Onlu Sistem

Onlu Sistem, Asya Hun İmparatorluğu'nda İmparator Mete tarafından MÖ 209 yılında ilk defa 10'lu teşkilat sistemine göre oluşturulmuştur. Türk ordusunun ve Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş tarihi olarak kabul edilmiştir. Fakat bu kabul yanlış olup yazılı kaynak olarak Heredot Tarihi'nde, Büyük Darius'un Yunanistan seferini anlattığı bölümde Pers ordu düzeni "Anakarada yürüyen ordu işte bu birliklerden kurulmuştu. Ordunun şefleri bu yukarıda söylenenlerdir; orduyu düzene sokan, sayan ve bin ve on bin kişiye bir komutan koyan onlardı; yüz kişilik ve on kişilik takımların komutanlarını da on bin kişiye komuta edenler seçiyorlardı. Düzenlenen bu kadrolara komuta edenler, her birliğin kendi ulusu içinden ayrılmıştı." şeklinde açıklanmıştır.^[1]

Bu teşkilatta en büyük birlik 10.000 kişilikti ve bu birliğe "tümen" adı veriliyordu. Tümenler de 1000'li, 100'lü ve 10'lu olmak üzere kademeli olarak küçülen birliklere ayrılıyordu. Söz konusu bu teşkilat, ufak değişikliklerle bütün Türk devletlerinde varlığını sürdürüyor.

Sisteme göre ordu, her biri 10 askerden oluşan parçalara ayrılır. Her bir on askerin başına "onbaşı" geçer.

• 10 tane onlu asker, 100 askeri oluşturur ve başına "yüzbaşı" geçer.
• 10 tane yüzlü asker, 1000 askeri oluşturur ve başına "binbaşı" geçer.
• 10 tane binli asker, 10,000 askeri oluşturur ve başına "tümgeneral" geçer.
• Bütün orduyu ise başkomutan yönetir.

Bir savaş anında başkomutan, bütün tümgeneralleri toplayarak karar alır. Tümgeneraller, komutası altındaki binbaşılarına bu kararı açıklar. Binbaşılar, komutası altındaki yüzbaşılarına kararı açıklar. Yüzbaşılar da komutası altında bulunan onbaşılara kararı söyler. Onbaşılar da komutası altındaki 10 askere emri verir. Böylece ordu daha düzenli ve sistematik hareket eder. İletişim hızlanınca savaşta başarı kazanma ihtimali yükselir.

• Centurio

• Genelkurmay Başkanlığı Türk Askeri Tarihi