İçeriğe atla

Onoguris Kuşatması

Onoguris Kuşatması
Lazika Savaşı
TarihMS 554 veya 555
Bölge
Sonuç

Kesin Sasani zaferi

Taraflar
Sasani İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Nahvaragan
Güçler
50,000 3,000 süvari
Bilinmeyen sayıda garnizon
Kayıplar
Ağır Bilinmiyor

Lazika Savaşının bir parçası olan Onoguris Kuşatması, Bizans ve Sasani kuvvetlerinin arasında, MS 554 veya 555 yılında gerçekleşti.

Bizansla müttefik olan Lazika Kralı II. Gubaz'a suikast düzenleyen Martinus ve komuta ettiği Bizans generalleri, dikkat dağıtmak için hızlı ve kolay bir zafer kazanmak istiyordu. Bu yüzden ana Bizans kalesi Arhaiopolis'in yakınlarındaki Onoguris'te konumlanmış olan Sasani kalesine tam kapsamlı bir saldırı başlattılar. Yeni görevlendirilmiş Sasani komutan Naçoragan'ın komutasındaki küçük yardım kuvvetinin beklenmedik bir şekilde gelmesi savaşın gidişatını değiştirdi ve savaş, Sasanilerin kesin zaferiyle sonuçlandı. Ardından Bizanslılar Arhaiopolis'taki üslerini de terk ettiler ve hız kazanan Sasaniler üssü de yok etti.

Arka planı

Bizanslıları Telephis-Ollaria'da yerinden etmeyi başaran Sasani komutan Mihr-Mihroe, zaferden sonra Moçeresis'e döndü ve Onoguris'teki Sasani garnizonunu güçlendirdi. Garnizon, bölgedeki ana Bizans kalesi Arhaiopolis'in yakınlarındaydı. Mihr-Mihroe kısa bir süre sonra öldü ve yerine Naçoragan geçti.[1]

Telephis'teki yenilgiden sonra, Kral II. Gubaz Bizans generallerini İmparator I. Justinianus'a şikâyet etti. Şikayetle beraber Bessas sürgüne gönderildi. Gubaz'ın şikayet ettiği diğer generallerden Martinus ve Rusticus, Lazika Kralını suikastle öldürdü. Bu durum, Lazlar arasında kargaşaya neden oldu ve Bizans'a desteği kestiler.[1]

Martinus, suikastten sonra Onoguris'teki Sasani kalesini ele geçirmek için büyük bir birlik hazırladı. Martinus, kolay bir zaferle kaleyi ele geçirmeyi bekliyordu. Agathias'a göre, Martinus ve Lazika kralı suikastının arkasındakiler, İmparator Justinianus'un suçlu olduklarını fark etmesi durumunda geçici olarak tansiyonu düşürecek bir başarı elde etmek istemişti.[2]

Kuşatma

554 veya 555'te, Martinus'un emrindeki 50,000 Bizans askeri hasır çatılar (spaliones), balista ve diğer işgal ekipmanları kullanarak Sasani kalesi Onoguris'i kuşattı. Yakalanan bir Sasani askeri, Naçoragan komutasındaki yardım kuvvetlerinin Moçeresis ve Cutais'ten geleceğini ifşa etti. Bu bilgi üzerine kuvvete karşı tam kapsamlı bir saldırı fikri reddedildi; onun yerine, Dabragezas ve Usigardus komutasındaki 600 kişilik bir kuvvet yardım kuvvetlerini pusuya düşürmek için gönderilirken, ana Bizans kuvvetleri kaleyi kuşatmaya gitti. Agathias, kuşatmanın daha çok meydan savaşına benzediğini belirtmiştir.[3]

Sasani yardım kuvveleri (veya öncü birlik?) hazırlıksız yakalandı. Yine de 3,000 kişilik süvarilerden oluşan Sasani birliği, gelenlerin ana Bizans ordusu olmadığını fark etti ve onların tersi yönde hareket edip 600 kişilik birliği peşinden sürükledi. Her iki birlikte ana Bizans ordusunun yanına geldiğinde, ana Bizans birliğindekiler korkuya kapıldı ve komutanlarıyla birlikte kaçtı. Sasani garnizonları daha sonra hücuma geçti ve Bizans birliklerinin tereddütte kalmasına neden oldu. Bizans süvarileri kaçarken, piyadeler geride kaldı ve Katharus Nehri üzerindeki köprünün darlığı nedeniyle daha fazla kaçamayıp sonraki izdihamda öldürüldü. Bouzes ve süvarileri durumu fark etti, geri dönüp Sasanilerin geri çekilmesini sağladı. Böylece piyadelerin tamamının öldürülmesinin önüne geçildi.[2][3]

Bizanslıları kovalayan Sasaniler, Arhaiopolis'e ulaştıklarında bölgeyi terk edilmiş buldular; ardından Bizans tahkimatlarını boşaltıp, kampları yağmaladılar ve sonrasında geri döndüler.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars, Part II, 363–630 AD: A Narrative Sourcebook. New York and London: Routledge (Taylor & Francis). ss. 120-121. ISBN 0-415-14687-9. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2019. 
  2. ^ a b c Frendo, Joseph D., (Ed.) (1975), Agathias: The Histories, Berlin and New York: Walter de Gruyter, ISBN 978-3-11-003357-1, 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Aralık 2019  |pages=72-75}}
  3. ^ a b Syvänne, Ilkka (2004). The Age of Hippotoxotai: Art of War in Roman Military Revival and Disaster (491-636) (İngilizce). Tampere University Press. s. 474. ISBN 9789514459184. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lazika</span>

Lazika ya da Egrisi, ayrıca Laz İmparatorluğu olarak da bilinir, Karadeniz'in güneydoğu kıyısında tarihsel bölge. Latince'de 'Lazika'; "Lazların ülkesi" anlamına gelmektedir. Aynı dönem devleti Perslerin resmi literatüründe ise "Lazistan" olarak yer almıştır. Bugün Türkiye, Rusya ve Gürcistan sınırları içinde yer alır. Bu bölgeden “Lazika” adıyla ilk kez 7. yüzyılda yazarı bilinmeyen, Ermenice "Coğrafya” adlı kitapta bahsedilmiştir. Lazika Krallığı'nın sınırları 4. yüzyılın ikinci yarısında batıda Trabzon kuzeyde Kafkas Sıradağları ve doğuda Lihi Dağları'na kadar uzanıyordu.

Bessas, Bizanslı general. Trakyalı olup aslen Got (Cermen) kökenlidir. I. Justinianus dönemi savaşlarında oynadığı aktif rolle tanınır. Sasani Devleti ile yapılan İberya Savaşı'nda ve Belisarius'un komutası altında katıldığı Gotlar Savaşı'yla ünlenmiştir. Ancak Belisarius'un İtalya'dan çekilmesinin ardından tekrar toplanan Gotlar ile giriştiği mücadeleyi kaybedince 546 yılında Roma düşmüş, Bessas da bu başarısızlığın en büyük sorumlusu olarak görülmüştür. Mahçubiyet içinde Doğu'ya dönen General, ilerleyen yaşına rağmen Lazika Savaşı'nda, komutan olarak görevlendirilmiştir. Petra şehrinin geri almasıyla itibarını kurtarsa da, devamında sergilediği başıboş tavırlar yüzünden Justinianus tarafından görevden alınmış ve Abaskya'ya sürgüne gönderilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Justinus (525 doğumlu general)</span> Bizanslı aristokrat ve general

Flavius Mar. Petrus Theodorus Valentinus Rusticius Boraides Germanus Iustinus ya da kısaca Justinus, Bizanslı bir general ve aristokrattır. Jüstinyen Hanedanı'nın üyesi ve Bizans İmparatoru I. Justinianus'un yeğenidir. 540 yılında son Roma konsüllerinden biri olarak atanan Justinus, Lazika ve Balkanlardaki savaşlarda üst düzey komutan olarak görev yaptı. Bizans'ın Slav ve Sasanilere karşı giriştiği mücadelelerin yanı sıra, Avarlarla yapılan ilk temasları yönetti. İmparator I. Justinianus öldüğünde tahta aday olan Justinus, kuzeni II. Justinus tarafından saf dışı bırakıldı ve sürüldüğü Mısır'da düzenlenen suikast sonucu öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Lazika Savaşı</span> Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında yapılmış mücadele

Lazika Savaşı, aynı zamanda Kolhi Savaşı ya da Gürcü tarih yazımında, Egrisi'nin Büyük Savaşı olarak bilinir, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında Lazika'nın antik Gürcistan bölgesinin kontrolü için yapılan mücadeledir. Lazika Savaşı, 541'den 562'ye kadar yirmi yıl boyunca, değişen başarılarla sürdü ve savaşın sona ermesi karşılığında yıllık bir haraç elde eden Persler için bir zaferle sona erdi. Lazika Savaşı, Prokopius ve Agathias'ın eserlerinde ayrıntılı olarak anlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Satala Muharebesi (530)</span> Bizans Ermenistanındaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır.

Satala Muharebesi Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile Sasani (Pers) İmparatorluğu'nun güçleri arasında 530 yazında, Bizans Ermenistanı'ndaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır. Pers ordusu, kuşatma yapmak için kente yaklaşırken, küçük bir Bizans kuvveti tarafından arkadan saldırıya uğramıştır. Persler, onlarla karşılaşmak için geri döndü, ancak kentin içinden ana ordu tarafından saldırıya uğradı. Bizanslı bir birimin kararlı saldırısı, Pers generalinin bayrağının kaybına yol açması Persler'in paniğe kapılıp geri çekilmelerine neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Petra, Lazika</span>

Petra Karadeniz'in doğu kıyısında yer alan, günümüzde Batı Gürcistan olarak bilinen Lazika'daki müstahkem bir şehirdi. Petra, aynı zamanda Lazika'nın piskoposluk merkeziydi. Petra 6. yüzyılda, Bizans imparatoru I. Justinianus'nun döneminde, Bizans İmparatorluğu'nun Kafkasya'daki önemli bir şehri olmuştur. Stratejik konumundan dolayı, 541 ve 562 yılları arasında Bizans ve Sasani İmparatorluğu'nu karşı karşıya getirmiş Lazika Savaşı burada yaşanmıştır. Petra'yla ilgili genel görüş, Geç Antik Çağ'da harap olduğu Güney Gürcistan'daki Acara bölgesindeki Tsihisdziri'de bulunduğudur.

II. Gubaz, yaklaşık 541 yılından suikasta uğradığı 555 yılına kadar Lazika'ya hükmeden kraldır. İlk başta Bizans İmparatorluğu'nun vasalı olarak tahta çıktı ancak Bizans makamlarının ağır uygulamaları sonucunda Bizans'ın başlıca rakibi Sasani İmparatorluğu'ndan yardım almaya çalıştı. Lazika Savaşı'nın liderlerinden biriydi. 541'de Sasani ordusunun yardımı ile Bizanslılar, Lazika'dan gönderildi; ancak Sasaniler ülkeyi işgal etti. Bunun üzerine 548'de Bizans'tan yardım isteyen Gubaz, sonraki birkaç yıl boyunca Bizans'ın müttefiki olarak kaldı. İki imparatorluk Lazika'nın kontrolü için savaşırken, Petra Kalesi mücadelenin odak noktası olmuştu. Sonunda Gubaz, savaştan bir sonuç alınamaması üzerine Bizans generalleriyle kavga etti ve sonrasında generaller tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Vartsihe</span>

Vartsihe Gürcistan'ın İmereti şehrinin Bağdati Belediyesinde bulunan bir köydür. Ülkenin batı kesimindeki İmereti Ovası'nda, Rioni ve Khanitskali nehirlerinin kesiştiği yerde bulunmaktadır. Bağdati şehrinin 17 kilometre kuzeybatısında yer almaktadır. Nüfusu 2014 sayımlarına göre 1,559 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Fasis Kuşatması</span>

Lazika Savaşı savaşının bir parçası olan Fasis Kuşatması, 555-556 yıllarında Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Farslar, Bizanslıların elindeki Lazika'nın Fasis şehrini kuşatmalarına rağmen ele geçirememişlerdir. Kuşatma ile ilgili bilgilerin çoğunun kaynağı 6. yüzyıl tarihçisi Agathiastır.

Callinicum Muharebesi, Paskalya'da, 19 Nisan 531 Cumartesi günü, Belisarius komutasında Bizans İmparatorluğu ordusu ile Azaritis komutasındaki Sasani süvari kuvveti arasında gerçekleşmiştir. Dara Muharebesi'ndeki yenilgiden sonra Sasanilar, savaşın yönünü döndürmek amacıyla Suriye'yi işgal etmek için harekete geçtiler. Belisarius'un hızlı müdahalesi planı bozdu ve Sasanilerin Pirus tarzı muzaffer oldukları muharebe öncesi Belisarius'un askerleri Sasanileri Suriye'nin sınırına doğru geri ittiler.

Melantias Muharebesi ya da Melanthius Muharebesi, Zabergan komutasındaki Kutrigur ordusu ile yetenekli general Belisarius komutasındaki Bizans İmparatorluğu arasında 559 yılında gerçekleşmiştir. Büyük sayısal yetersizliğine rağmen, Bizans ordusu savaşı mutlak bir şekilde kazandı ve Kutrigurları dağınık bir şekilde geri çekmeye zorladı. Bu, Belisarius'un bir kuvvete komuta ettiği son muharebedir.

Petra Kuşatması, Lazika Savaşı sırasında Bessas komutasındaki Bizans kuvvetlerinin Petra'da bulunan Sasani garnizonuna karşı gerçekleşmiştir. Sasani destek kuvvetleri zamanında gelmeyi başaramamış ve Petra uzun bir kuşatmadan sonra düşmüştür. Bu stratejik kalenin bir kez daha Sasaniler tarafından kullanılmayacağından emin olmak için şehrin tahkimatı da kaldırılmıştır.

Lazika Savaşı savaşının bir parçası olan Telephis-Ollaria Muharebesi, 553 yılında Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir.

Stefanopolis veya yaygın olarak bilinen antik adıyla Onoguris, Lazika'da konumlanmış bir şehirdi. Bizanslı tarihçi Agathias, Bizans ve Sasaniler arasında geçen Lazika Savaşını anlattığı kayıtlarda şehirden bahsetmiştir. Halen daha şehrin tam olarak nerede olduğu araştırılmaktadır.

Nahoragan, Bizanslı tarihçiler tarafından kaydedilmiş Sasani İmparatorluğu komutanıydı. Mihr-Mihroe'nun ölümünden sonra Lazika'daki savaşların komutanlığını yapmıştır. Nahoragan'ın komutayı ele aldığı dönemde, Bizanslı generaller Lazika kralı II. Gubaz'a suikast düzenlemiş ve Lazlar ile Bizanslılar arasındaki müttefiklik bozulmuştur. Bunu fırsat bilen Nahoragan, Onoguris Kuşatmasını başlatmış ve Arhaiopolis'teki Bizans üssünü yok etmiştir. Nahoragan, MS 556'nın ilkbaharında, Martinus ve Justinus'un bulunduğu Nesus'a 60.000 kişilik orduyla saldırmıştır. Martinus'a önerdiği barış tekliflerinin reddedilmesinden sonra Fasis'i kuşatmış, ancak ağır bir mağlubiyet almıştır. Mağlubiyetten sonra Kutaisi'ye geri çekilmiş ve kısa bir süre sonra Lazika'daki Sasani'lerin komutasını emrindeki Vaphrizes'e devretmiştir. Ardından İberya'daki kışlaklara çekilmiştir.

Lazika Halk Meclisi, Lazika kralı II. Gubaz'ın Bizanslı Martinus ve Rusticus tarafından öldürülmesinden sonra Lazika'nın nasıl bir yol izleyeceğinin tartışıldığı meclistir. Aiet'i liderliğindeki ilk grup, II. Gubaz'ın öldürülmesini kabul edilemez olduğunu düşünüyordu. Aiet'i'ye göre, Lazika Bizansla bağlarını koparmalı ve Sasani tarafına geçmeliydi. Fartazes liderliğindeki ikinci grup ise Sasanilerin tarafına geçmeye karşıydı. Fartazes ve destekçileri, II. Gubaz'ı öldürenlerini cezalandırılmasını ve Gubaz'ın erkek kardeşi II. Tsate'nin tahta geçmesini I. Justinianus'tan talep etmenin daha mantıklı olduğunu düşünüyordu.

Rioni Muharebesi, Bizans ve Sasani birliklerinin çatıştığı Lazika Savaşı'ndaki 550 tarihli bir muharebedir.

Arhaiopolis Muharebesi, Bizans ve Sasani birliklerinin çatıştığı Lazika Savaşı'ndaki 551 tarihli bir muharebedir.

Phoubelis, II. Gubaz döneminde yaşamış Laz general. 548'de komutan Dagisthaios ve komutasındaki 2000 Bizans askeriyle beraber Sasani komutan Mihr-Mihroe'nun birliklerine ani saldırı düzenlemiştir. Gece vakti düzenlenen saldırıda atlarını otlatan Sasani birlikleri öldürülmüş ve atlara el konulmuştur. Saldırıdan sonra Mihr Mihroe birlikleriyle birlikte bölgeden çekilmiştir.

Lazika Ayaklanmaları Bizans ve Pers hegemonyasına karşı 541, 548 ve 697'de Lazika'da gerçekleşmiş ayaklanmalardır.