Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.
Solaris, ilk olarak Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş, UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. 1993 yılında halefi olan SunOS işletim sisteminin yerini almıştır. Ocak 2010'da Oracle firmasının Sun firmasını satın almasıyla Oracle Solaris olarak anılmaya başlanmıştır.
Hewlett-Packard Company ya da kısaca HP, merkezi ABD'de Palo Alto, Kaliforniya'da bulunan çok büyük bir uluslararası şirkettir. Bilgi işlem, baskı sistemleri ve sayısal görüntüleme donanımları üreticisidir. Ayrıca yazılım ve hizmet sağlayıcısıdır. Şirket dünya çapında hükûmet, sağlık ve eğitim sektörlerindeki müşteriler dahil tüketiciler, küçük ve büyük işletmeler için geniş teknoloji ürünlerle beraber çeşitli yazılım ve bilişim teknolojisi hizmetleri sunmuştur.
/dev/null Unix benzeri işletim sistemlerinin aygıtlar dizininde (/dev) bulunan bir stream dosyasıdır. Bu belgeye yazılan herhangi bir türdeki ve miktardaki veriyi sistem yok sayar ve yazan işleme EOF gönderilir. Bu açıdan /dev/null bir kara deliğe benzetilir.
POSIX, UNIX için "taşınabilir işletim sistemi arabirimi".
iPAQ Compaq tarafından Nisan 2000'de açılan bir Pocket PC ve kişisel dijital asistanı belirtir. Ad Compaq'ın önceki iPAQ Masaüstü Kişisel Bilgisayarlarından ödünç alındı. Önceleri Compaq firmasının "pocket computer", yani cep bilgisayarı markası olarak doğdu. Daha sonra HP (Hewlett-Packard) firmasının Compaq firmasını alması ile "HP ipaq" markası altında pek çok cep bilgisayarı modeli üretildi. Cihazlar Windows Mobile arayüzü kullanmaktadır. Buna ek olarak, bu aygıtların bazılarında da çalışan birkaç Linux dağıtımı bulunmaktadır. Daha önce, birimler modülerdi. Ünitenin etrafında bir kart okuyucu, kablosuz ağ, GPS ve hatta ekstra piller gibi işlevsellik katan, teknik olarak adı verilen ceketler "Sleeve" aksesuarları kullanıldı. IPAQ'lerin son sürümleri bu özelliklerin çoğunu temel cihaza entegre ettirir..
Monolitik çekirdek; tek dosyadan oluşan işletim sistemi çekirdeğidir. Modül kullanımına izin veren çekirdekler ise modüler çekirdek olarak adlandırılır.
Alfa işlemcisi, 64 bitlik RISC tasarım mimarisi kullanan mikroişlemciler grubundandır. DEC Alfa veya Alfa AXP olarak da bilinir. Digital Equipment Corporation tarafından üretilmiştir. İşlemcilerindeki "DEC" kısaltması da şirketin baş harflerinden gelmektedir."AXP"nin ise nereden geldiği bilinmemekle beraber, sadece şirket yöneticileri tarafından bulunduğu düşünülmektedir. Bilgisayar sektöründe ise bu kısaltma şakayla karışık "Almost Exactly PRISM" olarak yer almaktadır.
DEC firmasının diğer bir işlemcisi olan 32 bitlik VAX işlemcilerinin yerine tasarlanmıştır. İlk olarak DEC iş istasyonlarında ve sunucularda kullanılmıştır. Daha sonra anakartlara ve masaüstü bilgisayarlara uyarlı hale getirilmiştir. Alfa işlemcileri UNIX ve Linux işletim sistemlerini desteklemekle birlikte Microsoft'un Windows NT ve Windows NT 4.0 da Alfa işlemcileri ile kullanılabilmektedir. Windows'un daha sonra çıkan işletim sistemleri Alfa tarafından desteklenmemektedir.
Alfa işlemcileri 1998 yılında Compaq'a satılmıştır. Daha sonra da Compaq'ın Intel tarafından satın alınması ile Alfa işlemcileri geri plana atılarak yavaş yavaş ortadan kalkmıştır. Intel firması Alfa işlemcilerini satın almasıyla Alfa işlemcilerinde bulunan iyi özellikleri o tarihlerde üretmiş olduğu IA-64 Itanium mimarisine katmıştır. Aynı dönemde Hewlett-Packard'ın Compaq'ı satın alarak, Alfa'nın var olan ürünlerini 2004 yılına kadar geliştirmiştir. Hewlett-Packard Ekim 2006 ya kadar Alfa tabanlı sistemleri satmaya devam etmek için bir anlaşma imzalamıştır. Kasım 2006 da ise bu anlaşmayı uzatarak 27 Nisan 2007 ye kadar ürünleri satacağını duyurmuştur.
top, çoğu Unix tipi işletim sisteminde işlem listesinin sıklıkla güncelleyen bir sistem gözleme aracıdır. Top, genelde dizge yöneticileri için kullanışlı bir yazılımdır. Top yazılımı VMS işletim dizgesinde bulunan monitor process/topcpu programından esinlenilerek yaratılmıştır. Linux için ilk top programı Roger Binns tarafından yazılmıştır.
Bir hiper yönetici veya sanal makine monitörü (VMM), sanal makineleri oluşturan ve çalıştıran bilgisayar yazılımı, bellenim veya donanımdır. Bir hipervizörün bir veya daha fazla sanal makineyi çalıştırdığı bir bilgisayara ana makine adı verilir ve her sanal makineye konuk makinesi adı verilir. Hiper yönetici, konuk işletim sistemlerini sanal işletim platformuyla sunar ve konuk işletim sistemlerinin yürütülmesini yönetir. Çeşitli işletim sistemlerinin birden fazla örneği sanallaştırılmış donanım kaynaklarını paylaşabilir: örneğin, Linux, Windows ve macOS örneklerinin tümü tek bir fiziksel x86 makinede çalışabilir. Konuk işletim sistemleri aynı çekirdeğe sahip farklı Linux dağıtımları gibi kullanıcı alanında farklılık gösterebilse de, bu, tüm örneklerin tek bir çekirdeği paylaşması gereken işletim sistemi düzeyinde sanallaştırma ile çelişir.
Çoklu kullanım özelliğine sahip bilgisayarlar birden fazla iş parçacığını donanım desteği sayesinde çalıştırabilir. Çoklu işlem yapabilen sistemlerden gelişen bu yöntem tek bir çekirdeğin kaynaklarını paylaşmak zorundadır. Bu kaynaklar: aritmetik mantık birimi, yazmaçlar (registers), işlemci ön belleği ve adres dönüştürme ön belleğidir. Çoklu işlem yapabilen sistemlerde, işlem birimlerinin tamamı ayrı çekirdeklerde olmasına rağmen, çoklu kullanım tek bir çekirdeğin kullanılabilirliğini iş-parçacığı seviyesinde ve buyruk düzeyinde daha verimli hale getirir. Bu iki teknik birbirini tamamlayan tekniklerdir.
LG webOS, Linux çekirdeği üzerinde çalışan özel bir mobil işletim sistemidir. İlk olarak Palm tarafından geliştirildi ve 2013 yılında LG tarafından satın alındı.
TRU64 UNIX Hewlett-Packard tarafından Alpha Komut Kümesi Mimarisi (ISA) için yapılan 64 bitlik bir işletme sistemidir.Daha önceden Tru 64 Unix bir Compaq ürünüydü ve daha önce Digital Unix olarak bilinen Dijital Ekipman Birliği (DEC) in bir ürünüydü. DEC in daha önceki Unix ürünü Ultrix ismiyle BSD ye bağlı olarak biliniyordu. Carnegie Mellon Üniversitesinde geliştirilmiş olan Mach Kernelin üzerine inşa edilmiş olmasıyla, bu sistem ticari Unix ürünleri arasında alışılmışın dışındadır. Mach Kerneli üzerine kurulmuş diğer Unix sistemleri; NeXTSTEP, MkLinux, Mac OS X ve Apple iOS.
İşlem yönetimi günümüz işletim sistemlerinin önemli bir parçasıdır. İşletim sisteminin işlemlere yer alması, aralarında haberleşmeyi sağlaması onun önemli görevlerindendir. İşletim sistemi kaynakları işlemlere göre ayırmalı, işlemleri veri aktarımı ve paylaşımına uygun hale getirmeli, her işlemin kaynağını diğer işlemlerden korumalı ve işlemler arası senkronizyonu sağlamalıdır. Bunları yapabilmek için işletim sistemi her işlem için o işlemin mevkisini ve sahipibi tanımlayan ve işletim sistemini her veriği üzerinde kontrol uyguladığı bir veri yapısı sağlamalıdır.
Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.
Compaq, ABD merkezli bir bilgisayar donanımı ve yazılımı şirketiydi. Compaq, IBM PC ile uyumlu ilk bilgisayarı üretti. 1990'lı yıllarda en büyük bilgisayar tedarikçisi haline geldi. 2002'de HP tarafından 25 milyar ABD doları karşılığında satın alındı. HP'nin satın almasıyla beraber düşük kaliteli ürünler bu markayla üretildi. 2013'te ise Compaq markası tamamen kaldırıldı.
Familiar Linux, iPAQ makineleri ve diğer kişisel dijital asistanlar için bir Linux dağıtımıdır. OPIE veya GPE Palmtop Ortamını grafiksel kullanıcı arabirimi olarak kullanabilir. Bu makinelerde Windows CE'nin yerini aldı. Familiar Linux pek çok uygulama içeren eksiksiz bir işletim sistemiydi.
Aşağıdakiler, Hewlett-Packard markası altında üretilen ürünlerin kısmi bir listesidir. HP Inc., Hewlett Packard Enterprise, Hewlett Packard Labs, HP Labs ürünleri de buraya dahildir.
