İçeriğe atla

Organik gübre

Suyla karıştırılmış inek gübresi içeren bir çimento deposu.
Liming soil
Kök büyümesini teşvik etmek ve fosforu serbest bırakmak için toprağa kemik unu ve et unu eklenebilir.

Organik gübreler, doğal olarak üretilebilen ve karbon (C) içeren gübrelerdir.[1] Gübreler, besin sağlamak ve büyümeyi sürdürmek için toprağa veya bitkilere verilebilen maddelerdir. Tipik organik gübreler, mineral kaynakları, et işleme, gübre, bulamaç ve guano dahil tüm hayvansal atıkları içerirken kompost gibi bitki bazlı gübreler ve biyokatıları içerir.[2] Bir gübrenin ticari organik tarım için kullanılıp kullanılamayacağını belirleyen Organik Tarım İlkelerini karşılayan başka abiyotik kimyasal olmayan gübre yöntemleri de vardır.

Örnekler ve kaynaklar

Başlıca organik gübreler turba, hayvan atıkları, tarımdan kaynaklanan bitki atıkları ve arıtılmış kanalizasyon çamurudur.[3][4]

Mineraller

Mineraller, yeşil kum (anaerobik deniz birikintileri), bazı kireçtaşları (fosil kabuk birikintileri) ve bazı kaya fosfatları (fosil guano) gibi hayvansal olan fosil ürünleri veya madenleri olabilir.[5][6] Kireçtaşı eklemek veya toprağı "kireçlemek" pH'ı yükseltmenin bir yoludur.[7] Toprağın pH'ını yükselterek, mikrobiyal büyüme uyarılabilir, bu da biyolojik süreçleri hızlandırarak besinlerin toprakta daha özgürce büyümesini sağlar.[8] Besinler serbestçe büyüdüğünde bitkiler için daha erişilebilir olurlar ve bu nedenle bitki sağlığını ve kütlesini artırabilirler. Topraktaki pH zaten dengeliyse, toprağı kireçlemek etkisiz olacaktır.

Turba

Turba, kısmen ayrışmış bitki materyalidir. Organik madde kaynağıdır. Daha yüksek organik madde seviyelerine sahip toprakların sıkışma olasılığı daha düşüktür, bu da toprağın havalanmasını ve su drenajını iyileştirmenin yanı sıra toprak mikrobiyal sağlığının desteklenmesine yardımcı olur.[9] Bazen en yaygın kullanılan organik gübre olarak kabul edilir ve hacim olarak en iyi organik bileşiktir.

Hayvansal kaynaklar

Hayvan kaynaklı malzemeler, hem hayvan gübrelerini hem de hayvanların kesilmesinden kaynaklanan kalıntıları içerir.[2] Gübreler, süt üreten süt hayvanlarından, yumurta üreten kümes hayvanlarından ve et ve post üretimi için yetiştirilen hayvanlardan elde edilir. Yalnızca ABD'de yılda iki milyar tona ulaşan sığır gübresi gübre için bol bir kaynaktır[10] ve bir tavuk her altı ayda bir metreküp gübre üretme potansiyeline sahiptir.[11] Mahsullere gübre ekleyerek azot, potasyum, fosfor, kükürt, magnezyum ve kalsiyum oranı artırılır.[9] Ayrıca organik maddeyi ve su infiltrasyonunu artırarak, toprak stabilitesini arttırırken, bakteri çeşitliliği katabilir ve zamanla toprak erozyonunun etkilerini azaltılabilir.[9] Ancak organik gübre ve organik olmayan gübreler vardır. Gübrenin organik sayılabilmesi için organik çiftlik hayvanlarından veya sertifikalı organik yetiştiricilerden gelmesi gerekir.[12] Organik gübre yoksa, hayvanların dolaşabilecekleri yerin olduğu, karanlıkta tutulmadıkları ve yetiştiriciler genetiği değiştirilmiş yemleri kullanmaktan kaçındıkları sürece organik olmayan gübre kullanmalarına izin verilir.[12] Ahırdan gelen taze gübre, amonyak bakımından çok yüksek olabileceğinden veya hayvanın bağırsağından bakteri içerebileceğinden sorunlara neden olabilir. Amonyak, kökleri yakabileceğinden ve hayvanın bağırsağındaki mikroplar, topraktaki mikroorganizmalara zarar verip onları öldürebileceğinden veya E. coli ve salmonella gibi ürünleri kontamine edebileceğinden, bunun bitkiler üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir.[13] Tohumlar bir hayvanın bağırsağından nispeten zarar görmeden geçebileceğinden veya çiftlik hayvanlarının yataklarında genellikle gübre ile karıştırılan tohumlar olabileceğinden, yabani otların bulaşma riski de vardır. Bu nedenle, ideal olarak tohumları veya patojenleri öldürecek ve amonyak içeriğini azaltacak gübrenin kompost haline getirilmesi gerekir.[10]

Büyük bir ticari kompost işlemi

Tavuk gübresi, toprağı hasat için şartlandırmada sentetik gübrelere göre daha üstün olduğu öne sürülen organik bir gübredir.[14] Diğer gübrelere benzer mineraller içerirken eser miktarda bakır, çinko, magnezyum, bor ve klorür içerir.[13] Elde edilen tavuk gübresinin türüne bağlı olarak kuş kalıntıları içerebilir. Bu tür tavuk çöpü ekinlere yayılmamalıdır. Çürüyen kuşlardaki bakterilerin neden olduğu bir hastalık olan botulizm, otlayan çiftlik hayvanları için risk oluşturabilir.[13]

Hem insanlardan hem de hayvanlardan gelen idrar bir gübredir. İdrardaki üre bir nitrojen bileşiğidir ve idrar ayrıca fosfor ve potasyum içerir.[15][16][17][18] İnsan idrarı tipik olarak potasyumdan yaklaşık 3 kat fazla nitrojene ve fosfordan 20 kat daha fazla nitrojene sahiptir.[19][20][21] İdrardaki potasyum miktarı değişkendir ve kişinin diyetindeki potasyum miktarına bağlıdır.[20] İdrarın şu anda herhangi bir ticari tarımsal işlemde kullanılmasına izin verilmemektedir. Bununla birlikte, özel kaplarda 12-16 ay boyunca bekletilen idrarın artan üre içeriği ve dolayısıyla pH nedeniyle zararlı bakterilerin %99'unu ortadan kaldırdığını gösteren ve devam eden çalışmalar vardır.[15]

Herhangi bir hayvan kesildiğinde, canlı hayvanın sadece yaklaşık %40 ila %60'ı pazar ürününe dönüştürülür, kalan %40 ila %60'ı ise yan ürün olarak sınıflandırılır. Kan, kemik, tüy, deri, toynak, boynuz gibi çoğunlukla yenmeyen hayvan bölümlerinin bu yan ürünleri, kan unu, kemik unu,[3] balık unu ve tüy unu dahil tarımsal gübrelere rafine edilebilir.

Küçük ölçekli organik gübre üretimi için kompost kutusu

Bitki

İşlenmiş organik gübreler kompost, hümik asit, tahıl unu, amino asitler ve deniz yosunu özlerini içerir. Diğer örnekler, doğal enzimle sindirilmiş proteinlerdir. Önceki yıllardan kalan mahsul artıklarının (yeşil gübre) ayrıştırılması da bir başka yöntemdir.

Kompost, bitkilere çok az besin sağlar, ancak organik maddeyi artırarak toprak stabilitesini sağlar.[22]

Tahıl yemekleri, mısır glüteni, yonca, pamuk tohumu veya soya fasulyesinden yapılabilir.[22] Çoğu azot ve potasyum sağlar, ancak soya fasulyesi küspesi azot ve fosfor sağlar. İlk yayıldıklarında toprakta amonyak artışına neden olabilir ve tohumları yakabilirler, mahsulün başarısını sağlamak için bunların bitkiler geliştikten sonra kullanılması tavsiye edilir.

Ayrışan hayvan gübresi organik bir gübre kaynağıdır.

Diğer ARS çalışmaları, tarım alanlarından gelen azot ve fosfor akışını yakalamak için kullanılan alglerin sadece bu besinlerin su ile kirlenmesini önlemekle kalmayıp, aynı zamanda organik bir gübre olarak da kullanılabileceğini bulmuştur. ARS bilim adamları, başlangıçta besin akışını azaltmak ve akarsulara, nehirlere ve göllere akan suyun kalitesini artırmak için "alg çim temizleyiciyi" geliştirdiler. Besin açısından zengin bu alglerin kurutulduktan sonra salatalık ve mısır fidelerine uygulanabileceğini ve sentetik gübrelerle görülenlere benzer bir büyüme ile sonuçlanabileceğini buldular.[23]

Arıtılmış kanalizasyon çamuru

Biyokatılar olarak da bilinen kanalizasyon çamuru, biyolojik olarak güvenli kabul edilene kadar arıtılmış, harmanlanmış, kompostlanmış ve bazen kurutulmuş atıktır. Gübre olarak en yaygın olarak silvikültürdür. Toprak iyileştirme gibi tarım dışı ürünlerde kullanılır. Tarımsal üretimde biyokatıların kullanımı daha az yaygındır ve USDA'nın Ulusal Organik Programı (NOP), ABD'de organik gıda üretiminde biyokatılara izin verilmediğine hükmetmiştir; biyolojik kökenli (minerallere kıyasla) olmasına rağmen, toksik metal birikimi, farmasötikler, hormonlar ve diğer faktörler nedeniyle kabul edilemez.[24]

Kaynakça

  1. ^ Christians, Nick E.; Patton, Aaron J.; Law, Quincy D. (21 Kasım 2016). Fundamentals of Turfgrass Management, Fifth Edition (İngilizce). Hoboken, NJ, USA: John Wiley & Sons, Inc. doi:10.1002/9781119308867. ISBN 978-1-119-30886-7. 
  2. ^ a b Guertal, E. A.; Green, B. D. (2012). "Evaluation of organic fertilizer sources for south-eastern (USA) turfgrass maintenance". Acta Agriculturae Scandinavica, Section B (İngilizce). 62 (sup1): 130-138. doi:10.1080/09064710.2012.683201. ISSN 0906-4710. 
  3. ^ a b Heinrich Dittmar, Manfred Drach, Ralf Vosskamp, Martin E. Trenkel, Reinhold Gutser, Günter Steffens "Fertilizers, 2. Types" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2009, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.n10_n01
  4. ^ "Nitrogen-Phosphorus-Potassium Values of Organic Fertilizers". extension.oregonstate.edu. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021. 
  5. ^ Barker, Allen V. (2012). "Plant Growth in Response to Phosphorus Fertilizers in Acidic Soil Amended with Limestone or Organic Matter". Communications in Soil Science and Plant Analysis (İngilizce). 43 (13): 1800-1810. doi:10.1080/00103624.2012.684829. ISSN 0010-3624. 
  6. ^ Hillel, Daniel (2008), "SOIL FERTILITY AND PLANT NUTRITION", Soil in the Environment (İngilizce), Elsevier, ss. 151-162, doi:10.1016/b978-0-12-348536-6.50016-2, ISBN 978-0-12-348536-6, 11 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Nisan 2021 
  7. ^ Barker, Allen V. (2012). "Plant Growth in Response to Phosphorus Fertilizers in Acidic Soil Amended with Limestone or Organic Matter". Communications in Soil Science and Plant Analysis (İngilizce). 43 (13): 1800-1810. doi:10.1080/00103624.2012.684829. ISSN 0010-3624. 
  8. ^ Ahmad, Waqar; Singh, Balwant; Dijkstra, Feike A.; Dalal, R.C. (2013). "Inorganic and organic carbon dynamics in a limed acid soil are mediated by plants". Soil Biology and Biochemistry (İngilizce). 57: 549-555. doi:10.1016/j.soilbio.2012.10.013. 25 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2021. 
  9. ^ a b c "Manure and Nutrient Management - Beef Cattle Research Council". Manure and Nutrient Management - Beef Cattle Research Council. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  10. ^ a b "The Poop on Manure". West Coast Seeds (İngilizce). 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  11. ^ "Using Chicken Manure Safely in Home Gardens and Landscapes". Extension | University of Nevada, Reno (İngilizce). 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  12. ^ a b "How do the Regenerative Organic Standards compare to the Canadian Organic Standards?". The Canadian Organic Grower (İngilizce). 17 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  13. ^ a b c "Best practice guidelines for using poultry litter on pastures". www.thepoultrysite.com (İngilizce). 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  14. ^ "Researchers Study Value of Chicken Litter in Cotton Production". 23 Temmuz 2010. 29 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ a b "Urine fertilizer: 'Aging' effectively protects against transfer of antibiotic resistance". ScienceDaily (İngilizce). 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  16. ^ "Yes wee can: study gives green light to use urine as crop fertiliser". the Guardian (İngilizce). 22 Ocak 2020. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 
  17. ^ "Can Human Urine Replace Chemical Fertilizers?". Modern Farmer (İngilizce). 13 Ocak 2014. 19 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021. 
  18. ^ Brown, Sally; scientist, ContributorSoil; chef; swimmer (16 Ocak 2017). "Pee for Plants". HuffPost (İngilizce). 18 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021. 
  19. ^ "Urine Urea Nitrogen Test: Purpose, Procedure, and Results". Healthline (İngilizce). 27 Şubat 2018. 10 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021. 
  20. ^ a b "Potassium - Urine". ucsfhealth.org (İngilizce). 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021. 
  21. ^ "Phosphate in Urine". myhealth.alberta.ca (İngilizce). 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2021. 
  22. ^ a b "Plant-Based Fertilizers for Organic Gardens". dummies (İngilizce). 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  23. ^ "Algae: A Mean, Green Cleaning Machine". USDA Agricultural Research Service. 7 Mayıs 2010. 10 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  24. ^ "Organic Farming | Agriculture | US EPA". Epa.gov. 6 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gübre</span> verimi artırmak için toprağa dökülen hayvansal dışkı.

Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.

<span class="mw-page-title-main">Azot</span> simgesi N ve atom numarası 7 olan element

Azot ya da nitrojen, simgesi N olan bir element olup atom numarası 7'dir. Renksiz, kokusuz, tatsız ve inert bir gazdır. Azot, dünya atmosferinin yaklaşık %78'ini oluşturur ve tüm canlı dokularında bulunur. Azot ayrıca, amino asit, amonyak, nitrik asit ve siyanür gibi önemli bileşikler de oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Ayçiçeği</span> bitki türü

Ayçiçeği, Günebakan, Gündoğdu veya Günçiçeği, papatyagiller (Asteraceae) familyasından çekirdekleri ve yağı için yetiştirilen sarı çiçekli bir tarım bitkisidir.

<span class="mw-page-title-main">Şalgam</span>

Şalgam, yaprakları da yenebilen geniş köklü bir bitki.

<span class="mw-page-title-main">Organik tarım</span>

Organik tarım, bitki nöbetleşmesi, yeşil gübre, kompost, "biyolojik zararlı kontrolü"nü içeren ve toprak üretkenliğini sağlamada mekanik işlemeye dayanan; sentetik gübre, pestisit, hormon, hayvan yem katkıları ve genetiği değiştirilmiş organizmaların kullanımını reddeden veya sınırlayan tarım yöntemidir. Organik tarımda toprak ve su gibi doğal çevrenin tarım eliyle kirletilmesini engellemek, temiz malzeme ve teknikler kullanılarak üretilen tarım ürünleri ile insan, hayvan ve çevrenin sağlığı üzerinde olumlu katkı sağlamak amaçlanır.

Hümik asitler veya humus, kısmen veya tamamı ile çürümüş bitki veya hayvan artıklarının oluşturduğu siyah veya koyu kahverenkli maddelerdir.

<span class="mw-page-title-main">İdrar</span>

İdrar, sidik veya çiş, insanda ve diğer pek çok hayvanda böbreklerde kanın filtrelenmesiyle oluşan sıvıdır. Böbreklerden üreter yoluyla idrar kesesine taşınan sıvı daha sonra üretra vasıtasıyla boşaltılır. İdrar oluşumu, vücutta mineral ve diğer maddelerin dengesinin sağlanmasında etkilidir. Vücutta olması gerekenden fazla olan veya vücuda zararlı olan maddeler idrar yolu ile dışarı atılır. İdrar, içinde erimiş ya da süspansiyon durumunda bulunan birçok maddeyi uzaklaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Azot döngüsü</span> Canlıların büyüyebilmesi için ihtiyacı olan bir kimyasal element

Yaşamın başlangıcından beri, atmosfer ve okyanuslar azot içerir. Azot canlılar için önemli bir maddedir. Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için oksijen ve karbondioksite ihtiyaç duydukları gibi, büyüyebilmek için de azota (N2) ihtiyaç duyarlar. Çünkü proteinlerin ve DNA'nın önemli bir bileşenidir. Azot, canlı vücudunda özellikle nükleik asitlerin, proteinlerin ve vitaminlerin yapısında %15 oranında bulunmaktadır. Gaz halindeki azot (N2), atmosferin %78'ini oluşturur. Üçlü kovalent bağı, bu iki azot atomunu sıkıca bir arada tutar. Azot Döngüsü, daha çok biyosferin ince bir tabakasında gerçekleşir. Azot bileşikleri bu ince kabuk içinde birbirine dönüşür. Bu işlemlere azot döngüsü denir. Azot döngüsü yaşamın sürekliliğini sağlayan bir doğa olayıdır. Bu döngüde azot bileşikleri sürekli olarak topraktan canlılara ve sonra tekrar toprağa geri dönerler. Ancak bir miktar azot atmosfere gider ve tekrar geri alınır. Canlılar havadaki bu azotu, ihtiyaçları olmasına rağmen doğada bulunduğu gibi bünyelerine alamazlar. Bu gazın bir şekilde canlıların kullanabileceği hale dönüştürülmesi ve canlılar tarafından tüketilip bitirilmemesi için bir döngü şeklinde atmosfere geri dönmesi gerekmektedir. Bu zorunluluğu ise mikroskobik bakteriler ve baklagiller karşılamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fosfor döngüsü</span>

Fosfor döngüsü karbon (C), oksijen (O), azot (N) gibi elementlerin döngülerine kıyasla daha basittir. Çünkü, fosfor gaz haline geçemediği için, atmosfere geçiş evresine sahip değildir. Bu nedenle fosfor döngüsü, karalardan sulara, sulardan karalara doğru gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Dışkı</span> Besinler sindirildikten sonra geriye kalan atık madde

Dışkı, ince bağırsakta sindirilmeyen ve kalın bağırsakta bakteriler tarafından parçalanan katı veya yarı katı gıda kalıntılarıdır. Dışkı, bakteriyel olarak değiştirilmiş bilirubin gibi nispeten düşük miktarda metabolik atık ürünlerini ve bağırsak çeperinden gelen ölü epitel hücrelerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Solucan gübresi</span>

Solucan gübresi, sebze veya gıda atıklarının ayrıştırılarak solucanların sindirim sistemlerinden geçirilmesi sonucu elde edilen organik gübredir. Solucan gübresi'nin dünyadaki yaygın ismi Vermicompost, solucan gübresi üretim biçimine de vermicomposting denir.

<span class="mw-page-title-main">Kompost</span> gübre çeşiti

Kompost, bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda bozunarak dönüştüğü organik gübredir.

NPK oranı (veya N-P-K) azot (N), fosfor (P) ve potasyum (K) kimyasal elementlerinin oransal içeriğini gübre etiketlerinde göstermek için, gübrelerde yaygın olarak kullanılan bir işaretleme biçimidir. N değeri, gübredeki elementel azotun ağırlıkça yüzdesidir. Gübrede bulunan P2O5 ve K2O formundaki oksit miktarı, bu formlara okside olmuş bütün elementel fosfor ve potasyum miktarını gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Tarla tarımı</span>

Tarla tarımı, gıda, yakıt, elyaf ve arazi ıslahı için bitkiler üreten ve kullanan bilim ve teknolojidir. Tarımsal araştırma, bitki genetiği, bitki fizyolojisi, meteoroloji ve toprak bilimleri alanlarındaki çalışmaları kapsıyor. Biyoloji, kimya, ekonomi, ekoloji, yer bilimi ve genetik gibi bilimler kombinasyonunun uygulanmasıdır. Günümüzde tarımsal araştırmacılar, gıda üretmek, daha sağlıklı yemekler hazırlamak, tarımın çevresel etkilerini yönetmek ve bitkilerden enerji çıkarmak da dahil olmak üzere pek çok konuda çalışıyorlar. Çoğu zaman ekin dönüşü, sulama ve drenaj, bitki ıslahı, bitki fizyolojisi, toprak sınıflandırması, toprak verimliliği, yabancı ot kontrolü, böcek kontrolü gibi alanlarda uzmanlaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir tarım</span> Mümkün olduğunca yenilenebilir kaynaklara dayalı tarım

Sürdürülebilir tarım, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama yeteneğinden ödün vermeden toplumun mevcut gıda ve tekstil ihtiyaçlarını karşılayacak sürdürülebilir yollarla yapılan tarım anlamına gelir. Ekosistem hizmetleri anlayışına dayanabilir. Tarımın sürdürülebilirliğini artırmanın birçok yöntemi vardır. Sürdürülebilir gıda sistemleri içinde tarım geliştirirken, esnek iş süreci ve tarım uygulamalarının geliştirilmesi önemlidir.

Hayvansız tarım veya vegan çiftçilik, hayvanları veya hayvansal ürünleri kullanmayan çiftçilik yöntemlerinden oluşur. Hayvansız yetiştiriciler, evcil hayvanları tutmazlar ve ekinlerini gübrelemek için çiftlik hayvan gübresi veya hayvan parçaları gibi hayvansal ürünleri kullanmazlar. Bunun yerine yeşil gübre kullanılması vurgulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan gübresi</span> çoğunlukla canlılar tarafından üretilen/üreyen organik madde

Gübre, tarımda organik gübre olarak kullanılan organik bir maddedir. Çoğu gübre hayvan dışkısından oluşur; diğer kaynaklar kompost ve yeşil gübre içerir. Gübreler, topraktaki bakteri, mantar ve diğer organizmalar tarafından kullanılan azot gibi organik madde ve besinleri ekleyerek toprağın verimliliğine katkıda bulunur. Daha yüksek organizmalar, daha sonra toprak besin ağını içeren bir yaşam zincirinde mantarlar ve bakterilerle beslenir.

<span class="mw-page-title-main">Biyogübre</span>

Biyogübre, tohumlara, bitki yüzeylerine veya toprağa uygulandığında rizosferi veya bitkinin içini kolonize eden ve birincil gübrelerin arzını veya mevcudiyetini artırarak büyümeyi destekleyen canlı mikroorganizmalar içeren bir maddedir. Konukçu bitkiye besin sağlamaktadır. Biyogübreler, azot fiksasyonu, fosforun çözülmesi ve büyümeyi teşvik eden maddelerin sentezi yoluyla bitki büyümesinin uyarılması gibi doğal süreçler yoluyla besin maddeleri eklemektedir. Biyogübrelerdeki mikroorganizmalar, toprağın doğal besin döngüsünü eski haline getirmektedir ve toprak organik maddesini oluşturmaktadır. Biyogübrelerin kullanımı sayesinde, toprağın sürdürülebilirliğini ve sağlığını arttırırken sağlıklı bitkiler yetiştirilebilir. Biyogübrelerin sentetik gübre ve pestisit kullanımını azaltması beklenebilmektedir ancak henüz kullanımlarının yerini alamamaktadırlar. Birkaç rol oynadıklarından, bu tür faydalı bakteriler için tercih edilen bilimsel terim "bitki büyümesini teşvik eden rizobakteriler"dir.

Toprak aşılayıcılar veya biyo aşılayıcılar olarak da bilinen mikrobiyal aşılayıcılar, bitki sağlığını geliştirmek için faydalı rizosferik veya endofitik mikropları kullanan tarımsal ıslahlardır. İlgili mikropların çoğu, her iki tarafın da fayda sağladığı hedef ürünlerle simbiyotik ilişkiler kurmaktadır (karşılıklılık). Mikrobiyal aşılayıcılar bitki beslenmesini iyileştirmek için uygulanırken, bitki hormon üretimini uyararak bitki büyümesini teşvik etmek için de kullanılabilmektedirler.

Metabolik atıklar veya dışkılar, metabolik süreçlerden arta kalan ve organizma tarafından kullanılamayan ve bu nedenle atılması gereken maddelerdir. Buna Azot bileşikleri, su, CO2, fosfatlar, sülfatlar vb. dahildir. Hayvanlar bu bileşikleri atık olarak ele alır. Bitkiler, bazılarını faydalı maddelere dönüştüren kimyasal "mekanizmalara" sahiptir.