İçeriğe atla

Ordnance QF 2 pounder

Ordnance QF 2 pounder

Çeşidi Tanksavar
Uyruğu Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Hizmet geçmişi
Kullanıldığı savaşlar II. Dünya Savaşı
Üretim tarihi
Üretici Vickers
Özellikler
Ağırlık 814 kg
Uzunluk 2,081.5 mm
 uzunluğu 2,000 mm
Yükseklik -13° ile +15° arası
Namlu Çapı 40 mm
Kalibre57 mm
Yükseklik -13° ile +15° arası
Atış hızı 22 adet/dk
Azami menzil 914 m

Ordnance QF 2-pounder (basitçe "2 pounder top") 40 mm çapında Birleşik Krallık Ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında araç üzerine monte edilerek kullanılan bir tanksavar topuydu. Fransa Seferi ve Kuzey Afrika Cephesinde etkili olarak kullanıldı. Düşman tank zırhlarının kalınlaşması üzerine yerini 1942 yılından itibaren kademeli olarak 6-pounder topuna bıraktı. Ama savaş sona erene kadar kullanıldı. Araç moteli top II. Dünya savaşının ilk yıllarında birçok tank için ana silah olmasının yanında, savaş boyunca orta ve ağır zırhlı arabaların üzerinde de kullanıldı.

Tarihçe

Top başlangıçta Vickers firması tarafından üretilen Mk I Kruvazör Tankı tankının ana silahı olarak tasarlandı. Ekonomik sebepler ve standartlaşma çalışmalarını yürüten Topçu Sınıfı Yönetimi tarafından Ekim 1941 tarihinde ana tanksavar silahı olarak düşünüldü. Topun sehpasının ise Vickers ve Woolwich Arsenal firmaları tarafından yapmasına karar verildi.

Vickers ilk tasarımı sunan firma oldu. Kabul edilen bu tasarıma Ordnance QF 2-pounder Mark IX on Carriage Mark I adı verildi ve 1936 yılında az sayıda üretildi. Top sehpası olarak yeni tasarlanan 3 ayaklı bir sepha kullanıldı. Taşınması esnasında iki tekerlek kapatılıyor ve tek tekerlek üzerinde çekiliyordu. Atış pozisyonunda ise ayaklar yere sabitleniyor ve tekerlekler yukarı kaldırılıyordu. Wollwich Arsenal tarafından üretilen top sehpası Vickers tasarımlı sehpaya göre hem daha ucuz hem de kolay üretilebiliyordu. Ve bu Ordnance QF 2-pounder Mark IX on Carriage Mark II adı verildi. Bu sepha da Vickers firması tarafından üretildi.

Alışagelmedik tasarımı bu topa sağlanlık ve 360 derecelik dönüş açısı veriyordu. Bu sayede top hareketli hedeflere karşı devamlı bir atış üstünlüğüne sahipti. Bunun yanında top tekerlekleri üzerinde dönüş açısı fazla olmadanda ateş edebilirdi. Kullandığı çok az daha büyük kalibre ve ebatlardaki mermiler sayesinde kendisinde büyük kalibreli Alman 3.7 cm PaK 36 veya Bofors 37 mm topundan daha iyi atış kabiliyeti vardı. Tek olumsuz tarafın 2-pounder neredeyse PaK 36 nın iki katı ağırlığındaydı ve daha yüksek yapısı bulunmaktaydı.

Görev tarihi

QF 2-pounder Batey ha-Osef Müzesi, İsrail.
QF 2-pounder, Avustralya Savaş Müzesi

Savaşın ilk yıllarında 2-pd toplar Kraliyet Topçu Sınıfı bünyesinde iki şekilde serviste kullanıldı. İlkinde piyade tümenleri içerisinde tanksavar alayı olarak (4 batarya her batarya 12şer toptan oluşuyordu). İkincisinde zırhlı birlikler içerisinde hafif uçaksavar/tanksavar alayları olarak (2 batarya her batarya 12şer adet toptan oluşuyordu) Ekim 1940, ayrı ayrı 48 top adet tanksavar alayı zırhlı birlikler içerisinde kuruldu. Başlangıçta piyade tugayları içerisinde tanksavar bölükleri kuruldu. Bu birlikler 25 mm Hotchkiss tanksavar topu ile silahlandırıldı. İleride bu birlikler dağıtıldı. 1942 yılında piyade taburları kendilerine ait altı adet tanksavar topuyla donatılmış müfrezelere kavuştu.

Top ilk olarak Belçika Ordusu ile beraber Alman işgali altındaki Alçak Ülkelerde kullanıldı. Ardından İngiliz birliklerinin tahliyesnin yapıldığı Dunkirk Harekatı sırasında kullanıldı. Bu çekilmesi sırasında İngiliz ordusu 2-pdr toplarını Fransa topraklarında bıraktı. Bu toplar neredeyse İngiliz Ordusunun tüm tanksavar silah güçünü oluşturmaktaydı. Bırakılan bu silahlar Almanlar tarafından ganimet olarak alındı ve 4.0 cm Pak 192 (e) veya 4.0 cm Pak 154 (b) adı ile ordu servisinde kullanıldı. İsimlerindeki "e" ve "b" harfleri bu silahların İngiltere (England) ve Belçika (Belgium) ordularından ganimet alındığını simgeliyordu.

Woolwich Arsenal tarafından 2-pdr topunun halefi olarak 6 pounder gun bulunmasına rağmen ordu bu silahın servise girmesi süresince Almanlara karşı 2-pdr topun kullanılmasına karar verdi. Bu süre zarfında topların üretimi ve birliklerin tekrar eğitimi düşünüldü. Bu sebeplerden ötürü 6 pounder topun üretimi Kasım 1941 tarihine kadar ertelendi. Topun servise girmesi Kasım 1942 tarihini buldu. Başka yerlerde olduğu gibi Kuzey Afrika Cephesinde savaşan askerler hala tanksavar silahı olarak 2-pdr topa güvenmekteydi. Yardımcı olarak 25 pounder obüs kullanılmaktaydı. Gelişen Alman tanklarına karşı 2-pdr topun etkisi giderek azalmaya başladı. Bununla beraber topun büyük parçalardan oluşması ve yüksek yapısı (açık arazide hemen fark ediliyordu) silahı taktiksel açıdanda işe yaramaz bir hale getirmişti.

1942 yılının ortalarından itibaren 2-pdr toplar tanksavar niteliğini tamamen yitirdi. Bu silahlar ana karaya geri gönderilerek İngiliz Anakara Savunma birlikleri bünyesine verildi. Bir kısmı da hala etkili olabileceği Japonya ordusuna ait tanklara karşı Uzak Doğu cephesinde kullanıldı. Aralık 1945 tarihinde bu top tamamen servisten çıktı. Bu silah bütün savaş boyunca serviste kalmasıyla hatırlandı. Birçok tank ve zırhlı araba eğer 6-pdr top ile değiştirilmediyse bu silahla donatılmıştı.

Bu silah hiçbir zaman yüksek patlayıcı taşıyan, zırhlı olmayan araçlar veya insana karşı kullanılabilecek mermiler ile donatılmadı. Aslında böyle mermiler geliştirilmedi. Çünkü zaten namlu çapı düşük olan bu topun mermileri de çok küçük olacak ve attığı mermilerin taşıyacağı patlayıcı yeterli etkiyi sağlamayacaktı.

Mühimmatı

Kullandığı Mühimmat[1][2]
Türü Modeli Ağırlığı, kg (mermi, başlık) Patlayıcı dolgu Namlu çıkış hızı, m/s
AP-TAP/T Mk I Shot 2.04 / 1.08 - 792
AP-T APHV/T Shot 2.04 / 1.08 - 853
APCBC-T APCBC/T Mk I Shot 2.22 / 1.22 - 792
APCNR (Littlejohn adaptorü ile) AP/CNR (APSV) Mk I Shot ? / 0.57 - 1,280
APCNR (Littlejohn adaptorü ile) AP/CNR (APSV) Mk II Shot ? / 0.45 - 1,189
HE-T HE/T Mk II Shell 1.86 / 0.86 ? 792
 
Zırh geçme tablosu[2]
Mesafe, m 91 457 914 1,371
AP (60° vuruş açısı ile) 55 47 37 27
APHV (60° vuruş açısı ile) 57 45
APCBC (60° vuruş açısı ile) 57.5
Different methods of armor penetration measurement were used in different countries / periods. Therefore, direct comparison is often impossible.

Modelleri

Top modelleri:

  • Mk IX – ana savaş öncesi üretim modeli, namlusu yüksek basınçla üretilmişti
  • Mk IX-A - Mk IX daha basit ve seri üretilen model
  • Mk X – daha sonraki üretim modeli dövme namlulu
  • Mk X-A - Mk X modelinin ölçüleri düşürülmüş tasarımı
  • Mk X-B – ana model, Littlejohn adaptoru ile üretildi.

Sehpa modelleri:

  • Mk I – Vickers tarafından üretildi.
  • Mk II - Royal Arsenal tarafından üretildi.

Sınıf karşılaştırması

Top Mermi ağırlığı Namlu çıkış hızı
(lb) (kg) (ft/s) (m/s)
2 pdr 2 0.9 2,650 810
6 pdr 6 2.7 3,000 910
75 mm 14.9 6.8 2,050 620
17 pdr 17 7.7 2,950 900

Kullanıldığı araçlar

Tanklar:

  • Light Tank Mk VII Tetrarch, Light Tank Mk VIII Harry Hopkins
  • Cruiser Tank Mk I to Cruiser Tank Mk VI Crusader
  • Infantry Tank Mk II Matilda, Infantry Tank Mk III Valentine, Infantry Tank Mk IV Churchill
  • Ram I (Canada)
  • AC1 Sentinel (Australia)

Zırhlı arabalar:

  • AEC Armoured Car
  • Coventry Armoured Car
  • Daimler Armoured Car
  • Marmon-Herrington Armoured Car (South Africa)
  • Rhino Heavy Armoured Car (Australia)

Diğer araçlar:

Notlar

  1. ^ Hunnicutt, R. P. - Sherman: A History of the American Medium Tank., p 496.
  2. ^ a b Guns vs Armour 1939 to 1945.
  3. ^ Chamberlain, Peter and Gander, Terry - Anti-Tank Weapons, p 38.

Kaynakça ve Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Ordnance QF 2 pounder ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zırhlı personel taşıyıcı</span> Cepheye asker taşımak için kullanılan araç

Zırhlı personel taşıyıcı veya kısaca ZPT, piyadeleri cepheye taşımak için üretilen Zırhlı savaş aracıdır. Genellikle Makineli tüfek ile silahlandırılan araçlarda kimi zaman geri tepmesiz top, güdümlü tanksavar füzesi ya da havan topundan yararlanılmaktadır. Bu araçlar doğrudan cephe savaşları için tasarlanmayıp, taşıdıkları askerleri şarapnel ve düşman pusu ateşlerinden korumak içinde üretilmiştir. Yürüyen aksamlarında genellikle tekerlek ve palet kullanılmıştır. Örneğin Birleşik Devletler Ordusuna ait M113'de (palet), Birleşik Krallık Ordusuna ait FV 432'de (palet), Fransız VAB'da (tekerlek), Alman Ordusu GTK Boxerda (tekerlek) ve Sovyet BTR'de (tekerlek) kullanmaktadır. Bu araçlardan daha zırhlı olan Zırhlı Muharebe Araçları (ZMA) ise doğrudan cephede düşmanla çarpışmak için üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar</span> tank imha etmek üzere tasarlanan tahrip gücü yüksek silah

Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.

Birleşik Krallık hafif tankları, Birleşik Krallık tarafından üretilen ve kullanılan hafif sınıf tanklardan oluşan bir seriydi. Bu serinin içerisine Mk II, Mk III, Mk IV ve Mk V tankları girmekteydi. Bu tanklar Birleşik Krallık tarafından I. Dünya Savaşı ile II. Dünya Savaşı yılları arasında üretilen hafif tank sınıfında zırhlı savaş araçlarıydı. Genellikle eğitim amaçlı kullanılan bu tanklar az da olsa cephe görevinde de kullanıldı. Birleşik Krallık tarafından 1941 yılında Doğu Afrika Harekatı sırasında kullanıldılar.

<span class="mw-page-title-main">Mk II kruvazör tankı</span> İngiliz ağır kruvazör tankı

Mk II Kruvazör Tank (A10), Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında zırhlı savaş aracıydı. Mk I Kruvazör Tankı ile beraber tasarlandı. Kardeşinden daha ağır ve bu türün daha çok piyade tankı versiyonu olarak üretildi. Pratikte piyade tankı olarak düşünülse de, bu tank için "ağır kruvazör" tanımını kullanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Crusader tankı</span> Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşında kullanılan kruvazör tank sınıfında bir zırhlı araç

Mk VI Kruvazör tankı, Crusader (A15), Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında bir zırhlı savaş aracıydı. Özellikle Britanya ordusu tarafından Kuzey Afrika Cephesi'nde kullanılan en önemli zırhlı araçtı. Toplamda 5.300 adetten fazla üretildi.

<span class="mw-page-title-main">Matilda I (tank)</span> İngiliz ağır piyade tankı

Mk I Piyade Tankı, Matilda I (A11) Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan piyade tank sınıfında zırhlı savaş aracıdır. Daha sonra üretilen Mk II Piyade Tankı, Matilda II (A12) bilinen adıyla Matilda II, Matilda I tankının servisten çekilmesi ile Matilda adını almıştır. Her ikisi arasında çok büyük tasarım farklılığı olmasına rağmen bazı özelliklerinden ötürü piyade tankı sınıfına sokulmuştur. Bu tür tanklar hız özelliklerinden feragat edip daha ağır zırhla üretildiler.

<span class="mw-page-title-main">Matilda II (tank)</span> İngiliz ağır piyade tankı

Mk II Piyade Tankı, Matilda II (A12) Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan piyade tank sınıfında zırhlı savaş aracıdır. Alışılmışın dışında Mk I Piyade Tankı(A11) tasarımı ile Matilda adını ortak kullanmıştır. Bu isim Ordanat General Hugh Elles tarafından tankın denemelerini sırasında aracın ördek gibi sallanarak ve paytak paytak hareket ettiğini söylemesi üzerine ünlü bir çizgi film kahramanı olan ördek 'Matilda'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ram tankı</span> Kanada tasarımı hafif kruvazör tank

Ram Kanada tarafından tasarlanan ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan, temelinde ABD yapımı M3 Tankı kullanılan kruvazör tank sınıfında zırhlı savaş aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">Valentine tankı</span> İngiliz piyade ve kruvazör tankı

Valentine Piyade Tankı Mk III Birleşik Krallık tarafından II. Dünya Savaşı sırasında en çok üretilen ve kullanılan tank sınıfında bir zırhlı savaş aracıdır. Maliyetinin çok düşük olması ve kullanımının kolay olmasından ötürü yüksek sayıda üretilen bir tank oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sentinel tankı</span> Avustralya üretimi kruvazör tankı

Sentinel tank, Avustralya tarafından tasarlanan ve II. Dünya Savaşı sırasında Avrupa cephesinde kullanılan zırhlı savaş aracıydı. Bu tankın tasarlanmasının asıl amacı olası bir Japon işgalinde Avustralya topraklarını korumaktı.

<span class="mw-page-title-main">Ordnance QF 18 pounder</span>

18-pounder Top Birleşik Krallık tarafından I. Dünya Savaşı sırasında ordu tarafından en geniş şekilde kullanılan bir tür sahra topuydu. I. Dünya Savaşı ile II. Dünya Savaşı döneminde serviste kalan top II. Dünya Savaşı sonrasında tamamen servisten çıkartıldı.

<span class="mw-page-title-main">Cromwell tankı</span> İngiliz ağır kruvazör tankı

Cromwell Kruvazör Tank (A27M) Mk VIII, Birleşik Krallık Ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan kruvazör tank sınıfında etkili bir zırhlı savaş aracıydı. Adını İngiliz İç Savaşı liderlerinden Oliver Cromwell'den almıştır. Tamamiyle İngiliz tophanelerinde üretilen, iki parçalı namlusu bulunan, yüksek hızlı ve makul bir zırha sahip bir tanktı. Savaşın sonlarına doğru diğer İngiliz tankları gibi yerini Amerikan yapımı M4 Shermanlarına bıraktı. Tasarımı ileride üretilecek olan heybetli A 34 Comet tankına kaynak olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ordnance QF 20 pounder</span>

Ordnance QF 20 pounder 84 mmlik tank topu olarak üretilen ve Centurion tankı ile Charioteer tank imha edicilerin ana silahı olarak kullanılan silahtır. Popüler Ordnance QF 17 pounder topun halefi olarak üretilen silah, ondan neredeyse iki kat daha iyi bir performansa sahipti. Bu silah 105 mm L7 topununda atası sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">T18 Boarhound</span> Zırhlı Araç

T18 Boarhound ABD tarafından az sayıda üretilen ve II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık ordusu tarafından kullanılan bir tür zırhlı savaş aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">M3 (yarı paletli araç)</span>

M3 Yarı Paletli Personel Taşıyıcı, Amerikan Ordusu tarafından II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş sırasında kullanılan bir tür zırhlı savaş aracıydı.

<span class="mw-page-title-main">76-mm tümen topu M1936 (F-22)</span>

76-mm tümen topu model 1936 (F-22) SSCB tarafından geliştirilen II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından 1936 yılından itibaren kullanılan bir top türüydü. Bu top SSCB ile Japonya arasındaki Uzak Doğu cephesinde, Kış Savaşında ve Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında kullanılmıştır. Birçok F-22 topu Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından savaşın ilk yıllarında ganimet olarak alınmış geliştirilerek Sovyet kuvvetlerine karşı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">QF 3.7 inç Uçaksavar topu</span> Birleşik Krallık Yapımı Uçaksavar Topu

3.7 inç QF uçaksavar topu Birleşik Krallık tarafından II. Dünya Savaşı sırasında en fazla kullanılan ağır uçaksavar silahıydı. Silah Alman yapımı 88 mm FlaK ile aynı özelliklere sahipti. Az da olsa büyük olan namlusunun çapı namlu çapı 94 mm yi buluyordu. Savaş sonrasında da görev alan silah güdümlü füzelerin ortaya çıkması ile servisten kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ordnance QF 6 pounder</span>

Ordnance QF 6-pounder 7 cwt ya da 6 pounder, II. Dünya Savaşının ortalarında Birleşik Krallık tarafından kullanılan en önemli 57 mmlik tanksavar topudur. Silah bunun yanında birçok zırhlı araçta ana silah olarak kullanılmıştır. İlk olarak Nisan 1942 tarihinde Kuzey Afrika Cephesinde tanksavar topu olarak kullanılan 2 pounder topu ile yer değiştirilmiştir. Kendinden sonra gelen 25 pounder ile yer değiştirilene kadar bu görevi başarı ile yürütmüştür. Bu silah ABD Kara Kuvvetleri tarafından 57 mm Gun M1 adı altında ana tanksavar silahı olarak da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">QF 17 libre top</span>

QF 17 libre top, orijinal adıyla Ordnance QF 17 pounder II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere tarafından geliştirilen 76,2 mm çapında toptur. Savaş sırasında çekili versiyonu tanksavar topu olarak kullanıldı, ayrıca bir dizi İngiliz tankında ana silah olarak yer aldı. APDS mermiyle kullanıldığında, en kalın zırhlı olanlar hariç tüm Alman tanklarını delebiliyordu. İngiliz hizmetine giren bazı yabancı yapım tankların orijinal toplarına kıyasla daha üstün toplara sahip olması için kullanıldı; özellikle ABD yapımı M4 Sherman tankının Sherman Firefly varyantını üretmek için kullanıldı. QF 17 libre, İngiliz tank birliklerinde modern Alman tanklarına karşı yeterli ateş gücü sağlamaktaydı. Savaştan sonra tanksavar rolünde yerini 120 mm BAT geri tepmesiz tüfek, tank silahı olarak ile 84 mm'lik QF 20 pounder aldı.

<span class="mw-page-title-main">QF 6-pounder Hotchkiss</span>

Ordnance QF Hotchkiss 6 pounder top Mk I ve Mk II veya QF 6 pounder 8 cwt, torpido botları ve daha sonra denizaltılar gibi yeni, küçük ve hızlı gemilere karşı savunma için geliştirilen uzun ömürlü, hafif, 6 librelik, 57 mm namlu çapında donanma topları ailesiydi. Namlu uzunluğu 40 ile 58 kalibre arasında değişen ve genellikle lisans altında üretilen birçok varyant vardı, ancak 40 kalibre en yaygın sürümdü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.