İçeriğe atla

Opoya

Opolje
Opoja
Kosova'da Coğrafi Bölge
ÜlkeKosova
İlPrizren ili
BelediyePrizren Belediyesi
Yüzölçümü
 • Toplam108 km²
Nüfus
 • Toplam18.036
 • Yoğunlukauto/km²

Opoya (ArnavutçaOpoja/Opojë) veya Opolye (SırpçaОпоље Opolje), güney Kosova'da Prizren belediyesinin güney kesiminde bir bölgedir.[a] Bölgede Arnavutların yaşadığı 19 köy vardır.[1]

Yerleşmeler

Opoja bölgesi 19 yerleşim içerir:

  • belobrod
  • Bljac
  • Brezna
  • Brodosana
  • Brüt
  • Buça
  • Buzec
  • Kapra
  • Kosova
  • Kuklibeg
  • Kukovçe
  • plajnik
  • Plava
  • Rence
  • Šajinovac
  • Zapluxhë
  • Zgatar
  • Zjum Opoljski
  • Zrze

İsim

Opolje ismi Slav, Sırp kökenlidir.[2] Milisav Lutovac'a göre, isim "bir tarla çevresinde noktalı yerleşim yerleriyle ilgiliydi".[2] İsim ayrıca Aşağı Silezya'da, Polonya'da - Opole,[2] ve Rusya'da - Opolye'de de görülür .

Coğrafya

Gora, toplu bir terimle, hem Goralıların yaşadığı Gora'yı (büyük kısmı Kosova'da, geri kalanı Arnavutluk ve Makedonya'dadır) hem de Arnavutların yaşadığı alt bölgesi Opolye'yi ifade eder.[3] Sırbistan Bilim ve Sanat Akademisi'ne (1955) göre, Opolye'nin alanı yaklaşık 108 km² idi buna karşın, Gora ise yaklaşık 500 km2 bir alana sahipti..[3] Güçlü ve soğuk rüzgarlardan yüksek sıradağlarıyla korunan Gora ve Opolye'de sert kışlar olmaz.[4] Gora ve Opolye arasında doğal bir sınır yoktur ve Dragaš kasabasının kuzey kısmı da Opolye'nin bir parçası olarak kabul edilmiştir.

Opolye geleneksel biridir zupa içinde (ilçe) Şar Dağları yanında, güney Kosova'daki masifi Sredačka zupa, Sirinićka zupa, Gora ve Prizrenski Podgor.[5] Opolye'nin batısında, hem Kosova'da hem de Arnavutluk'ta uzanan Lumë bölgesi bulunur.[6]

Ortaçağ

Brodosavce köyleri, Kral III. Stephen Uroš'un 1330 tarihli bir düzenlemesinde geçmektedir. Zinovo kalesinin kalıntıları büyük olasılıkla Brodosavce'nin altında yer almaktadır. Brodosavce, Brut, Plajnik'te Orta Çağ Sırp Ortodoks kilise ve manastırlarının kalıntıları bulunurken, bazı köylerde eski Sırp mezarlıkları vardır.

Sırp hükümdarlar Kral III. Stefen Uroş (1326) ve İmparator Stefan Duşan (1348, 1355) tüzüklerinde Opolye ve Gora köylerinin çoğundan bahsetmişler, bu da onların bu tarihlerden önce var olduklarını göstermektedir.[2] Opolye, Orta Çağ boyunca Prizren'deki Kutsal Theotokos Kilisesi'nin bir kilise mülküydü.[7]

Çevredeki bölge, Dumbrowski'nin Slavlaştırmadan önceki dilsel durumu gösterdiğini iddia ettiği iyi miktarda Aroman yer adlarına sahiptir.[8]

Osmanlı dönemi

1455'te Sırp Despotluğu'nun güney toprakları Osmanlılar tarafından ilhak edildi ve Rumeli beylerbeyliği olarak örgütlendi. Gora, en geniş anlamıyla, Prizren Sancağı'nın bir nahiyesi oldu.[9] Osmanlı fethi, Adriyatik'i Ege ve Karadeniz'e bağlayan eski ticaret yollarının yollardaki güvensizlik nedeniyle önemini kaybetmesine ve yol kenarındaki kasaba ve köylerin büyümesinin durmasına neden oldu.[9] 15. yüzyılda Opolye'yi bir nahiya olarak adlandıran hiçbir kaynak yoktur.[10]

1591 tarihli Osmanlı defteri, Gora'yı yalnızca Sırpların yaşadığı, kuzeydeki Opolye'nin ise Arnavut nüfusu olduğunu kaydeder.[11] 16. yüzyılın başlarında, Opolye ve diğer Šar župalar, Opolye'nin İslamlaşmasının başlangıcıyla işaretlenmiş bir dönem olan [7][12][12][13][14] Kukli-Bey Opolje'de oturuyordu ve ölümünden sonra yerel köylülere topraklar verildi ve köylerin eteklerinde dağları kullandılar.[7]

1955'te Lutovac, 16. yüzyılda Opolye'nin Slav nüfusunun kısmen İslam'ı benimsediğini ve kısmen başka yerlere göç ettiğini ve göçün yarattığı boşlukların Arnavut gelenler tarafından doldurulduğunu savundu.[15] 2012'de Dumbrowski, Lutovac tarafından açıklanan durumun Opolye ve çevresindeki bölgede (ancak Gora'da değil) Slavca'dan Arnavutçaya dil kaymasına yol açtığını ve Dumbrowski'nin savunduğu şeyin nedeninin Opoja Arnavutça lehçesinde Slav substrat etkilerinin kanıtı olduğunu savundu. .[8] 1984'te Pulaha, 1591'de Opolye'deki çoğu Hristiyanın Arnavut isimlerine sahip olduğunu kaydetti; Dumbrowski, Opolye'nin Slavca'dan Arnavutçaya geçtiği sırada, Dumbrowski'nin iddia ettiği şeyin Arnavut gelenlerin henüz tam olarak İslamlaşmadığını belirtmek için yorumluyor.[8]

Modern

1913'te Sredska, Opolye ve Luma ekonomik olarak Prizren'e bağlandı.[16]

1945'ten [bir süre sonra] Opolye, Gora belediyesinin bir parçasıydı, ancak daha sonra bir belediye statüsü verildi (Gora halkının yaşadığı Gora'nın aksine, Arnavut nüfusu nedeniyle). Federal Yugoslavya Sırbistan Cumhuriyeti kanunu uyarınca 3 Kasım 1992'de kaldırıldı ve bunun yerine Prizren belediyesine katıldı.[1] Gora belediyesi ve Opoja bölgesi Milošević döneminde ayrı kaldı.[17]

Kosova savaşı (1999) sırasında, Opoja'dan gelen Arnavutlar, araba, kamyon ve traktörlerle komşu Arnavutluk'a kaçtı ve diğerleriyle birlikte, çatışmanın ardından evlerine döndüler.[18] Savaştan sonra Opoja, Birleşmiş Milletler Misyonu (UNMIK) tarafından Dragaş belediyesini oluşturmak üzere Gora ile birleştirildi ve yeni idari birim Arnavut bir çoğunluğa sahip.[17][18] Gora'da bulunan Dragaş kasabası, Dragaş belediyesinin hem Opoja hem de Gora bölgelerinin bölgesel ve belediye merkezidir.[17]

Demografi

Opolye'nin 19 yerellikteki nüfusu tamamen homojen Arnavut'tur. 1981 nüfus sayımına göre, Arnavutlar Opolye nüfusunun %99.9'unu oluşturuyordu (18.036'dan 18.003'ü). Opolye'nin etnik homojenliği, %99,8'inin Arnavut olarak ilan edildiği 1948, 1953 ve 1961 nüfus sayımlarından da anlaşılacağı gibi, çok daha öncesine dayanmaktadır. Opolye'nin 1961-1971'de 1.000'de 33'lük bir yıllık nüfus artışı ve 1971-1981'de 1.000'de 29.8'lik bir nüfus artışı vardı, bu da muazzam bir nispi aşırı nüfusu temsil ediyor (Arnavut nüfus patlaması); 1991 yılı tahminlerine göre, 1 kilometrekareye 173 kişi düşüyordu ve bazı köylerde, tümü kıt doğal ve ekonomik kaynaklara sahip koşullarda, 1 kilometrekareye 250 kişiye kadar düşüyordu.[19] Çoğunluk İslam'ı kabul ediyor.

Ön 1981 nüfus sayımı, Opolye yerleşim [20]
Yerleşme
Pop.
Etnik gruplar
belobrod 808 A, 808 (%100)
Bljac 1122 A, 1122 (%100)
Brezna 1971 A, 1964 (%); S, 1 (%); M, 6 (%)
Brodosavce 2499 A, 2499 (%100)
vahşi 1095 A, 1094 (%99.9); O, 1 (%0,1)
Buça 770 A, 767 (); S, 1 (); M, 1 (); O, 1 ()
Buzec 240 A, 240 (%100)
Kapra 482 A, 482 (%100)
Kosova 912 A, 912 (%100)
Kuklibeg 658 A, 655; M, 2; 1
Kukovçe 1334 A, 1334 (%100)
plajnik 528 A, 528 (%100)
Plava 973 A, 970; M, 3
Rence 473 A, 473 (%100)
Šajinovac 1254 A, 1252; M, 2
Zaplužje 1273 A, 1270; M, 3
Zgatar 822 A, 821; 1
Zjum Opoljski 457 A, 455; M, 2
Zrze 335 A, 333; M, 2
Toplam ? (%), ? (%) ? (%), ? (%)
A - Arnavutlar, M - Müslümanlar, S - Sırplar, O - Diğerleri

Galeri

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili yayınlar

Notlar

a.   ^Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin 97'si tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.

Kaynakça

  1. ^ a b The crisis in Kosovo 1989-1999. Documents and Analysis Publishing. 1999. s. 117. ISBN 9781903033005. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.  "Consequently, the region extending north of Dragas city to Prizren, known as Opoje, which comprises 24,000 Albanians in 19 villages are grafted on to the Municipality of Prizren"
  2. ^ a b c d Radovanovic, p. 8
  3. ^ a b Srpska akademija nauka i umetnosti 1955, p. 234
  4. ^ Srpska akademija nauka i umetnosti 1955, p. 236: "заклоњена високим планинским венцима од јаких и хладних ветрова, ни Гора ни Опоље немају оштру зиму."
  5. ^ Dedijer 1913, p. 230
  6. ^ Fejzulla Gjabri (Department of Culture of Albania), Information about the Heroic Epos in the Province of Luma
  7. ^ a b c Mikic 1988, p. 15: "силни Кукли-бег заузео је Опоље, оредњовековни црквени посед Богородичине цркве у Призрену, где је имао свој дворац. После ње- гове омрти сељаци су постали власници земље и корисници планине у границама села."
  8. ^ a b c Dumbrowski 2012. Phoneme /o/ in Opoja Albanian: Albanian-Slavic Contact and the Slavic Jers[]. Journal of Language Contact vol 5 issue 2.
  9. ^ a b Бурсаћ 2000, pp. 71-73 (Орхан Драгаш)
  10. ^ MSC 1988: "Није, међутим, сачуван из XV века (или није засад познат) попис нахија Призрен, Хоча и Опоље, али за њих имамо пописе из друге половине XVI века, тако да из XV и XVI века имамо пописе свих метохијских насељених места."
  11. ^ TKGM, TD № 55 (412), (Defter sandžaka Prizren iz 1591. godine).
  12. ^ a b Radovanovic, p. 11
  13. ^ Ivanic 1902, p. 19: "Дакле, ни Синан-паша ни Кукли-бег (који је потурчио српску област Опоље код Призрена), нису по- турчили Гору. Она се истурчила много доцније, шта више доцније од свију села у Старој Србији. 3 а о в о турчење су криви — вели Јастребов"
  14. ^ Srpska akademija nauka i umetnosti. Odbor za onomastiku 1986, p. 95
  15. ^ Lutovac, Milislav. 1955. "Gora i Opolje: Antropogeografska proučavanja". Srpski etnografski zbornik 35: 229–340. Pages 278-280. Cited in Dumbrowski.
  16. ^ Dedijer 1913, p. 253: "Испод варошн су плодна Подрима и Подгор, затим ђаковички Хас, који је такође знатним делом упућен на призренску пијацу; економски су за Призрен привезане и шар^ ске жупе Средска, Опоље и Љума."
  17. ^ a b c Gora: Slawischsprachige Muslime zwischen Kosovo, Albanien, Mazedonien und Diaspora. Wiener Verlag. 2013. s. 65. ISBN 9783944690049. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. 
  18. ^ a b Kartari, Asker, (Ed.) (2016). "Social Change in Relation to Patriarchy after 1999 war in Opoja, Kosovo". Culture of Crisis in Southeast Europe, Part I: Crises Related to Migration, Transformation, Politics, Religion, and Labour. LIT Verlag. s. 191. ISBN 9783643907639.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  19. ^ Radovanovic, p. 13
  20. ^ 1981 Census, Kosovo 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Preliminary)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Prizren</span> Kosovada kent

Prizren, eskiden Pürzerrin, Kosova'nın güneybatısında bir şehir ve belediye merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Mamuşa</span>

Mamuşa, Kosova'nın güneyinde bir kasaba ve belediye merkezi. Prizren Belediyesi'nden ayrılarak oluşturulan yeni bir belediyedir. Bugün Mamuşa'da Türk Silahlı Kuvvetleri Barış Gücü'nün bir kısmı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Dragaş</span> Kosovada kent

Dragaş, Kosova'nın güneybatısında Prizren şehrine yakın, Gora bölgesindeki bir kasaba ve belediyedir. De facto olarak Kosova'nın Prizren ilinde; de jure olarak Sırbistan'a bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi'nin Dakovicki Okrug'unda yer alır. Ayrıca de jure olarak Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu'nun Prizren Bölgesi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yakova</span> Kosovada kent

Yakova veya Yakofça, Kosova'nın batısında bir şehir ve belediyedir. Belediyenin nüfusu 130.000 olarak tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Goralılar</span>

Goralılar veya Goraniler, ağırlıklı olarak Kosova, Arnavutluk ve Makedonya topraklarının kesiştiği arazideki Gora bölgesinde yaşayan Müslüman bir halktır. Kökenleri bakımından 2000'li yıllar itibarıyla araştırmalarda henüz kesin sonuca varılmamıştır. Müslüman bir Güney Slav halkı şeklinde tarif edenler vardır.

Kosova'nın idari yapılanması, Kosova’nın idari sistemidir. Günümüzde idari durumu tek yapılı olmayan Kosova’da birkaç idari düzlem vardır.

Kosova’nın idari yapılanması, günümüzde idari durumu tek yapılı olmayan Kosova için birkaç düzlem belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Prizren Belediyesi</span> Kosovada belediye

Prizren Belediyesi, Kosova’nın güneybatısında yer alan bir belediyedir. Belediyenin merkezi Prizren’dir.

<span class="mw-page-title-main">İdris Sefer</span>

İdris Sefer, Arnavut milliyetçisi bir gerilla savaşçısı. 1910 yılında, Osmanlı İmparatorluğuna Kosova Vilayetinde karşı ayaklanma başlatan Isa Boletini'nin sağ kolu ve Prizren Birliği ile İpek Birliğinin birer üyesiydi. Ayaklanmanın bastırılmasından sonra Sefer, 1912 Arnavut İsyanını yönetti. Birinci Balkan Savaşı sırasında Boletini ve Seferi, 1910 ve 1912 ayaklanmaları sırasında daha önce kendilerine müttefiklik eden Sırbistan'a karşı ayaklandılar ve I. Dünya Savaşı'nın sonrasında ve savaşın ilk evresinde (1913-1915) Sırp kuvvetlere saldırmaya devam ettiler. Dünya Savaşının son zamanlarında ise (1916-1918) birlikleri Bulgar kuvvetlerine karşı yöneldi.

Kosova Sırpları, Kosova'da yaşayan Sırpları ifade eder ve yaklaşık 150.000 kişiyle ülkenin en büyük etnik azınlığını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Gusinyeli Ali Paşa</span> Arnavut asker

Ali Paşa Şabanagay, bir Arnavut askeri komutanı ve Prizren İttifakı'nın liderlerinden biriydi. Bugün Platon ve Gusinye olarak bilinen Doğu Karadağ'ın civarında bir bölgeyi Osmanlı kaymakamı olarak yönetti. Novšiće Savaşında Karadağ Prensliğine karşı Prizren İttifakı'nda savaşan gayri nizami Arnavut kuvvetlerin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Kosova demografisi</span>

Kosova Demograsinin incelemesini yapan, Kosova İstatistik Ajansı, nüfusun yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, nüfusun sağlığı, ekonomik durumu, dini bağlantıları ve nüfusun diğer yönleri gibi Kosova nüfusunun çeşitli demografik özelliklerini takip etmektedir. Normalde on yıllık aralıklarla yapılan nüfus sayımları nüfusun demografik özelliklerini kaydeder. 2011 yılında 2008 bağımsızlık ilanından sonra yapılan ilk nüfus sayımına göre, Kosova'nın daimi nüfusu Kuzey Kosova hariç 1.739.825'e ulaşmıştır. Toplam nüfusun %93'ünden fazlası ile Arnavutlar Kosova'nın çoğunluğunu oluşturuyor; önemli azınlıklar arasında Sırplar ve diğerleri yer alıyor. 2015 yılı tahmini Kosova nüfusu 1.870.981'e ulaşmıştır. Kosova Avrupa'daki en genç nüfusa sahiptir. BM Kalkınma Programı UNDP'nin yakın tarihli bir raporuna göre, kabaca 2 milyonluk nüfusunun yarısı 25 yaşın altında. Hükûmet verilerine göre, nüfusun yüzde 65'inden fazlasının 30 yaşından küçük olduğu tahmin ediliyor. Kosova'nın doğum oranı Avrupa'da en yüksek olmaya devam ederken, nüfus artışına sahip tek belediyeler güneyde Kosova'nın yanındaki Arnavutluk azınlık yerleşim bölgeleri.

<span class="mw-page-title-main">Plav</span>

Plav kuzeydoğu Karadağ'da bir kasabadır. 3.717 kişiden oluşan bir nüfusa sahiptir. Plav, Plav Belediyesi'nin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Luma Muharebesi</span> Birinci Balkan Savaşı Muharebesi

Luma Muharebesi, Arnavutlar arasında Lumë Ayaklanması olarak da bilinir, Sırplara karşı Lumë'de Osmanlı Arnavutluk bölgesinde yerel Arnavut halkın Sırplara karşı Birinci Balkan Savaşı sırasında girdikleri bir seri çatışmalardır. Sırplar Adriyatik Denizi'ne çıkmayı beklerken beklenmedik şekilde Osmanlı yandaşı olan veya olmayan yerel Arnavut halkın birlik olup direnmesi ile karşılaşmışlardır. Kendilerinin ummadığı şekilde Sırp 3. Ordusu birlikleri kendilerinden sayıca az olan Arnavut milislerce yenilgiye uğratılmış ve bu durum ayrıca batıya hareketlerini de geciktirmiştir. Bu durum 28 Kasım 1912'de zorunluluktan veya değil Osmanlı'ya karşı bağımsızlık ilan edecek Arnavutluk Devleti'ne savunmasını örgütlemek ve Sırbistan, Yunanistan, Karadağ'a direnmek için zaman kazandırmıştır.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Şala (aşiret)</span>

Şala, Dukagjin yaylalarında, Şala nehri vadisinde kuzey Arnavutluk'un tarihi bir aşireti ve bölgesidir. Aşiretten ilk olarak 1634'te bahsedildi ve sözlü gelenek ve arkeoloji, atalarının vadiye göç ettiğini doğruladı. 19. yüzyılın sonunda aşiret Katolikti ve yaklaşık 3.000 üyesi bulunmaktaydı. Bugün, aşiretin torunları Kosova'da yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Boşnakları</span>

Boşnaklar, Kosova'da yaşayan Slav Müslüman bir etnik grup. 2011 yılı nüfus sayımına göre, Kosova'daki Boşnak nüfusu 27.553 kişiden ibaret. Nüfus sayımının Kosova Sırpları tarafından boykot edilmesi nedeniyle Sırplar, nüfus sayımı sonuçlarında yeterince temsil edilmemektedir; dolayısıyla Boşnaklar, Kosova Arnavutlarından sonra Kosova'daki en büyük ikinci etnik grup olarak kayda geçmiştir. Bu Boşnakların büyük çoğunluğu İslam dininin Sünnî koluna mensuptur.

Peter Spani 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış Katolik dinine mensup Arnavut bir soylu ve Venedik Cumhuriyeti'nin Pronoia'sıydı. Spani ailesi; İşkodra, Drisht ve Batı Kosova'daki bölgelere hükmediyordu. Peter, Şala, Şoşi, Lekbibaj ve Pult'u Osmanlı İmparatorluğu'nun valisi olarak yönetti ve bu bölgeleri Türkler Petrişpan-ili yani Peter Spani ili olarak adlandırdı. 1444-55 arasındaki Peter, Leş Birliği'ne üyeydi ve ölümünün ardından birlik topraklarını ilhak etti.