İçeriğe atla

Orenburg Oblastı

Orenburg Oblastı
Оренбургская область
BayrakArma
Bayrak Arma
Konum
Orenburg Oblastı
Orenburg Oblastı
Orenburg Oblastı
Yönetim
Ülke: Rusya
Federâl Bölge:Volga
Ekonomik Bölge:Ural
Başkent:Orenburg
Vali:Aleksey Çernişev
Yasama organı:Duma
Genel bilgiler
Yüzölçüm: 123.700 km² (47.761 sq mi)
 - Rusya içinde:32.
Nüfus:2.111.500 (10/2009)
 - Rusya içinde:24.
 - Yoğunluk:17 /km² (44 /sq mi)
Diğer bilgiler
Kuruluş tarihi:7 Aralık 1934
Kodu:57
Resmî
İnternet sayfası:
[1]


Orenburg Oblastı (Tatarca: Ырымбу́р өлкәсе́, Kazakça: Орынбор облысы, Rusça: Оренбургская область / Orenburgskaya oblast), Rusya'nın Volga Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Orenburg şehridir. 1938 - 1957 yılları arasında Sovyet pilotu Valeri Çkalov (Валерий Павлович Чкалов / Valeriy Pavlovich Chkalov)'un onuruna Çkalov Oblastı (Чкаловская область / Chkalovskaya oblast) adı kullanıldı. Oblastta Türk nüfusu önemli bir yere sahiptir. Bağımsız bir Türk ülkesi olan Kazakistan ile özerk Türk cumhuriyetleri Tataristan, Başkurdistan arasında köprü olması yönünden stratejik bir öneme sahiptir.

Coğrafya

Ural Dağları'nın en güney bölümünde kurulmuştur. Güney batıda Kazakistan'ın Batı Kazakistan Eyaleti, güneyinde Kazakistan'ın Aktöbe Eyaleti, güney doğusunda Kazakistan'ın Kostanay Eyaleti, batıda Samara Oblastı, kuzey batısında Tatarstan, kuzeyde Başkurdistan, kuzey doğuda Çelyabinsk Oblastı ile komşudur. Orenburg Oblastı'nda iklim yazın sıcak, kışın çok soğuk bir etki gösterir; komşu Başkurdistan'a ve Samara Oblastı'na göre Orenburg Oblastı iklimi daha kuru olur.

İdari Bölümler

Orenburg Oblastı veya Orenburg İli toplam 35 ilçeden, 12 şehirden ve kapalı şehir Komarovskiy idari birimden oluşur.[1]

İlçeler

  1. Abdullah ili,
  2. Аdаmоvskiy rаyоn,
  3. Аkbulаk ilçesi,
  4. Аlеksаndrоvka Bölgesi,
  5. Аsеkеy ilçesi,
  6. Bеlyaеvskiy rаyоn,
  7. Buguruslаnskiy rаyоn,
  8. Buzağılık ili,
  9. Gаyskiy rаyоn,
  10. Grаçеvskiy rаyоn,
  11. Dоmbаrоvskiy rаyоn,
  12. İlеkskiy rаyоn,
  13. Kvаrkеn ili,
  14. Krаsnоgvаrdеyskiy rаyоn,
  15. Kıuandık ili,
  16. Kurmаnаеvskiy rаyоn,
  17. Mаtvееvskiy rаyоn,
  18. Nоvооrskiy rаyоn,
  19. Nоvоsеrgiеvskiy rаyоn,
  20. Оktyabrskiy rаyоn,
  21. Оrеnburgskiy rаyоn,
  22. Pеrvоmаyskiy rаyоn,
  23. Pеrеvоlоtskiy rаyоn,
  24. Pоnоmаryоvskiy rаyоn,
  25. Sаkmаrskiy rаyоn,
  26. Sаrаktаş ilçesi,
  27. Svеtlinskiy rаyоn,
  28. Sеvеrnıy rаyоn,
  29. Sоl-İlеtskiy rаyоn,
  30. Sоrоçinskiy rаyоn,
  31. Tаşlinskiy rаyоn,
  32. Tоtskiy rаyоn,
  33. Tyulgаnskiy rаyоn,
  34. Şаrlık ilçesi,
  35. Yasnеnskiy rаyоn.

Şehirler

  1. Abdulino,
  2. Buguruslan,
  3. Buzuluk,
  4. Gay,
  5. Kuvandık,
  6. Mednogorsk,
  7. Novotroitsk,
  8. Orsk,
  9. Orenburg,
  10. Sol-İletsk,
  11. Soroçinsk,
  12. Yasni.

Dini durum

Orenburg ilinde bir cami

Müslümanlar ve Ortodoks Hıristiyanlar vardır.

Nüfus

Nüfus:

2010 Rusça konuşan resmi sayımına göre ildeki etnik ayrım şöyledir:[2]

Türkler

Ötekiler

  • Ruslar: %75,9
  • Ukraynalılar: %2,5
  • Mordvınlar: %1,9
  • Almanlar: %0,6
  • Belaruslar: %0,3
  • Öteki topluluklar ise %0,2'den daha azdır.
  • 30.449 kişi üzerine yapılan anket sonuçları olup[3] şüphesiz yukarıdakiler tam gerçeği yansıtmıyor. Tatar, Başkort Kazak, Çuvaş gibi Türk nüfusu az gösterilmiştir. Geçmişte burası Alaş Orda Türk Devletinin başkenti olduğu da düşünülürse ilginç sonuçlar çıkabilir.

Tatar Türkleri

Orenburg ilinde Tatar Türkleri çoğunlukla şu ilçelerde bulunurlar: Аbdulin, Аlеksаndrоvskоm, Аsеkееv, Gаyskоm, Buguruslаn, İlеk, Krаsnоgvаrdеyskоm, Kuvаndık, Mаtvееvskоm, Sаkmаr, Sоl-İlеt, Tаşlin, Tоtskоm, Şаrlık ilçeleri. Tatar yerleşim yerleri dağınık vaziyettedir. İldeki Türk toplulukları türlü kuruluşlar vasıtası ile çalışmalar yapmaktadırlar. Yakın zamana kadar Tatar Türkçesinde eğitim veren okul ve eğitim merkezleri vardı fakat Rusya eritme politikası olarak bunu engellemiş ve Rusça yapmıştır. Orenburg ilinde 7 tane Tatar Kültür ve Dil Merkezi bulunmaktaydı. Orenburg merkez, Buguruslan, Buzuluk, Novotroitske, Orsk, Asekeev,Severnoe,, «Milli Dil ve Kültür merkezi» . Müslümanlar Derneği (Novotroitsk), «Namus» adında fon (Tatarca«Намус», Türkçe«Namus»), Orenburg Tatar Drama tiyatrosu, 69 Tatar Sanat toplulukları, Musa Celil Milli müzesi (Mustafin Şarlık ilçesi), kütüphane Yamaşev, Hüseyin Mingazetdinov (Orenburg,1906 yılından itibaren), Tatarca kitapların olduğu bazı kütüphaneler mevcuttur. Şevçenko, Taras Grigoryev (Orsk). İldeki Tatar basını da olmakta olup gazeteler Yana Vakıt (Yeni Vakit) (Tatarca «Яңа вакыт»); Orenburg, 1992) ve «Bulgar eli» (Tatarca«Болгар иле»; Orenburg), televizyon programında ise «Vatandaşlar» (Orenburg), Radyo olarak «İyi Akşamlar» (Orenburg) ve Ural Sesleri anlamında «Ural Tavışları» (Tatarca«Урал тавышлары», Novotroitsk).[4]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Belediyeler 18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. «Orenburg» Kamu Kurumu portali
  2. ^ Invalid reference parameter
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2012. 
  4. ^ Tatar Ansiklopedi Sözlüğü. — Kazan, 1999

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mari El</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Mari El Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Orenburg</span> Rusyanın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastının yönetim merkezi

Orenburg, Rusya'nın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastı'na bağlı şehir, aynı zamanda Oblast'ın yönetim merkezi. Başkent Moskova'nın 1478 km güneyinde Ural Nehri civarındadır. Nüfusu 542.700'dür (2005). Orenburg şehri 1920-1925 yıllarında Kazakistan'a başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çelyabinsk Oblastı</span>

Çelyabinsk Oblastı, Rusya'nın idarî bölgesidir. Çelyabinsk Kalesi 1736'da inşa edilmiştir. Kalenin inşa edilmesinden sonra bölgede bir nüfus artışı gözlenmiştir fakat bu artış yalnızca 19. yüzyılda demiryollarının bölgeye ulaşmasıyla gerçekleşebilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Omsk Oblastı</span>

Omsk Oblastı, Rusya Federasyonu'nun Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Omsk'tur. 139.700 km² alana sahip olan Omsk Oblastı'nda 2.079.220 kişi yaşamaktadır. 1,1 milyon kişi ana şehir olan Omsk'ta yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın ekonomik bölgeleri</span>

Rusya on iki tane "ekonomik bölge" 'ye bölünmektedir. Bu ekonomik bölgeler, ekonomik ve istatistiksel gereksinmeler için Rusya'nın federal yapılarının yeniden bir araya getirilmeleridir. Bu ekonomik bölgelere bölünme, ülkenin federal bölgelere bölünmesinden değişiktir, çünkü federal bölgelerinin tek amacı idareciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Bryansk Oblastı</span> Rusyada bir idarî birim

Bryansk Oblastı, Rusya'ya bağlı oblasttır. Merkez Federal Bölgesi'nde yer almakta ve Ukrayna ile Belarus'a sınırı bulunmaktadır. Oblastın idarî merkezi Bryansk şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İrkutsk Oblastı</span> Rusyanın idarî birimi

İrkutsk Oblastı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan oblast.

<span class="mw-page-title-main">Lipetsk Oblastı</span>

Lipetsk Oblastı, Rusya'nın Merkez Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Lipetsk şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Sverdlovsk Oblastı</span>

Sverdlovsk Oblastı Rusya'nın Ural Federal Bölgesi'nde yer alan idârî bölgedir. Vilâyetin idarî merkezi, Yekaterinburg şehridir. Vilâyetin adı, Yakov Sverdlov'a ithâf edilmiştir.

Kreşin Tatarcası, Kreşin Tatarlarının konuştuğu bir dizi Tatar şivesleri. Kreşence konuşanlar Rusya'da başta Tataristan, Başkurdistan, Udmurtya olmak üzere Samara, Kirov ve Çelyabinsk Oblastlarında yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Buzuluk</span> Rusyada şehir

Buzuluk ya da Buzağılık, Rusya'nın Orenburg Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Buzağılık ili'nin yönetim merkezi, ilinin bileşime dahil değil.

<span class="mw-page-title-main">Turgay Oblastı</span>

Turgay Oblastı, Rus İmparatorluğu'nun oblastlarından biriydi. Oblast, günümüz Kazakistan'ın ortasını kapsamaktaydı. Oblastın merkezi Orenburg idi.

<span class="mw-page-title-main">Ural Oblastı</span>

Ural Oblastı, Rus İmparatorluğu'nun oblastlarından biriydi. Oblast, günümüz Batı Kazakistan ili ve çevresini kapsamaktaydı. Oblastın merkezi Oral idi.

<span class="mw-page-title-main">Trans-Hazar Oblastı</span>

Trans-Hazar Oblastı veya Zakaspiya Oblastı, Rus İmparatorluğu'nun oblastlarından biriydi. Oblast, günümüz Türkmenistan ile Kazakistan'ın güneybatısı ve Özbekistan'ın batısını kapsamaktaydı. Oblastın merkezi Aşkabat idi.

<span class="mw-page-title-main">Yedisu Oblastı</span>

Yedisu Oblastı, Rus İmparatorluğu'nun oblastlarından biriydi. Oblast, günümüz Kazakistan'ın güneydoğusu ve Kırgızistan'ın kuzeydoğusunu kapsamaktaydı. Oblastın merkezi Verni idi.

<span class="mw-page-title-main">Şişme (il)</span>

Şişme ili Başkurdistan'ın 54 idari biriminden biridir. Yönetim merkezi Şişmedir. Başkurtça “Шишмә” (Şişme) sözcüğü için “Çeşme” ifadesi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kuvandık Koridoru</span>

Kuvandık koridoru veya Orenburg koridoru – Orenburg Oblastı’nın Kuvandık bölgesini tanımlamak için şu iki anlamda kullanılan jeopolitik terim:

  1. Rusya’nın Avrupa ve Asya bölgelerini, bölgeyi nüfusun Rus etnik çoğunluğu ile bağlayan toprak parçası;
  2. Orenburg bölgesinin orta ve doğu bölgelerini birbirine bağlayan toprak parçası;

Tataristan coğrafyası, Rusya Federasyonu'ndaki Tataristan Cumhuriyeti'nin coğrafi özelliklerini ifade eder.

Mişer Tatarcası veya Batı Tatarcası, Tatarcanın bir lehçesi veya Mişer Tatarları tarafından konuşulan ayrı bir Türk dilidir. Çoğunlukla Rusya'nın Penza, Ulyanovsk, Orenburg'da, Nijniy Novgorod, Samara, Volgograd ve Saratov oblastlarında, Tataristan, Başkurdistan, Çuvaşistan, Mordovya ve Finlandiya'da konuşulmaktadır.