İçeriğe atla

Or Yehuda Tarım Okulu

Koordinatlar: 38°53′07″K 27°46′00″D / 38.88528°K 27.76667°D / 38.88528; 27.76667
Or Yehuda Tarım Okulu
Kayalıoğlu mahallesinde yer alan ve günümüzde Kayalıoğlu İlkokulu olarak da bilinen Or Yehuda Tarım Okulu
Harita
Genel bilgiler
DurumKullanılmıyor / Atıl
TürOkul
KonumKayalıoğlu, Akhisar
ŞehirAkhisar, Manisa
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar38°53′07″K 27°46′00″D / 38.88528°K 27.76667°D / 38.88528; 27.76667
Adını aldığıYehuda
Başlama1904
Tamamlanma1905
Açılış1905[1]
Kapanma1924
Maliyet84.600 Frank
Yükseklik142 m (466 ft)
Teknik ayrıntılar
Yapı sistemiKâgir
MalzemeTaş · tuğla · çimento
Kat sayısı3
Zemin alanı445 m2 (4.790 ft2)
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Pierre Magnifico

Or Yehuda Tarım Okulu, Manisa'nın Akhisar ilçesinde 1905 yılında Yahudiler tarafından kurulmuş ve tarım alanında eğitim vermiş eski bir okuldur.[2] Alliance Israélite Universelle (AIU) ve Jewish Colonisation Association (JCA) desteğiyle Akhisar'ın Kayalıoğlu mahallesi sınırları içerisinde kurulan tarım kolonisi tarafından işletildi. Eğitim dili Fransızca olan okulda normal eğitim süresi 3 yıl, uzmanlık eğitim süreleri ise 4 ve 5 yıl olarak belirlendi.[3] Kurulduğu 1905 yılından 1924 yılına kadar tarım kolonisi tarafından işletilen okul, 1945 yılından itibaren Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ilkokula dönüştürülerek kullanılmaya başlanmıştır. 1994 yılına kadar aktif kullanılan yapı günümüzde atıl durumdadır.[4][5]

Tarihçe

Arka plan

18. yüzyıla kadar genellikle ticaret alanlarından önemli konumlarda olan Osmanlı Yahudi Cemaati, 19. yüzyıla gelindiğinde eğitim kurumlarının yetersizliğinin yanı sıra Osmanlı hükûmetinin ağır vergileri nedeniyle genellikle yoksulluk içerisinde yaşamaya başladılar. 19. yüzyılın sonlarına doğru özellikle Avrupa'da ve Rusya'da artan antisemitizm sonucu birçok yahudi yaşadıkları yerlerden göç etmek zorunda kaldılar. Bu göçler daha çok Osmanlı İmparatorluğu topraklarına doğru yönelirken, Osmanlı hükûmeti ise gelen bu göçmenleri İzmir ve İstanbul başta olmak üzere Anadolu'daki çeşitli vilayetlere yerleştirdi.[6]

Anadolu'ya yerleştirilen birçok yahudi tarım alanında çalışmak istese de yeni geldikleri bölgenin iklimini ve bölge tarımında üretebilecekleri ürün bilgilerine sahip değillerdi.[7] Anadolu'daki Yahudi cemaatinin bu durumu Alliance Israélite Universelle (AIU - Evrensel Yahudi Birliği) ve Jewish Colonisation Association (JCA - Yahudi Kolonizasyon Derneği) kurumlarını harekete geçirdi.[2] Dünya genelindeki Yahudilerin insan haklarını korumak, kendi kendine yeterlilik ideallerini eğitim ve mesleki gelişim yoluyla desteklemek amacıyla 1860 yılında Paris merkezli kurulmuş olan Alliance Israélite Universelle ve 1891 yılında Yahudi göçmenlerin tarım kolonileri kurmalarına ve yeni yerleşim yerlerine uyum sağlamalarına yardımcı olma amacıyla kurulmuş olan Jewish Colonisation Association İzmir ve çevresinde tarımsal üretim ve eğitim verebilecekleri okullar açmak için arazi satın almaya başladılar.[8][9] Bu çabalar sonucu Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde bilimsel eğitimlerin verildiği ve meslek okulları gibi birçok okul açan bu kurumlar ziraat alanında eğitim veren ilk tarım okulunu da Abdülaziz'in izni ile Kudüs Sancağı'nda Mikveh Israel adıyla kurdu.[10][11]

AIU ve JCA, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudiler için öncelikle Selanik ve Eskişehir'de tarım kolonileri kurdu. İzmir ve Manisa çevresinde yaşayan Yahudilerden yaklaşık 100 aileye 70-80 dönüm arası olacak şekilde araziler dağıtıldı. Ancak birçok aile, arazilerin verimsizliği ve istedikleri ürünleri yetiştirememesinden kaynaklı bulundukları toprakları zamanla terk ettiler.[12] Kurulan bu koloniler istedikleri tarımsal başarıya ulaşamamış olsalar da varlıklarını sürdürmeye devam etti ve Akhisar, İzmir, Balıkesir, Silivri gibi birçok yerde de yeni tarım kolonileri kurmak için çalışmalar gerçekleştirdiler.[13]

Akhisar tarım kolonisi

AIU ve JCA tarafından kurulan tarım kolonileri birer kooperatif olarak işlev görmekteydi. Buralarda çalışan Yahudiler ise ziraat konusunda deneyimsizdi. Arazilerin de verimsiz yapısı Yahudi aileler için yeterli ekonomik kazanç getirmiyor ve gençlerin de meslek sahibi olmasını sağlamıyordu. Bu sebeplerle, arazi yapısı daha verimli, gençlerin meslek sahibi olabilmesini sağlayacak eğitimleri alabilecekleri yeni koloni merkezleri ve bunlara bağlı bir okul ihtiyaç haline gelmeye başladı.[13]

Bu ihtiyaç doğrultusunda iklim şartları ve lojistik gibi detaylar göz önüne alınarak yapılan çalışmalarda Batı Anadolu'da bir yerin seçilmesine karar verildi. Avrupa'dan göç eden Yahudi nüfusun İzmir ve çevresine yerleştirilmiş olması ve bunun yanı sıra II. Abdülhamid'in de İzmir'de bir tarım okulunun kurulmasına izin vermesi gibi faktörlerin de bulunması sebebiyle tüm çalışmalar İzmir ve çevresinde yoğunlaştı.[14]

Kurulacak olan koloni ve okul için finansman ihtiyacı da bulunmaktaydı. İhtiyaç duyulan bu finansman, JCA'nın da yardımlarıyla Baque Agriole de Salonique (Selanik Ziraat Bankası) tarafından sağlandı.[14] Finansman ihtiyacının da giderilmesi sonrası satın alınacak çiftliğin araştırılmasına başlandı. Bu araştırmalarda Balıkesir'deki Şamlı Campaşa, günümüzde Menderes olarak bilinen Cumaovası'ndaki Oğlananası, Akhisar'daki Çakıroğlu, Tire'deki Gümüşlü ve Çandarlı Körfezi'ndeki Peştamalcı çiftlikleri incelendi.[15] Yapılan araştırmalar sonrası Akhisar'da bulunan Çakıroğlu Aleksandır'a ait çiftliğin satın alınmasına karar verildi.[16] Birçok çiftlik arasından Akhisar'daki arazinin öne çıkmasının en önemli gerekçesi olarak çiftliğin içinde 1 değirmen, 8 kuyu, 1 havuz, 1 ağıl ve şarap mahzeninin olması gösterildi. Bu hazır yapılar sayesinde inşaat faaliyetlerinde önemli ölçüde tasarruf yapılacağı öngörüldü ve arazi satın alındı. Toplamda 28000 dönümlük bir alana sahip olan araziye daha sonrasında yanındaki araziler de satın alınarak eklemeler yapıldı. Böylece toplamda 34000 dönümlük bir araziyle büyük bir koloni kuruldu.[16] Kurulan bu koloniye ise Yusuf'un 12 oğlundan biri olan "Or Yehuda" adı verildi.[17]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Bora 1993, s. 395.
  2. ^ a b Asker 2017.
  3. ^ Bora 1993, s. 394-395.
  4. ^ "Alliance ve Tire'de ziraat çiftlikleri ile kolonileri". Şalom Gazetesi. salom.com.tr. 29 Haziran 2016. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2017. 
  5. ^ Soydan, Hasan (11 Temmuz 2019). "Osmanlı'nın son dönemlerinde Oryehuda Çiftliği". Türk Tarım Orman Dergisi, 254. Tarım ve Orman Bakanlığı. s. 106-107. ISSN 1303-2364. 7 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2024. 
  6. ^ Bora 1993.
  7. ^ Aktürk 2012, s. 44.
  8. ^ Ussishkin, Anne (1973). "The Jewish Colonisation Association and a Rothschild in Palestine". Middle Eastern Studies (İngilizce). 9 (3). s. 347–357. doi:10.1080/00263207308700254. 
  9. ^ Alphan, Melis (9 Aralık 2017). "Ladino: A Judeo-Ottoman language that is dying in Turkey". Hürriyet Daily News (İngilizce). hurriyetdailynews.com. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2024. 
  10. ^ Bora 1995, s. 146.
  11. ^ Güleryüz, Naim (1993). Türk Yahudileri Tarihi. İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayınları. ss. 209-210. ISBN 9757304042. 
  12. ^ Bora 1993, ss. 145-146.
  13. ^ a b Bora 1993, s. 391.
  14. ^ a b Bora 1993, s. 392.
  15. ^ Aktürk 2012, s. 33.
  16. ^ a b Bora 1993, s. 393.
  17. ^ Aktürk 2012, ss. 33-34.
Genel
Wikimedia Commons'ta Or Yehuda Tarım Okulu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akhisar</span> Manisanın ilçesi

Akhisar, Manisa'nın bir ilçesidir. Şehir merkezinde on dört mahallesi, kırsalda doksan altı köyü bulunan Akhisar, 178.812 kişilik nüfusu ile Manisa'nın il merkezi dışında nüfusu en yüksek, Türkiye'nin ise yüz otuz sekizinci nüfusu en yüksek ilçesidir. Orta Gediz Havzası'nda bulunan Akhisar Ovası üzerinde kurulu olan şehir, güneyde Gölmarmara, güneybatıda Saruhanlı, batıda İzmir'in Aliağa ilçesi, kuzeyde Balıkesir'in Sındırgı ilçesi, kuzeybatıda Kırkağaç ve Soma, doğusunda ise Gördes ile komşudur. Akhisar, 1645 km²'lik yüzölçümü ile Manisa genelinde en fazla yüzölçümüne sahip ilçe konumundadır. İlçenin en önemli geçim kaynağı tarımdır. Tarım dışında hammaddeye dayalı sanayi ve ticaret ilçenin diğer ekonomik faaliyetlerindendir. İlçenin topraklarının %47'si tarım arazisi olarak kullanılırken bu arazilerde daha çok zeytin ve üzüm üretimi gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hamidiye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi</span> Bursada bir lise

Bursa Tarım Meslek Lisesi Bursa'da 1891 yılında Vali Mahmud Celaleddin Paşa tarafından kurulmuş bir meslek okuludur. Cumhuriyet öncesinden bu yana ziraat teknisyeni yetiştirmekte olan köklü bir kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Şevket Paşa</span> 212. Osmanlı sadrazamı

Mahmud Şevket Paşa, Osmanlı askeri ve devlet adamı. 31 Mart İsyanı olarak bilinen ayaklanmanın bastırılmasında ve II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesinde rol oynamış, V. Mehmed saltanatında 23 Ocak 1913 - 11 Haziran 1913 tarihleri arasında dört ay on dokuz gün sadrazamlık yapmıştır. 11 Haziran 1913 günü suikast sonucu öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy, Yenişehir</span>

Karaköy, Bursa ilinin Yenişehir ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Gösterli, Niğde</span> Niğdede bir köy

Gösterli, Niğde ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Krikor Ağaton</span> Ermeni asıllı Osmanlı bürokrat ve siyasetçi (1823-1868)

Krikor Ağaton Efendi, Osmanlı Ermenisi eğitimci, ziraatçi, bürokrat, yazar ve siyasetçi. Yurtdışında aldığı eğitim, ailesinin çiftçilik faaliyetleri ve yaptığı ilmi çalışmalarla Osmanlı İmparatorluğunda tarımın gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Ağaton Efendi görev yaptığı kurumlarda önemli hizmetlerde bulunarak bazı ilkleri de gerçekleştirdi. İmparatorluğun ilk ziraat mektebinde tercümanlık ve hocalık yaptı. İlk milli serginin tertip komisyonunda yer aldı ve bugünkü Sayıştay'ın temelini teşkil eden Divan-ı Muhasebat kurumunun ilk memurlarından birisi oldu. Sultan Abdülaziz döneminde Umûr-ı Nâfia Nazırlığı 'na getirilen ilk Hristiyan ve Ermeni kökenli kişi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Eliezer Ben-Yehuda</span> İbranice sözlük bilimci

Eliezer Ben-Yehuda, İbranice için sözlükbilimciliği yapmış ve Modern İbranicenin gelişmesinde en büyük katkıyı sağlamış olan Yahudi gazete editörü. Modern çağda, İbranicenin yeniden canlanmasının arkasındaki en büyük figür oldu.

Arjantin'deki Yahudilerin tarihi İspanyol ve Portekiz engizisyonlarına kadar dayanır. Río de la Plata Kral Vekilliğindeki birçok Portekizli tüccar Yahudi idi, fakat organize bir Yahudi topluluk Arjantin bağımsızlığını İspanya'dan 1810 yılında aldığı zaman kuruldu. Bu zamanlarda Fransa ve Batı Avrupa'nın diğer ülkelerindeki Yahudiler Arjantin'e yerleşmeye başladı. Bugünkü Arjantin Yahudilerinin %80'i Aşkenaz'dır.

Brezilyalı Yahudi Yahudi kökenli veya Yahudiliğe geçmiş Brezilyalılara denir.

Şiraz pogromu, 30 Ekim 1910'da, Yahudilerin Müslüman bir kız çocuğunu dini sebeplerle öldürdüğü iddiası ve bu iddia sonucunda Şiraz'da Yahudilere yapılan pogromdur. Pogrom sırasında 12 Yahudi öldü, yaklaşık 50'si yaralandı ve 6000 Yahudinin malları soyuldu. Olaylar, Şiraz'ın Alliance Israélite Universelle temsilcileri tarafından belgelendi.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Behor Kamondo</span>

Kont Abraham Behor Kamondo Kamondo Ailesinden Osmanlı-Fransız bankacı, koleksiyoncu ve hayırsever.

İran'daki Yahudilerin tarihinin başlangıcı Antik çağın son zamanlarına rastlar. Dini kitaplar olan Yeşaya, Daniel, Ezra ve Nehemya kitaplarında Yahudilerin Pers İmparatorluğu'ndaki yaşamı ve deneyimleri aktarılmıştır. Ezra kitabında, Pars Krallarının Yahudilerin Kudüs'e dönmesine ve Tapınağın tekrar inşa edilmesine izin verdiği yazılıdır; "İsrail Tanrısı'nın buyruğu ve Pers kralları Koreş'in, Darius'un, Artahşasta'nın buyrukları uyarınca tapınağın yapımını bitirdiler." Yahudi tarihi için önemli olan bu olay M.Ö. 6. yüzyılda gerçekleşti ve bu sırada İran'da köklü ve etkili bir Yahudi cemaati bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi</span>

Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi, Osmanlı topraklarında var olan Yahudilerin tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Kayalıoğlu, Akhisar</span>

Kayalıoğlu, Manisa'nın Akhisar ilçesine bağlı bir mahalledir. 30 mart yerel seçimlerinden önce Akhisar'a bağlı kasaba olan kayalıoğlu Manisa'nın büyükşehir olmasıyla tüzel kişiliği düşerek seçimlere mahalle statüsünde katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Selanik'teki Yahudilerin tarihi</span>

Selanik'teki Yahudilerin tarihi, iki bin yıl öncesine uzanır.

Letonya'daki Yahudilerin tarihi, 1571'de Piltene'de kurulan ilk Yahudi kolonisine dayanıyor. Yahudiler, Letonya'nın nüfusunu azaltan Büyük Kuzey Savaşı'na (1700-1721) kadar Letonya'nın gelişimine katkıda bulundular. Yahudi cemaati, esas olarak Prusya'dan gelen bir akın yoluyla 18. yüzyılda yeniden oluştu ve Letonya'nın ekonomik yaşamında temel bir rol oynamaya başladılar.

<span class="mw-page-title-main">Akhisar Yahudi Mezarlığı</span>

Akhisar Yahudi Mezarlığı, Manisa'nın Akhisar ilçesinde bulunan bir mezarlıktır. Mezarlık, tamamen dolu ve defne kapalıdır.

Alliance Israélite Universelle (İbranice: כל ישראל חברים‎, Türkçe: Evrensel Yahudi Birliği), Yahudiler'in insan haklarını korumak, maddi ve manevi kalkınmasını sağlamak için 1860 yılında Fransa'nın başkenti Paris'te kurulmuş olan uluslararası bir birliktir.

<span class="mw-page-title-main">Jewish Colonisation Association</span>

Jewish Colonisation Association (JCA), 11 Eylül 1891 tarihinde Maurice de Hirsch tarafından kurulan bir dernektir. Rusya ve diğer Doğu Avrupa ülkelerinden Yahudilerin kitlesel göçünü kolaylaştırmak ve onları Kuzey Amerika, Güney Amerika ve Osmanlı İmparatorluğu'nda kurulan tarım kolonilerine yerleştirme amacıyla kurulmuş olan dernek, günümüzde daha çok İsrail'deki tarım, eğitim ve ekonomik kalkınma projelerini destekleyen faaliyetler yürütmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.