İçeriğe atla

Opus (ses formatı)

Opus, Eylül 2012'de Xiph.Org Foundation tarafından geliştirilen ve Skype’ın katkılarıyla üretilen audio codec formatıdır.[1] Opus, IETF (Internet Engineering Task Force) standardı olarak onaylı[2] ve kayıplı (lossy) şekilde sıkıştırılmış olan dijital ses codecidir.

Opus, herhangi bir verili bitrate’te en iyi ses kalitesini sunduğu ve kayıplı ses sıkıştırma formatından beklenen her özellikte en iyiye ulaştığı iddiasındadır.[3]

Ses formatları arası kalite karşılaştırmaları

Opus MP3, AAC ve Vorbis gibi codec’lerden ses kalitesi olarak daha iyi olduğu iddiasındadır. Sesli chat ve VOIP uygulamalarında kullanılan düşük bitrate’lerde ise, önceden yine grubun kendi geliştirdiği Speex codec’i geride bıraktığı gözlemlenmektedir.[3]

Bunun dışında audio (veya video) sıkıştırma araçları olan “codec"ler arasında tamamen özgür olması yönüyle öne çıkmayı hedeflemektedir. Çok popüler olan MP3, daha yüksek kalite sunan AAC gibi codec'lerin AT&T, Dolby, Sony gibi şirketlerin oluşturduğu MPEG grubunun malı olması ve bu nedenle üretim ve/veya kullanım halkasının bir zincirinde mutlaka telif ücreti veya izne tabi olmasına işaretle işletim sistemi ücreti, dijital müzik çalar donanım ücreti veya dosyayı üreten, çoğaltan kişiye maliyet olarak yansımaktadır.[4] Opus bu maliyetlerin herhangi birisine tabi olmadığı için açık kaynak kodlu işletim sistemlerinden de kolaylıkla destek sağlamak iddiasındadır.[5]

BitRate/Gecikme karşılaştırması

Opus diğer önemli artı değer olarak düşük gecikme süresini (delay) öne çıkarmaktadır. Grafikte Opus'un tüm bitrate'lerde en düşük gecikmeyi sağladığı iddia edilmektedir.[6] Gecikme süresinin düşük olması, özellikle son dönem sıkça kullanılan VOIP iletişim uygulamalarında doğal bir konuşma ritmini yakalamak için önem taşır.

Opus yazılım desteği bakımından Firefox (HTML5 Audio-Video için), VLC Media Player ve foobar2000 tarafından desteklenmektedir.[7] Google Chrome, Jitsi, Mumble gibi programlar da bir sonraki versiyonlarında Opus desteği olacağını duyurmuştur.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Opus Codec". opus-codec.org. 18 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  2. ^ Terriberry, Tim; Vos, Koen. "Definition of the Opus Audio Codec". tools.ietf.org (İngilizce). 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  3. ^ a b "Comparison – Opus Codec". opus-codec.org. 11 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  4. ^ "Özgür ve Özgür Olmayan Yazılım Kategorileri - GNU Projesi - Özgür Yazılım Vakfı". www.gnu.org. 19 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  5. ^ "OpusFAQ - XiphWiki". wiki.xiph.org. 15 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  6. ^ "Examples – Opus Codec". opus-codec.org. 12 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  7. ^ "OpusFAQ - XiphWiki". wiki.xiph.org. 15 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  8. ^ "OpusSupport - XiphWiki". wiki.xiph.org. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Vorbis</span>

Vorbis, açık standartlara dayanan ve özgür yazılım olarak geliştirilmiş bir ses verisi sıkıştırma yöntemidir. Windows, GNU/Linux ve UNIX uyumlu pek çok sistemde müzik verisini sıkıştırarak depolamak ve çalmak için gerekli yapıyı sunar. Vorbis sıkıştırması ile depolanmış ses dosyaları genellikle OGG uzantısına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ogg</span>

Ogg ya da bir diğer yazılışıyla OGG, Xiph.org Vakfı tarafından geliştirilen açık ve özgür bir çokluortam dosya biçimidir. Yazılım patentlerinin tehdidi altında olmayan bu dosya biçimi, akışkan video için optimize edilmiş yüksek kalitede çokluortam gerçeklemeleri için geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">WAV</span> Bir ses dosyası uzantısı

WAV, IBM ve Microsoft'un küçük ses kayıtlarını herhangi bir bilgisayarda çalmak için geliştirdiği, sıkıştırma içermeyen bir ses dosyası biçimidir. İngilizcede dalga anlamına gelen Wave kelimesinin ilk üç harfinin alınmasıyla oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Amarok (yazılım)</span>

Amarok, KDE projesi kapsamında geliştirilen gelişmiş bir müzik çalar yazılımdır. İlk sürümü Haziran 2003'te yayınlanmıştır. KDE bünyesinde geliştirilmekle birlikte KDE'nin sürüm takviminden ayrı bir takvim izler. Amarok, kelime olarak eskimo dilinde kurt anlamına gelir. Özgür GNU Genel Kamu Lisansı ile lisanslıdır. Sloganı Müziğini yeniden keşfet tir.

Advanced Audio Coding (AAC), Türkçe anlamıyla Gelişmiş Ses Kodlama sayısal ses için kayıplı sıkıştırma yapan kodlayıcı ya da çözücüdür.

<span class="mw-page-title-main">FLAC</span> ses kodlama formatı

FLAC dijital sesin kayıpsız olarak sıkıştırılması için kullanılan bir ses kodlama formatıdır ve aynı zamanda referans kod çözümü uygulamasının adıdır. FLAC algoritması ile sıkıştırılmış sayısal ses orijinal boyutunun% 50-60'ına kadar indirgenebilir ve orijinal ses verilerinin özdeş bir kopyasına dek sıkıştırma yapabilir. Örneğin sıkıştırılmamış 1 dakikalık WAV dosyası boyutu yaklaşık 10 MB iken, FLAC dosyası 4,2-6,3 MB arasındadır.

Dolby Digital, Dolby Laboratuvarları tarafından geliştirilen veri ve ses sıkıştırma teknolojilerinin ismidir. Orijinal ismi, 1994'e kadar Dolby Stereo Digital olarak kullanılmıştır.

Dolby Laboratories, ses gürültü azaltma, ses kodlama ve sıkıştırma konusunda uzmanlaşmış bir Amerikan şirketidir. Dolby teknolojileri, tüketici elektroniği firmaları tarafından lisans bedeliyle kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">OpenShot</span> özgür video düzenleme yazılımı

OpenShot Video Editor Linux sistemler için Python, GTK ve MLT Framework ile yazılmış özgür bir video düzenleme yazılımıdır. Proje Ağustos 2008'de Jonathan Thomas tarafından kararlı, özgür ve kullanıcı dostu bir video düzenleyici ortaya çıkarma amacıyla başlatılmıştır.

SoundCloud, İsveç'te kurulan ve Berlin'den yönetilen çevrimiçi ses dağıtım platformu ve müzik paylaşım sitesi. Kullanıcıların ses dosyalarını yükleyip tanıtmasına ve paylaşmasına, dinleyicilerin bu dosyaları web üzerinden dinlemesine olanak sağlar. 2007'de Alexander Ljung ve Eric Wahlforss tarafından kurulan SoundCloud zaman içinde dünyanın en büyük müzik akış servislerinden biri oldu. Ücretsiz ve ücretli üyelik seçenekleri bulunmakta, bilgisayar ve mobil cihazlarda kullanılabilmektedir. 200 milyon şarkı ve 20 milyondan fazla sanatçıdan oluşan küresel bir topluluktur.

<span class="mw-page-title-main">Audacious</span>

Audacious, düşük kaynak kullanımına odaklanan, yüksek ses kalitesini destekleyen ve geniş bir ses formatı yelpazesini destekleyen ücretsiz ve açık kaynaklı bir müzik çalar yazılımıdır. Başlıca olarak POSIX uyumlu Unix benzeri işletim sistemlerinde kullanım için tasarlanmış olup, sınırlı şekilde Microsoft Windows'u da desteklemektedir. Audacious, 2011-12 yıllarında Ubuntu Studio'da varsayılan ses oynatıcı olarak kullanıldı ve Lubuntu'da Ekim 2018'e kadar varsayılan müzik oynatıcı olarak hizmet verdi. Ancak Ekim 2018'de VLC ile değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">EasyTag</span>

EasyTag, ses dosyalarındaki etiket bilgilerini görüntülemek ve düzenlemek için kullanılan bir etiket düzenleyici. GNU/Linux ve Windows işletim sistemlerinde kullanılabilir. Çok sayıda ses dosyası tipini destekler.

<span class="mw-page-title-main">Jami</span>

Jami, SIP uyumlu yazılımsal telefon ve SIP tabanlı anlık mesajlaşma programıdır. Linux, Windows, Mac OS, Android, iOS sürümleri bulunur. Geliştirilmesi Kanadalı Savoir-faire Linux şirketiyle birlikte küresel kullanıcı ve katkıcı topluluğunun yardımıyla yapılmaktadır. Jami, kendini olası özgür Skype ikamesi konumuna koymaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nokia 6500 slide</span> Nokia tarafından Eylül 2007 yılında piyasaya sunulan cep telefonu

Nokia 6500 slide Nokia tarafından Eylül 2007 yılında piyasaya sunulan ve Nokia 6000 serisi'ne ait cep telefonu idi. Kasa fırçalanmış paslanmaz çelikten imal edilmiştir. Nokia 6500 classic'in kızaklı versiyonudur. Seri 40 sisteminde çalıştı. Nokia 6270 ve Nokia 6280 modelinin devamı, Nokia 6600 slide modelinin öncülüdür. Cihazın boyutları 96.5x46.5x16.4 mm ve 125 gram ağırlığındadır.

Apple Lossless Apple Lossless Audio Codec (ALAC), or Apple Lossless Encoder (ALE) gibi de bilinir, bir ses depolama ortamı ve referans ses çözücü uygulamasıdır. Apple tarafından dijital müzikte kayıpsız veri sıkıştırması için geliştirilmiştir. Başlangıçta 2004 yılında kuruluşundan bu yana tescilli olarak kaldıktan sonra, 2011 sonlarında Apple codec'i açık kaynak ve telif ücretsiz olarak hazırladı. Geleneksel olarak, Apple codec bileşenini Apple Lossless olarak adlandırdı, ancak daha yakın zaman önce kısaltılmış terim ALAC'ı kullanmaya başladı.

Aralıksız oynatma ardışık ses parçalarının kesintisiz olarak çalınmasıdır, böylece orijinal ses kaynağındaki göreli zaman mesafeleri kayıttan yürütme sırasında iz sınırları üzerinde korunur. Bunun faydalı olabilmesi için, parça sınırlarındaki diğer eserler diğerlerinden kopuk olmamalıdır. Çabuk olmayan kayıttan çalma, Compact Discler, gramofon kayıtları (Plak) veya kasetler ile ortaktır, ancak sıkıştırılmış dijital ses kullanan diğer biçimlerle her zaman mevcut olmayabilir. Boşluksız kayıttan çalma özelliği bulunmaması, müziğin dinleyicilerine, bazı klasik müzikler, Progresif rock, konsept albümleri, elektronik müzik ve izleyici sesi ile canlı kayıtlar gibi parçaları birbirine doğru çevirmek için verdiği rahatsızlığa neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Nokia 6233</span>

Nokia 6233 Nokia tarafından 2005 yılının dördüncü çeyreğinde piyasaya sunulan ve Nokia 6000 serisi'ne ait cep telefonu idi. Seri 40 sisteminde çalıştı. Nokia 6230 modelinin devamı, Nokia 6120 classic ve Nokia 6500 classic modelinin öncülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Ardour</span>

Ardour; GNU/Linux, macOS, FreeBSD ve Microsoft Windows üzerinde çalışan dijital ses işleme istasyonu yazılımıdır. Baş yazarı, JACK Ses Bağlantı Kiti'nden de sorumlu olan Paul Davis'tir. Ardour, profesyonel kullanıma uygun olacak bir yazılım olarak tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">CD ripper</span>

CD Ripper, CD kopyalayıcı, CD yakalayıcı veya CD çıkarıcı, bir kompakt diskteki Compact Disc Digital Audio (CD-DA) biçimindeki ham dijital sesi WAV veya MP3 gibi standart bilgisayar ses dosyalarına dönüştürerek kopyalayan bir yazılımdır.