İçeriğe atla

Or Hodeş Sinagogu

Koordinatlar: 41°01′29″K 28°58′33″D / 41.02472°K 28.97583°D / 41.02472; 28.97583
Or Hodeş Sinagogu
Harita
Temel bilgiler
KonumZürafa Sokağı
Türkiye Beyoğlu, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°01′29″K 28°58′33″D / 41.02472°K 28.97583°D / 41.02472; 28.97583
İnançYahudilik
MezhepAşkenaz ardından Gurjim
Ortodoks
Açılış1897
Durum1985'te satıldı

Or Hodeş Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Galata semtinde, Polonya göçmeni Museviler tarafından kurulmuştu. 1897 yılında, Hahambaşılık Polonyalı Musevilerin kendilerine ait bir ibadethaneleri ve okulları bulunmamasını gerekçe göstererek, Galata semtinde bir sinagog kurmak için başvuruda bulundu.[1] Başvuruları kabul edilince Zürafa Sokağı'nda küçük bir arsa satın alındı ve üzerine sinagog inşa edildi. Sinagogun bir bölümü yaşlılarevi olarak kullanıldı. Polonyalı Aşkenaz cemaatine ait olan sinagog, cemaatin sayısının yıllar içinde azalması nedeniyle Gurjim olarak anılan Gürcü Yahudileri cemaatine devredildi. 1985 yılında Hahambaşılığın kararıyla satıldı.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Or Hodeş Sinagogu". 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2010.  (WebCite®[])

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karaköy</span> Beyoğlu, İstanbulda bir semt

Karaköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı semt. Bankaları ve iş hanlarıyla ünlü en eski ticaret merkezlerinden biridir. Eski Galata semtinin modern adıdır. Tarih boyunca bir liman ve ticaret merkezi olma özelliğiyle ön plana çıkmıştır. Boğaziçi'nin Avrupa tarafında Haliç'in ağzında yer alır. Karaköy, şehrin çok tarihsel bölgelerinden ve en eskilerinden biridir. 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı Devleti'nin finans merkezi haline gelmişti. Bugün ise, önemli bir ticaret ve ulaşım merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki sinagoglar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İstanbul'daki sinagoglar, ilk olarak Bizans döneminde şehre gelen Musevilerin dinî gereksinimleri için kurdukları ibadethanelerdir. Kayıtlarda, İstanbul'da ilk sinagoğun MS 318 yılında, bakırcılıkla uğraşan Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Halkopratia semtinde inşa edildiği geçmektedir. Bu sinagog, II. Theodosius döneminde kiliseye çevrilse de, şehrin çeşitli noktalarında sinagoglar her dönemde varlığını sürdürmüştür. İstanbul'un 1453 yılında Türkler tarafından ele geçirilmesinin ardından da, Museviler İstanbul'daki varlıklarını sürdürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun 1492 yılında İspanya'dan sürgün edilen Musevilere sığınma hakkı vermesiyle, Osmanlı topraklarındaki Musevi nüfusu büyük oranda artmıştır. Türkiye'de cumhuriyet ilan edildikten sonra, ülkenin dört bir yanındaki pek çok Musevi, İstanbul'a yerleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zülfaris Sinagogu</span>

Zülfaris Sinagogu, İstanbul'da Beyoğlu ilçesinin Galata semtinde bulunan bir sinagog. 1671 tarihinde mevcut olduğu bilinmektedir. Ancak bugünkü bina eski temeller üzerinde, muhtemelen 19. yüzyıl başında, tekrar inşa edilmişti. Çeşitli zamanlarda yapılan restorasyon çalışmalarıyla, günümüze kadar güzelliğini koruyan Zülfaris Sinagogu, Kamhi Ailesinin maddi katkıları ve tarihçi, yazar ve küratör olan Naim Güleryüz'ün öneri ve tasarımıyla 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, olarak 25 Kasım 2001'de açılarak hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Aşkenaz Sinagogu</span>

İstanbul Aşkenaz Sinagogu, Galata Kulesi'nin yakınlarında bulunan bir Ortodoks Yahudilik Aşkenaz sinagogudur. Avusturya-Macaristan'dan Osmanlı'ya yerleşen Aşkenaz Yahudileri tarafından 1900'de kurulmuştur. Modern Türkiye'deki toplam Yahudi popülasyonunun %4'ünü oluşturan Aşkenazların kurduğu üç sinagogtan ayakta kalan tek sinagogdur.

<span class="mw-page-title-main">Bet Yaakov Sinagogu (Üsküdar)</span> İstanbulun Kuzguncuk semtinde bulunan bir sinagog

Bet Yaakov Sinagogu, İstanbul'un Kuzguncuk semtinde bulunan bir sinagogdur. 1878'de inşa edilen sinagog bir Rum Ortodoks kilisesinin yanında bulunur. Kuzguncuk'taki Yahudi nüfusu başka bölgelere yerleşmelerine rağmen Kuzguncuk kökenliler Cumartesi sabahları Şabat ayini için düzenli olarak bu sinagoga gitmektedir.

Caddebostan Bet El Sinagogu ya da Caddebostan Sinagogu, Kadıköy'de 1953'te inşa edilmiş bir sinagogdur. Hahambaşılığının Türk otoritelerine başvurusu sonrası 1 Nisan 1961'de ibadete açılmıştır. Binanın mimarı Albert Arditi'dir. Bölgede artan Yahudi nüfusuyla İstanbul'un Anadolu yakasında en çok ziyaret edilen sinagogu haline gelmiştir. Sinagog, Hahambaşılıktan izin alınarak ziyaret edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Hemdat İsrael Sinagogu</span>

Hemdat İsrael Sinagogu Haydarpaşa'da 1899 yılında inşa edilmiş bir sinagogdur. Sinagog, Hahambaşılıktan izin alınarak ziyaret edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki Musevi mezarlıkları</span>

İstanbul'daki Musevi mezarlıkları, şehirde sayıları 20 bini bulan Musevi cemaatinin kullanımına tahsis edilmiş gömü alanlarıdır. İstanbul'da 2010 yılı itibarıyla Musevi cemaatine ayrılan 8 gömü alanı vardır. Bunlar:

<span class="mw-page-title-main">Terziler Sinagogu</span>

Terziler Sinagogu ya da Tofre Begadim Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtur. Galata semtinde, Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi'nin arkasında, Felek Sokağı üzerinde bulunmaktadır. Aşkenaz cemaati için kurulan sinagog, cemaatinin büyük ölçüde azalması nedeniyle 1960'larda kapatılmıştır. Bir süre kullanım dışı kalan sinagog, 1998 yılında bir sanat galerisi hâline getirilerek yeniden kullanılmaya başlanmıştır.

Ezger Sinagogu ya da Esgher Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Hasköy semtinde, Haliç kıyılarına yakın bir konumdaydı. Sinagogun inşa ediliş tarihine ilişkin kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Adının rastlandığı en eski kaynak, 1912 yılına tarihlenen Annuaire Orientale adlı yıllıktır. Yapının mimari özellikleri, tuğla büyüklükleri ve cephe düzenlemeleri, yapının 19. yüzyılın ilk yarılarında inşa edilmiş olabileceği konusunda ipuçları vermektedir.

Parmakkapı Sinagogu, veya Abudara Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogdur. Geçmişte Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı Hasköy semtinde bulunan ve Sefarad Yahudileri tarafından kurulan sinagogun ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. 1804 yılında bölgede etkili olan bir mahalle yangınında bu yapının da zarar gördüğü bilinmektedir. Yangın sonrası onarım çalışmaları sırasında Hahambaşılık sinagogunda onarılması için başvuruda bulunmuş; II. Mahmut'un 6 Ekim 1804 tarihli bir fermanıyla yapımın onarımına izin verilmiştir. Onarım çalışmalarında yapı aslına uygun biçimde yeniden yapılmıştır. Yalnızca ahşap olan çatı, onarım sırasında kâgir tonoza çevrilmiştir. Sinagog yıllar içinde cemaatinin azalması nedeniyle kapatılmıştır. 1950'li yıllarda üretim atölyesi olarak kullanılan sinagog, 2017 yılında bir ibadet ile yeniden açılmış ve tadilata girmiştir.

Çıksalın Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtu. Geçmişte Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Çıksalın semtinde bulunan sinagog, 19. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Çıksalın Sinagogu, Hasköy Musevi Mezarlığı'na en yakın sinagog idi.

Selaniko Sinagogu, Selanik Sinagogu, Sığrı Sinagogu ya da Sigiri Sinagogu, İstanbul'da bulunan metruk bir sinagogtur. Fatih ilçesinde, geçmişte önemli oranda bir Musevi nüfus barındıran Balat semtinde yer alan sinagog, Fatih Sultan Mehmet döneminde Selanik'ten İstanbul'a göç eden ve Balat'ta yerleştirilen Museviler tarafından yaptırılmıştı.

Verya Sinagogu ya da Karaferya Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Fatih ilçesinde günümüz Balat semtinde bulunan sinagog, Osmanlı döneminde Yunanistan'ın Orta Makedonya bölgesindeki Karaferye (Veria) kentinden göç ederek, İstanbul'a gelen Museviler tarafından kurulmuştu. Sinagog, 1890 yılında Balat bölgesinde etkili olan bir yangında kullanılamaz hâle geldi. Binanın kalıntıları üzerine 1935 yılına değin kullanılan Ahrida Musevi İlkokulu yapıldıysa da bu yapı da yıkılmıştır. Ayvansaray mahallesi Duriye Sokağı üzerinde bulunan sinagogun arası üzerinde günümüzde açık otopark bulunmaktadır.

Kenesset Sinagogu ya da Apollon Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogdu. Beyoğlu ilçesinin, Galata semtinde, kule meydanına açılan Büyükhendek Caddesi üzerinde yer alan bir sinemanın kiralanarak sinagoga çevrilmesiyle oluşturuldu. 1923 yılında kiralanan bina, kapsamlı bir onarım geçirerek ibadetlere uygun bir hâle getirildi. 18 Mart 1923 günü hizmete girdi. 59 yıl boyunca hizmet veren ve özellikle cenaze törenlerinde kullanılan sinagog, 1982 yılında bina sahipleri arasında çıkan anlaşmazlık sonucu kapatıldı.

Çana Sinagogu, İstanbul'da bulunan ancak günümüzde kullanılmayan bir sinagogtur. Fatih ilçesinin Balat semtinde, günümüzde Vodina Caddesi olarak anılan yol üzerinde bulunan sinagogun yapılış tarihine ilişkin kesin bir bilgi olmamakla birlikte, Bizans döneminden beri var olduğu sanılmaktadır. İlk olarak Aşkenaz cemaati tarafından yapılmışsa da, 1663 yılında Sefaradlara devredilmiştir. Sinagog bir dönem Hahambaşılığın mahkeme binası olarak kullanılmış, 1958 yılında binanın onarımı için girişimde bulunulsa da, cemaat azlığı nedeniyle bu tasarıdan vazgeçilmiştir.

Sinyaro Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Hasköy semtinde yer alan sinagog, ilk olarak 1660 yılında inşa edilmişti. 6 Ekim 1804 yılına tarihlenen bir fermandan, sinagogun bu tarihte büyük bir onarım geçirdiği öğrenilmektedir. Onarımda yapının eski hâli korunarak yeniden yapılandırıldığı bilinmektedir. Sinagog uzun yıllar kullanıldıktan sonra bir yangınla kullanılamaz hâle gelmiş ve terk edilmiştir.

Pol Yaşan Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Fatih ilçesinin Balat semtinde bulunuyordu. İlk olarak hangi tarihte yapıldığına ilişkin kesin bir bilgi bulunmayan sinagogun, 1890 yılında bir yangın sonucu kullanılamaz hâle geldiği bilinmektedir. 1902 yılına tarihlenen bir fermanla sinagogun yeniden yapılmasına izin verilmiştir. 1950'lere değin kullanılan sinagog, bakımsızlık nedeniyle harap olması ve cemaatinin azalması nedeniyle terk edilerek özel şahıslara depo olarak kiraya verildi. 1985 yılında Haliç ve çevresini düzenleme çalışmaları sırasında kamulaştırılarak yıkıldı.

Türkiye Hahambaşılığı, Türkiye sınırları içinde yaşayan Sefarad ve Aşkenaz Musevilerinin dinî önderi Hahambaşı'nın yönettiği kuruma verilen addır. Merkezi Beyoğlu, İstanbul'da bulunmaktadır. Papalık ya da patrikhane gibi ruhani bir makam değildir, zira dünyadaki hahambaşılıklar arasında hiyerarşik bir düzen yoktur. Sayıları 80 dolaylarında olan Karay cemaati Türkiye Hahambaşılığı'nın yetkisini kabul etmemekte ve özerk bir topluluk teşkil etmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi</span> İstanbulda müze

500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, 500. Yıl Vakfı tarafından topluma Türk Yahudilerinin gelenekleri ve tarihi açısından bilgi sunmak amaçlı kurulmustur. 25 Kasım 2001'de açılmıştır. 500. Yıl Vakfı 1989'da 113 Yahudi ve Müslümandan oluşan Türk vatandaşları tarafından Sefaradların 500 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'na gelişini kutlamak için kuruldu. Müze fikri, müzenin ilk küratörü olan Naim Güleryüz tarafından ortaya atıldı ve Kamhi ailesinin maddi destekleriyle açıldı.