İçeriğe atla

Orestisli Pausanias

II. Filip'in suikastının ressam André Castaigne tarafından çizimi (y. 1898)

Orestisli Pausanias, II. Filip'in kişisel korumasının (somatophylakes) bir üyesiydi. MÖ 336'da muhtemelen Filip'in karısı Olympias'ın veya bir ihtimalle oğlu Büyük İskender'in emriyle Filip'e suikast düzenledi. Pausanias suikasttan kaçarken öldürüldü.

Suikast nedeni

Cinayetin en popüler açıklaması, Aristoteles'de genişçe anlatılan Diodorus Siculus'un açıklamasıdır. Diodorus'a göre, general Attalus, arkadaşı Pausanias'ın ölümünden dolayı, kafa karıştırıcı bir şekilde aynı isme sahip olan Orestisli Pausanias'ı suçladı.

Hiçe sayıldığını hisseden Orestisli Pausanias, romantik rakibi ve Attalus'un sevgilisi olan Pausanias'ı halka açık bir şekilde aşağıladı. Attalus'un sevgilisi Pausanias, halkın gözündeki onurunu korumak için savaşta kralı korurken kendini tehlikeye attı. Sevgilisinin intiharıyla harap olan Attalus, Orestisli Pausanias'ı sarhoş edip ona tecavüz ederek cezalandırmaya çalıştı. Filip, Attalus'u eski sevgilisine tecavüz etmesine rağmen, muhtemelen bir teselli olması için cezalandırmadı, Orestisli Pausanias ise "somatofilaks" rütbesine terfi etti.[1]

Bu yüzden, Pausanias'ın Filip'i öldürme nedeninin, en azından kısmen, Filip'in Pausanias'ın tecavüze uğradığı partinin ev sahibi olup tecavüze hiçbir şekilde müdahale etmemiş ve hatta Attalus'u azarlamamış bile olmasından dolayı Filip'e karşı duyduğu kişisel öfkeden kaynaklandığı varsayılmıştır.[]

İntikam zamanlaması ile ilgili sorunlar

Bununla birlikte, tecavüz ile intikam arasındaki zaman farkıyla alakalı bir sorun vardır: Diodorus, Pausanias'a kişisel bir intikam nedeni atfedilmesini destekliyor, ancak Pausanias'a yapılan saldırıya yol açan olayları İlirya kralı Pleurias zamanına tarihlendiriyor, ancak Filip'in İlirya'ya karşı yürüttüğü son sefer MÖ 344'te gerçekleşti. Bu tarihler arasındaki yazışmalar, Pausanias'ın tecavüzü ile Filip'in öldürülmesi arasına sekiz yıl koyar - asabi bir kişisel intikam eylemi için görünüşte uzun bir bekleyiş.[]

Kaçarken öldürülmesi ve ortak komplocularun yargılanması

Pausanias, Filip'in kızı Kleopatra'nın Epirus'lu I. İskender ile yaptığı düğün töreninde Filip'i öldürdü; ancak cinayetin ardından, firar etmek için şehir kapısına doğru kaçarken, bir asma köküne takıldı ve aralarında Attalus, Andromenes'in oğlu Stymphaean, aynı zamanda İskender'in korumaları ve arkadaşları olan Leonnatus ve Perdiccas'ın da olduğu Filip'in korumalarından birkaç tanesi tarafından ölene kadar mızraklandı.[2]

Pausanias'ın kaçmaya çalıştığı yerin yakınında atlar bulunduğundan, cinayet kesinlikle önceden planlanmıştı.[3] Cinayet davasında, diğer iki adam, Heromenes ve Arrhabaeus, Pausanias ile komplo kurmaktan suçlu bulundu ve idam edildi. Pausanias'ı öldüren mızrağı atan Leonnatus, muhtemelen suikastçının sorgulanmasını engellemeye çalıştığı şüphesiyle rütbesi düşürüldü.

Hatırlanışı

Filip'in oğlu ve halefi İskender, Pausanias'ın cesedini çarmıha gerdirdi. Ancak, yeni kral Makedonya'dan ayrılır ayrılmaz, Filip'in dul eşi ve İskender'in annesi Olympias tarafından Pausanias'a bir anıt dikildi.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Diodorus Siculus 16.93.4-16.94.4; Aristotle, Politics 5.10, 1311b
  2. ^ Diodorus Siculus 16.94.3-4
  3. ^ Justin 9.7.9-11

Birincil kaynaklar

Modern

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İskender</span> MÖ 336–323 yılları arasındaki Makedonya kralı

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Sarpedon</span>

Yunan Mitolojisinde, Sarpedon, Zeus'un Truva tarafında savaşmış olan oğluydu. Her ne kadar Ilyada'da, Zeus ve Laodamia'nın oğlu olsa da, daha sonraki standart revizyonda, Zeus ve Europa'nın oğlu ve Minos'un ve Rhadamanthys'in kardeşidir. Diğer taraftan, bazı kaynaklarda Truva'da savaşmış olan Sarpedon, Minos'un kardeşi olan Sarpedon'un torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan</span> İlk Çağdaki Yunan medeniyeti

Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya'da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 ile MÖ 146 tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adı.

<span class="mw-page-title-main">II. Filip</span> Makendonyalı hükümdar

II. Filip, antik Yunan Makedonya Kralı. Rahip Isokrates tarafından Helen birliğini sağlayacak kişi olarak görülüyordu. MÖ 359-336 arasında Makedon krallığını üstlendi. Tahta geçer geçmez ilk iş olarak ülkesini askeri, siyasi ve ekonomik anlamda güçlü bir konuma getirdi, profesyonel ordu kurdu, mancınıklar geliştirdi. Sonraları Bisalt topraklarının madenlerini ele geçirdi. Pydina ve Potidai'yi ele geçirdi. Olympias ile evlenerek nüfuzunu güçlendirdi.

Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

Alfabetik MS 200 yılına kadar Yunanca konuşan Akdeniz dünyasındaki önemli kişiler listesi.

I. Mithridatis, Anadolu'daki Pontus Krallığının kurucusudur. Aynı zamanda ktistes yani kurucu lakabıyla bilinmektedir.).

Roma'da monarşinin devrilmesi, Antik Roma'da MÖ 509'da gerçekleşen politik bir devrimdir. Devrim sonucunda son Roma kralı Lucius Tarquinius Superbus devrilmiş ve Roma Cumhuriyeti kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Peleus</span>

Peleus, Yunan mitolojisinde bir kahraman, phthia kralı, Thetis'in kocası, Akhilleus'un babasıdır. Bu efsane, MÖ 8. yüzyılın sonlarında Homeros'u dinleyenler tarafından zaten biliniyordu.

Ptolemy III Euergetes MÖ 246'dan 222'ye kadar Mısır'daki Ptolemaios hanedanının üçüncü firavunuydu. Ptolemaios Krallığındaki hükümdarlığı sırasında gücünün zirvesine ulaştı.

V. Ptolemy Epiphanes, IV.Ptolemy Philopator ve Mısırlı III.Arsinoe'ün oğludur. Temmuz veya Ağustos 204'ten Eylül 180'e kadar Ptolemaios hanedanının beşinci hükümdarıydı. Ptolemy, ailesi şüpheli koşullarda öldüğünde, beş yaşında tahtı miras aldı. Yeni naip Agathocles, geniş çapta hakarete uğradı ve MÖ 202'de bir devrimle devrildi, ancak onu izleyen vekiller dizisi yetersiz kaldı ve krallık felç oldu.Seleukos Kralı Antiochos III ve Antigonid kralı Philip V Beşinci Suriye Savaşını başlatmak için krallığın zayıflığından yararlandı. Ptolemy V, kendi kendini ilan eden firavunlar Horwennefer ve Ankhwennefer'in önderlik ettiği yaygın bir Mısır isyanıyla karşı karşıya kaldı ve bu, Yukarı Mısır'ın çoğunun ve Aşağı Mısır'ın bazı kısımlarının da kaybedilmesine neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">VI. Ptolemaios</span>

VI. Ptolemaios Filometor Ptolemaios dönemi Mısır kralıydı. M.Ö. 180'den 164'e ve M.Ö. 163'ten 145'e kadar hüküm sürdü. V. Ptolemaios ve Kleopatra'nın en büyük oğlu, M.Ö. 180'de çok küçük bir çocuk olarak tahta çıktı ve krallık naipler tarafından yönetildi: annesinin M.Ö. 178 veya 177'deki ölümüne kadar annesi ve ardından iki arkadaşı, Eulaeus ve Lenaeus tarafından M.Ö. 169'a kadar yönlendirildi. M.Ö. 170'ten itibaren kız kardeşi II. Kleopatra ve küçük erkek kardeşi VIII. Ptolemaios, onun yanında ortak hükümdarlardı.

Ptolemy VIII Euergetes II Tryphon, takma adı Physcon, Mısır'daki Ptolemaios hanedanının kralıydı. Ptolemy V. Epiphanes ve Cleopatra I. Syra'nın küçük oğluydu. Saltanatı, ağabeyi Ptolemy VI. Philometor ve kız kardeşi II. Kleopatra ile şiddetli siyasi ve askeri çatışmalarla karakterize edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hydaspes Muharebesi</span> Büyük İskenderin Hindistan Seferinde Pencap kralı Porusla Jhelum nehrinin kıyısında yaptığı Makedon zaferiyle biten savaş

Hydaspes Muharebesi, İskender ile Kral Porus arasında MÖ 326 yılında yapıldı. Hint alt kıtasının Pencap bölgesinde, Jhelum Nehri'nin kıyısında gerçekleşti. Muharebe; bir Yunan zaferiyle ve Porus'un teslim olmasıyla sonuçlandı. Pencap'ın geniş bölgeleri İskenderiye İmparatorluğu'na dahil oldu ve mağlup edilmiş, tahttan indirilen Porus, İskender tarafından ikincil bir yönetici olarak görevine tekrar getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Olimpias</span> İskenderin annesi

Olympias, Epir Kralı I. Neoptolemus'un en büyük kızı, Epir Kralı I. Aleksander'in kız kardeşi, Makedonya Kralı II. Filip'in dördüncü karısı ve İskender'in annesidir. İskender'in hayatında son derece etkili oldu ve İskender'in fetihleri sırasında Makedonya'nın fiili lideri olarak tanındı. Oğlunun ölümünden sonra, İskender'in oğlu IV. Aleksander adına savaştı ve Adea Eurydice'i başarıyla mağlup etti. Sonunda Cassander tarafından mağlup edildikten sonra, orduları onu idam etmeyi reddetti ve sonunda onun hayatını sona erdirmek için Olympias'ın daha önce öldürdüğü insanların aile üyelerini çağırmak zorunda kaldı. MS 1. yüzyıl biyografi yazarı Plutarhos'a göre, o, Dionysos'un şehvet düşkünü yılana tapan kültünün dindar bir üyesiydi ve onun yatağında yılanlarla yattığını öne sürer.

<span class="mw-page-title-main">Peukestas</span>

Peucestas Makedonya'daki Mieza kasabasının yerlisi ve Büyük İskender'in hizmetinde seçkin bir subaydı. Adı ilk olarak Hydaspes'te bir trireme komuta etmek için atananlardan biri olarak geçer. Bundan önce kişisel yiğitliği ve cesaretiyle öne çıkmış olmalıdır, çünkü İskender'in Troya'daki Athena tapınağından indirdiği kutsal kalkanı savaşta önünde taşıması için seçtiği kişiydi. Bu sıfatla Malavalar'ın başkentine yapılan saldırıda kralın yakın korumasındaydı; ve tüm yazarlar bu olayda İskender'in hayatının kurtarılmasındaki başlıca payı Peucestas'a atfetme konusunda hemfikirken diğer tüm koşullar ve ilgili kişiler konusunda farklılık gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Arses (Pers hükümdarı)</span> MÖ 338den 336ya kadar on ikinci Ahameniş kralıdır

Arses, krallık adıyla da bilinen IV. Artaserhas, MÖ 338'den 336'ya kadar on ikinci Ahameniş Kralların kralıydı.

Kleitos, Kral Bardylis'in oğlu ve Bardylis II'nin babası olan bir İlirya hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonyalı Thessaloniki</span>

Selanik, Makedonya Kralı II. Filip'in Selanikli karısı veya cariyesi Nicesipolis'ten kızı olan Makedon prensesiydi. Tarih onu Makedonya'daki en güçlü üç adamla ilişkilendirir: Kral II. Philip'in kızı, Büyük İskender'in üvey kız kardeşi ve Cassander'ın karısı.

Korinthos Birliği, diğer adıyla Hellen Birliği II. Philippos tarafından, MÖ 338-337 yıllarında oluşturulmuş Grek kent federasyonuydu.