İçeriğe atla

Opsite

Geç Antik Çağ'da Lazika ve çevresindeki bölgelerin haritası
Cyril Toumanoff'un Lazika krallarının soy ağacını deneme niteliğinde yeniden düzenlemesi.

Opsite veya Opsit (Gürcüceოფსიტე) 6. yüzyılda Bizanslı tarihçi Prokopius'un De Bellis adlı eserinde iki kez geçmesiyle tanınan Lazika kralıdır. Opsite'den, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında yaşanmış, Kafkasya'daki Lazika devletinin kontrolünü ele geçirmek için yapılmış Lazika Savaşı (541–562) ile ilgili bölümde bahsedilmiştir.[1]

Bir pasajda, Prokopius, Opsite'nin Lazika kralı II. Gubaz'ın amacası olduğunu ve kendisinin de Lazika kralı olduğundan bahseder: "[Bu Farslı general]..., Opsite'nin (II. Gubaz'ın amcası ve Lazika kralı) hayat arkadaşı Theodora'yı esir aldı, Theodora'yı Apsilii'nin arasında bulur ve onu Farsların topraklarına götürür. Bu şekilde Theodora doğuştan Romalı olmuştu, çünkü eski zamanlardan beri Lazika kralları kendilerine eşler bulmak için Bizans'a giderlerdi ve imparatorun rızasıyla, bazı senatörlerle evlenirlerdi. Daha sonra eşlerini Lazika'ya götürürlerdi."[2]

Kendisi Roma senatörü kökenli Theodora ile evlenmişti.[3] Roma aleyhindeki Lazika isyanı sırasında, Theodora, Apsilii'de yaşarken, Pers komutanı Nabed tarafından yakalanarak Sasani İmparatorluğu'na kaçırıldı.[3]

Opsite, Procopius'un çalışmasının sonraki bölümünde, Lazika'nın kuzeyindeki Abhazya Krallığı'nın doğu kısmının yöneticisi olarak görünür.[4] Abazgların 550 dolaylarında Bizans egemenliğini reddetmesinden sonra tahta çıkmıştır.[5] Opsite, isyancıları mağlup eden ve Trachea kalelerini ele geçiren John Guzes ve Uligagus'un komutasındaki Romalılara karşı Abazglara önderlik etti. Opsite, Kafkasya'daki Sabir Hunlarına sığındı, ancak tüm aile üyeleri esir alındı.[5]

İki pasajda geçen Opsite'nin tek bir kişi olup olmadığı ve Lazika kralı olup olmadığı konusunda akademisyenler ikiye bölünmüştür. Eğer Opsite gerçekten krallık yaptıysa, II. Gubaz'ın kral olduğu 541'den önce yapmış olabilir. Profesör Cyril Toumanoff, her iki durumda da Prokopius'un aynı kişiden bahsettiği kabul eder. Ona göre Opsite, Lazika kraliyet ailesine mensuptur ve Abasyalılara önderlik etmiştir. Toumanoff'un görüşüne göre, Lazika ve Abasya'nın Roma hegemonyasına karşı ayaklanmaları gerçeği göz önüne alındığında ve Abasya'nın uzun bir süre Lazika hükümdarlığı altında kalmasından dolayı bu ihtimal muhtemelen doğrudur.[5]

Kaynakça

  1. ^ Martindale, Jones & Morris 1992, ss. 955–956.
  2. ^ Procopius: History of the Wars, IV.9.7–IV.9.8.
  3. ^ a b Martindale, Jones & Morris 1992, s. 1242.
  4. ^ Procopius. History of the Wars, IV.9.11, IV.9.14, IV.9.29–IV.9.30.
  5. ^ a b c Toumanoff 1980, ss. 78–85.

Kaynakça

Önce gelen
I. Tsate ?
Lazika kralı
y. Bilinmiyor - 541
Sonra gelen
II. Gubaz ?

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lazika</span>

Lazika ya da Egrisi, ayrıca Laz İmparatorluğu olarak da bilinir, Karadeniz'in güneydoğu kıyısında tarihsel bölge. Latince'de 'Lazika'; "Lazların ülkesi" anlamına gelmektedir. Aynı dönem devleti Perslerin resmi literatüründe ise "Lazistan" olarak yer almıştır. Bugün Türkiye, Rusya ve Gürcistan sınırları içinde yer alır. Bu bölgeden “Lazika” adıyla ilk kez 7. yüzyılda yazarı bilinmeyen, Ermenice "Coğrafya” adlı kitapta bahsedilmiştir. Lazika Krallığı'nın sınırları 4. yüzyılın ikinci yarısında batıda Trabzon kuzeyde Kafkas Sıradağları ve doğuda Lihi Dağları'na kadar uzanıyordu.

Bessas, Bizanslı general. Trakyalı olup aslen Got (Cermen) kökenlidir. I. Justinianus dönemi savaşlarında oynadığı aktif rolle tanınır. Sasani Devleti ile yapılan İberya Savaşı'nda ve Belisarius'un komutası altında katıldığı Gotlar Savaşı'yla ünlenmiştir. Ancak Belisarius'un İtalya'dan çekilmesinin ardından tekrar toplanan Gotlar ile giriştiği mücadeleyi kaybedince 546 yılında Roma düşmüş, Bessas da bu başarısızlığın en büyük sorumlusu olarak görülmüştür. Mahçubiyet içinde Doğu'ya dönen General, ilerleyen yaşına rağmen Lazika Savaşı'nda, komutan olarak görevlendirilmiştir. Petra şehrinin geri almasıyla itibarını kurtarsa da, devamında sergilediği başıboş tavırlar yüzünden Justinianus tarafından görevden alınmış ve Abaskya'ya sürgüne gönderilmiştir.

Marcian Bizans generali ve II. Justinus'un akrabası.

Germanus, İmparator I. Justinianus'un önde gelen komutanlarından biri olan Doğu Roma (Bizans) generaliydi. Germanus imparatoru Justinianus'un kuzeni ve iktidar hanedanının bir üyesiydi. Trakya, Kuzey Afrika ve Doğu'da Perslere karşı komuta etti ve Ostrogotlara karşı yapılan son Bizans seferi komutasında bulunmak üzere seçildi. İkinci eşi Got Amali hanedanından Matasuntha ile evlendiğinde ve seçkin bir hizmet kaydı nedeniyle, ani ölümünün olduğu dönemde, İmparator Justinianus'un vârisi olarak kabul ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Lazika Savaşı</span> Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında yapılmış mücadele

Lazika Savaşı, aynı zamanda Kolhi Savaşı ya da Gürcü tarih yazımında, Egrisi'nin Büyük Savaşı olarak bilinir, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında Lazika'nın antik Gürcistan bölgesinin kontrolü için yapılan mücadeledir. Lazika Savaşı, 541'den 562'ye kadar yirmi yıl boyunca, değişen başarılarla sürdü ve savaşın sona ermesi karşılığında yıllık bir haraç elde eden Persler için bir zaferle sona erdi. Lazika Savaşı, Prokopius ve Agathias'ın eserlerinde ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Tsate</span>

I. Tsate, Tzathius veya Tzathios Bizans kaynaklarına göre, 521/522 yılından bilinmeyen bir tarihe kadar Lazika'ya hükmeden kraldır. Sasani İmparatorluğu'nun derebeyliği olmayı reddetmiştir ve yardım almak için Bizans İmparatoru I. Justinus'a bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Damnaze</span> 6. yüzyılda yaşamış Lazika kralı

Damnaze 6. yüzyılda, Sasani imparatoru I. Kavad ile aynı dönemde yaşamış Lazika kralıydı. Çağdaş tarihçiler, Damnaze'den, Geç Antik Çağ'da yaşamış diğer Lazika kralları gibi, Bizans ile Sasani İmparatorluğu arasında Kafkasya'da geçen çatışmalarda bahsetmiştir.

II. Tsate 556 yılından bilinmeyen bir tarihe kadar Lazika'ya hükmeden kraldır.

<span class="mw-page-title-main">I. Gubaz</span>

I. Gubaz 450 ve 460'lı yıllarda Lazika'ya hükmeden kraldır. Gubaz'ın Roma İmparatorluğu ile olan ilişkilerini Priskos kaydetmiştir.

II. Gubaz, yaklaşık 541 yılından suikasta uğradığı 555 yılına kadar Lazika'ya hükmeden kraldır. İlk başta Bizans İmparatorluğu'nun vasalı olarak tahta çıktı ancak Bizans makamlarının ağır uygulamaları sonucunda Bizans'ın başlıca rakibi Sasani İmparatorluğu'ndan yardım almaya çalıştı. Lazika Savaşı'nın liderlerinden biriydi. 541'de Sasani ordusunun yardımı ile Bizanslılar, Lazika'dan gönderildi; ancak Sasaniler ülkeyi işgal etti. Bunun üzerine 548'de Bizans'tan yardım isteyen Gubaz, sonraki birkaç yıl boyunca Bizans'ın müttefiki olarak kaldı. İki imparatorluk Lazika'nın kontrolü için savaşırken, Petra Kalesi mücadelenin odak noktası olmuştu. Sonunda Gubaz, savaştan bir sonuç alınamaması üzerine Bizans generalleriyle kavga etti ve sonrasında generaller tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Fasis Kuşatması</span>

Lazika Savaşı savaşının bir parçası olan Fasis Kuşatması, 555-556 yıllarında Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Farslar, Bizanslıların elindeki Lazika'nın Fasis şehrini kuşatmalarına rağmen ele geçirememişlerdir. Kuşatma ile ilgili bilgilerin çoğunun kaynağı 6. yüzyıl tarihçisi Agathiastır.

Silentiarius, Helenleştirilmiş haliyle silentiarios ve İngilizleştirilmiş haliyle silentiary, Bizans imparatorluk sarayında bir sınıf soyluya verilen Latince bir unvandı. Bu unvana sahip kişiler, Büyük Saray'daki düzen ve sessizlikten sorumluydu. Orta Bizans döneminde, onursal bir saray unvanına dönüştürüldü.

Athanasius, imparator I. Justinianus hükümdarlığında İtalya ve Afrika yöneticiliği ile diplomat olarak hizmet etmiş 6. yüzyıl Bizans devlet görevlisi.

<span class="mw-page-title-main">Petrus (patrisyen)</span> Bizanslı tarihçi

Patrisyen Petrus, kıdemli Doğu Roma bürokrat, diplomat ve tarihçisi. İyi eğitimli ve başarılı bir avukattı, defalarca Ostrogot İtalya'ya 535-554 arası Gotlar Savaşı öncesi elçi olarak gönderilmiştir. Diplomatik yeteneklerine rağmen, savaşı engelleyememiş ve birkaç yıl Ravenna'da Gotlar tarafından hapsedilmiştir. Serbest bırakıldıktan sonra, imparatorluk bakanlarının başı olan magister officiorum makamına atanmış, bu makamı 26 yıl elinde tutmuştur. Yetenekleriyle, I. Justinianus'un önde gelen bakanlarından biri olmuş, Bizans imparatorunun din siyasetinde ve en önemlisi 20 yıl süren Lazika Savaşı'nı sona erdiren barış anlaşması görüşmelerine başkanlık etmek olan Sasani İmparatorluğu ile ilişkilerde önemli rol oynamıştır. Tarih yazımlarının sadece parçaları günümüze ulaşmıştır fakat erken dönem Bizans merasimleri ve Bizans ile Sasani arasındaki diplomatik konular üzerine eşsiz bir kaynak sunar.

Marcellus Doğu Roma (Bizans) adliye görevli, Bizans imparatoru I. Justinianus'un en yakın yardımcılarından biri ve yaklaşık 541-552 yıllarında Excubitores imparatoluk muhafızlarının komutanı.

Bouzes ya da Buzes I. Justinianus hükümdarlığında Sasani İmparatorluğu'na karşı savaşlarda hizmet etmiş bir Doğu Roma (Bizans) generali.

<span class="mw-page-title-main">Thannuris Muharebesi</span>

Thannuris Muharebesi 528 Yazında, Kuzey Mezopotamya'da Dara yakınlarında Serhas komutasındaki Sasani İmparatorluğu ile Belisarius ve Coutzes komutasındaki Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında gerçekleşen askeri çatışmadır. Minduous'ta bir kale inşa etmeye çalışırlarken, Bizanslılar Sasani ordusu tarafından mağlup edilmiştir. Belisarius kaçmayı başardı ama Sasaniler binaları yıktı. Zaferlerine rağmen, Persler, Sasani şahı I. Kubâd'ı kızdıracak ağır kayıplara maruz kalmışlardır.

Lazika Savaşının bir parçası olan Onoguris Kuşatması, Bizans ve Sasani kuvvetlerinin arasında, MS 554 veya 555 yılında gerçekleşti.

Praejecta ya da Praiecta, Bizans imparatoru I. Justinianus'un kan yoluyla, imparatoriçe Theodora'nın evlilik yoluyla yeğenidir.

I. Barnuk 591 yılından öldüğü 640 yılına kadar Lazika'nın ilk patriciliğini yapmış soyludur.