İçeriğe atla

Orgburo

Organizasyon Bürosu (Rusça: организационное бюро) olarak da bilinen Orgbüro (Rusça: Оргбюро́), Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesinin 1919-1952 yılları arasında 19. Komünist Parti Kongresi'nde kaldırılıncaya kadar varlığını sürdürdü ve görevleri genişleyen Sekreterya'ya devredildi.[1]

Rolü

Orgbüro, Sovyetler Birliği'ndeki örgütsel çalışmalar hakkında önemli kararlar vermek üzere oluşturuldu. Yerel parti komitelerinin çalışmalarını denetleme ve komünist üyeleri uygun gördükleri konumlara seçme ve yerleştirme yetkisine sahipti.[1] Orgbüro ve Politbüro'nun işlevleri çoğu kez birbirine bağlıydı, fakat son kararı Orgbüro vermekteydi. Politbüro çoğunlukla insanların stratejik planlaması, izlenmesi ve ülkenin statüsüyle ilgiliyken, Orgbüro parti kadrosunun denetimi, çeşitli görev ve görevlere atanmasıyla, hükûmetin stratejik gündemi konusunda görevlendirildi.[1]

Seçim ve kronoloji

Orgbüro, Politbüro ve Sekreterya'nın yaptığı gibi Merkez Komitesinin genel oturumlarına seçildi. Merkez Komitesi sekreterlerinden biri Orgbüro'nun çalışmalarını denetliyordu. Üç üyeden oluşan ilk Orgbüro (Vladimirsky, Krestinsky ve Sverdlov) 16 Ocak 1919'da Merkez Komitesi toplantısında seçildi.[1][2] 8. Parti Kongresi (8 Mart 1919 - 23 Mart 1919) parti tüzüğünü değiştirdi ve Politbüro, Orgbüro ve Sekreterya seçimlerine ilişkin hükümler oluşturdu.[1][2] Merkez Komitesi genel kurulu 25 Mart 1919'da beş üye ve bir aday üyeden oluşan yeni Orgbüro'yu seçti. Joseph Stalin, Vyacheslav Molotov, Lazar Kaganovich ve diğerleri gibi bazı önemli Komünist politikacılar Orgbüro ve Politbüro'nun üyeleriydiler ancak Orgbüro üyelerinin çoğu, Politbüro ve Sekreterya'ya seçilenlerden daha az önemli kişilerdi.[1][2]

TarihOlay
16 Ocak 1919Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Vladimirsky, Krestinsky ve Sverdlov (16 Mart 1919'da öldü)
25 Mart 1919Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Beloborodov, Krestinsky, Serebryakov, Stalin, Stasova; Aday üye: Muranov
29 Ekim 1919Kalinin, Merkez Komitesi genel kurulumunda tam üyeliğe seçildi
5 Nisan 1920Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Krestinsky, Preobrazhensky, Rykov, Serebryakov, Stalin
16 Mart 1921Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Komarov, V. Mikhaylov, Molotov, Rykov, Stalin, Tomsky, Yaroslavsky; Aday üyeler: Dzerzhinsky, Kalinin, Rudzutak
28 Mayıs 1921Politbüro, Zalutsky, Kutuzov ve Schmidt'i aday üyeler olarak onayladı
8 Ağustos 1921Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Dzerzhinsky, Zalutsky, V. Mikhaylov, Molotov, Rudzutak, Rykov, Stalin; Aday üyeler: Kalinin, Kutuzov, Shmidt
3 Nisan 1922Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Andreyev, Dzerzhinsky, Kuibyshev, Molotov, Rykov, Stalin, Tomsky; Aday üyeler: Zelensky, Kalinin, Rudzutak
26 Nisan 1923Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Andreyev, Dzerzhinsky, Molotov, Rudzutak, Rykov, Stalin, Tomsky; Aday üyeler: Zelensky, Kalinin, V. Mikhaylov
25 Eylül 1923Zinovyev ve Trotsky, Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Bukharin ve Korotkov'un aday üyeliklerini tam üyelik seçtiler
02 Haziran 1924Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Andreyev, Bubnov, Voroshilov, Dogadov, Zelensky, L. Kaganovich, Kalinin, Molotov, Nikolayeva, Smirnov, Stalin; Aday üyeler: Antipov, Dzerzhinsky, Lepse, Tomsky, Chaplin, Frunze (31 Ekim 1925'te öldü)
20 Ağustos 1924Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Zelensky'nin görevlerini Uglanov devralarak tam üye seçildi
01 Ocak 1926Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Andreyev, Artyuhina, Bubnov, Dogadov, Yevdokimov, Kviring, Kosior, Molotov, Smirnov, Stalin, Uglanov; Aday üyeler: Lepse, V. Mikhaylov, Ukhanov, Chaplin, Shmidt
09 Nisan 1926Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Yevdokimov'un görevlerini Shvernik devralarak tam üye seçildi
16 Nisan 1927Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Shvernik ve Kviring'in görevlerini Kubyak, Sulimov ve Rukhimovich devralarak tam üye seçildi. Lobov aday üye seçildi
19 Aralık 1927Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Andreyev, Artyuhina, Bubnov, Dogadov, Kosior, Kubyak, Molotov, Moskvin, Rukhimovich, Smirnov, Stalin, Sulimov, Uglanov; Aday üyeler: Kotov, Lepse (6 Ekim 1929'da öldü), Lobov, V. Mikhaylov, Ukhanov, Chaplin, Shmidt
11 Nisan 1928Merkez Komite ve Merkezi Kontrol Komisyonunun ortak genel kurulunda Andreyev'in görevlerini Bauman devralarak tam üye seçildi. Antipov aday üye seçildi
12 Temmuz 1928Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Kosior'un görevlerini L. Kaganovich devralarak tam üye seçildi
29 Nisan 1929Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Uglanov görevden çekildi
17 Kasım 1929Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Gamarnik tam üye, Shvernik aday üye seçildi
13 Temmuz 1930Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Akulov, Bauman, Bubnov, Gamarnik, L. Kaganovich, Lobov, Molotov, Moskvin, Postyshev, Stalin, Shvernik; Aday üyeler: Dogadov, Kosarev, Smirnov, Tsikhon
21 Aralık 1930Merkez Komite ve Merkezi Kontrol Komisyonunun ortak genel kurulunda Molotov görevden çekildi
02 Ekim 1932Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Akulov, Bauman ve Dogadov görevlerinden çekildi
12 Ocak 1933Merkez Komite ve Merkezi Kontrol Komisyonunun ortak genel kurulunda Smirnov görevden çekildi
10 Şubat 1934Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Gamarnik (31 Mayıs 1937'de intihar etti), Yezhov, Zhdanov, L. Kaganovich, Kirov (01 Aralık 1934'te katledildi), Kosarev (29 Kasım 1938'de tutuklandı, 23 Şubat 1939'da idam edildi), Kuibyshev (25 Ocak 1935'te öldü), Stalin, Stetsky (Nisan 1938'de tutuklandı, 1 Ağustos 1938'de idam edildi), Shvernik; Aday üyeler: M. Kaganovich, Krinitsky (30 Ekim 1937'de idam edildi)
10 Mart 1935Andreyev'in anket formuyla tam üyeliği onaylandı
14 Ocak 1938Merkez Komitesi'nin genel kurulunda Mekhlis tam üye seçildi
22 Mart 1939Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Andreyev, Zhdanov, L. Kaganovich, Malenkov, Mekhlis, N. Mikhaylov, Stalin, Shvernik, Shcherbakov (10 Mayıs 1945'te öldü)
18 Mart 1946Merkez Komitesi'nin seçtiği Orgbüro: Aleksandrov, Andrianov, Bulganin, Zhdanov (31 Ağustos 1948'de öldü), A. Kuznetsov, V. Kuznetsov, Malenkov, Mekhlis, N. Mikhaylov, Patolichev, Popov, Rodionov, Stalin, Suslov, Shatalin
24 Mayıs 1947Patolichev anketle görevlerinden çekildi
07 Mart 1949A. Kuznetsov ve Rodionov anketle görevlerinden çekildi
10 Mart 1949Chernousov anketle tam üyeliği kabul edildi
Ekim 1952Orgbüro, SBKP 19. Parti Kongresi'nde kaldırıldı ve görevleri Sekretarya'ya devredildi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Orgbüro". 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  2. ^ a b c "Kronoloji". 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Çernenko</span> Sovyetler Birliği lideri (1984–1985)

Konstantin Ustinoviç Çernenko, - Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri. Yüksek Sovyet Başkanı. Politbüro üyesi (1978-1985).

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Malenkov</span> Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi

Georgi Malenkov, Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşlarından olan Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi. Stalin'in ölümünden hemen sonra SBKP Genel Sekreterliği (1953) ve Başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Feliks Dzerjinski</span> Sovyet devrimci ve bürokrat, Cheka ve OGPU örgütlerinin ve Kızıl Terörün mimarlarındandır

Feliks Edmundoviç Dzerjinskiy, , Demir Feliks lakabıyla bilinen Sovyetler Birliği'nin ilk istihbarat ve gizli servisi Çeka'nın kurucusu ve ilk önderi. Bolşevik devrimci ve Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi üyesi (1917-1926). RKP (B) Politbüro üyesi (1924-1926).

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Komünist Partisi</span> Vietnam siyasi partisi

Vietnam Komünist Partisi (VKP) Vietnam'da iktidarda olan ve ülkede yasal tek parti olan siyasi partidir. Marksizm-Leninizmi benimser. Çoğunluk basında ve halk arasında Đảng (parti) veya Đảng ta (partimiz) olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri</span> Fiilen Sovyetler Birliğinin lideri

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi. Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.

Parti genel çizgisi, komünizm terminolojisinde, bir partinin yönetim organlarının direktiflerini ve partinin genel politik tutumunu ifade eden terim.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Komünist Partisi (1918)</span>

Ukrayna Komünist Partisi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) Ukrayna kolu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi 5 Ekim ile 14 Ekim 1952 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası toplanan ilk Partisi kongresidir. Ayrıca Josef Stalin'in liderliğindeki son kongredir. Çin'den Liu Shaoqi olmak üzere yabancı Komünist partilerden birçok önemli misafir kongreye katılmıştır. Stalin son konuşmasını bu kongrede yapmıştır. 19. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi, Moskova’da 18-23 Mart 1919 tarihinde yapılmıştır. 313,766 parti üyesini temsilen 301 oy kullanma hakkına sahip delege ve konuşma hakkına sahip 102 delege katılmıştır. 8. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Parti Kontrol Komisyonu Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi bünyesinde yüksek bir disiplin kuruluydu. Üyeleri Merkez Komitesinin genel oturumlarında seçildi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi Sekreterliği, çoğunlukla Politbüro tarafından idare edilen hükûmet politikasının hazırlanmasından ziyade partinin merkezi yönetiminden sorumluydu. Üyeleri Komünist Parti Merkez Komitesi tarafından seçildi, ancak ilk yıllarında oy kullanmadan önce kıdemli liderler tarafından kararlar alındığından seçimler resmiyetsizdi. Aynı zamanda Politbüro üyesi olan SBKP Genel Sekreteri, Sekreteryanın ve partinin lideriydi. Sekreterya ve Politbüro'daki ikili üyelik, Sovyet liderliğinin iki ya da üç çok üst düzey üyesi için ayrılmıştı ve Joseph Stalin sonrası dönemde nihai bir güce adım atmıştı. Son beş Sovyet liderleri birinci veya genel sekreter olmadan önce üst düzey sekreterlerdi. Buna ek olarak, Georgi Malenkov kısa bir süre Sekretarya'nın en üst üyeliği nedeniyle Stalin'in ölümünün ardından bir hafta partinin genel başkanı olarak değerlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu, tam adıyla Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Politik Bürosu veya kısaltmayla SBKP MK Politbüro ; Sovyetler Birliği Komünist Partisi içerisinde Sovyetler Birliği hükûmeti için politika üreten en üst yetkili kurumdur. İlk hali Ekim Devriminin ardından kurulan Politbüro Mart 1919'da devrimi ve Rus İç Savaşı koşullarını yönetmek üzere Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi'nde yeniden kurulması kararlaştırıldı. İlk asıl üyeleri Vladimir Lenin, Josef Stalin, Lev Troçki, Lev Kamenev ve Nikolay Krestinski, yedek üyeleri ise Grigori Zinoviyev, Nikolay Buharin ve Mihail Kalinin idi. İlk Orgburo da bu dönemde oluşturuldu. Stalin ve Krestinski burada da üyeydiler.

<span class="mw-page-title-main">Lao Halkın Devrimci Partisi</span>

Lao Halk Devrimci Partisi, eskiden Lao Halkın Partisi, Laos'taki Marksist-Leninist bir siyasi partidir ve 1930'da Hồ Chí Minh tarafından kurulan Vietnam Komünist Partisi'nden ortaya çıkmıştır. 1975'ten bu yana Laos'ta hüküm sürdü. Politika yapan organlar Politbüro, Sekreterya ve Merkez Komitesidir. Her beş yılda bir, politbüro ve merkez komite üyelerini seçen bir parti kongresi düzenlenmektedir. Kongre aynı zamanda bir sekreterya seçti, ancak bu organ 1991'de kaldırıldı. 2016'dan itibaren, Laos Ulusal Meclisi'nin 132 üyesinden 128'i Lao Halk Devrimci Partisi'ndendir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği siyaseti</span>

Sovyetler Birliği'nin siyasi sistemi, Anayasa'nın izin verdiği tek parti olan Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) öncü rolü ile karakterize edilen tek partili sosyalist cumhuriyet çerçevesindedir

<span class="mw-page-title-main">Lazar Kaganoviç</span> Sovyet siyasetçi

Lazar Moiseyeviç Kaganoviç Sovyet siyasetçi ve devlet adamı. Özellikle Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşı ve önde gelen Eski Bolşeviklerden. Stalin döneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almış, sonrasında Nikita Kruşçev döneminde Anti Parti Grubu sürecinde tasfiye edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.