'ne ait özgün bir tasarım olan "tabhaneli cami planı" ilk defa bu külliyenin ana yapısı olan Orhan Camisi'nde uygulanmıştır.[3]

Külliye, 2014 yılında “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu” Dünya Miras Alanı 'nın bileşenlerinden birisi olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmiştir.[4]

Bir söylenceye göre Karagöz ile Hacivat, Orhan külliyesi inşasında çalışan ustalardır.[5]

Geçmişi

1326 yılında bir Bizans kale-kenti olan Bursa'nın Osmanlılar tarafından fethinden hemen sonra kalenin karşısında Gökdere'nin bataklık hale getirdiği alanlar kurutularak Orhan Gazi külliyesinin yapıları inşa edilmiş, etrafı "Aşağı Hisar" diye adlandırılan bir duvar ile çevrilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nu Doğuşu Dünya Mirası Adaylık Dosyası" (PDF). Bursa Alan Başkanlığı web sitesi. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2020. 
  2. ^ Yavaşça, Doğan. "Orhan Gazi Külliyesi". İslam Ansiklopedisi, Cilt 33, Yıl 2007. 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020. 
  3. ^ Okçuoğlu, Tarkan. "Osmanlı Mimarisi ve Sanatı" (PDF). İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi ders kitabı. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020. 
  4. ^ "'Sultan külliyeleri' UNESCO ile dünyaca tanındı". Anadolu Ajansı web sitesi, 30 Temmuz 2018. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 
  5. ^ "Orhan Gazi türbesi ve külliyesi". Bursa İl Kültür Turizm Müdürlüğü web sitesi. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cumalıkızık</span>

Cumalıkızık, Türkiye'nin Bursa ilinin Yıldırım ilçesine bağlı bir mahalledir. Bursa şehir merkezine 11 kilometredir. Ortalama 20 dakikada ulaşım sağlanır. Uludağ'ın kuzey eteklerinde kurulmuş ve hâlen yaşayan beş Kızık köyünden biridir. Diğer Kızık köyleri şunlardır: Değirmenlikızık, Fidyekızık, Hamanlıkızık ve Derekızık. Bayındırkızık, Dallıkızık, Kızık, Bodurkızık, Ortakızık, Camilikızık, Kiremitçikızık, Kızıkşıhlar ve Kızıkçeşme ise günümüze ulaşamamıştır. Cumalıkızık Etnografya Müzesi burada bulunmaktadır. 2000'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilen Cumalıkızık, 2014'te Bursa ile birlikte Dünya Mirası olarak tescil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Gazi</span> 2. Osmanlı padişahı (1324–1362)

Orhan Gazi veya Orhan Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nun ikinci padişahıdır. 1324 ile 1362 yılları arasında hüküm sürmüştür. Babası Osman Gazi'den 16.000 km² olarak aldığı beyliği, oğlu I. Murad'a 95.000 km² ila 100.000 km² arsa bıraktığı biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Külliye</span>

Külliye, cami ile birlikte hamam, medrese, mektep, imaret, türbe, kütüphane, aşevi, darüşşifa, çarşı, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Geyve Hanı</span>

Gevye Hanı Bursa, Kapalıçarşı'da bulunan, 15. yüzyılda Tokat ahileri’nden Ahi Bayezıt’ın oğlu Hacı İvaz Paşa tarafından Yeşil Camii'ye gelir temini için yaptırılıp, Çelebi Mehmet’e armağan edilmiş bir handır. Han, daha önce Hacı İvaz Paşa Hanı, Payigâh, Lonca ve Ütücüler Hanı olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zağnos Paşa Camii</span> Balıkesirde bir cami

Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Cami (Bursa)</span> Bursa, Türkiyede bir cami

Yeşil Cami, Bursa'da ilk dönem Osmanlı mimarisinin önemli örnekleri arasında yer alan bir tarihi yapı.

Erken dönem Osmanlı mimarisi veya Bursa üslubu 1299 yılında Osmanlı Devleti’nin Osman Gazi tarafından Söğüt'de Osmanlı'nın tarafından kurulması ile 1501 yılında Bayezid Camii'nin (1501-1505) inşaatının başlaması arasındaki mimari dönemi kapsar. Bazı araştırmacılar ise bu dönemin Edirne'de yer alan Üç Şerefeli Cami inşaatının 1437 yılında tamamlanmasıyla bittiğini kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Külliyesi</span>

Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad'ın Bursa'da 1425-1426 yıllarında yaptırdığı külliye. Bulunduğu semte de ismini verir.

Osmanlı döneminde İstanbul

<span class="mw-page-title-main">Yıldırım Külliyesi</span>

Yıldırım Külliyesi, Bursa'da 14. yüzyıl sonunda Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid ve Sultan Süleyman Han tarafından yaptırılmış yapı topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">İpek Han</span> Bursada 15. yüzyıl yapısı

İpek Han, Bursa'da Hanlar Bölgesi'nde Yeşil Külliye'ye gelir getirmek amacıyla 15. yüzyılda Osmanlı sultanı I. Mehmed tarafından yaptırılmış iki katlı han.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Külliye</span>

Yeşil Külliye, Bursa'da 1420'de Osmanlı padişahı I. Mehmed tarafından yaptırılan ve bulunduğu semte adını veren yapı topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Camii (Bursa)</span>

Bursa Muradiye Camii, 15. yüzyılın ilk yarısında Bursa'da Osmanlı padişahı II. Murad tarafından yaptırılmış cami.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Gazi Camii (Bursa)</span> Bursa, Türkiyede bir cami

Orhan Gazi Camii (Gazi Orhan Bey Cami), Bursa'nın Osmangazi ilçesinde yer alan ve Orhan Bey tarafından 1339'da yaptırılan cami. Kitabesinde yazdığına göre, 1413'te Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından tahrip edilen cami, 1417'de Çelebi Mehmet tarafından onarılmıştır. Orhan Gazi Külliyesi'nin parçası olan cami, Dünya Mirası listesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Hüdavendigar Cami</span> Bursada Osmanlı döneminden kalan bir cami

Hüdavendigar Cami veya I. Murad Cami, Bursa'da 14. yüzyıl yapısı tarihi bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüdavendigar Külliyesi</span> I. Murat tarafından Bursada yaptırılan tarihî külliye

Hüdavendigar Külliyesi, üçüncü Osmanlı padişahı I. Murad tarafından Bursa'da yaptırılan yapı topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Hanlar Bölgesi</span>

Hanlar Bölgesi, Bursa'nın merkezinde, 14. yüzyılda oluşmaya başlayan, 16. yüzyılın ortalarına kadar padişahların ve devletin ileri gelenlerinin yaptırdığı anıtsal yapılar ile gelişen ticaret merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Beçin Kalesi</span> Muğlanın Milas ilçesinde tarihi bir kale

Beçin Kalesi Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan tarihi kale.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Camii</span>

Orhan Camii, İzmit'te, Orhan Mahallesi bulunan 14. yüzyıl Osmanlı camisi.

<span class="mw-page-title-main">Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu</span> Türkiyede bir Dünya Mirası

Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu, Türkiye'nin Bursa şehrinde yer alan bir Dünya Mirasıdır. 2000'de geçici listeye alınan miras alanı 2014'te kalıcı listeye dahil edildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.