İçeriğe atla

OpenBIOS

OpenBIOS
Orijinal yazar(lar)OpenBIOS Project
Güncel sürüm1.1 / 4 Mayıs 2013 (11 yıl önce) (2013-05-04)
PlatformPowerPC, SPARC
TürFirmware
LisansGNU General Public License v2
Resmî sitesiopenfirmware.info
Kod deposuhttps://github.com/openbios/openbios

OpenBIOS, Open Firmware'in özgür ve açık kaynak uygulamalarını sağlamayı amaçlayan ve Assembly ile geliştirilen bir projedir.[1] Aynı zamanda uygulamanın da adıdır.

OpenBIOS tarafından sağlanan uygulamaların çoğu, donanım başlatma için coreboot veya Das U-Boot gibi ek alt düzey firmware'lere dayanır.

Sağlanan uygulamalar

Open Firmware

Open Firmware
Geliştirici(ler)Firmworks
İlk yayınlanma2006 (2006)
Platformx86, PowerPC, ARM
LisansBSD benzeri
Resmî sitesiopenfirmware.info/Open Firmware
Kod deposuhttps://github.com/openbios/openfirmware

Open Firmware, IEEE 1275-1994 standardını uygular.[2][3] Open Firmware Firmworks şirketi tarafından piyasaya sürülmüştür.[4] Open Firmware'in baş mimarı Mitch Bradley,[4] Open Firmware Çalışma Grubu'nun (OFWG-Open Firmware Working Group)[5] başkanı ve Firmworks'ün başkanı ve kurucusudur.[2] OLPC XO-1 dizüstü bilgisayar Open Firmware uygulamasını kullanır.[4]

x86, PowerPC ve ARM mimarilerini destekler ve BSD tarzı bir lisansın koşulları altında yayımlanır.[4]

SmartFirmware

SmartFirmware
Geliştirici(ler)CodeGen, Inc.
Programlama diliANSI C
Platformx86, PowerPC, SPARC, ARM, MIPS
Resmî sitesicodegen.com/SmartFirmware/
Kod deposuhttps://github.com/openbios/smartfirmware

SmartFirmware bir C - FCode derleyicisi içerir. CodeGen, Inc. tarafından geliştirilmiştir. ANSI C dilinde yazılmıştır ve x86, PowerPC, SPARC, ARM, MIPS mimarilerini destekler.

OpenBOOT

OpenBOOT
Orijinal yazar(lar)Sun Microsystems
PlatformSPARC
Resmî sitesiopenfirmware.info/OpenBOOT
Kod deposuhttps://github.com/openbios/openboot

OpenBOOT, Sun Microsystems tarafından piyasaya sürülmüş olup Sun4v mimarisini desteklemektedir.

OpenBIOS[6] taşınabilirdir ve GPL altında lisanslanmıştır. OpenBIOS projesi tarafından Forth dili ile geliştirilmektedir.[7]

SLOF

SLOF
Geliştirici(ler)IBM
Güncel sürüm1.7.0-4 / 1 Aralık 2008 (15 yıl önce) (2008-12-01)
Programlama diliC, Forth
PlatformPowerPC
LisansRevize BSD lisansı
Resmî sitesiwww.ibm.com/developerworks/power/pa-slof/
Kod deposuhttps://github.com/aik/SLOF/

Slimline Open Firmware, IBM tarafından geliştirilir ve BSD tarzı lisansı altında yayımlanır. PowerPC mimarisini destekler.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ronald G. Minnich, LinuxBIOS at Four, 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Mart 2023 
  2. ^ a b "What is FirmWorks?". FirmWorks. 9 Şubat 2001. 10 Aralık 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "IEEE 1275-1994". 2 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b c d "Open Firmware". OpenBIOS. 18 Mart 2011. 22 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Open Firmware Working Group". IEEE 1275 Open Firmware Home Page. 10 Mayıs 2005. 10 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Ron Minnich, James Hendricks & Dale Webster (15 Ağustos 2000), The Linux BIOS (PDF), s. 2, 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 9 Mart 2023 
  7. ^ "OpenBoot Command Reference" (PDF). Sun Microsystems. s. 2. 19 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">FreeBSD</span>

14.1  )

<span class="mw-page-title-main">Macintosh</span> dizüstü ve masaüstü bilgisayarlara yönelik geliştirilen işletim sistemi

Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını McIntosh Amerikan 1949 ses firmasından alan patent sorunu yaşamamak için Macintosh olarak yazılan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Oracle Solaris</span>

Solaris, ilk olarak Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş, UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. 1993 yılında halefi olan SunOS işletim sisteminin yerini almıştır. Ocak 2010'da Oracle firmasının Sun firmasını satın almasıyla Oracle Solaris olarak anılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Enlightenment</span>

Enlightenment, basit, hızlı, sade ve kullanışlı bir masaüstü ortamı yaratmak için başlatılan bir projedir. EFL adı verilen pek çok parçadan oluşmuş bir grup kütüphane üzerine inşa edilmiştir.

Bir hiper yönetici veya sanal makine monitörü (VMM), sanal makineleri oluşturan ve çalıştıran bilgisayar yazılımı, bellenim veya donanımdır. Bir hipervizörün bir veya daha fazla sanal makineyi çalıştırdığı bir bilgisayara ana makine adı verilir ve her sanal makineye konuk makinesi adı verilir. Hiper yönetici, konuk işletim sistemlerini sanal işletim platformuyla sunar ve konuk işletim sistemlerinin yürütülmesini yönetir. Çeşitli işletim sistemlerinin birden fazla örneği sanallaştırılmış donanım kaynaklarını paylaşabilir: örneğin, Linux, Windows ve macOS örneklerinin tümü tek bir fiziksel x86 makinede çalışabilir. Konuk işletim sistemleri aynı çekirdeğe sahip farklı Linux dağıtımları gibi kullanıcı alanında farklılık gösterebilse de, bu, tüm örneklerin tek bir çekirdeği paylaşması gereken işletim sistemi düzeyinde sanallaştırma ile çelişir.

<span class="mw-page-title-main">Önyükleme</span> CPUya ilk elektrik verildiğinde bilgisayarın çalışabilmesi için uygulamaya konulan işlemler bütünü ve çalışan uygulamalar

Bilgisayar biliminde önyükleme, bir donanım veya bir yazılım komutu ile elektrik verilen bilgisayarı başlatma işlemidir. Açıldıktan sonra, bir bilgisayarın merkezî işlem biriminin (CPU) ana belleğinde yazılım yoktur, bu nedenle bazı işlemlerin yürütülebilmesi için yazılımı belleğe yüklemesi gerekir. Bu, CPU'daki donanım veya bellenim veya bilgisayar sistemindeki ayrı bir işlemci tarafından yapılabilir. İşletim sistemi ve bazı uygulamalar elde başlatıldığında, önyükleme tamamlanır.

<span class="mw-page-title-main">XNU</span>

XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">OpenSSH</span> Set of computer programs providing encrypted communication sessions

OpenSSH istemci-sunucu mimarisinde güvenli olmayan bir ağ üzerinden güvenli bir kanal sağlayan Güvenli kabuk (SSH) protokolüne dayanan bir güvenli ağ yardımcı program paketidir.

<span class="mw-page-title-main">Ghidra</span>

Ghidra serbest ve açık kaynaklı Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) tarafından geliştirilen ters mühendislik aracı. Yazılım Mart 2019'da RSA Konferansı'nda yayınlandı; kaynaklar bir ay sonra GitHub'da yayınlandı. Ghidra, birçok güvenlik araştırmacısı tarafından IDA Pro'nun rakibi olarak görülüyor. Yazılım, GUI için Swing çerçevesi kullanılarak Java'da yazılmıştır. Derleyici bileşeni C ++ ile yazılmıştır. Ghidra eklentileri Java veya Python'da geliştirilebilir.

T2 SDE açık kaynaklı bir Linux dağıtımı kitidir. Ağırlıklı olarak René Rebe tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Android-x86</span>

Android-x86, Open Handset Alliance tarafından geliştirilen Android mobil işletim sisteminin RISC tabanlı ARM çipleri yerine x86 işlemcili cihazlarda çalışmasını sağlayan, resmi olmayan bir açık kaynaklı bir projedir.

<span class="mw-page-title-main">UEFI</span>

Unified Extensible Firmware Interface (UEFI), bir işletim sistemi ile bir platform sabit yazılımı arasındaki bir yazılım arabirimini tanımlayan, genel kullanıma açık bir tabirdir. UEFI, asıl olarak tüm IBM PC uyumlu kişisel bilgisayarlarda bulunan eski Temel Giriş/Çıkış Sistemi (BIOS) önyükleme sabit yazılımını eski BIOS hizmetleri için destek sağlayan çoğu UEFI sabit yazılım uygulamasıyla değiştirir. UEFI, işletim sistemi kurulu olmasa bile bilgisayarların uzaktan tanılanmasını ve onarımını destekleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">RPCS3</span> PlayStation 3 yazılımı için emülatör

RPCS3, Windows, Linux, FreeBSD ve MacOS sistemlerinde çalışan PlayStation 3 için ücretsiz ve açık kaynaklı bir konsol emulatoru ve hata ayıklayıcısıdır. PlayStation 3 oyunlarının ve yazılımlarının kişisel bir bilgisayarda oynatılmasına ve hatalarının ayıklanmasına olanak tanır. Program C++ dilinde yazılmıştır ve X86-64 CPU'larında çalışabilmektedir. Arka uç oluşturucuları olarak OpenGL ve Vulkan'ı içeriyior.

<span class="mw-page-title-main">PCSX-Reloaded</span>

PCSX, PlayStation 1 oyunlarını bilgisayarda çalıştırmaya yarayan ücretsiz ve açık kaynaklı bir konsol emulatörüdür. Yıllar içinde, PCSX-Reloaded (PCSXR) ana sürüm olduğundan dolayı geliştirme birkaç kez el değiştirdi. 2021 itibarıyla emulatör artık aktif geliştirme aşamasında değildir. PCSX-Reloaded'ın daha yeni bir sürümü PCSX-Redux, 2019 yılında yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Multi-booting</span>

Çoklu önyükleme(multi-booting), tek bir bilgisayara birden çok işletim sistemi kurma ve hangisinin ön yükleneceğini(booting) seçebilme eylemidir. Çift önyükleme(dual-booting) terimi, özellikle iki işletim sisteminin ortak yapılandırmasını ifade eder. Çoklu önyükleme, özel bir ön yükleyici(booting) gerektirebilir.

<span class="mw-page-title-main">Çoklu ön yükleme</span>

Çoklu önyükleme (multi-booting), tek bir bilgisayara birden çok işletim sistemi kurma ve hangisinin ön yükleneceğini(booting) seçebilme eylemidir. Çift önyükleme (dual-booting) terimi, özellikle iki işletim sisteminin ortak yapılandırmasını ifade eder. Çoklu önyükleme, özel bir ön yükleyici gerektirebilir.

rEFInd

rEFInd, UEFI ve EFI tabanlı makineler için bir önyükleme yöneticisidir. Tek bir kalıcı aygıta kurulu birden çok işletim sistemini başlatmak için kullanılabilir. Ayrıca UEFI uygulamalarını başlatmak için bir yol sağlar.

Librem, Purism, SPC tarafından hazırlanmış özgür yazılım içeren bir bilgisayar serisidir. Dizüstü bilgisayar serisi, işletim sisteminde veya çekirdekte özgür olmayan (tescilli) yazılım sağlamayarak Intel Aktif Yönetim Teknolojisinden kaçınarak, ve bellenimi kademeli olarak serbest bırakmak ve güvenceye almak için tasarlanmıştır. Librem dizüstü bilgisayarlarda mikrofon, web kamerası, Bluetooth ve Wi-Fi için donanım kapatma anahtarları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">SeaBIOS</span>

SeaBIOS, x86 sistemleri için serbestçe kullanılabilen bir ürün yazılımı olarak hizmet veren bir x86 BIOS'un açık kaynaklı bir uygulamasıdır. Uyumluluğu hedefleyerek, tipik bir tescilli x86 BIOS tarafından uygulanan standart BIOS özelliklerini ve çağrı arayüzlerini destekler. SeaBIOS, coreboot yükü olarak çıplak donanım üzerinde çalışabilir veya QEMU ve Bochs gibi emülatörlerde doğrudan kullanılabilir.