İçeriğe atla

Organoloji

Léon Theremin, 1924
Quadrangularus Reversum, Harry Partch ±1960
Moodswinger, Yuri Landman, 2006

Organoloji (Yunanca: "ὄργανον" - organon, "enstrüman" ve "λόγος" - logos, "çalışma,disiplin,bilim") müzik enstrümanları ve onların sınıflandırmasıyla [1] ilgilenen bilim dalıdır. Müzik enstrümanlarının tarihi, değişik ülkelerde ne şekilde kullanıldıkları ve ve sınıflandırıldıkları ve müzik enstrümanlarının nasıl ses çıkardığı ve müzik aletlerinin sınıflandırılması konularını içerir. Müzikoloji, akustik, etnomüzikoloji ile örtüşür.

Ünlü organolojistler

  • Curt Sachs, müzikolog ve organolojist
  • Victor-Charles Mahillon, organolojist ve müze kuratörü
  • Ivor Darreg, mikrotonal enstrüman yapımcısı
  • Leo Fender, değişik elektrogitarlar tasarımcısı (köprüler ve elektronik biçimlendirmeler)
  • Bob Moog
  • Harry Partch, mikrotonal yaylı bölümü müzik teoristi
  • Bart Hopkin, Experimental Musical Instruments adlı derginin kurucusu
  • Leon Theremin

Kaynakça

  1. ^ "Organology". 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2009. 

Dış bağlantılar


Nadiren, organoloji anatomik organ çalışması anlamında da kullanılabilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çalgı</span> bir müzisyen tarafından bu amaçla kullanılan ve ses üreten nesne

Çalgı, müzik aleti veya enstrüman, müzik yapmak için kullanılan aletlere verilen genel isimdir. Prensip olarak, ses çıkaran her nesne çalgı olabilir; ancak bir nesneyi çalgı yapan şey, müzik yapmak amacıyla kullanılmasıdır. Çalgıların tarihi, insan kültürünün başlarına kadar uzanır. İlk çalgıların ritüellerde kullanıldığı düşünülmektedir: Örneğin avın başarıyla tamamlandığını belirtmek üzere trompet, dini törenlerde davul kullanılmıştır. Zaman içinde eğlenceli amaçlı müzikler üretilmeye ve melodiler icra edilmeye başlanmıştır. Kullanım alanları arttıkça çalgılar da gelişmiştir.

Elektronik müzik veya elektro akustik müzik, elektronik müzik aletleri yardımıyla yapılan müzik türüdür. Elektronik müzik aletleri düşük kuvvetli sistemlerdir. Transistör, tümleşik devre gibi parçalar kullanırlar. Elektromekanik anlamda ses üreten elektronik müzik aletleri elektronik ögeler kullanarak ses üreten enstrümanlar arasında ayrım yapılabilir. Elektromekanik enstrümanlara; Telharmonium, Hammond B3 ve elektro gitar; Elektronik enstrümanlara ise Theremin, synthesizer ve bilgisayar örnekleri verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Flüt</span> üflemeli çalgı

Flüt nefesli grubundaki müzik aletlerindendir. Kamışlı nefesli çalgıların aksine flüt sesini bir açıklık boyunca hava akışından çıkaran bir aerofon veya kamışsız nefesli çalgıdır. Hornbostel – Sachs alet sınıflandırmasına göre oluklar kenardan üflemeli aerofonlar olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Bandoneon</span>

Bandoneon, tahminen 1845 yılında icat edilen ve Almanya kökenli tuşlu ve körüklü koncertinas isimli enstrümanlar ailesinin bir üyesidir. Koncertinas –İngiliz Adaları'nda kullanılanlardan farklı olarak- her iki tarafında 14 tuşu olan küçük kare bir enstrümandır. Tahminen 1856 yılında tuş sayısı 70'ten fazlaya çıkarılmış ve bu enstrümana Krefeld, kuzey Almanya'da bir müzik dükkânı sahibi Heinrich Band anısına ticari isim olarak ‘Bandoneon’ adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Müzik Enstrümanları Dijital Arabirimi</span>

Müzik Enstrümanları Dijital Arabirimi ya da kısaca MIDI, elektronik müzik aletleri ve bilgisayarlar arasında gerçek zamanlı veri alışverişini sağlayan, endüstri standardı haline gelmiş yaygın bir iletişim protokolü.

<span class="mw-page-title-main">Synthesizer</span>

Synthesizer farklı türde bir müzik yaratmak ve elektriksel sinyaller üretmek için kullanılan bir müzik aletidir. Üretilen sinyaller bir enstrüman amfisi, hoparlör ya da kulaklık aracılığıyla sese dönüştürülüp duyulur hale gelir. Synthesizer ile var olan çalgı ve doğadaki sesleri yeniden üretmek mümkün olduğu gibi, tamamen özgün yeni sesler yaratmak da mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Ksilofon</span>

Ksilofon, değişik sayıda akortlu tahta çubukların gam sırasıyla dizilmesinden oluşan, iki değnekle vurularak çalınan bir çalgıdır. Eski Yunancadan gelen tahta anlamındaki ksýlon (ξύλον) ve ses anlamındaki phonḗ (φονή) kelimelerinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">GarageBand</span>

GarageBand Apple Inc. tarafından geliştirilen, kullanıcılara müzik veya podcast oluşturmalarını sağlayan, OS X ve iOS için bir dizi dijital ses işleme istasyonudur. iTunes, iMovie, iDVD, iWeb ve iPhoto ile birlikte iLife yazılım paketinin parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mus2</span>

Mus2, Türk makam müziği ve mikrotonal müzik eserlerinin notaya alımı ve seslendirilmesi için geliştirilmiş bir müzik yazılımıdır. Diğer nota düzenleyici yazılımlardan farklı olarak, Mus2'de kullanıcı herhangi bir akort sisteminde nota yazabilir ve bu notaları doğru entonasyonla dinleyebilir. Mus2 ayrıca sade arayüzü ve kolay kullanımı ile de beğeni toplamış bir yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Landman</span>

Yuri Landman, Hollandalı müzisyen, müzikal oluşturucu, sanatçı ve çizgi roman sanatçısı. Lee Ranaldo ve Thurston Moore, Liars ve Rhys Chatham ile çalışmalar yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fairlight CMI</span>

Fairlight CMI gömülü dijital örnekleyici synthesizer'ı ile beraber en eski müzik iş istasyonlarından biri. 1979'da Avustralyalı Fairlight şirketinin kurucuları Peter Vogel ve Kim Ryrie tarafından tanıtıldı. Aslen Sidney, Avustralya'daki Creative Strategies'te Tony Furse tarafından geliştirilen Qasar M8 ikili-MC6800 mikroişlemcili müzik enstrümanının ticari lisansı üzerine geliştirildi. İlk üretilen kopyaları Peter Gabriel ve Stevie Wonder gibi müşterilere ulaştı. Üçüncü stüdyo albümünde CMI'ı kullanan Gabriel, ürünü o kadar beğendi ki, kendisi bizzat dağıtımcılığını üstlendi. Fairlight CMI, kısa süre sonra diğer sanatçılar tarafından da kullanılmaya başlandı: Kate Bush'un "Never for Ever" albümü (1980), Jean Michel Jarre'ın "Magnetic Fields" albümü (1981), The Art of Noise'un "Into Battle" albümü (1983) ürünün kullanıldığı kayda değer albümlerdir. 1980'ler başında oldukça popülerleşen CMI, New England Digital'in Synclavier'ı ile marketlerde bir süre yarıştı.

<span class="mw-page-title-main">Müzik kutusu</span>

Müzik kutusu, çelik bir tarakla ayarlanmış dişleri çeken döner bir silindir veya disk üzerine yerleştirilmiş bir dizi iğne kullanarak notası üreten otomatik bir müzik aletidir. 18. yüzyılın müzikal enfiye kutularından geliştirildiler. Daha karmaşık kutulardan bazıları, metal taraklara ek olarak küçük bir tambur veya çan da içermektedir.

Tolgahan Çoğulu, Türk müzisyen, gitarist, besteci ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Bandura</span>

Bandura, Ukraynalı, tezeneli bir telli halk çalgısıdır. Zither ve lavtanın unsurlarını birleştirir ve 1940'lara kadar genellikle "kobza" terimi ile anılırdı. İlk enstrümanlar 5 ila 12 teli vardı ve lavtaya benzerdi. 20. yüzyılda tel sayısı başlangıçta 1926 gibi 31 tele, ardından 1954'te 56 tele - modern 'konser' enstrümanlarında ise 68 tele yükseldi.

Clarence Leonidas Fender, Fender Electric Instrument Manufacturing Company'yi veya kısaca "Fender"ı kuran Amerikalı bir mucitti. Ocak 1965'te şirketi CBS'ye sattı ve daha sonra iki müzik aleti şirketi, Music Man ve G&L Musical Instruments'ı kurdu.

Tıva Ulusal Orkestrası — Sibirya'nın güney ucunda yer alan Tıva Cumhuriyeti'nin gelişmiş tarihini yansıtır. Yüzyıllar boyunca Tıva, Çin ve Moğol imparatorluklarının bir işgal alanı olmuştur. Din başta olmak üzere Moğolistan ile birçok kültürel bağı paylaşmaktadır. Tıva, 1944 yılında Sovyetler Birliği'ne işgaline maruz kaldı ve Tıva şimdi Rusya Federasyonu'nun içinde özerk cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Gayageum</span>

Gayageum, 12 telli geleneksel bir Kore zitheridir. Muhtemelen en iyi bilinen geleneksel Kore müzik aleti olup bazı daha yeni varyantların 18, 21 veya 25 dizesi bulunmaktadır. Çin guzhenginden türetilmiştir ve Japon koto, Moğol yatga, Vietnam đàn tranh, Sundanese kacapi ve Kazak jetigen dahil olmak üzere diğer Asya enstrümanlarıyla ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Emmett Chapman</span> Amerikalı müzisyen (1936 – 2021)

Emmett Chapman, Amerikalı caz müzisyeni, söz yazarı, mucit ve luthier.

Karadeniz kemençesi veya Laz kemençesi, Yunanistan ve Türkiye'de kullanılan yaylı müzik aletidir. Genellikle dörtlü aralıklarla B-E-A şeklinde akortlanmış üç teli vardır. Pontus Rumlarının önde gelen müzikal halk çalgısıdır. 11. ve 12. yüzyıllar arasında icat edildiği tahmin edilmektedir. Kemençe, birçok ahşap türünden yapılabilmektedir.

Guan, çift kamışlı bir Çin nefesli çalgısıdır. Kuzey Çin versiyonuna guanzi veya bili denmektedir ve Kanton versiyonuna houguan denmektedir. Ba Yin sisteminde bir bambu enstrüman olarak sınıflandırılır. Suona veya Batı obua gibi çoğunlukla konik deliklere sahip çift kamışlı tahta nefesli ailesindeki diğer enstrümanların aksine, kendine özgü yumuşak ama delici vızıltı benzeri tınısını veren silindirik bir deliğe sahiptir.